بخشی از مقاله
چکیده
در مناطق خشک و نیمه خشک محدودیت دسترسی به منابع آب غیر شور برای تولیدات کشاورزی، باعث شده که آب شور منبع بسیار مهمی برای آبیاری در این مناطق شود. گفته شده که با استفاده از فناوری مغناطیس و عبور آب شور از میدان مغناطیسی می توان به بهبود عملکرد محصول در شرایط شور کمک نمود. در این راستا به منظور تاثیر سطوح مختلف آب آبیاری و شوری با استفاده از آب مغناطیسی و غیرمغناطیسی بر میزان عملکرد دانه، بیومس، میزان پروتئین، میزان فریتین و فعالیت آنزیم کاتالاز آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد.
تیمارها شامل سه سطح 100، 75 و 50 درصد آب مورد نیاز گیاه ذرت و سه سطح شوری 0/6، 5 و 10 دسی زیمنس بر متر بودند. نتایج نشان داد که آب مغناطیسی باعث افزایش معنی دار تمام ویژگیهای رشدی سنجش شده در این تحقیق شد. میزان بیومس و عملکرد گیاه در 100 و 75 درصد سطح آبیاری تفاوت معنی داری نشان نداد. ولی میزان بیومس، پروتئین و فریتین در سطح آبیاری 100 در صد افزایش معنیداری ن سبت به سایر تیمارها دا شت. همچنین بی شترین میزان عملکرد دانه، میزان پروتئین، میزان فریتین و فعالیت آنزیم کاتالاز در سطح شوری 0/6 دسی زیمنس بر متر شوری بود. ولی تفاوت معنی داری در میزان بیومس بین تیمار شوری 0/6 و 5 دسی زیمنس بر متر نبود.
مقدمه
خشکسالی و افزایش تقاضای آب، فشار زیادی به منابع آبی وارد میکند و با توجه به افزایش جمعیت کره زمین و نیاز به مواد غذایی، ضرورت بکارگیری روشهایی که بدون اعمال تنشهای آبی و شوری به گیاه، موجب تولید مح صول بی شتر شوند را آ شکار می سازد. مطابق با تحقیقات صورت گرفته یکی از روشهایی که کمیت و کیفیت محصول را بهبود میبخشد، آبیاری توسط آب مغناطیسی میباشد.
تاکنون انواع متنوعی از تصفیه کننده های مغناطی سی توسط شرکت های مختلف ساخته شده و عرضه شده است. با وجود تنوع شکل و ساختار، مکانیسم عملکرد این د ستگاه ها تقرباًی یک سان ا ست. بدین صورت که میدان مغناطی سی ایجاد شده در د ستگاه هنگام عبور سیال از آن، روی سیال اعمال می شود . - Herzog et al, 1981 - اخیراً گفته شده است که با استفاده از فناوری مغناطیس و عبور آب شور از میدان مغناطیسی می توان به بهبود عملکر د در شرایط شور کمک نمود
در آزمایش انجام شده بر روی گیاه ریحان نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری از 3/75میکرو زیمنس به 5/76 میکرو زیمنس تمامی عوامل عملکرد کاهش یافتند. اما کاربرد آب مغناطیس تحت این شرایط توانست باعث بهبود عوامل عملکرد گردد. به نظر میرسد که تیمارهای مغناطیسی باعث کاهش اثرات تنش شوری در گیاه ریحان شده است که دلیل آن میتواند احتمالا به خاطر خنثی شدن بار کاتیون های عناصر غذایی توسط میدان مغناطی سی و باقی ماندن آنها در محلول خاک و در نتیجه جذب سریعتر آنها تو سط گیاه با شد
میدان مغناطیسی مناسب باعث کاهش pH دیواره سلولی، از بین رفتن خواب بذر، تأثیر بر متابولیسم سلولهای مری ستمی، افزایش جذب و آ سیمیلا سیون عنا صرغذایی و بهبود فعالیتهای فتو سنتزی می شود - Kavi, . - 1977 مروری بر مقالات ن شان میدهد که احتمالاً اثر سودمند میدان مغناطی سی یا تیمار آن بر ر شد گیاه و سایر پارامترهای مرتبط وجود دارد. با این حال، مطالعات در دسترس و استفاده از این تکنولوژی در کشاورزی بسیارمحدود است. لذا هدف از مطالعه حاضر برای ارزیابی بررسی اثر آبیاری با آب مغناطیسی در سطوح شوری مختلف بر عملکرد و اجزای عملکرد فلفل سبز در شرایط گلخانه ای است .
