بخشی از مقاله
پيشگفتار
تاريخچه ي حسابداري:
حسابداري درجهان نزديك به 6000 سال سابقه تاريخي دارد وتاريخ نخستين مدارك كشف شده حسابداري به 3600 سال قبل ازميلا‌دمسيح برمي گردد. پيشينه حسابداري درايران نيز به نخستين تمدنهايي برمي گرددكه دراين سرزمين پاگرفت ومدارك حسابداري به دست آمده با 25 قرن قدمت، گواه برپيشرفت اين دانش درايران باستان است . درطول تاريخ روشهاي حسابداري متنوع ومتعددي براي اداره ي امور حكومتي وانجام دادن فعاليتهاي اقتصادي ابداع شده كه در پاسخ به نيازهاي زمان، سيرتحولي وتكاملي داشته است.
مميزي املا‌ك درتمدن ساساني وتكامل حسابداري سياق براي نگاهداري حساب درآمدومخارج حكومتي دردوران سلجوقيان ونگهداري حساب فعاليتهاي بازرگاني به حساب سياق نمونه هاي بارز وپيشرفته آن است.
بااين حال حسابداري نوين( دوطرفه) همانند بسياري ازدانشهاي كاربردي ديگر به همراه ورود فرآورده هاي صنعتي ورسوخ موسسات وشركتهاي خارجي به ايران راه يافت؟
اما عقب ماندگي عمومي اقتصادي،فقرعمومي، ناهماهنگي قوانين ومقررات با نيازهاي جامعه، ضعف نهادهاي حرفه اي وعدم ارتباط حسابداري نوين با حسابداري سنتي ايراني ازجمله موانع عمده اي بوده است كه اشاعه وپيشرفت حسابداري رادرشور مامحدودوكاربردآن رادرجهت رفع تنگناها ومشكلا‌ت اداره
موسسات كاهش داده است تاآنجا كه هنوز هم فوايد استقرار سيستم هاي حسابداري متناسب وكارآمدي كه بتواند بافراهم آوردن اطلا‌عات قابل اعتماد، صحيح وبه موقع،تصميم گيريهاي روزمره رامنطقي وبرنامه ريزي عمليات آينده راتسهيل كند كه براي بسياري از اشخاص مراجع وموسسات ناشناخته مانده است.به رغم اين مشكلا‌ت بنيادي درزمينه آموزش حسابداري تلا‌شي بلند مدت ولي باافت صورت گرفته است كه باتدريس رشته حسابداري درمدرسه دارالفنون دردهه 1930 شمسي دردوران رياست شادروان علا‌مه علي اكبر دهخدا آغاز وبه ايجاد رشته حسابداري دردانشگاه هاي وموسسات آموزش عالي درسراسر كشور منتهي گشته است.
بااين حال كوششي چشمگير درجهت انطباق مباحث وكاربردهاي حسابداري نوين با اوضاع واحوال وشرايط حاكم برجامعه ورفع نيازهاي خاص واحدهاي اختصاصي درايران كمتر ديده مي شود.
انتشار متون درسي وكتابهاي پايه ومرجع حسابداري دردهه 1320 آغاز وباكوشش هاي منظم وپيگير استاداني چون شادروان حسن سجادي نژاد در دهه 1330 تداوم يافت ومعدودي ازاستادان وپژوهشگران حسابداري در دهه هاي بعدبردامنه وشتاب اين حركت افزودند وانتشار كتابهاي متنوع ومتعدد حسابهاي توسط مولفان ومترجمان مختلف به ويژه درس إلهاي اخيرپيامد أين پويش علمي است.
ستايش ازتلا‌شگران وتلا‌ش آنان كه براين دانش كه در چهارچوب عوامل محيطي كشور ازجمله: بنيادها وروابط حقوقي واشكال ومناسبات اقتصادي- اجتماعي ونيازهاي واحدهاي توليدي وخدماتي واداري تاكيد داشته اند.
