بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر بازاریابی داخلی بر سلامت سازمانی با لحاظ کردن متغیرهای رضایت شغلی، رفتار شهروندی و کیفیت زندگی کاری به عنوان متغیرهای میانجی در میان کارکنان مراکز اداره کل آموزش فنی و حرفه ای شهر تهران می باشد. در راستای تحقق هدف های پژوهش 5 فرضیه تدوین شده است. جامعه آماری تحقیق مشتمل بر 171 نفر از کارکنان مراکز اداره کل آموزش فنی و حرفه ای شهر تهران میباشد. بهجای اینکه اطلاعات از جامعه جمعآوری شود، از نمونه جمعآوری شده است. این تحقیق از حیث ماهیت و روش توصیفی – پیمایشی میباشد. همچنین این تحقیق، یک تحقیق پیمایشی است و جمع آوری داده ها به کمک پرسشنامه و با مقیاس طیف لیکرت استفاده شد. برای اعتبار - روایی - سنجی و مشخص شدن سوالات و عوامل هر یک از متغیرهای اصلی تحقیق که بتوان در پرسشنامه تحقیق از آنها بهره برد، پرسشنامه مذکور در اختیار استاد راهنما و خبرگان قرار گرفت و پس از دخالت دادن نظرات ایشان، پرسشنامه نهایی تدوین گردید و در اختیار کارکنان قرار گرفت. همچنین در این پژوهش برای اندازه گیری پایایی یا قابلیت اعتماد پرسشنامه، از آلفای کرونباخ 0/793 استفاده شده است. داده ها با نرم افزار SPSS و Smart PLS تحلیل شده اند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که در این مجموعه رضایت شغلی بر رفتار شهروندی سازمانی و کیفیت زندگی کاری و همچنین کیفیت زندگی کاری بر سلامت سازمانی تاثیرگذار بوده ولی بازاریابی داخلی بر رضایت شغلی تاثیرگذار نمیباشد.
مقدمه:
بیان مساله
در جهان فراصنعتی کنونی توسعه به معنای عام و بدون توجه به آموزش های فنی و حرفهای مفهومی نخواهد داشت. آموزش های فنی و حرفهای انجام فعالیت هایی است که می تواند فرد را برای احراز شغل، حرفه و کسب و کار آماده نماید یا کارایی و توانایی وی را در انجام آن افزایش دهد. توسعه این آموزش ها در شرایط کنونی برای اقتصاد و فرهنگ ایران و به ویژه جهت شتاب دهی به فرایند تولید امری حیاتی است چرا که سرمایه گذاری های زیر بنایی و افزایش ابزار و تجهیزات و بطور کلی سرمایه فیزیکی بدون سرمایه انسانی بلا استفاده مانده و یا به نحو اقتصادی کارآمد مورد بهره برداری قرار نمی گیرد.
از ضرورت ها و الزامات رشد و توسعه اقتصادی ، نظام آموزش مناسب برای ایجاد مهارت های لازم سرمایه انسانی است و در این میان آموزش های فنی و حرفه ای تلفیقی است از علم و فن و هنر و نقش بسیار مهمی در تامین نیروی انسانی کارآمد ایفا نموده و نقشی توسعه ای دارد. نکته قابل توجه و حائز اهمیت این است که این سازمانها خود نیز از ارکان مختلفی تشکیل یافته اند که مهم ترین رکن آنان نیروی انسانی آنها و در حقیقت نیروهای آموزشی آنها می باشد. فراموش نمی کنیم که در بخش آموزش علاوه بر الزام وجود نیروهای برنامه ریز، اداری، خدمات و... نیروهای آموزشی از اصلیترین قسمتهای مجموعه به شمار میآیند. سازمانها و رهبران آنها باید با چگونگی انتخاب و گزینش این نیروها و سپس آموزش خود این افراد برای قرار گرفتن در جایگاه استادکار کاملا آشنا باشند.
