بخشی از مقاله
چکیده :
دسموپرسین یک داروي پپتیدي با وزن مولکولی 1834 میباشد. این دارو براي درمان هموفیلی، دیابت بی مزه، شب ادراري و آلزایمر کاربرد دارد. در این تحقیق میکرو امولسیونهاي آب در روغن حاوي دسموپرسین با استفاده از طراحی آزمون توسط نرم افزارDesign-expert7.0.0 و روش پاسخ سطوح تهیه شدند. ، نسبت مواد فعال سطحی به کمک فعال سطحی - 2:1-5:1 - ، نسبت مجموع مواد فعال سطحی و کمک فعال سطحی به فاز روغنی - 5:5-7:3 - و محدوده HLB بین7 تا 9 به عنوان متغیرهاي مستقل و سرعت عبور پوستی به عنوان پاسخ انتخاب شدند و اثر متغیرهاي مستقل بر روي پاسخ بررسی گردید.
در نهایت ترکیب بهینه توسط نرم افزار مشخص گردید. با توجه به نتایج بدست آمده با افزایشHLB سرعت عبور پوستی افزایش می یابد و با افزایش نسبت مواد فعال سطحی به کمک فعال سطحی و نسبت مجموع مواد فعال سطحی و کمک فعال سطحی به فاز روغنی، سرعت عبور پوستی کاهش مییابد. ترکیب بهینه داراي HLB = 8، نسبت مواد فعال سطحی به کمک فعال سطحی3: 1 و نسبت موادفعال سطحی وکمک فعال سطحی به فاز روغنی 5/46 میباشد.
مقدمه:
با پیشرفتهاي اخیر در سنتز و ساخت مولکولهاي زیستی مانند پپتیدها این ترکیبات به عنوان داروهاي قوي و موثر براي درمان بیماریها مورد توجه قرار گرفتهاند. دارو رسانی اکثر پپتیدها از طریق خوراکی و جذب مخاطی مناسب نمیباشد. اخیرا دارورسانی تراپوستی براي ترکیبات پپتیدي با بکارگیري تکنیکهاي آیونتوفورسیس، سنوفورسیس، الکتروپریشن و میکروسوزن مورد استفاده قرار گرفته است
البته این تکنیکها در بیشتر مواقع به پوست صدمه میزنند. افزایندههاي نفوذ شیمیایی نیز براي دارورسانی پوستی مورد استفاده قرار میگیرند، ولی اکثر آنها براي موثر بودن احتیاج به غلظتی دارند که سبب ایجاد حساسیت میگردند. استفاده از میکروامولسیونها براي تهیه یک سامانه تراپوستی با کارایی بالا در سالهاي اخیر مورد توجه فراوانی قرار گرفته است. میکروامولسیونها شفاف و اندازه ذرات آنها کوچکتر از150 نانومتر میباشد و براي داروهاي آبدوست و آبگریز بکار میروند . توانایی انحلال مقدار زیادي دارو، افزایش سرعت عبور پوستی با تغییر فاز داخلی و عملکردي مشابه با افزایندههاي نفوذ پوستی از جمله مزایاي میکروامولسیونها بهشمار میرود
براي تهیه میکرو امولسیونهاي آب در روغن از مواد فعال سطحی1 با تعادل آبدوستی و آبگریزي2 زیر 10 استفاده میگردد
دسموپرسین یک داروي پپتیدي آبدوست با وزن مولکولی1834 دالتون میباشد که براي درمان هموفیلی، دیابت بی مزه، شب ادراري و آلزایمر کاربرد دارد .
هدف از این تحقیق بررسی متغیرهاي فرمولبندي بر روي سرعت نفوذ پوستی داروي دسموپرسین استات از سامانه میکرو امولسیونی آب در روغن میباشد. براي این منظور با استفاده از نرم افزار Design expert 7 ، میزان آبدوستی و آبگریزي مواد فعال سطحی - - HLB، نسبت مواد فعال سطحی به کمک فعال سطحی3 و نسبت مجموع مواد فعال سطحی و کمک فعال سطحی به فاز روغنی به عنوان متغیرهاي مستقل و سرعت عبور پوستی دارو به عنوان متغیر وابسته مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند.