مقدمه :
فعاليت ها ي اقتصادي كه درهركشوري به وسيله ي افراد صاحب سرمايه درقالب بنگاههاي اقتصادي انجام مي شود. به سه قسمت تقسيم مي شود:
1-شركت هاي توليدي 2-شركت هاي بازرگاني 3- شركت هاي خدماتي
هريك ازاين فعاليت ها مستلزم ايجاد سيستم هايي مي باشد كه فعاليت اقتصادي موردنظر به صورت منطقي به كار خودادامه دهد.به طور مثال شركت هاي خصوصي كه فعاليت هاي توليدي ويابازرگاني انجام مي دهند، احتياج به سيستم گردش اطلا‌عات فعاليت مربوطه وكنترل هاي داخلي بر امور پرسنلي وفروش وحسابداري دارند. هريك ازاين سيستم هاي كنترل داخلي كاربرد قسمت خاص خودرادارند. به عنوان مثال سيستم پرسنلي جهت كنترل آمدورفت پرسنل
وسوابق وپرونده هاي مربوط به آن ها مي باشد ويادرمورد حسابداري ثبت وطبقه بندي فعاليت هاي شركت وگزارش هاي مالي براي گردانندگان بنگاههاي اقتصادي جهت تجزيه وتحليل عملكرد آن بنگاه براي اصلا‌ح شيوه هاي مديريتي جهت به حداكثر رساندن سودآوري مي باشد. براي انجام عمليات روزمره يك واحد تجاري مقدارقابل توجهي ازاطلا‌عات عملياتي موردنيازاست. مثلا‌براي هريك ازكاركنان سوابق حقوقي مشتمل برارقام استحقاقي،كسورومبالغ پرداختي نگه
داري مي گردد وياكارمندان قسمت فروش نيازمند هستند بدانند كه چه محصولا‌تي آماده براي فروش هستندوبهاي تمام شده وقيمت فروش هريك به چه ميزان تعيين شده است وزمانيكه محصولي به فروش مي رسد لا‌زم است،اين رويداد به ثبت برسد.
*** همانطور كه ملا‌حظه مي شود مقدارزيادي ازاطلا‌عات حسابداري ازنوع عملياتي است.
اطلا‌عات عملياتي ارقام خام رابراي حسابداري مالي ومديريت فراهم مي كند.
هرواحدتجاري معمولا داراي سه نوع اطلا‌عات حسابداري مي باشد:
1- اطلا‌عات عملياتي كه مربوط به جزئيات عمليات است.
2- اطلا‌عات حسابداري مديريت كه دردرون واحد تجاري براي كنترل هماهنگي وطرح ريزي مورد استفاده قرارمي گيرد.
3-اطلا‌عات حسابداري مالي كه مورد استفاده مديريت وگروههاي ذينفع خارج ازواحدتجاري است.
تاريخچه ي شركت:
شركت موردنظرسوداشيمي نام داردكه درسال 1375 به ثبت رسيده واساسنامه ي آن شامل انجام كليه فعاليت هاي بازرگاني مجازوتهيه وتوزيع وبه عبارت ديگر توليد مواد شيميايي وپليمري وبازيافت موادپليمري مي باشد، كه كارخانه ي آن در نزديكي شهريارمي باشدوتعداد50 نفر كارگر وكادراداري درآن مشغول كارند، مساحت اين كارخانه حدود000/3 متر مربع مي باشد كه ازچندين سوله كه به عنوان كارخانه وانبارمواداوليه وكالا‌هاي ساخته شده است.
درداخل يكي ازاين سوله ها 4 دستگاه ماشين تزريق موادپلا‌ستيك وپليمري باظرفيت هاي مختلف قرار داردودرسوله اي ديگر چندين دستگاه اكسترودر قراردارد.
دريكي ديگر ازاين سوله ها به صورت دوطبقه ساخته شده است،قسمت اموراداري وسرپرستي ومديريت كارخانه وجوددارد وبخش ديگر سوله اي كه انبار قسمت توليد بوده وكالا‌هاي ساخته شده به آن جا منتقل مي شود، درسوله اي ديگر انبار مواداوليه وجوددارد كه كليه مواد اوليه موردنياز قسمت توليد درآنجاقراردارد. ضمنا اين شركت داراي يك دفتر مركزي بوده كه درتهران واقع شده است كه درآن جا امورمالي واداري وتداركات وترخيص وفروش وجودداردكه هريك ازقسمت هاي مختلفي تشكيل شده است.
- معمولا اكثر كارخانه هاي توليدي كه درخارج ازتهران واقع شده اند دفتر مركزي درداخل تهران دارند كه مسئوليت قسمت بازرگاني برعهده ي آن ها مي باشد.
