بخشی از مقاله
خلاصه
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ذهنآگاهی و تصمیمگیری - دقت و سرعت تصمیم گیری - در بازیکنان تیم فوتبال ارومیه میباشد. 45 بازیکن فوتبالیست 25 - پسر و 20 دختر - شرکت کننده در تحقیق که حداقل سابقه 5 سال حضور در لیگ های استانی و کشوری را داشتند، از مجموع بازیکنان به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. برای سنجش ذهن آگاهی از پرسشنامه مهارتهای ذهن آگاهی کنتاکی و برای ارزیابی عملکرد تصمیمگیری از تصاویر موقعیت فوتبالی به کمک مانیتور استفاده شد که بازیکنان باید پاسخ صحیح را از میان گزینهها - شوت، پاس، دریبل - انتخاب میکردند. رابطه متغیر ها با استفاده از ازمون همبستگی پیرسون ارزیابی شد. نتایج نشان داد که بین دقت تصمیمگیری با ذهنآگاهی و توصیف گری رابطه معنی داری وجود دارد . - p<0/05 - همچنین نتایج حاکی از این است که بین سایر ابعاد ذهنآگاهی با دقت تصمیمگیری رابطه معنیداری وجود ندارد. وجود ارتباط بین سرعت تصمیمگیری با ذهنآگاهی - به غیر از مشاهده-گری - مورد تایید قرار گرفت . همچنین مشخص شد که در متغیر جنسیت بین دو گروه نیز در متغیرهای ذهن آگاهی، مشاهده گری و توجه تفاوت معنادار وجود دارد. به این صورت که در متغیرهای مذکور فوتبالیست های زن نمرات بالاتری نسبت به فوتبالیست های مرد بدست آورده اند. بنابراین می توان گفت که از ذهن آگاهی بالاتری برخوردار می باشند. در نهایت نشان داده شد که که بین دو گروه مرد و زن در متغیرهای سرعت تصمیم-گیری و دقت تصمیمگیری تفاوت معنادار وجود ندارد . - P<0/05 - بنابراین این یافته ها نشان می دهد که ذهن آگاهی بر هریک از مولفه های تصمیم گیری اثر گذار است.
کلمات کلیدی: ذهن آگاهی، تصمیمگیری، بازیکنان فوتبال
مقدمه
آمادگی جسمانی به تنهایی ضامن موفقیت در ورزشکاران نیست بلکه ورزشکاری موفق است که علاوه بر آمادگی جسمانی، آمادگی روانی نیز داشته باشد. در سطوح بالای ورزشی، تیم های مختلف سعی در بالا بردن ظرفیت های فیزیکی بازیکنان خود دارند، اما شاید از نظر فیزیکی میان برخی تیم های رده بالا و متوسط اختلاف کمی وجود داشته و لذا باید عوامل دیگری وجود داشته باشند.[1] بخصوص که رقابت ها در رشته های مختلف ورزشی هر روز بیش از پیش فشرده تر و حساس تر می گردد، به طوریکه حتی اثر عوامل شناختی بسیار جزئی نیز گاه می تواند با وجود اثر بسیار کم خود باعث موفقیت نهایی فرد در یک رقابت گردد. یکی از این مهارتهای شناختی بسیار مهم ذهن آگاهی می باشد. ذهن آگاهی شیوه ای از توجه کاملی است که ریشه در سنت های مراقبه شرقی دارد.[2] ذهن آگاهی از طریق آگاهی و هشیاری لحظه به لحظه، مداوم و غیر ارزیابانه نسبت به فرایندهای روانی مشخص می شود و شامل آگاهی مداوم از احساسات فیزیکی، ادراکات، عواطف، افکار و تصورات است. مطالعات گذشته نشان میدهد با وجود اینکه اکثر افراد دارای مهارتهای ذهن آگاهی هستند، این مهارتها ممکن است در خلال زمان تغییر کنند و احتمالا افراد با یکدیگر در گرایش به آگاه بودن متفاوت باشند2]و.[3
مراقبه ذهن آگاهی از راهبردهای ارتقاء عملکرد ورزشی است که از این طریق بهبود تمرکز موثر واقع می شود. با این حال پژوهش های کمی در تایید تاثیر کلی آن بر عملکرد ورزشی انجام شده است. چندین پژوهش تجربی نیز نشان داده اند که رویکردهای مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند بر عملکرد ورزشی در رشته های مختلف اثر بگذارند و باعث پایبندی به ورزش شوند. مداخله های مبتنی بر ذهن آگاهی با تأکید بر توجه آگاهانه به حال، باعث افز ایش آگاهی بیشتر از نشانههای بیرونی، درونی و حرکتی در طی ورزش میشوند[4]، و چون مجذوب شدن به تکالیف ورزشی برای عملکرد ورزشی تابعی از توانایی انجام عمل همرا با آگاهی است مداخله های ذهن آگاهی می توانند منجر به ارتقا عملکرد شوند. هنگامی که مبنای نظری ذهن آگاهی در نظر گرفته می شود می توان گفت که ذهن آگاهی می تواند بر رفتار تصمیم گیری تاثیر بگذارد. افراد ذهن آگاه از افکار، توجه، احساسات و محرک های ادراکی آگاه هستند بدین طریق می توانند مناسب ترین گزینه را در بین برخی از گزینه هایی که به عنوان یک نتیجه از توجه هستند را انتخاب کنند. مهارت اجرا در فوتبال نه تنها به تکنیک های درست بلکه به تصمیمات سریع و صحیح نیز نیاز دارد.
