بخشی از مقاله
چکیده
تعیین جهت انتشار و در نتیجه جداسازی میدان های موج برای تصویر نمودن مناطق زمین شناسی پیچیده که تداخل امواج و تولید نوفه١ را به همراه دارد بسیار ضروری می باشد. بردار های پوئین تینگ ابزار های ریاضیاتی را در اختیار قرار می دهد تا بتوان رخداد های هم جهت و هم فاز در یک نقطه پراکنش را از رخداد هایی که در جهت مخالف انتشار می یابند، اما در امتداد بخش طولانی از مسیر هم فاز هستند را از هم تمیز داد. بردار پوئین تینگ ارائه شده در این مقاله اساس ریاضیاتی برای محاسبه جهت انتشار میدان موج را فراهم می آورد. جهت نیل به هدف ابتدا فرمول بندی حل مسئله ارائه و پس از جداسازی میدان های موج نتایج با توسعه یک شرط تصویر سازی برای یک مدل دولایه ای ارائه گردیده است.
واژه های کلیدی: تصویر سازی لرزه ای، میدان موج، بردار پوئین تینگ، جهت انتشار
مقدمه
در اکتشافات لرزه ای، امواج از طریق یک چشمه لرزه ای به درون زمین فرستاده می شود. تولید میدان موج از چشمه - منبع تولید موج - به صورت پایین رونده انتشار می یابد، و با Pd = - x; t - نشان داده می شود، بطوریکه - x = - x; y; z ، است. اولین میدان موج بازتابی ثبت شده نیز به صورت پسرو و برگشتی انتشار می یابد و با Pu = - x; t - نشان داده می شود. کلربوت - ١٩٧١ - ، تصویر سازی لرزه ای با استفاده از میدان موج بالارونده و پایین رونده را معرفی کرد]١.[ در یک نقطه عمقی خاص، بازتابنده واقعی زمانی وجود خواهد داشت که اولین ورودی موج پایین رونده با موج بالارونده از نظر زمانی منطبق باشد.
بردارهای پوئین تینگ و تعیین جهت انتشار میدان های موج و جداسازی آنها
با استفاده از جهت انتشار میدان های موج، می توان اطلاعات بردار پوئین تینگ را برای بهبود کیفیت تصویر در اکتشافات لرزه ای محاسبه کرد. یون و مافرت ، بردارهای پوئین تینگ را به عنوان حاصلضرب مشتق میدان موج نسبت به زمان در گرادیان آن محاسبه کردند. وقتی که بردارهای پوئین تینگ برای میدان های موج گیرنده و چشمه محاسبه شدند، می توان زاویه بازتاب را محاسبه کرد. در اینجا از بردار پوئین تینگ برای تعیین جهات انتشار میدان موج چشمه و گیرنده استفاده می گردد، بطوریکه جهت انتشار موج بوسیله مثبت یا منفی بودن بردار پوئین تینگ تشخیص داده می شود.
استفاده از بردار پوئین تینگ در مناطق با پیچیدگی بالای میدان موج - در مناطق با ساختارهای زمین شناسی پیچیده - که مولفه های گوناگون میدان موج تداخل کنند - برای مثال در سه جهت - ، برای تعیین جهت انتشار و جداسازی میدان های موج و در نتیجه تصویر دقیق تر ساختارهای زیر سطحی بسیار کارآمد می باشد. انجام برونیابی میدان موج و سپس استفاده از شرط تصویر سازی سنتی، منجر به تولید نوفه های فرکانس پایین در تصویر زیر سطحی می گردد.
جلوگیری از همبسته شدن میدان های موج هم جهت که در نقاط غیر بازتابی - عدم وجود سطح یا سطوح ساطح بازتاب - رخ می دهند، نیاز به شرط تصویر سازی است که همبستگی بین امواج دارای جهت انتشار کاملا مخالف هم را میسر نماید. در این راستا، در مطالعه حاضر از بردار پوئین تینگ جهت تعیین جهت انتشار امواج استفاده شده و در ادامه با توسعه شرط تصویر سازی ارائه شده توسط کرولی و همکاران ، و ارائه آن بصورت برای نیل به هدف مورد نظر استفاده شده است.
نتیجه گیری
جداسازی میدان های موج برای تصویر نمودن مناطق زمین شناسی پیچیده که تداخل امواج و در نتیجه تولید نوفه را به همراه دارد بسیار ضروری می باشد. روش بردار پوئین تینگ، زاویه هر نقطه شبکه را در هنگام پیشروی انتشار میدان موج در محیط محاسبه می کند. اگر چه بردارهای پوئین تینگ محلی در همه موقعیت های مکانی و زمانی محاسبه و ذخیره می شوند، اما در هر صورت روش بردار پوئین تینگ حلقه های محاسباتی کمتری نیاز دارد. بنابراین در برابر هزینه محاسباتی آن، برای جداسازی میدان های موج روشی بسیار کارآمد می باشد. در این مطالعه همچنین با توسعه یک شرط تصویر سازی مناسب و اعمال آن، بهبود کیفیت تصویر نهایی به نحو قابل ملاحظه ای افزایش یافته است.