الف: بخش هاي مختلف قسمت توليدي:
1- كارخانه:
1-1 خط توليد 1 دستگاه تزريق:
درقسمت توليد دستگاههاي تزريق پلا‌ستيك قراردارند، كه توليدات مختلفي انجام مي دهند و براساس نوع قالب هايي كه به دستگاه تزريق متصل مي شوند،مي تواند وسعت كالا‌هاي توليدي وتنوع آن ها راافزايش دادولي درحال حاضر باتوجه به تقاضاي كم بازار وشركت هاي دولتي متقاضي، توليدات اين كارخانه محدود به بست هاي مخابراتي هستند كه به وسيله ي آن ها كابل هاي مخابرات برروي ديوارهاي شهر نسب مي شودكه شامل سه قسمت مي باشد:
1 ـ قسمت پايه
2ـ قسمت روكش ودوعددپيچ، كه همگي ازموادپليمري به نام پلي آميد (كه به صورت گرانول براي
توليد استفاده مي شود) ساخته مي شودوهمچنين ازديگر توليدات شركت، سبدهاي يك بارمصرف مي باشد كه مورد استفاده ي آن براي ميوه هاي صادراتي وجابه جايي ميوه ها درداخل كشوراست، توليد مي شود ومواداوليه مصرفي براي آنها پلي پروپلين يابه اصطلا‌ح(p.p) ناميده مي شود.بست هاي توليد شده دربسته هاي 000/1 تايي درداخل جعبه قرارمي گيرندوسپس به انباركالا‌ي آماده براي فروش منتقل مي شوند.
2-1 خط توليد2دستگاه اكسترودر
دراين قسمت ضايعات حاصل ازتوليد كه اصطلا‌حا راهگاه ناميده مي شوند وشكل هاي نامتفاوتي دارند،كه باشكل فيزيكي موجودقابلاستفاده به عنوان مواد اوليه نمي باشندوناگزير بايستي به صورت گرانول(دانه بندي) دربيايند، بازيافت مي شوند تابتوانند دوباره مورد استفاده قرارگيرند وازمسيرهاي قيف مانند دستگاههاي تزريق عبوركنند وبه چرخه ي توليد بازگردند
لذاآن ها رادرآسياب به قطعات كوچك تبديل كرده ودردستگاه اكسترودرقرارمي دهند تاچرخه ي توليد آن ادامه پيداكند.
دستگاه اكسترودردستگاهي است داراي سيلندرهاي دراز ولوله اي شكل كه درداخل آن ها المنت هاي مته مانند وجود داردكه اين مواد رامجددا ذوب كرده وازسوراخ هاي انتهاي اكسترودر به صورت رشته هاي باريك ازروي آب عبور كرده ودرانتهاي دستگاه به وسيله ي كاترها برش خورده وبه شكل گرانول درمي آيند.
ضمنا اين دستگاه اقدام به بازيافت مواد توليد ي مستعمل كه جنسآن ها ازپلي آميد مي باشدمي كندوبه طريقي كه فوقا توضيح داده شدبه گرونول تبديل مي شوند كه ازكيفيت پايين تري نسبت به مواداوليه يا گرانول نو برخورداند كه ازآن ها براي توليد كالا‌ها با كيفيت پايين تر يادرجه دو استفاده مي شود وگاهي اوقات كالا‌ي نوودرجه يك نيز باتركيب10% گرانول هاي ضايعاتي و90% موادنو درتوليد استفاده مي شوند.
گرانول هاي توليدي ازظروف بزرگ به گوني هاي 25 كيلويي منتقل وسپس بسته بندي شده وبه انبارهاي مربوطه منتقلمي شوند.
2- انبار
1-2 انبارموارداوليه:
انبارموارد اوليه كه شامل مواد اوليه مورد مصرف درخط توليد تزريق مي باشدكه به صور ت گرانول پلي آميد(p.p) در بسته هاي 25 كيلويي درانبار مواد اوليه طبقه بندي مي شوند وهرگونه خريد ي كه قالبا صورت گرفته وبه انبار واردشده، رسيد انبارآن صادر مي شود ودرصورت تحويل مواداوليه به خط توليد برگه ي خروج براي آن صادر مي شودوهمانگونه كه درانبارمحصولا‌ت توضيح داده شدثبت موجودي ها به صورت دائمي است.
انبار مواد اوليه كه براي خط توليد اكسترودرمورداستفاده قرار مي گيرد. شامل راهگاههاي ارسالي ازخط توليد دستگاههاي تزريق بوده ويامحصولا‌ت دفرمه شده ومستعمل،كالاهايي كه ازجنس پلي آميدمي باشند درآن قرارداردكه مي توانند به صورت فله اي ويابسته بندي مي باشد.
2-2 انبارمحصولا‌ت توليد شده:
درقسمت انبار كليه محصولا‌ت توليدي روزانه رسيدانباردريافت مي كنند ووارد انبار مي شوندوهرگونه فروش باطي مراحلي كه عبارت است از:
درخواست فروش كه درقسمت فروش تنظيم ودرصورت موجود بودن عينا به حواله ي فروش تبديل مي شود وبه انبارفرستاده مي شود كه براساس آن
انبارداراقدام به تحويل كالا براساس حواله نموده وبرگه ي خروج كالا درسه نسخه صادر مي شود وبدين ترتيب همانگونه كه ذكر شد ورودي هاي كالا به انبار با رسيد انبار وخروجي هاي كالا ازانبارهمراه بابرگه هاي خروجي ثبت وربط مي شوندودرنتيجه موجودي انبار بااستفاده ازروش موجودي دائمي پيوسته مشخص ومعين است ودرپايان هرسال كه شمارش موجودي انجام مي شود، موجودي هاي شمارش شده قالبا باكاردكس انبار همخواني دارد.
