بخشی از مقاله
بررسی خطر زمین لرزه در تله کابین شهرستان رامسر با GIS
چکیده - استان مازندران یکی از مناطق زلزله خیز ایران با گسلهای فراوان می باشد. وجود فعالیت های تکتونیکی و تغییر شکل بلوک جنوبی دریای خزر که همانند پوسته اقیانوسی عمل می کند لرزه خیزی استان را تقویت می کند تله کابین رامسر، ساختگاه مورد بررسی در غربی ترین نقطه استان مازندران می باشد. در تحلیل خطر این منطقه با استفاده از کاتالوگ زلزله های پژوهشگاه بینالمللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در سه دهه ی اخیر ۲ زلزله ی تاریخی، شهرهای رودبار ۱۳۶۹ و کجور ۱۳۸۳ به بزرگای بیش از ۷ به وقوع پیوسته است با استفاده از فاصله گسل های اطراف ساختگاه، شتاب و بزرگای احتمالی محاسبه شده که نزدیکترین گسل در فاصله ۱/۳ کیلومتری ساختگاه که مسبب شتاب ۰/۶۶ و بزرگای احتمالی ۷/۳۳ پیش بینی شده است. نتایج این پژوهش در مطالعات زمین شناسی و لرزه زمینساخت منطقه می تواند برای بیان مناطق با خطر بالا و جلوگیری از تخریب بیشتر به کار
رود. بنابراین مطالعات ژئوتکنیک و مهندسی می بایست بر اساس این محاسبات انجام گیرد.
کلمات کلیدی: خطر زمین لرزه، لرزه خیزی، گسل، تله کابین رامسر
۱- مقدمه:
رامسر از سمت شرق به تنکابن ازغرب به شهرستان رودسر اولین شهرستان شرق گیلان، از جنوب به کوههای البرز و از سمت شمال به دریای خزر محدود است. تله کابین رامسر، در مختصات ۵۰/۶۰E و N ۳۶/۴۲ قرار دارد. مجتمع
تفریحی تله کابین رامسر در فاصله ی ۵ کیلومتری غرب رامسر (به سمت رودسر) و ۱۰۳ کیلومتری شهر رشت در مختصات ۵۰/۶۰ و ۹۶/ ۳۰ درجه واقع شده است؛ که در دو سایت شمالی و جنوبی طراحی شده و بوسیله زیر گذر از دو سایت می توان استفاده نمود. خط تله کابین رامسر دراریبهشت ماه ۱۳۸۷ راه اندازی گردید. تله کابین رامسر با سرعت ۳ متر بر ثانیه، مسیر ۲۰۰۰ متری را در مدت ۱۲ دقیقه طی می نماید و تا ارتفاع ۷۰۰ متری بالا می رود.
۲- زمینشناسی منطقه
از لحاظ زمینشناسی این منطقه جزء زون البرز- اذربایجان می باشد. منطقه البرز مرکزی در گذشته نیز شاهد زمین لرزه های ویرانگر بوده است. زمین لرزه سال ۱۳۶۹ رودبار - طارم با بزرگی ۷/۳ = MW| نمونه ای از آنها است که جان ۴۰ هزار نفر را گرفت و ۵۰۰ هزار نفر را بی خانمان نموده گسیختگی سطحی همراه با این زمین لرزه در سه قطعه اصلی و با درازای بیش از ۸۰ کیلومتر بود. این قطعات بصورت پلکانی با روند ۹۵ تا ۱۲۰ و با شیب به سوی جنوب گزارش شده اند (بربریان و همکاران، 1992 )
وجود فعالیتهای تکتونیکی و زمین شناسی باعث شده استان مازندران گسلهای فراوانی را به خود ببیند و تقریبا بیش از ۷۰ درصد از مساحت استان و بسیاری از مناطق جمعیتی شهری و روستای آن بر روی گسلی و یا در حاشیه گسلهای جن با در محدوده استان که عموما از نوع گسلش راندگی و همچنین امتداد لغز است و آهنگ کرنشی پایین دارد و تغییر شکل بلوک جنوبی دریای خزر که همانند پوسته اقیانوسی عمل می کند،لرزه خیزی استان را تقویت می کند.
