بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مقدمه
كليه ها اندام هاي حياتي هستند كه براي دفع مواد زائد خون ، تنظيم تعادل الكتروليتي و فشار خون و تحريك ساخت سلول هاي قرمز خون ضــروري هـسـتـنــد .
سنگ کليه بيماری جدیدی نيست. حتی می گويند، فرعون هم به اينبيماری مبتلا بوده و يکی از ويژگی های طبيبمشهورش، سينوهه، توانايی درمان درد سنگ کليه بوده است.
سنگ‌كليه، ذرات‌كوچك‌وسختي است كه‌در يك يا هر دو كليه‌تشكيل‌شده‌و گاهي‌به‌داخل حالب‌ها انتقال‌مي يابند. سنگ‌كليه‌از نظر اندازه‌از يك‌دانه‌شن‌تا حدود يك‌توپ‌گلف‌متغير بوده‌و ممكن‌است‌منفرد يامتعددباشد.سنگ‌كليه‌معمولا بزرگسالان بالاي‌سی سال از هر دو جنس را مبتلا میسازدولی درمردان‌شايع‌تر است .این سنگ وقتی درطولمجراي ادراري حركت مي‌كنند درد شديدي را ايجاد مي كنند.در بيماران مظنون به سنگ كليه ، ارزيابي هاي مختلف راديوگرافي صورت مي‌گيرد.انواع راديوگرافي شامل KUB،IVP، اولتراسونوگرافي وسی تی اسکن اسپیرال هستند.
v
اسلاید 2 :
روشهای رادیوگرافی سنگ کلیه
KUB (Kidney Urinary Bladder)
IVP (Intra Venous Pyelography)
اسلاید 3 :
KUBعکس مسطحی ازقسمت تحتانی شکم برای شناسایی اندازه-شکل وضعیت کلیه ها حالب و مثانه است.
تقريباً 90% سنگ هاي مجاري ادراري تيره و مـبـهـم هـستند و بايد آن ها رابا KUBتصویر برداری کرد.
این راديــوگــرافــي مـعـمــولا قــابـلـيـت نـشـان دادن سنـگ‌هـاي بـزرگ را دارد. علـت ايـن است كه ســنــــگ‌هــــاي كــــوچــــك‌تــــر مـعـمـــولا مـبـهـــم و غيرواضحند يا با قرار گرفتن در موقعيت هايي در پشت دنده‌ها و مقاطع ستون فقرات از ميدان ديد خارج مي‌شوند.
اسلاید 4 :
موارد كاربرد:
شناسايي هرگونه ناهنجاري مادرزادي، سنگ ها، تومور، انسداد یا اورگانومگالي
موارد منع كاربرد:
بيماران باردار
اقدامات قبل از تست:
- معمولا بيمار در وضعيت خوابيده به پشت قرار مي گيرد.
- نيازي به مصرف مسكن و ناشتايي نمي باشد.
- در بيماران مذكر بايد بيضه ها را با پيشبند سربي پوشاند تا مانع تماس پرتو با آن ها شود.
v
اسلاید 5 :
مزایای رادیوگرافی ساده
از يك فيلم استفاده مي شود.
سنگ هاي بزرگ كليوي را آشكار مي كند.
بـيـشـتـر سـنـگ هـا داراي اجـزاي كـلـسيمي هـسـتـند و به واسطه رنگ سفيدشان مي توانند توسط این روش نشان داده شوند.
يـك روش سريع و ارزان قيمت است كه اغـلــب مــي تــوانــد انـدازه و تـعـداد سـنـگ هـا را مشخص سازد.
v
اسلاید 6 :
معایب رادیوگرافی ساده
تشخيص درست و دقيق را محدود مي كند.
سنگ هاي كوچك ممكن است غير واضح يا خارج از ديد باشند.
رسوبات معمولي شكمي ممكن است به جاي سنگ هاي مجاري ادراري به نظر برسند.
سنگ هاي غير راديو اوپك ممكن است ديده نشوند.
سنگ هاي اسيد اوريك ديده نمي شوند.
اسلاید 7 :
پیلوگرافی درون وریدی
vپيلوگرام درون وريدي يك روش انتخابي براي ارزيابي راديوگرافيك بيماران مظنون به سنگ مجاري ادراري است و در واقع يك نوع تست اشعه ایکس است كه مي تواند اندازه ، شكل و موقعيت دستگاه دفع ادرار ، شامل مجاري ادراري و كليه ها را نشان دهد.
این روش مي تواند با يك راديوگرافي ساده از مجاري ادراري وجود رسوبات و همچنين ارتباط آناتوميكي مجاري ادراري با رسوبات را تشخيص دهد .
اسلاید 8 :
در این روش یک ماده رنگی مثل سدیم دیاتریزوات یا مگلومین دیاتریزوآت به سیاهرگ بیمار تزریق میشود که با سیستم دفع ادرار ترکیب میشود وتوسط اشعه ایکس قابل رویت است.سپس طی فاصله های زمانی یک سری رادیو گرافی انجام میشود.یک سری قبل تزریق ویک سری بعد آن.رنگ به پزشک اجازه میدهد تا موقعیت سنگ-وجود انسداد-آناتومی دستگاه دفع ادرار ورادیو لوسنت یا رادیو اوپاک بودن سنگ را بررسی کند.
تعداد اندکی از بیماران ممکن است به ماده حاجب تزریق شده حساسیت داشته ودچار شوک شوند در نتیجه باید داروهای اورژانس-ست تراکئوستومی-دستگاه ساکشن واکسیژن در دسترس باشند.
v
اسلاید 9 :
کاربرد واهداف:
شناسایی شکل-اندازه وعملکرد غیر طبیعی کلیه ها
کشف سنگ-تومور یا کیست های کلیوی
اسلاید 10 :
- شیوه انجام تست:
- مددجو روی میز اشعه X در وضعیت طاق باز دراز می کشد. فیلم های اشعه X را 5-10-15-30 دقیقه بعد از تزریق ماده حاجب می گیرند.
- تاخیر در نمایان شدن کلیه ها می تواند نشاندهنده اختلال عملکرد کلیه باشد. مددجو در خاتمه تست ادرارمی کند و یک تصویر اشعه X دیگر به منظور پدیدار کردن رنگ باقیمانده در مثانه گرفته می شود.
