بخشی از مقاله
چکیده :
تامین آب مورد نیاز و انتقال آن مهم ترین مسئله در کشاورزی است . یکی از عوامل کاهش راندمان انتقال ، رسوب گذاری در کانال های انتقال آب است . موضوع اصلی پروژه بررسی راندمان تله اندازی شبکه با استفاده از نرم افزار شارک در حوضچه های ترسیب اختصاص دارد که هدف مطالعه آبگیر ایستگاه پمپاژ سبیلی دزفول بوده است.
نتایج حاصله توسط نرم افزار و تحلیل آنها نشان داد که راندمان تله اندازی ماسه حدود 100 درصد و راندمان تله اندازی سیلت حدود 88 درصد می باشد . نتایج همچنین نشان داد 42/5 درصد از ذرات سیلت به تله افتادند.
نتایج همچنین کل حجم ماسه های ته نشین شده را 62 متر مکعب نشان داد در حالیکه کل حجم سیلت های ته نشین شده را 46 متر مکعب برآورد کرد. . علاوه بر اینها غلظت متوسط ماسه هایی که حوضچه را ترک نمودند
- 0 ppm قسمت بر میلیون - و غلظت متوسط سیلت هایی که حوضچه را ترک نمود 4 ppm برآورد گردید. نتایج
حاصله نشان داد که می توان از این مدل بعنوان یک ابزار تحلیلی قدرتمند در مطالعه پروژه های مهندسی رودخانه بالاخص بررسی غلظت و دانه بندی رسوبات ورودی مورد استفاده قرار داد.
مقدمه :
یکی از مسائل مهم در طراحی تاسیسات آبیاری ، رسوب می باشد . عدم توجه به رسوبات ورودی به آبگیرها ، باعث انتقال آنها به تاسیسات انتقال و توزیع در شبکه های آبیاری و زهکشی می شود . رسوبگذاری مشکل تمامی کانالهای آبیاری انتقال دهنده مستقیم آب از رودخانه است. تجمع رسوبات از ظرفیت شبکه های آبیاری کاسته و چنانچه بطور منظم این رسوبات جمع آوری نشوند بتدریج به خرابی و نهایتاً به زوال کامل کانال منجر می گردد. این عمل باعث می گردد که ضمن تحمیل هزینه های زیاد برای لایروبی این رسوبات، عملیات بهره برداری مختل شده و حتی گاهی شبکه با کمبود آب مواجه گردد.
اولین گام برای جلوگیری از ورود رسوبات در کانالهای آبیاری انتخاب محل مناسب برای آبگیر می باشد . به منظور جلوگیری از ورودی رسوبات به داخل شبکه و کاهش هزینه های نگهداری نیز می توان یک حوضچه رسوبگیر در ابتدای شبکه احداث نمود. حوضچه های ته نشینی در کانالهایی با سطح مقطع بزرگ ساخته می شوند، تا سرعت جریان کاهش و رسوبات در حوضچه رسوبگیر ته نشین گردند.
.2مواد و روشها :
.2-1 معرفی نرم افزار
نرم افزار شارک یکی از جدیدترین نرم افزارها در زمینه مدیریت رسوب در طراحی سازه های کنترل رسوب می باشد که توسط موسسه Wallingford ارائه شده است .
.2-2 رودخانه دز
رودخانه دز از ارتفاعات جنوب غربی اراک ،بروجرد،الیگودرز وکوههای بلند بختیاری سرچشمه گرفته وسهم عمده ای در تشکیل یکی از پر آب ترین رودخانه های ایران یعنی کارون دارد .این رودخانه از دو شاخه اصلی به نام سزار و بختیاری تشکیل شده است . رودخانه دز پس از عبور از تنگ پنج ،تنگ هفت و تله زنگ وپشت سر گذاشتن دریاچه سد دز ، از تنگه باریک وعمیق کنگلومرای سازند بختیاری عبور کرده ودر قلعه مختار واقع در شمال شهرستان دزفول وارد جلگه خوزستان می شود .رودخانه دز با عبور از شهرستان دزفول و سپس طی مسافتی پر وپیج خم به طول تقریبی 186 کیلومتر در بند قیر با رودخانه های شطیط یا دجیل وگرگر یکی شده وکارون را تشکیل می دهد که به سمت اهواز می رود
.2-3 حدود جغرافیایی شبکه آبیاری ناحیه شمال خوزستان
اراضی شبکه آبیاری دز در شمال خوزستان واقع شده است و با مصاحت ناخالص 125 هزار هکتار و مساحت خالص 100 هزار هکتار از سمت شمال به تپه ماهورهای شمالی دزفول موسوم به ببر و از جهت جنوب به اراضی هفت تپه و رودخانه شاوور و از شرق به رودخانه شوره و از غرب به رودخانه کرخه محدود است
