بخشی از مقاله
چکیده
در راستاي بهینه سازي مصرف انرژي و مدیریت استفاده آن، بسیاري از کارخانجات خودروسازي در سراسر دنیا به استفاده از خودروهاي کم مصرف گرایش یافته اند و در بسیاري از مناطق دنیا سیاستهایی جهت استفاده از خودروهاي هیبریدي به عنوان جایگزینی براي خودروهاي معمولی، اتخاذ گردیده است. در این مقاله، جهت بررسی پتانسیل بازاري خودروي هیبریدي در کشور، ابتدا به بررسی وضعیت بازار خودرو ایران پرداخته شد.براي این مهم، ضمن مرور بر وضعیت بازار خودرو و میزان تولیدآن از گذشته تا کنون، خودروها از نظر میزان مصرف و قیمت طبقه بندي شدند و پس از تجزیه و تحلیل انجام شده، در ادامه پتانسیل بازاري خودروهاي هیبریدي درکشور بررسی گردید و مدلی رگرسیونی شامل پارامترهاي قیمت، سرعت، مصرف، شتاب و قدرت جهت تخمین میزان تقاضاي بالقوه خریداران این نوع خودروها پیشنهاد شد.
هم چنین جهت بررسی و توجیه فنی و اقتصادي طرح پیشنهادي، مطالعاتی صورت پذیرفت تا ارزیابی طرح با استفاده از تحلیل هزینه-فایده اقتصادي¡تحلیل هزینه-فایده اجتماعی و در نظر گیري اهداف اقتصاد ملی، انجام گیرد. نتایج حاصل از تخمین مدل رگرسیونی، نشانگر حساسیت زیاد میزان تقاضا نسبت به تغییرات قیمت و مقدار تعرفه می باشد و لذا ضرورت آنالیز حساسیت جهت بررسی نقطه بهینه تعرفه، آشکار گردید. براي این کار سناریوهایی جهت جایگزینی خودروي هیبریدي با خودروي عادي، براساس نوع خودرو و میزان تعرفه تعریف شد. سپس هزینه هاي طرح و درآمدهاي طرح براي هر سناریو محاسبه گردید و NPV و IRR براي تمامی سناریو ها مورد محاسبه قرار گرفت و آنالیز حساسیت میزان تعرفه بهینه ممکن را مشخص نمود.
واژه هاي کلیدي: خودروي هیبرید – مدل رگرسیونی - ارزیابی اقتصادي زیست محیطی - تحلیل حساسیت
– نرخ بازده داخلی
-1 مقدمه
بر اساس مبانی اقتصادي یکی از مهمترین ارکان تحلیل اقتصادي مسئله تحلیل بازارها در مورد کالاهاي مصرفی می-باشد. مهمترین اجزاي تشکیل دهندهي بازار، بخش عرضه و تقاضا در زمینه تولید و مصرف کالا میباشد. بنابراین با توجه به اهمیت پتانسیلهاي بازاري در آینده در مورد تولید و استفاده از خودرو هیبرید در ایران و عدم شفافیت تقاضا براي این نوع خودروها، با استفاده از اطلاعات موجود در زمینه تولید، قیمت و ویژگیهاي خودروهاي مختلف تولید شده در کشور به بررسی وضعیت ابعاد مختلف بازار خودرو در ایران پرداخته خواهد شد.ارزیابی ظرفیتهاي بازاري فنآوريهاي هیبریدي در آینده، نیازمند تخمین تولید محصولات هیبریدي از سوي کارخانهداران و پیشبینی عکسالعمل مصرف کنندگان به این محصولات است.
در آیندهاي نزدیک یعنی حداقل تا سال 2012، به خاطر عوامل چون ریسک، زمان پاسخ و جایگاه فنآوري، میزان تولید اتومبیلهاي دیزلی یا هیبریدي داراي محدودیت تولید میباشند.در این مقاله جهت بررسی پتانسیل هاي بازار خودرو ابتدا با استفاده از اطلاعات مربوط به میزان تولید خودروها توسط دو شرکت خودروسازي بزرگ کشور - ایران خودرو و سایپا - طی سالهاي 1380 تا 1386، سهم و روند تولیدات این خودروها در کشور مورد محاسبه قرار خواهد گرفت. پس از بررسی سهم بازاري خودروهاي متفاوت در بازار خودرو با طبقه بندي خودروها بر اساس میزان مصرف سوخت و همچنین قیمت خودرو به بررسی روشن-تري از بازار خودرو ایران پرداخته و راه را براي پیشبینی آینده وضعیت بازار خودرو در مواجهه با تکنولوژيهاي جدید هموار میسازد که در این مقاله با استفاده از مدلهاي اقتصادسنجی و تخمین رگرسیونی به پیشبینی سهم بازاري انواع خودروهاي هیبریدي در بازار آینده خودرو کشور پرداخته شده است.
-2 دانش مدل
-1-2بررسی وضعیت بازار خودرو ایران
بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط گروههاي خودرو سازي ایران خودرو و سایپا، خودروهاي سبک، بیشترین سهم بازاري خودرو در ایران را به خود اختصاص دادهاند. نتایج مطالعات صورت گرفته در خصوص میزان تولیدخودروها در جدول 1 آمده است. همانطور که مشاهده میشود در سال 1380 بیشترین تولید در بازار خودرو مربوط به خودروهاي ارزان قیمت میباشد اما با گذشت زمان و افزایش قدرت خرید افراد طی دوره مورد بررسی، میزان تولید خودروهاي با قیمت بالاتر در کشور نیز افزایش یافته، به طوري که بنا بر محاسبات صورت گرفته بیشترین رشد متوسط سالیانه تولید خودرو مربوط به تولید خودروهاي سمند، پژو 405 و پارس که هریک به ترتیب 110، 59/55 و 47/20 درصد رشد سالیانه تولید را داشتهاند.
از دیگر نکات قابل توجه در روند تولیدات خودروها، افزایش بسیار چشم گیر تولید خودروهاي گاز سوز طی سالهاي 1383 تا 1385 میباشد به طوري که بر اساس سیاستهاي دولت مبنی بر صرفه جویی در مصرف سوخت و کاهش واردات بنزین تولید این نوع از خودروها در اولویت کارخانجات خودروسازي کشور قرار گرفته است.