ورزشکارانی که ذهن آگاه هستند به خوبی می توانند موقعیت را تجزیه و تحلیل کنند و تصمیم صحیح را در کوتاه ترین زمان ممکن و با سرعت بیشتری انتخاب کنند. بازیکنان ماهر در ورزش های تیمی با توانایی هایشان در تصمیم گیریهای مرتبط و سریع در محیط فعال و تحت زمان محدود مشخص می شوند. در تصمیم گیری، بازیکن باید وضعیت واقعی را تشخیص دهد و با مقایسه میان آرایش واقعی و اطلاعات ذخیره شده حافظه بلند مدت در حافظه کاری پردازش شود.[5] بنابراین، میزان اطلاعات ذخیره شده و سرعت دستیابی به حافظه فاکتور مهمی در تصمیم گیری است. لذا هدف اصلی این تحقیق مشخص کردن ارتباط بین ذهن آگاهی و تصمیم گیری در بازیکنان فوتبال است.
روششناسی
روش پژوهش حاضر علی مقایسهای می باشد. جامعه آماری این مطالعه بازیکنان فوتبالیست دختر و پسر ارومیه که سابقه حضور در مسابقات برای 5 سال یا بیشتر در لیگ های استانی و کشوری را داشتند که به صورت داوطلبانه انتخاب شدند.20 نفر دختر و 25 نفر پسر در این آزمون شرکت کردند. میانگین سنی دختران 21/05و میانگین سنی پسران 27/29 گزارش شد.
ابزار پژوهش
مقیاس ذهن آگاهی
پرسشنامه مهارتهای ذهن آگاهی کنتاکی توسط بیر،اسمیت و آلن - 2004 - ایجاد شده است.[6] این پرسشنامه شامل 39 ماده بود و برای اندازه گیری 4 مولفه ذهن آگاهی طراحی شده است که عبارت هستند از مشاهده گری، توصیف گری، تمرکزگری، توجه به امور و پذیرش. سوالات پرسش نامه براساس مقیاس لیکرت - هیچ وقت، به ندرت، بعضی اوقات، اغلب اوقات، همیشه - و به ترتیب با نمره 1 تا 5 درجه بندی شده است. سوالات 3، 4، 8، 11، 14، 16، 17، 18، 20 ، 22، 23، 27، 28، 32 ، 35 و 36 به صورت معکوس نمره گذاری می شود. مشاهده گری شامل سوالات 1، 5، 9 ، 13، 17 و 21 ، توصیفگری 2، 6، 10، 14، 16، 18، 22، 26، 28 و 32، تمرکزگری 3، 4، 7، 15، 19، 23، 27 و 35 و توجه به امور و پذیرش 8، 20، 24، 25 ، 29، 30، 32، 34، 36، 37 و 39 بود. ضریب آلفای - همسانی درونی - بین %76 تا %91 برای 4 مقیاس فرعی توسط بیر و همکاران - 2004 - گزارش شده است.[6] دهقان منشاوی - 2012 - در پژوهشی روی 226 دانشجو به بررسی مشخصات روانسنجی این پرسشنامه پرداختند و نتایج آلفای کرونباخ 82% را گزارش دادند که از اعتبار درونی مناسبی برخوردار می باشد.[7]
آزمون تصمیمگیری
تحقیق زوجی و همکاران 2010 جدیدترین ابزار تصمیم گیری مربوط به موقعیت های مختلف فوتبال را ارائه داد.[8] طراحی اصلی ابزار توسط متخصصین صورت گرفته بود. از 12 مربی نیمه حرفه ای که در این تحقیق شرکت نداشتند برای آزمودن تصاویر استفاده شد. تنها تصاویری که تنها %100 توافق میان مربیان بود برای تحقیق حاضر برگزیده شد .[9] ابزار تصمیم گیری تحقیق حاضر شامل تصاویر فوتبالی مربوط به موقعیت تکلیف تصمیم گیری است. به طور کلی همه این تصاویر در شرایط مشابه ضبط شده اند؛ دو متر بالای زمین، سه متر جلوی دروازه، تصاویر همه به یک اندازه یازده سانتیمتر طول و پانزده سانتیمتر عرض و با یک دید زاویه ای صفر درجه هنگامی که روی صفحه کامپیوتر نمایش داده می شوند. بازیکنان دفاع - پیراهن قرمز - به انضمام دوازه بان و بازیکنان حمله - پیراهن زرد - می باشند.[8] زمان پاسخ پس از نمایش تصاویر،با دقت یک میلی ثانیه ثبت می شود. ابزار تصمیم گیری شامل 180 تصویر فوتبالی با موقعیت های مختلف است که این تصاویر پشت سرهم و با همان ترتیبی که در برنامه ذخیره شده بود روی صفحه لپتاب نشان داده می شد. نوع پاسخ هر بازیکن برای بازیکن حامل توپ هر تصویر شامل سه عملکرد: پاس به هم تیمی خود، دریبل، شوت به سمت دروازه. هر آزمودنی پس از شروع، مناسب ترین عمل را برای بازیکن صاحب توپ در تصویر با سرعت و دقت هر چه تمامتر انتخاب می کند.
روش اجرا
مطالعه حاضر در دو بخش آزمون تصمیم گیری و تکمیل پرسشنامه ذهن آگاهی کنتاکی انجام گرفت. بازیکنان ابتدا قبل از شروع مسابقه پرسشنامه را تکمیل می کردند و پس از اتمام مسابقه آزمون تصمیمگیری با استفاده از یک رایانه قابل حمل و انفرادی به افراد ارائه شد و میزان دقت و سرعت تصمیم گیری آنها سنجیده شد.
روش آماری
از آمار توصیفی برای دسته بندی داده ها، از آزمون شاپیرو ویلک برای بررسی طبیعی بودن توزیع داده ها در متغیرهای پژوهش و از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t test برای تحلیل داده ها استفاده شد. این مراحل با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس نسخه 20 انجام گرفت.