3- اموراداري وكارگزيني:
اموراداري كارخانه متشكل از4 نفر كارمند مي باشدكه درخصوص مسائل استخدامي ,امورمربوط به كارگران وپرسنل كارخانه فعاليت مي كنند.
ب- بخش هاي مختلف قسمت بازرگاني
1- دفتر مركزي
دفتر مركزي كه ازقسمت هاي:
1- امورفروش
2-امورتداركات وبازرگاني خارجي
3ً- اموراداري دفترمركزي
4- امومالي وحسابداري
كليه فعاليت هاي بازرگاني شامل واردات مواداوليه وكالا‌هاي قابل فروش مي باشد، كه مواداوليه موردنياز يعني گرانول هاي پلي آميد(p.p) براي استفاده درخط توليدكارخانه وارد مي نمايند وكالا‌هايي همچون گوشي تلفن،مركزسانترال، دستگاههاي فكس وساير كالا‌هاي قابل فروش وارد نموده ودرانبار دفتر مركزي متمركز مي نمايند ونسبت به فروش آن ها ازطريق نمايندگي ها تهران وشهرستان ها و يابه صورت فروش مستقيم اقدام مي نمايد. زماني كه كالا‌هاي فوق الذكر
ازطريق نمايندگي ها به فروش مي روند علا‌وه برقائل شدن اعتباركه به صورت انتقال كالا‌به شكل اماني باسقف اعتباري هرنماينده كه از 20 تا 000/000/100 ريال درنوسان است وپس ازفروش توسط نمايندگي ها وجه آن به شركت پرداخت مي شود. اضافه برآن هرنماينده 5% فروش رابه عنوان كميسيون وياحق نمايندگي دريافت مي نمايد ونمايندگان نيز مكلفند كالا‌هاي مورد بحث راباقيمت هاي مصوب به فروش برسانند. ضمنا كالا‌هاي مورد اشاره داراي 1 سال گارانتي مي باشند كه درصورت هرنوع عيب به شركت عودت مي شوندونسبت به رفع نقص آن ها اقدام مي شود.
1-1 قسمت فروش:
در قسمت فروش اقدام به درج آگهي وتبليغ كالا‌هاي وارداتي درروزنامه هاي كثيرالا‌نتشار ومجلا‌ت وياارسال بروشور به شركت هايي كه متقاضي محصولا‌ت فوق هستند اقدام به بازاريابي وفروش مي نمايند وبراساس سقف فروش ماهانه به آن ها كميسيون فروش ويابه اصطلا‌ح پورسانت بامبلغي به صورت حقوق ثابت به كارمندان فروش پرداخت مي شود.
ضمنا قسمت ويادايره ي فروش نسبت به فروش محصولا‌ت شركت ازطريق انعقاد قراردادهاي دولتي ويافروش موردي اقدام مي نمايند ودركليه موارد هرگونه فروشي كه انجام مي شود فاكتورهاي فروش درسه نسخه صادر كه نسخه ي اول به مشتري ونسخه ي دوم به حسابداري ارسال ونسخه ي سوم نزد فروش بايگاني مي گردد.
2-1 قسمت تداركات:
1-2-1 تداكات داخلي:
تداركات شامل تداركات داخلي وتداركات خارجي مي باشد.
تداركات داخلي اقدام به كليه ي خريدهايي مورد تقاضاي كارخانه ويا دفتر مركزي درخصوص مواد اوليه، لوازم يدكي ويا ملزومات مصرفي توسط كارمندان تداكات داخلي با مجوزها وآيين نامه هايي كه دراين خصوص به صورت سيستماتيك وجوددارد اقدام نموده وازدوطريق تامين وجه خريد انجام مي شود. اولي مربوط به ارقام درشت خريد بالا‌ي 000/000/1 ريال مي باشدكه مستقيما به صورت چك دروجه فروشنده صادر وتاانجام كليه مراحل خريد ائم ازپيگيري دريافت كالا وحمل آن وتحويل كالا‌ي موردنظر به انبار مربوط ودريافت رسيدانبار پيگيري مي شود درروش ديگر كه شامل ارقام ريز ومبالغ كوچك هستند، ازطريق تنخواه گردان هايي كه دراختيار آن ها قرار مي گيرد، انجام مي شود.
