بخشی از مقاله
چکیده
انجام تمرینات با حجم و شدت بالا موجب می شود ورزشکاران بیشتر در معرض ابتلا به بیماریهاي عفونی قرار بگیرند. هر چند اختلالات در عملکرد سیستم ایمنی ورزشکاران پس از تمرین نسبتا" موقتی است ولی به نظر می رسد عدم بازگشت به سطوح اولیه پس از تغییرات افزایشی و کاهشی مداوم در برخی از ورزشکاران می تواند منجر به سرکوب مزمن سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به بیماري گردد. اگرچه ورزشکاران نخبه و حرفه اي در طول سال تحت فشار تمرینات شدید هستند، اما به طور کلی، اوج عملکرد در مسابقات مهم و رقابت هاي اصلی مورد نیاز است. کاهش بار تمرین قبل از این رقابتها یک روش مؤثر در بهبود عملکرد ورزشکاران است. هدف اصلی کاهش بار تمرین، کاهش آثار منفی فیزیولوژیکی و روانی تمرین روزانه - یعنی انباشت خستگی - و در عوض تقویت بیشتر نتایج مثبت تمرین - یعنی دستاوردهاي آمادگی جسمانی - است. عواملی که در این دوره می توانند دستکاري شوند عبارتند از: شدت و حجم تمرین. هدف تحقیق حاضر تعیین اثر یک دوره کاهش حجم تمرین بر سیستم ایمنی بازیکنان فوتبال بود. بیست بازیکن فوتبال دانشگاهی براي انجام تحقیق داوطلب شدند. سپس برنامه تمرین هشت هفته اي ویژه فوتبال اجرا گردید. متعاقب هفته هشتم، آزمودنیها بطور تصادفی به دو گروه تجربی 22/2±55/00 - سال، 178/22±3/07 سانتی متر، 72/37±4/04 کیلوگرم - و کنترل ±1/39 - 21/22 سال، 178/34 ± 3/70 سانتی متر، 72/56 ±3/61 کیلوگرم - تقسیم شدند. دوره تیپرینگ به مدت دو هفته اجرا شد. در طی این دوره برنامه تمرینی گروه کنترل تغییري نکرد و تا پایان دوره تیپرینگ مطابق با هفته هشتم ادامه یافت، اما حجم تمرینات گروه تجربی 50 درصد کاهش یافت. قبل و بعد از دوره کاهش حجم تمرین،غلظت IL-6، TNFα، کورتیزول و تستوسترون پلاسمایی اندازه گیري شد. از روش آماري t همبسته براي مقایسه میانگینهاي پیش آزمون-پس آزمون در هر گروه و از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه - ANOVA - با اندازه گیریهاي مکرر به منظور مقایسه تفاوت میانگین هاي بین گروهی استفاده گردید. در پایان دو هفته کاهش حجم تمرین، غلظت پلاسماییIL-6، TNFα و کورتیزول در گروه تجربی کاهش یافت. همچنین غلظت پلاسمایی تستوسترون این گروه اندکی افزایش یافت. اما این تغییرات از لحاظ آماري معنادار نبود . - P > 0/05 - غلظت پلاسمایی IL-6، TNFα و تستوسترون گروه کنترل تغییر چندانی نکرد اما در غلظت کورتیزول افزایش غیر معناداري مشاهده شد . - P > 0/05 - تفاوت بین گروه هاي تجربی و کنترل تنها در نسبت تستوسترون به کورتیزول معنادار بود - P < 0/05 - و در سایر مقادیر تفاوت معناداري مشاهده نشد . - P > 0/05 - به نظر می رسد کاهش حجم تمرین می تواند با تقویت سیستم ایمنی و وضعیت هورمونی بازیکنان فوتبال همرا باشد.
