بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر دو شیوه تمرینی سرعتی مقاومتی و سرعتی آزاد بر قابلیت سرعت و تغییر جهت های تکراری بازیکنان فوتبال میباشد. بدین منظور 27 بازیکن فوتبال رده سنی امید - میانگین و انحراف استاندارد سن 20/66±1/84 سال، وزن 67/73±9/66 کیلو گرم، قد 176/95±5/27 سانتی متر و حداکثر اکسیژن مصرفی 41/38±5/8 میلی لیتر/کیلو گرم/دقیقه - به صورت نمونهگیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه سرعتی مقاومتی - n=10 - ، سرعتی آزاد - - n=9 و کنترل - n=8 - تقسیم شدند.
برای ارزیابی توانایی سرعت های تکراری و تغییر جهت های تکراری - با تغییر جهت 100 درجه ای که دارای چهار تغییر مسیر در هر چهار متر - از پرو تکل 6*20 با 25 ثانیه ریکاوری فعال بین هر تکرار استفاده شد. آزمودنی ها در یک دوره 6 هفته ای برنامه تمرینی سرعتی آزاد و مقاومتی، دو جلسه در هفته در دو روز غیرمتوالی با حداقل 24 ساعت فاصله و به همراه تمرینات عادی فوتبال شرکت کردند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون آنالیز کوواریانس - ANCOVA - برای محاسبه تغییرات بین گروهی و از آزمون t زوجی برای تغییرات درون گروهی و همچنین از نرم افزار SPSS20 استفاده شد.
نتایج نشان داد تاثیر تمرینات سرعتی مقاومتی و سرعتی آزاد بر سریعترین زمان و درصد افت سرعتهای تکراری و تغییر جهتهای تکراری تفاوت معنیداری مشاهده نشد. بنابراین، به نظر میرسد بین تاثیر شش هفته تمرین سرعتی مقاومتی و سرعتی آزاد بر توانایی سرعت و تغییر جهت های تکراری در بازیکنان فوتبال تفاوت معنی داری وجود ندارد و از هر دو شیوه تمرین میتوان بهره برد.
مقدمه
امروزه فوتبال ورزشی با شدت بالا است که در آن بازیکنان نیازمند انجام حرکات متعددی هستند. این حرکات به قدرت، سرعت، چابکی، تعادل، ثبات، انعطاف پذیری و سطح مناسبی از استقامت نیاز دارند که نشان میدهد که آمادگی بدنی بازیکنان یک فرایند ترکیبی است و از اهمیت خاصی برخوردار است و اگر بازیکن نقاط ضعف خود را برطرف نکند به عملکرد نامطلوب فرد و تیم میانجامد
در طی مسابقه فوتبال، شدت فعالیت بازیکن دائمأ تغییر میکند - باچیتَ و همکاران، . - 2010 همچنین بازیکنان مسافتهای بین 10 تا 13 کیلومتر را طی میکنند و تقریبا 1300 بار فعالیت شدید جسمانی انجام میدهند که شامل 90 دوی سرعت حداکثر 11 - درصد کل فعالیت - که هر کدام بطور متوسط از 2 تا 4 ثانیه طول کشیده و مسافت حدود 15 متر را طی مینمایند
توانایی ورزشکاران برای انجام سرعتهای تکراری و تغییر جهتهای تکراری به وسیله مربیان و محققین بعنوان یک پیشبینی کننده عملکرد برتر در بسیاری از ورزشهای تیمی و متناوب در نظر گرفته شده است و همچنین بعنوان شاخص مهم آمادگی بازیکنان لحاظ شده است - یواوِ و همکاران، . - 2009 توانایی حداکثر سرعت دویدن مبنایی برای عملکرد هجومی تیمهای فوتبال و عامل تعیین کننده موفقیت در ورزشها است
دوهای سرعت کمتر از %10 مسافت پیموده شده بازی را شامل میشود و عامل تعیین کننده نتیجه بازی نیز به حساب میآید. بسیاری از این دوهای سرعت پراکنده هستند و از طریق دورههای استراحت کافی بیش از یک دقیقه برای برگشت به حالت اولیه کامل یا نزدیک به کامل و در نتیجه آن عملکرد سرعت بطور قابل توجهی دچار اختلال نمیشوند
از جمله روشهای متنوع تمرینی که برای بهبود عملکرد سرعت و شتاب ورزشکاران بخصوص بازیکنان فوتبال استفاده میشود تمرینات سرعتی مقاومتی و سرعتی آزاد میباشد. تمرینات سرعتی همراه با مقامت - RST - یکی از محبوبترین و رایجترین این روش هاست - سیسیکَ، . - 2004 تمرینات RST عبارتند از تمرینات سرعتی که با یک بار اضافه انجام میشوند.