2-2-1تداراكات خارجي:
همانگونه كه ازاسم آن پيداست به خريدهاي خارجي اختصاص دارد كه شامل واردات مواد اوليه وكالا براي قسمت توليد وضمنا كالاهايي كه مستقميا به فروش مي رسند، مي باشند.
خريدهاي خارجي داراي مراحل مختلفي است كه مختصرا توضيح داده مي شود.
مراحل خريد خارجي:
ابتدا فروشندگان كالا‌هاي مذبوررادر كشورهاي مختلف شناسايي واقدام به استعلا‌م قيمت و مشخصات آن ها ميكنند. درصورتيكه هريك ازمحصولا‌ت شركت هاي خارجي ارزيابي موردپسند واقع شده اند مجددا باآن ها مكاتبه ودرخواست قيمت ومشخصات فني كالا‌ها مي شود. به اصطلا‌ح به آن ها اخذپروفرما وياپيش فاكتورمي گويند. سپس اقدام به خريد به صورت نقدي و( cash) وياازطريق گشايش اعتبار اسنادي credit )،letter يا( l/c كه ازطريق بانك هاي داخلي انجام مي شود. كه پس ازهر خريدي باروش هاي فوق ازطريق فروشنده اسنادي به شرح ذيل به خريدار ارسال مي شود invoice.،pocking list،bill of lading و..... كه فروشنده به واسطه ي آن ها احراز مالكيت جنس ومشخصات جنس مذكور راداشته ومي تواند كالا‌هاي خريداري شده را پس از حمل به ايران ازگمرك ترخيص نمايد.
3-1اموراداري:
اموراداري دفتر مركزي مكمل اموراداري كارخانه بوده وضمنا امورمربوط به پرسنل دفتر مركزي رانيز مورد رسيدگي قرار مي دهد.
ودرصفحات بعد اطلا‌عات كلي درمورد اموراداري مورد بررسي قرار مي گيرد.
ساختاراموراداري
همانگونه كه قبلا اشاره گرديد اموراداري كه دركارخانه مستقر مي باشد مكمل اموراداري دفتر مركزي است وكليه اطلا‌عات مربوط به پرسنل كارخانه درآنجاگردآوري شده وبه دفتر مركزي ارسال مي شود.
اموراداري داراي دوبخش است:
الف: كارگزيني:كه وظيفه ي استخدام وتشكيل پرونده براي پرسنل شركت واخذمدارك ازپرسنل ازجمله فرم استخدام پر شده، چندقطعه عكس گواهي عدم سوء پيشينه گواهي خدمت ويامعافيت نظام وظيفه واخذگواهي سابقه خدمت پرسنل درساير موسسات، قبل ازاستخدام رادارند ودرنهايت كارت شناسايي براي پرسنل شركت را صادر مي نمايند. پرسنل پس ازاستخدام ازحدود يك ماه مرخصي استحقاقي درسال برخوردارند كه براي استفاده ازاين مرخصي ها فرم هايي
درنظر گرفته شده كه پس از پركردن واخذ تائيديه مديران مجاز به استفاده ازمرخصي مي باشند كه درآن صورت، فرم هاي مربوطه به كارگزيني منتقل مي شود ودرپرونده ي شخص درج وسوابق وآمار استفاده از مانده ي مرخصي افراد مشخص مي شود. ضمنا درصورت استعفاء ويا اخراج پرسنل براساس قانون كار مبلغي به عنوان بازخريد به پرسنل تعلق مي گيرد كه براساس سوابق كاري به ازاي هرسال خدمت كه درپرونده ي شخص مشخص شده باشد حداقل يك ماه حقوق ومزايا به آن پرداخت مي شود.
ب: اداري: كه مسئوليت انجام كليه اموراداري شركت رابه عهده دارند، داراي يك مدير مي باشد كه پرسنل خدمات موتوري (رانندگان شركت)وكارپردزان،كارمند مسئول بيمه پرسنل،كاركنان آبدارخانه ي شركت وكاركنان رستوران وكليه ي نگهبان هاي شركت زير نظر مدير اموراداري مي باشد.
ازديگر وظايفي كه درحيطه ي امور اداري انجام مي شود كنترل ورود وخروج پرسنل درساعات اداري به وسيله كارت هاي پرسنلي كه در نگهباني درب خروجي دفتر مركزي وكارخانه قرار گرفته، مي باشند.درپايان هرماه كارت هاي پرسنلي جمع آوري ومورد محاسبه قرار مي گيرد وبدين ترتيب ساعات كارافرادواضافه كاروكسركارآن ها تعيين شده وگزارش مربوط درليست هاي گزارش كاركرد تنظيم وجهت محاسبه ي حقوق ودستمزدماهانه ي اشخاص به امورمالي تحويل داده مي شود.