با استفاده از کاتالوگ زلزله های پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله اطلاعات مربوط به زلزله ها محدوده ای دایرهای به شعاع km ۱۵۰ با مرکزیت تله کابین رامسر به مختصات ۵۰/۶۰E و N ۳۶/۴۲ میباشد زلزله های ثبت شده از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۴ با بزرگی بیشتر از ۳ انتخاب گردید . این گستره بدلیل جمعیت بالا و قرار گرفتن در مجاورت گسلهاو همچنین تاثیرپذیری از دو زلزله ۱۹۹۰/۶/۲۰ رودبار و ۲۰۰۴/۵/۲۸ مازندران به ترتیب با بزرگی های ۷/۷ و ۶/۳ از خطر خیزی بالایی برخوردار است.
3-گسلهای مهم و اصلی منطقه و محل مورد مطالعه:
گسلها مهمترین عامل سازنده ساختمانهای زمین شناسی و ریختشناسی منطقه هستند. تراکم سامانه گسلهای منطقه بسیار زیاد است و عمدتاً از نوع ورقه های راندگی هستند که از شمال به جنوب حرکت کردهاند و شاخه هایی از آنها در اثر تکرار راندگی، جهت رانش به سمت شمال پیدا کرده اند و به صورت گسلهای پس راندگی جلوهگر شده اند. در بخشهای جنوبی راندگیها از جنوب به شمال است.
مهمترین گسلهای محدوده عبارتند از: راندگیهای جنوب و شمال خشچالی، راندگی سربالان، اجر، راندگی آزارود، گسلی راستالغز نوشا، راندگی های سه هزار - جنترودبار، راندگیهای لیره سر- جواهر ده و گسل خزر، راندگیهای شمال و جنوب کوه خشچال باعث شدهاند تا بلندترین ارتفاعات منطقه شکل بگیرند. راندگی جنوب خشچالی با سوی رانش شمالی باعث قرار گرفتن لایه های سازند باروت در منطقه الموت در کنار سازندهای مربوط به پرمین و تریاس شده، ضمن آنکه در جنوب کوه سیالان باعث پیدایش ساختمان ناودیسی برگشته است. راندگی شمال خشچال با سوی رانش شمال، باعث بلند شدن لبه لایههای سازندهای الیکا و شمشک به سمت بالا و حتی برگشتگی آنها در بالادست رودخانه پل رود در جنوب باختر روستای میج (محدوده جواهرده) شده است
و مرز جنوبی ناودیس شمال خشچال می باشد.
راندگی سربالان باعث رانش مجموعه سنگ ماسهها و سنگهای آتشفشانی هم ارز سازند کهر به سمت شمال بر روى سنگ آهکهای سازند مبارک و روته شده است. راندگی اجر نیز باعث رانده شدن مجموعه سازندهای کربونیفر و جوانتر بر روی گرانیتوئیدهای تیپ نوشا و رسوبات ژوراسیک شده و یال جنوبی ناودیس کوه بلور را نیز قطع می نماید. گسل راستالغز نوشا با حرکات راست لغز باعث بریده شدن توده گرانیتوئیدی تیپ نوشا در جنوب دریاسر شده است و ادامه شمال باختری آن، مرز شمال خاوری ناودیس کوه بلور می باشد. در این محل عملکرد گسل نوشا باعث حذف بخش سنگ ماسه ای قرمز رنگ قاعده سنگ آهکهای کرتاسه زیرین شده است. راندگی از ارود در بالادست رودخانه از ارود باعث قرار گرفتن سازند مبارک در کنار دولومیتهای تریاس و بر روی سنگ آهکهای پرمین در منطقه آرود شده است. از رودخانه سه هزار به سمت شمال باختر تا منطقه جنت رودبار مجموعهای از گسل های با روندهای تقریباً مشابه و منشعب از همدیگر دیده می شوند که یال شمالی و جنوبی تاقدیس بزرگ (آغوز کی- دوهزار) را بریده اند. همچنین دسته گسلههایی نیز از جنوب لیره سر به سمت شمال باختر دیده می شوند که باعث بالاآمدن سازندهای پالئوزوئیک و
مزوزوئیک زیرین و میانی شده اند.