مواد و روشها:
در این تحقیق میکرو امولسیونهاي آب در روغن حاوي %10/5 آب و %2 داروي دسموپرسین استات - بیوفارم - تهیه شدند. فاز روغنی ایزوپروپیل میریستات - مرك - ، مواد فعال سطحی Span80 و Tween80 - سیگما - و کمک فعال سطحی-1 دکانول - مرك - میباشند. باتوجه به جدول 1 ارایه شده توسط نرم افزار ابتدا مقدارSpan80 وTween80 وزن گردیده و با دور 1000 دور بر دقیقه هم زده میشوند. سپس -1 دکانول به آن اضافه میشود و پس از یکنواخت شدن، فاز روغنی اضافه میگردد. در آخر نیز محلول دارو در آب قطره قطره اضافه میگردد. براي ساخت HLB هاي مختلف از درصد مولی هاي متفاوت مواد فعال سطحی Span80 و Tween80استفاده می شود.
براي تعیین پایداري، میکرو امولسیونها به مدت 30 دقیقه در سانتریفیوژ با دور 10000 قرار گرفته، سپس به مدت 6 ماه در دماي محیط قرار داده شدند.
براي تعیین سرعت عبور دارو از پوست موشهاي صحرایی نر نژاد اسپراگو دیلی، سل نفوذ پذیري فرانز با قطرسطح مقطع 2/5 سانتی متر و فسفات بافرpH= 7/4 استفاده شد. مقدارمیکروامولسیونها 240 میلیگرم و دماي دستگاه 34°C میباشد. نمونه برداري در زمانهاي 0/5 تا 8 ساعت انجام گرفت و نمونهها توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا - Younglin, SDV30 - با دتکتور UV در طول موج 207 نانو متر آنالیز گردیدند.
در طراحی آزمون از روش پاسخ سطوح و طراحی مرکب مرکزي استفاده شده است. طراحی در پنج سطح توسط نرم افزار Design expert7.0.0 انجام گرفت. براي تعیین مدل مناسب از جدول آنالیز انحراف - ANOVA - استفاده شده است و معیار انتخاب مدل Prediction R²، djusted R² و Lack of fit میباشند. مدل مورد نظر مدل درجه 2 می باشد - رابطه . - 1 تاثیر متغیرهاي مستقل، ترکیب مواد فعال سطحی - HLB - ، نسبت مواد فعال سطحی به کمک فعال سطحی - s/cs - و نسبت مجموع نسبت مواد فعال سطحی و کمک فعال سطحی به فاز روغنی - s/oil - بر روي سرعت نفوذ پوستی مورد بررسی قرار گرفت.
براي تهیه میکروامولسیونها ازمحدوده HLB مابین 2:1 - s/cs 7-9تا . - 5:1و 5:5 - s/oil تا - 7:3 استفاده شده است.
نتایج وبحث:
سرعت عبور دارو از پوست در 20 فرمولبندي توسط رابطه - 2 - محاسبه گردیده و در جدول - 1 - گزارش شده است. پاسخ فلاکس پوستی توسط رابطه درجه دوم مدل شده و دارايLack of fit نمیباشد. همچنین میزان Prediction R² = 0/73 وAdjusted R² =0/91 میباشد.متغیرهاي موثر در رابطه می باشند . - p<0.05 - مدل ارایه شده توسط نرم افزار به صورت زیر می باشد:
Jss سرعت عبور پوستی - µg/cm2/h - 4 ،C غلظت تجمعی دارو - µg/cm3 - در زمان t، V حجم مخزن - ml - و Aسطح موثر نفوذ - cm2 - میباشد - . - 6 پاسخ سطوح و گرافهاي کانتور اثر متغیرهاي مستقل بر روي سرعت عبور پوستی را نشان می دهد - شکل. - 1
جدول-1 درصد مواد ، سرعت عبور پوستی و زمان تاخیر فرمولبندیها
همانطور که مشاهده میگردد با افزایش میزان HLB میزان سرعت عبور پوستی افزایش مییابد. با افزایش HLB میزان Tween80 در فرمولبندي افزایش مییابد. Tween80 یک ترکیب قطبی میباشد