مواد و روشها
به منظور بررسی تاثیر آب شور مغناطیسی شده با مقادیر متفاوت نیاز آبی بر میزان عملکرد گیاه ذرت آزمایشی مزرعه ای با مشخصات خاک مطابق جدول 1 انجام شد و سپس بذور کاشته شدند. تمام آنالیزهای مربوط به خاک با استفاده از روشهای روتین آزمایشگاهی سنجش شد. آزمایش به صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل
تصادفی با سه تکرار انجام شد.
جدول -1 مشخصات شیمیایی و عناصر غذایی خاک مزرعه آزمایشی
تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح کیفیت آب آبیاری 0/6 دسی زیمنس بر متر، 5 دسی زیمنس بر متر و 10 دسی زیمنس بر متر و سه سطح آبیاری به ترتیب معادل 100، 75 و 50 درصد عمق آب مورد نیاز گیاه با دستگاه مغناطیس و بدون استفاده از دستگاه مغناطیس بود. تیمارهای شوری 5 و 10 دسی زیمنس بر متر از حل کردن نمک کلرید سدیم در آب آبیاری تهیه شد. تیمارهای خشکی و شوری 25 روز پس از کاشت اعمال شد. آب مغناطیسی که نوعی روش تصفیه فیزیکی است، با عبور آب از میان یک آهن ربای دایمی بسته شده بر روی لوله غیر فلزی حامل آب آبیاری ایجاد شد. شدت میدان مغناطیسی بکار برده شده 0/3 تسلا بود. با اعمال میدان مغناطیسی در مسیر جریان آب و تغییر رفتار مولکولی آب، املاح رسوب دار از حالت یونی منفک به حالت مولکولهای الحاق یافته به یکدیگر تحت عنوان پدیده دانه برفی تغییر می یابند. در پایان فصل رشد، بوتههای ردیف وسط برداشت و مقدار عملکرد دانه، بیومس و ارتفاع گیاه اندازه گیری شد. سپس داده ها با استفاده از نرم افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج
جدول 2 خصوصیات شیمیایی آب آبیاری، در حالت قبل و بعد از عبور از میدان مغناطیسی را به همراه درصد کاهش پارامترهای مورد سنجش آب ارایه می دهد. در مجموع میتوان چنین اظهار داشت که اعمال میدان مغناطیسی روی آب آبیاری موجب بهبود کیفیت آب با توجه به کاهش هدایت الکتریکی املاح محلول آب شده است. لیکن درصد بهبود کیفیت بر اساس هدایت الکتریکی املاح در سطوح پایینتر شوری بیشتر است.
جدول -2 خصوصیات شیمیایی آب در حالت قبل و بعد از عبور از میدان مغناطیسی
با توجه به نتایج تجزیه واریانس ارایه شده در جدول 3، اثر نوع آب آبیاری بر مقدار عملکرد دانه، بیوماس، درصد پروتئین، میزان فریتین و فعالیت آنزیم آنتی اکسیدان کاتالاز در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد - جدول تجزیه واریانس ن شان داده ن شده ا ست - . همچنین اثر تیمارهای سطح آبیاری و شوری آب بر شاخصهای گیاه نیز در سطح احتمال یک درصد معنیدار شد. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که مقدار عملکرد دانه، بیوماس، درصد پروتئین، میزان فریتین و فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمار آب مغناطیسی شده بیشتر از آب غیر مغناطیسی است
- جدول . - 3 مقای سه میانگین تیمارهای شوری نیز ن شان داد که مقدار شاخصهای عملکرد در تیمار شاهد دارای بیشترین مقدار و آب با شوری 10 دسیزیمنس بر متر دارای کمترین عملکرد بود. بدیهی است که با افزایش شوری آب آبیاری، عملکرد گیاه کاهش خواهد یافت. جدول 3 نشان میدهد که میزان عملکرد دانه و بیوماس بین تمامی تیمارهای سطح آب آبیاری دارای اختلاف معنیداری شد و سطح 100 درصد آب مورد نیاز گیاه، بیشترین عملکرد را دارد.