تمرینات سرعتی همراه با مقاومت انواع گوناگونی دارد. تمرین سرعتی با کشیدن سورتمه یا تایر - تمرینات کشیدن یک مقاومت - ، تمرین سرعتی با کمربند یا جلیقههای دارای وزن، تمرین سرعتی با چتر نجات، دو سرعت بر روی سربالایی - شیب به سمت بالا - و دو سرعت بر روی شن و ماسه گونههای مختلف تمرینات سرعتی همراه با مقاومت میباشند
تمرینات FST شامل حرکاتی است که ورزشکار در طی آن سرعتهای مختلفی تجربه میکند. این تمرینات نیز شامل تکنیکهای مختلفی است. تمرینات سرعتی با کشیدن شدن توسط فرد کمکی - توسط کش یا بندهای گوناگون - ، دویدن سریع بر روی سرپایینی - شیب به سمت پایین - ، دویدن به کمک باد، دویدن سریع بر روی تردمیل با سرعت بسیار بالا و... شکل های متفاوت تمرینات FST هستند
همچنین، عنوان شده است که توان بیهوازی بازیکنان فوتبال مرد بطور قابل توجهی متفاوت است و ترکیب تمرین سرعتی کمکی و سرعتی مقاومتی بطور قابل ملاحظهای توان بی هوازی بازیکنان فوتبال مرد را بهبود میبخشد - تامیلاراسیا و مانیاژاگوًٌ، - 2014اخیراً،. استفاده از 30 ثانیه تمرین سرعت اینتروال برای وادار کردن تغییرات سریع در ظرفیت ورزش و متایولیسم انرژی عضلات اسکلتی بعنوان یک روش ابتکاری و کارآمد پیشنهاد شده است.
با این حال تاثیر تمرین سرعتی بر RSA بر روی بازیکنان تمرین کرده هنوز تحت بررسی است - بروگلی و همکارانٌٌ، . - 2008 همچنین بهره برداری از تمرین بستگی به شدت، حجم، مدت و تکرار تمرین برای توانایی ورزشکاران در جهت تحمل آن دارد. بنابراین تلاشهای زیادی برای کمیسازی تعادل بین تمرین و تحمل ورزشکار انجام شده است
در مطالعهای که دلال و همکاران - 2009 - به بررسی تاثیر فیزیولوزیکی تغییر جهت در تمرینات متناوب بر روی بازیکنان فوتبال انجام دادهاند به این نتیجه رسیدند که تغییر جهتها موجب افزایش نیاز متابولیسم بی هوازی و تاثیر خاص فیزیولوژیکی تمرینات تناوبی با دویدنهای رفت و برگشت ویژه - 2IS - در مقایسه با تمرین سنتی دویدن های خطی - - 3IL ایجاد میکند.
آلکاراز و همکاران - 2007 - به این نتیجه رسیدند که تمرین سرعتی مقاومتی با %8 درصد توده بدن به صورت بکسل سورتمهای برای چهار هفته باعث بهبود عملکرد انتقال 16-31 - متر - میشود در حالیکه تمرین با حداکثر سرعت دویدن باعث بهبود عملکرد در فاز سرعت حداکثر 31-51 - متر - در ورزشکاران نخبه میشود. پژوهشگران دریافتند تمرین مقاومتی با حداکثر سرعت دویدن برای افزایش سرعت با حداکثر سرعت دویدن موثربوده، اما در بیشتر موارد، هیچ تاثیری از تمرین با حداکثر سرعت دویدن طبیعی نبوده است.