مقدمه
توان هوازي و بی هوازي از عوامل مهم آمادگی جسمانی ویژه فوتبال به شمار رفته و در عملکرد بازیکنان هنگام مسابقه نقش تعیین کننده اي دارند - 20، 38، 39، . - 50 بنابراین مربیان همواره به دنبال یافتن روش هاي تمرینی هستند تا ورزشکاران در هنگام مسابقه به توان هوازي و بی هوازي بهینه خود دست یافته باشند تا عملکرد مناسبی داشته باشند. یکی از راهبردهاي تمرینی براي دستیابی به عملکرد بیشینه هنگام مسابقات مهم در رشته هاي ورزشی مختلف کاهش بار تمرین قبل از مسابقه است که عموما̋ تیپرینگ نامیده می شود 2 - ، 6، 14، 16، 17، 29، . - 45 هدف اصلی از کاهش بار تمرین در دوره تیپرینگ کاهش اثرات منفی فیزیولوژیکی و روانی ناشی از تمرینات سنگین - مانند انباشت خستگی - و در عوض تقویت اثرات مثبت - نظیر دستاوردهاي آمادگی جسمانی - است . - 45 - شدت، حجم و تواتر تمرین از عواملی هستند که در دوره تیپرینگ به منظور دستیابی به عملکرد بیشینه مورد دستکاري قرار می گیرند - 29، . - 30 طول مدت دوره تیپرینگ هم می تواند بر نتیجه تیپرینگ مؤثر باشد - 5، 29، . - 30 ترینیتی و همکاران - 2006 - 1 مدت زمان کافی براي رفع خستگی عضلانی ناشی از تمرینات سنگین را یک هفته اما براي رفع خستگی عصبی و بازگشت به حالت اولیه کامل حداقل دو هفته گزارش می کند . - 47 - بیشتر تحقیقات حفظ شدت تمرین در دوره تیپرینگ را از عوامل کلیدي براي حفظ و یا حتی تقویت سازگاري هاي حاصل از تمرین در دوره پیش از تیپرینگ، گزارش کرده اند - 12، 16، 22، 27، 29، . - 33 کاهش تواتر براي ورزشکاران بسیار تمرین کرده2حداکثر تا %20 و براي ورزشکاران نسبتا تمرین کرده30-50%3 پیشنهاد شده است . - 29 - به دنبال کاهش %50 تا %70 حجم تمرین افزایش عوامل فیزیولوژیکی مؤثر در عملکرد نظیر توان هوازي 8 - ، 18، 24، 31، - 32 و عملکرد بی هوازي 6 - ، 7، 18، - 28 در رشته هاي ورزشی مختلف از جمله دوچرخه سواري 8 - ، 18، - 25، دو 17 - ، - 42، شنا 6 - ، 14، 19، 36، - 46 و سه گانه 2 - ، - 51 مشاهده گردیده است. با وجود آن که اثربخش بودن تیپرینگ در بسیاري از رشته هاي ورزشی مشاهده شده است، اطلاعات علمی در مورد تأثیر آن بر بازیکنان فوتبال محدود می باشد و تنها در یک تحقیق توسط بیشاپ و همکاران - 2005 - 4، آثار یک دوره 10 روزه کاهش بار تمرین متعاقب یک دوره شش هفته اي تمرین شدید، تنها بر عملکرد سرعتی تکراري5زنان بررسی شده است - . - 5 بنابراین هدف تحقیق حاضر، تعیین اثر یک دوره تیپرینگ دو هفته اي با کاهش %50 حجم تمرین بر توان هوازي و عملکرد بی هوازي بازیکنان فوتبال مرد بود.
روش شناسی
هجده بازیکن فوتبال دانشگاهی مرد در این تحقیق شرکت کردند. پس از ارزیابی مقدماتی شامل اندازه گیري قد، وزن، توان هوازي و عملکرد بی هوازي، آزمودنی ها یک دوره هشت هفته اي شامل تمرینات آمادگی جسمانی ویژه فوتبال شامل تمرینات تناوبی، سرعتی، مقاومتی، پلایومتریک را اجرا کردند. در پایان هفته هشتم آزمون هاي مربوطه - توان هوازي و عملکرد بی هوازي - به عمل آمد - پیش آزمون - . سپس نمونه ها به طور تصادفی به دو گروه تجربی 9 - نفر - و کنترل 9 - نفر - تقسیم شده و به مدت دو هفته دیگر براساس هدف تحقیق برنامه تمرینی متفاوتی را اجرا کردند. در پایان هفته دهم مجددا˝
از گروه ها آزمون گیري شد - پس آزمون - .
آزمون ها
عملکرد بی هوازي با استفاده از آزمونRAST6، برآورد گردید. این آزمون شامل شش تکرار دو سریع با شدت حداکثر در فواصل 35 متري بود که بین هر مرحله 10 ثانیه استراحت فعال اعمال گردید - . - 1 آزمودنی ها 10 دقیقه گرم کرده و قبل از شروع آزمون سه دقیقه استراحت کردند. ثبت رکوردها با استفاده از چشم نوري - فتوسل - انجام شد. به این ترتیب که دو چشم نوري در خط شروع و پایان 35 متر قرار داده شد. آزمودنی به فاصله 50 سانتی متر از خط شروع با شنیدن صداي بوق شروع به دویدن با شدت هر چه تمام تر کرده و در انتها پس از عبور از مقابل چشم نوري با صداي بوق دوم دستگاه متوقف و فاصله زمانی بین عبور آزمودنی از مقابل چشم نوري اول تا چشم نوري دوم به عنوان رکورد ثبت می شد. در این آزمون متغیرهاي زیر اندازه گیري شد:
-1 بهترین زمان دوي 35 متر از بین شش تکرار
-2 مجموع زمان شش تکرار
-3 شاخص افت سرعت با تقسیم زمان ایده آل - حاصل ضرب سریع ترین زمان از بین تکرارها در تعداد تکرارها - بر
مجموع زمان شش تکرار ضرب در . - 9 - 100
حداقل یک ساعت پس از اجراي آزمون بی هوازي، توان هوازي با استفاده از آزمون بیشینه چند مرحله اي 20 متر شاتل ران برآورد گردید. این آزمون شامل 23 مرحله یک دقیقه اي است که در هر مرحله مسافت 20 متري به صورت رفت و برگشت پیموده می شود.