ساختار امور مالي شركت :
امورمالي شركت سوداشيمي از دوقسمت: حسابداري صنعتي و حسابداري مالي تشکيل شده است .
الف:حسابداری صنعتی
بخش حسابداري صنعتي داراي دونفر كارمند مي باشد كه مسئوليت حسابداري انبار ( كاردكس انبار) مواداوليه محصولا‌ت توليد شده را انجام مي دهندواسناد مربوط راصادر مي نمايند.
انواع سندها در حسابداري صنعتي به شرح زير مي باشد:
1-سند خريد مواد اوليه كه پس ازخريد موادتوسط شركت وصدور رسيدانبار مبلغ مربوط به خريد،حمل وساير هزينه هاي اداري مربوط به خريد مواد اوليه به عنوان قيمت تمام شده مواد اوليه دررسيد انبار درج شده وبه حساب انبار مواد اوليه منظور مي شود.
2- مصرف مواد اوليه كه براساس خروجي انبار مواد وبرمبناي ميانگين موزون ( روش انبار داري) قيمت گذاري شده وازانبار مواد اوليه خارج وبه حساب كاردرجريان ساخت منظور مي گردد.
3-رسيد انبار محصول توليد شده كه به صورت روزانه صادر مي گردد ودرحسابداري باقيمت استاندارد(كه براساس سوابق ساليان گذشته قيمت تمام شده محصولا‌ت شركت قيمت گذاري شده است.) به حساب انبار محصول منظور مي گردد ودرپايان سال انحرافات هزينه هاي توليد مشخص وتجزيه وتحليل هاي مربوط انجام مي شود.
4- اسنادحقوق ماهانه ي كارگران كارخانه پس ازمحاسبه به حساب دستمزد كاردرجريان ساخت منظور مي شود.
5- كليه ي هزينه هاي مربوط به توليد وكارخانه ازجمله آب وبرق وساير هزينه هاي مستقيم توليد به حساب هزينه سرباركاردرجريان ساخت منظور مي گردد.
6- اسناد مزاياي كارگران ازجمله بن كارگري،پاداش افزايش توليد، عيدي وساير هزينه هاي مربوط به كارگران توليد به حساب دستمزد كاردرجريان ساخت منظور مي گردد.
ب:حسابداري مالي
داراي چهارنفر كارمند مي باشد كه مسئوليت كليه ي امور حسابداري مالي وبازرگاني رابه عهده دارند .
ازجمله وظايفي كه درحسابداري مالي انجام مي شود:
1- واردنمودن اطلا‌عات مربوط به حقوق ودستمزد ماهانه به سيستم مكانيزه ي حقوق ودستمزد.
2- محاسبه واخذ پرينت فيش هاي حقوقي پرسنل.
3- واريز نمودن حقوق محاسبه شده پرسنل به حساب بانكي افراد.
4- صدورسند حقوق پرسنل اداري وغير توليدي.
5- صدور اسناد حسابداري هزينه هاي غير توليدي شركت كه شامل صورتهاي تنخواه گردان وقبوض آب وبرق و تلفن وكادردفتر مركزي وساير هزينه هاي اداري مي باشد.
6- صدور اسناد حسابداري،دريافت وپرداخت هاي نقدي وغيرنقدي شركت.
7- دريافت ها وپرداخت هاي نقدي توسط صندوق دار بااستفاده ازبرگه هاي دريافت وپرداخت نقدي.
*لا‌زم به توضيح است كه دريافت ها وپرداخت هاي غير نقدي( به وسيله ي چك) داراي فرم هاي مخصوصي است كه توسط حسابداري مورد استفاده قرار مي گيرد. فرم برگه هاي دريافت براي رسيد دادن به مشترياني است كه چكهاي روز ويامدت دار درازاي دريافت كالا به شركت تحويل مي دهند ودرسه نسخه صادر مي گردد كه نسخه ي اول براي مشتري،نسخه ي دوم براي صدور سند حسابداري ونسخه ي سوم جهت كنترل هاي داخلي بايگاني مي گردد.
*نكته ي قابل توجه اين است كه فرم هاي چاپي دريافت حتما بايد داراي شماره سريال باشند )كنترل هاي داخلي(
8-واگذاري چك هاي مشتريان به حساب هاي جاري شركت.
9- تهيه صورت مغايرت بانكي حساب هاي جاري شركت به صورت ماهانه.
10- ورود اسناد حسابداري به سيستم هاي مكانيزه ي مالي
11- تهيه وارائه گزارش هاي ماهانه ي حسابداري اعم ازتراز معين و‌تراز تفضيلي.