در مرحله بعد سازمانها باید به دنبال راههایی برای بالا بردن انگیزه و افزایش کارایی و کیفیت آموزش دهندگان خود باشند. طبیعتا همه نیروهای انسانی به دلایل مختلف در دوره های زمانی گوناگون دچار افت انگیزشی می شوند که مدیران باید قبل از رسیدن به این مرحله به فکر تلاشهایی برای بهبود این معضل باشند. بالا رفتن انگیزه در کارکنان و افزایش کیفیت کار آنها خودبخود منجر به بالارفتن کیفیت تدریس و در نتیجه افزایش سطح یادگیری کارآموزان خواهد شد و در نهایت کارآموزان و استادکاران ماهرتر و با مهارت و آگاهی بیشتر به جامعه و صنعت معرفی خواهند شد. در حقیقت مدیران باید به این موضوع پی ببرند که مدرسین آنها خود در بالا رفتن میزان رغبت و استقبال کارآموزان که در حقیقت
مشتریان سازمان محسوب می شوند، بسیار تاثیرگذار هستند. لذا بهتر است همانقدر که به فکر کسب رضایت مشتریان - کارآموزان - هستیم به همان میزان درصدد بالارفتن میزان رضایت کارکنان خود باشیم تا بدین طریق کیفیت کار را بالاتر ببریم. این عمل که به بازاریابی داخلی شناخته می شود یک استراتژی مهم در سازمانها است که کمک معناداری به رفاه کارکنان که نقش مشتریان داخلی را سازمان را بازی می کنند می نماید. برای بهبود بهره وری و بهره گیری بهتر از زمان، مدیران باید منفعت خود را از فرصت های ارائه شده توسط بازاریابی داخلی ببرند.فعالیت های بازاریابی داخلی از طریق نفوذ و ایجاد انگیزه در کارکنان رقابت پذیری سازمان را بهبود بخشیده و شایستگی ها را ارتقا می دهد. هدف از پژوهش پیش روی با توجه به اهمیت وجود و اجرای بازاریابی داخلی در سازمانها ، تاثیر بازاریابی داخلی بر سلامت سازمانی مدرسین و استادکاران اداره کل آموزش فنی وحرفه ای استان تهران می باشد. در این بین و با توجه به تحقیقات گسترده و مطالعه و بررسی پیشینه های مختلف برآن شدیم که متغیرهایی همچون رضایت شغلی، تعهد سازمانی و کیفیت زندگی کاری را که از جمله مهمترین متغیرهای تاثیرگذار در فرایند بازاریابی داخلی است را نیز به عنوان متغیر میانجی استفاده کرده و تاثیرات آنها را بسنجیم.
مدل مورد بررسی در این تحقیق مدلی تلفیقی و جدید میباشد که توسط نخبگان و با تایید اساتید طراحی شده است. محقق تاکنون نتوانسته مدلی مشابه در مقالات داخلی یا خارجی پیدا نماید. ضمن اینکه علیرغم مطالعات و بررسی های فراوان در مساله بازاریابی داخلی در موسسات و ارگانهای مختلف داخلی، این مفهوم تابحال در مراکز آموزشی معتبر داخلی مورد مطالعه قرار نگرفته است.
اهمیت موضوع
بازاریابی درونی بهعنوان یک فرایند مدیریتی جامع عمل میکند که وظایف چندگانه سازمان را در دو مسیر، تلفیق و یکپارچه می کند. نخست موجب میشود که تمام کارکنان در همه سطوح سازمان، فرایندهای مختلف در متن یک محیط را درک و تجربه کنند. دوم آنکه موجب میشود تا همه کارکنان برای فعالیت در یک مسیر خدمت محور، آماده و انگیزهمند شوند.بازاریابی داخلی به سمت درک کارکنان یک سازمان به عنوان مشتریان داخلی به منظور کمک به رفاه آنان می رود. چندین روش از بازاریابی داخلی در مقالات به چشم می خورد. لذا همواره سازمانها و شرکتها برای منافع شخصی و عمومی خود به بازاریابی داخلی رویکرد مناسب نشان می دهند.
ادبیات و پیشینه تحقیق
بازاریابی داخلی: این مفهوم به سمت درک کارکنان یک سازمان به عنوان مشتریان داخلی به منظور کمک به رفاه آنان میرود. چندین روش از بازاریابی داخلی در مقالات به چشم میخورد. لذا همواره سازمانها و شرکتها برای منافع شخصی و عمومی خود به بازاریابی داخلی رویکرد مناسب نشان می دهند.
رضایت شغلی: بطور اساسی رضایت شغلی عبارت است از حد احساسات و نگرشهای مثبت که افراد نسبت به شغل خود دارند. رضایت شغلی یکی از عوامل مهم در موفقیت شغلی است.
رفتار شهروندی سازمانی: واژه رفتار شهروندی سازمانی اولین بار توسط ارگان و همکارانش - - 1983 مطرح گردید. ارگان در سال 1988 رفتار شهروندی که جزء وظایف رسمی سازمان نیستند اما بر عملکرد سازمان تاثیر دارند را تعریف نمود.
کیفیت زندگی کاری: شامل هر گونه بهبود در فرهنگ سازمانی است که حاکی از رشد وتعالی کارکنان در سازمان میباشد. متخصصین بهره وری براین اعتقاد هستند که افزایش بهرهوری و بهبود کیفیت زندگی کاری در یک راستا هستند و توجه به آنها باعث رشد اقتصادی میشود و افزایش کیفیت زندگی کاری منوط به پذیرش ضرورت انجام این امر توسط مدیران سازمانهاست.[10]
سلامت سازمانی: مفهوم سلامت سازمانی مفهوم بینظیری است که به ما اجازه میدهد تصویر بزرگی از سلامت سازمان داشته باشیم. در سازمانهای سالم، کارمندان متعهد و وظیفهشناس و سودمند هستند و از روحیه و عملکرد بالایی برخوردارند.
فرضیه های تحقیق
-1 بازاریابی داخلی بر رضایت شغلی تاثیر دارد.
-2 رضایت شغلی بر رفتار شهروندی تاثیر دارد.
-3 رضایت شغلی بر کیفیت زندگی کاری تاثیر دارد.
-4 رفتار شهروندی بر سلامت سازمانی تاثیر دارد.
-5 کیفیت زندگی کاری بر سلامت سازمانی تاثیر دارد.