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد تمرین سرعتی مقاومتی در افزایش سرعت در مرحله اولیه شتاب دو سرعت بهتر است. مطالعات موثر بیشتری در خصوص تمرین سرعتی مقاومتی و تمرین با حداکثر سرعت دویدن همراه با نظارت بر هر دو نوع سازگاری حرکتی و جنبشی جهت تعیین مکانیسمهای زیر بنایی برای هرگونه پیشرفت در سرعت با حداکثر سرعت دویدن مورد نیاز است.
بر اساس اطلاعات موجود، مزایا و برتریهای تمرینی سرعتی مقاومتی به طور کامل مشخص نشده است - عزیز و همکاران، - 2007 و مطالعات انجام شده بر روی سرعتی مقاومتی نتایج متناقضی را نشان میدهد - آلکاراز و همکاران، . - 2007 در مقایسهای که لاتبرگیت و همکاران - 2014 - انجام دادند تمرین سرعت سنتی ُ - - TST نسبت به تمرین سرعتی مقاومتی - - RST در افزایش زمان دو سرعت10 متر موثرتر به نظر میرسد. هر دو گروه TST - و - RST اثرات مشابهی در زمان دوی سرعت 30 متر نشان دادند.
اثرات مشابه و در عین حال کوچکتر، اثر تمرین با حداکثر سرعت دویدن بر روی ماهیچههای عضلانی در هر دو گروه مشاهده گردید. مطالعههای گوناگون نشان داده است که تمرینهای سرعتی میتواند تغییرات مهمی را در سرعت دویدن بوجود آورد. زمان طولانی سازگاری پس از تمرین RST نامعلوم میماند. توانایی تغییر جهت در حالی که حداکثر سرعت برای حضور موفق در بسیاری از تیمهای و ورزشهای انفردی ضروری به نظر میرسد. بطور سنتی تصور میشود که قدرت و توان، عملکرد تغییر جهت - COD5 - را افزایش دهد. رایج ترین راه تجزیه و تحلیل کمیت روابط و یافتن عوامل - فیزیو لوژیکی و مکانیکی - از عملکرد تغییر جهت میباشد.
در مطالعه ادبیات تمرینی از برنامههای قدرت سنتی و توانی استفاده کردهاند که بصورت دو طرفه در جهت عمودی - لیفت اسکات لیفت مرده - برای استخراج بهبود عملکرد تغییر جهت انجام میشود که عمدتاً شکست خورده است - بارنراتّ و همکاران، . - 2008 نتایج مطالعات گوناگون نشان داده است که راد و همکاران - 1392 - ، تاثیر تمرینات تناوبی شدید کوتاه مدت بر توان هوازی بازیکنان نخبه فوتسال بررسی و نشان داده شد یک دوره کوتاه مدت تمرینات تناوبی شدید کوتاه مدت در فوتسالیستهای نخبه منجر تغییر معناداری در آمادگی هوازی نگردید
بیاتی و همکاران - 1390 - در تحقیقی تأثیر برنامه تمرین تناوبی سرعتی شدید بر اجرای هوازی و بیهوازی مردان تمرین نکرده را بررسی کردند. نتایج نشان داد که یک دوره تمرین تناوبی سرعتی شدید با توجه به حجم بسیار کم آن - به طور میانگین 2 دقیقه در هر جلسه - اجرای هوازی و بی هوازی را بهبود میبخشد
رامف و همکاران - 2014 - تاثیر تمرین سرعتی مقاومتی بر حداکثر سرعت کنتیک و کنماتیک جوانان را بررسی که به نظر میرسد، بکسل سورتمهای امکان دارد یک روش تمرینی مناسبتری برای بهبود عملکرد 30 متر دو سرعت در اواسط / بعد از PHV7 برای ورزشکاران باشد - تورگوت، - 2010، فیمندز و همکاران - 2015 - اثر فصل برنامه تمرین ترکیبی سرعت دویدن تکراری و قدرت انفجاری بر بازیکنان تنیس نخبه جوان را بررسی کردند اگرچه میتوان انتظار اثرات بیشتری از برنامه تمرینی قدرت انفجاری یا سرعت دویدن تکراری را به صورت جدا داشته باشیم