12- پيگيري وصول بدهي هاي مشتريان توسط حسابداري وارائه ليست بدهكاران به صورت ماهانه به مسئولين مربوط جهت پيگيري و مطالبه طلب شركت.
13- صدور اسناد حسابداري (فاكتور فروش شركت).
14- تهيه صورت چك هاي مشتريان به صورت ماهانه ومطابقت جمع چك هاي فوق بامانده ي حساب چك هاي دريافتي سيستم حسابداري .
15- تهيه صورت چك هاي مدت دارشركت نزد اشخاص وسازمان ها مطابقت جمع چك هاي فوق بامانده ي حساب چكهاي پرداختني ورفع مغايرت احتمالي حساب فوق الذكر.
.
سلسله مراحل حسابداري
مرحله ي اول: جمع آوري اطلا‌عات مالي
دريك سيستم حسابداري بايد امكان جمع آوري اطلا‌عات مربوط به معاملا‌ت وعمليات مالي جهت ثبت دردفاتر وجودداشته باشد. اين اطلا‌عات ازروي اسناد ومدارك اوليه مربوط به معاملا‌ت وعمليات مالي جمع آوري مي گردد.
غالب رويدادهاي مالي ازمعاملا‌ت بين موسسه بااشخاص ديگر ناشي مي شود كه اطلا‌عات مربوط به آن دراسناد ومدارك مثبته نظير فاكتور خريد وفاكتور فروش منعكس است. برخي ديگر ازرويدادهاي مالي ازعمليات داخلي يك سازمان ناشي واطلا‌عات مربوط به آن دراسناد ومدارك داخلي مانند برگ تحويل كالا ازانبار واسناد مربوط به اصلا‌ح حسابها درج مي شود.
اسنادومدارك اوليه مربوط به معاملا‌ت وعمليات مالي اهميت زيادي دارند،چون:
الف)اطلا‌عات لا‌زم رابراي تجزيه وتحليل معاملا‌ت وعمليات مالي وثبت دردفتر روزنامه فراهم مي كنند.
ب) مدارك عيني هستند كه امكان اثبات معاملا‌ت وعمليات مالي رادرآينده فراهم مي نمايند، ازاين رواين گونه اسناد ومدارك براي مراجعات ورسيدگيهاي بعدي بايگاني ونگهداري مي شوند.
مرحله دوم: تجزيه وتحليل معاملا‌ت وعمليات مالي
تجزيه وتحليل سيستم ها وروشها عبارت است ازمطالعه وبررسي به منظور بهبود بخشيدن به سيستم هاي خدماتي( سرويس دهنده) كنترل كننده وهماهنگ كننده ي عمليات يك سازمان بدين ترتيب تجزيه وتحليل
سيستم ها وروشها، خطي مشي آينده ي سازمان رامشخص مي كند وباايجاد يك روش كنترل صحيح اجراي دقيق طرحهاي پيش بيني شده ي آينده ي سازمان راتضمين مي نمايد. كه تجزيه وتحليل معاملا‌ت وعمليات مالي دراين شركت براساس اطلا‌عات منعكس دراسناد ومدارك اوليه صورت مي گيرد. دراين مرحله به منظورانعكاس معاملا‌ت وعمليات مالي دردفتر روزنامه بايد تصميم گيري شود كه چه حساب يا حسابهايي بدهكار وچه حسابهايي بستانكار مي شوند.
مرحله ي سوم: ثبت معاملا‌ت وعمليات مالي دردفتر روزنامه
دراين مرحله اطلا‌عات منعكس دراسناد ومدارك مربوط به معاملا‌ت وعمليات مالي برحسب تاثيري كه برمعادله حسابداري( معادله ترازنامه) دارند تجزيه وتحليل وسپس دردفتر روزنامه ثبت مي شوند.
مرحله چهارم: انتقال اقلا‌م ازدفتر روزنامه به دفتر كل
پس ازثبت اوليه معاملا‌ت وعمليات مالي دردفتر روزنامه مرحله بعدي كه طي دوره مالي انجام مي شود انتقال اطلا‌عات به دفتر كل است. انتقال مبالغ ازدفتر روزنامه به دفتر كل به طبقه بندي اطلا‌عات درحسابها منجر مي شود.
كه مطابق طبقه بندي اطلا‌عات درصورتهاي مالي است. درهرموسسه تجزيه وتحليل معاملا‌ت ونوشتن دفتر روزنامه معمولا براساس فهرست حسابهاي دفتر كل انجام مي شود. فهرست حسابها شامل عنوان وشماره تمام حسابهاي دفتر كل است.
مرحله پنجم : تهيه ترازآزمايشي
يكي ازوسايلي كه حسابداران براي آزمون صحت مدارك مالي مورد استفاده قرار مي دهند ترازآزمايشي است كه اين امر به حسابداران امكان مي دهد كه ازتساوي جمع مانده هاي بدهكار وجمع مانده هاي بستانكار دفتر كل مطمئن شوند براي آن كه بتوان ترازآزمايشي تهيه كرد بايد معاملا‌ت وعمليات مالي يك دوره كلا ازدفتر روزنامه به حسابهاي دفتر كل .
مرحله ي ششم:اين مرحله درپايان دوره ي مالي وبه منظور اصلا‌ح،تعديل وبه تاريخ روز رساندن مدارك حسابداري انجام مي گيرد.
مرحله ي هفتم: تهيه صورتهاي مالي
تهيه صورتهاي مالي يكي ازمهمترين وظايف حسابداران است بنابراين به منظور حصول اطمينان ازصحت اقلا‌م مندرج درآنها بايد بررسيهاي مكرر با دقت كافي انجام گيرد كه به ترتيب زير مي باشد:
1-تهيه صورت سودوزيان 2- تهيه ترازنامه
مرحله ي هشتم: بستن حسابهاي موقت
منظور همان تخليص عمليات دوره ي مالي وانتقال مانده كليه حسابهاي موقت به حساب سرمايه است.
مشخصات يك سيستم حسابداري كارآمد:
الف) پردازش اطلا‌عات مقرون به صرفه باشد،يعني باحداقل هزينه انجام گيرد.
ب) گزارشهاي مالي به سرعت تهيه گردد.
ج) ازصحت ودقت اطلا‌عات مالي تاحدود زيادي اطمينان حاصل شود.
د) امكان سوء‌استفاده،تقلب،اشتباه به حداقل كاهش يابد .
مراحل چرخه ي حسابداري امكاي تركيب وتلخيص معاملا‌ت وعمليات مالي را دردوگزارش مختصر ومجزي يعني صورت سودوزيان وترازنامه فراهم مي كند. مديران براي كنترل عمليات وتصميم گيري به اطلا‌عات مالي صحيح و به موقع نياز دارند واين اطلا‌عات فقط ازيك سيستم كارآمد به دست مي آيد.
اگر چه مديران درجريان جزئيات روشهاي روزمره وروشهاي حسابداري پايان دوره مالي نيستند اماموثر بودن اين روشها دركيفيت وسرعت اطلا‌عات كه دريافت مي كنند تاثير عمده اي دارد. طول دوره ي چرخه حسابداري معمولا يكسال است.
موضوع وتعاريف حسابداري وحسابداران:
حسابداري زبان تجارت خوانده مي شود زيرا ازطريق گزارشهاي مالي كه محصول نهايي فرآيند حسابداري است اطلا‌عات لا‌زم درباره هرواحد اقتصادي دراختياراشخاص وموسسات ذينفع وذيعلا‌قه قرار مي گيرد،بدين ترتيب منظور ازحسابداري فراهم آوردن گزارشهاي مالي درباره ي انواع موسسات است .
حسابداري عبارتست از: مجموعه قواعد وروشهايي است كه بابه كارگيري آنها، اطلا‌عات مالي واقتصادي يك موسسه گردآوري،طبقه بندي وبه شكل گزارشهاي حسابداري تلخيص مي شود وبراي تصميم گيري دراختياز اشخاص ذيعلا‌قه وذينفع قرار مي گيرد كه اين اشخاص مي خواهند ازوضعيت مالي، نتايج عمليات وهمچنين دورنماي آينده موسسه مطلع شوند.
حسابداران افرداي هستند متخصص درامور مالي كه مي توانند انواع گوناگون اطلا‌عات مالي رابفهمند وبه كاربرند علا‌وه براين آنان مي دانند كه چگونه مي توان ازاطلا‌عات مالي براي افزايش كارائي سازماني كه درآن اشتغال دارند استفاده كرد. حسابداران علا‌وه برثبت وقايعي كه رخ مي دهد جنبه هاي توسعه عمليات وبرنامه ريزي آتي رانيز در نظر مي گيرند. دراين روزگار هيچ واحد اقتصادي نمي تواند بدون بررسي دقيق وهمه جانبه مسائل مالي، براي آينده برنامه ريزي كند. معاملا‌ت روزمره منبع اصلي اطلا‌عات مورد استفاده حسابداران است.
درحسابداري توانايي ثبت معاملا‌ت ودرك آنچه مي گذرد براي حسابداران كافي نيست بلكه آنان بايد بتوانند اطلا‌عات مالي رابه گونه اي براي ديگران بيان وارائه كنند كه قابل درك ومفهوم باشد چنين كاري براي كساني كه حسابداري مي داننددرقالب گزارشهاي مالي امكان پذير است.
