بخشی از مقاله
چکیده
کانسار سرب و روي کاظم آباد در 23کیلومتري جنوب غرب شهرستان خمین، 4کیلومتري شرق روستاي کاظمآباد در استان مرکزي واقع شده است. این کانسار در توالی ضخیم و یکنواخت فیلیت و اسلیت تریاس بالایی زون سنندج- سیرجان رخنمون یافته است. مطالعه حاضر تلفیق شواهد زمینشناسی و زمینشیمیایی جهت تعیین ماهیت سیال در کانسار سرب و روي کاظمآباداست. مشاهدات صحرایی در این منطقه نشان میدهند که ماده معدنی همزمان با سنگ میزبان تشکیل و سپس در اثر انحلال و مهاجرت در شکستگی ها تمرکزیافته اند.
تشکیل همزمان با سنگ میزبان نشاندهنده رسوبی بودن کانسار میباشد. مطالعات زمین شیمیایی عناصر نادر خاکی، حاکی از تلفیق دو نوع سیال دریایی و گرمابی در زمان شکل گیري کانسار میباشد. به طور کلی مطالعات نشان می دهد نهشته شدن کانه هاي فلزي به صورت همزمان از سیال گرمابی حمل شده به منطقه و نهشته گذاري در امتداد کوارتز هاي رگه اي که توسط این سیالات به جاگذاشته شده اند صورت گرفته است. بنابر این نحوه نهشته شدن این فلزات از سیال گرمابی و در یک محیط دریایی صورت پذیرفته است.
مقدمه
منطقه مورد مطالعه در 23 کیلومتري جنوب غربی شهرستان خمین و در سوي شرقی روستاي کاظمآباد جاي دارد و از دید تقسیم بندي زمینساختی، در پهنه سنندج -سیرجان قراردارد - ٨۶١٩. - Stocklin, کانسار کاظمآباد به لحاظ جغرافیایی داراي طول49° 48´28˝ شرقی و عرض33° 32´11˝ شمالی میباشد و بنا به تقسیمات سهیلی وهمکاران در سنندج-سیرجان میانی - محور ملایر اصفهان - قرار گرفته است - شکل. - 1 در این منطقه نشانه هاي معدنی سرب وروي به صورت پراکنده دیده میشوند که جزبی از کمربند فلززایی سرب وروي ملایر-اصفهان معرفی شدهاند.
به طور کلی نهشته هاي سرب و روي رسوبی به دو گروه عمده تقسیم می شوند، نخست نهشته هایی با سنگ میزبان شیل، ماسه سنگ، سیلت استون یا ترکیبی از سنگ هاي آواري است - Sedex - و دسته دوم شامل نهشته هاي موجود در کربناته ها هستند با نام کلی نوع دره می سی سی پی . - MVT - این دو گروه مهم ترین نوع از ذخایر سرب و روي نوع رسوبی محسوب می شوند. این دسته از ذخایر ارتباط مستقیمی با فعالیت هاي آذرین ندارند
مهم ترین کانسارهاي سرب و روي ایران در زون ساختاري سنندج- سیرجان عمدتا در زمان تریاس، در سکانس هاي کربناته و در کنار گسل هاي عمیق - ۶٢٠٠ - Shahabpour, و به صورت چینه کران - - strata bound تشکیل شده اند. بیشتر این کانسارها در بخش میانی این زون - کمربند اصفهان – ملایر - وقوع یافته اند - ٢٠١٢ - Ghorbani, علی رغم تشکیل بسیاري از این کانسارها در سنگ میزبان کربناته کانسارهاي متفاوت نیز یافت و مطالعه شده اند - احیا،. - 1387 به لحاظ زمانی کانسار سرب و روي کاظم آباد در اسلیت، فیلیت وشیست هاي تریاس بالایی قرار گرفته است. کانهزایی اغلب رگه اي و تودهاي ودر امتداد رگه هاي کوارتزي می باشد. وقوع کانه زایی در سنگ هاي دگرگونی تریاس تا ژوراسیک بیانگر تفاوت در سنگ میزبان و خاستگاه این کانسار با سایر کانسارهاي واقع در زون سنندج- سیرجان می باشد.
زمین شناسی
زون سنندج سیرجان به طول 1500 کیلومتر و عرض200 کیلومتر از شمال غرب - سنندج - تا جنوب شرق - سیرجان - بین کمان ماگمایی ارومیه- دختر و کمربند کوهزایی زاگرس به موازات کوههاي زاگرس کشیده شده است،
براساس مطالعات - ۴١٩٩ - Alavi., کوهزایی زاگرس ترکیبی از سه زون تکتونیکی با روند شمال غرب-جنوب شرق است: - 1زون ساده چین خورده زاگرس در سمت جنوب غرب - 2 زون سنندج-سیرجان در وسط - 3 کمان ماگمایی ارومیه-دختر در سمت شمال غرب - ٢٠١١ . - Mazhary, زون سنندج -سیرجان یک زون دگرگونی می باشد - رخساره شیست سبز تا آمفیبولیت - - ٢٠٠٨ - Davoodian, و به طور عمده از سنگ هاي مزوزوئیک و اندکی پالئوزوئیک تشکیل شده است - احیا، . - 1387 رخدادهاي تکتونیکی فشارشی آلپی ژوراسیک تا ترشیاري، روند ساختمانی خاصی را به زون سنندج -سیرجان بخشیده بهطوريکه این زون متشکل از کمربندهاي موازي از سنگ هاي رسوبی و دگرگونی با روند شمال غرب شده است
شکل - 1 - نشانگر زمین شناسی منطقه اي محدوده کانسار سرب و روي کاظم آباد است که در توالی ضخیم و یکنواخت فیلیت و شیست تریاس بالایی رخنمون یافته است. قدیمیترین واحدهاي سنگی رخنمون یافته در منطقه، سنگهاي دگرگون شده اواخر تریاس میباشد. واحد تریاس پسین - - TRs از اسلیت، شیست-هاي - کوارتز، فلدسپار، سرسیت، کلریت - دارکه به دلیل نازك لایه، ریز دانه بودن و پایداري ناچیز آنها در برابر عوامل فرسایش،بلنديهاي کم ارتفاعی نشان میدهند - شکل-2الف - واحد ژوراسیک زیرین - Js - از سریسیت -کلریت شیستهاي خاکستري تیره متمایل به سیاه رنگ بهشدت چینخورده تشکیل می شود که در اصل سنگهاي پلیتی رسی، سیلتی و کمی ماسه اي دانه ریز دگرگون شده هستند. درجهي دگرگونی در این شیستها درحد پایین رخساره ي شیست سبز است. توده نفوذي کوه مسترون با جنس گرانیت تا گرانودیوریتی به سن پس از ژوراسیک پیشین در 11کیلومتري منطقه رخنمون دارد این تودهي نفوذي با نفوذ در رسوبات قدیمی منطقه - ترباس بالایی- ژوراسیک - باعث دگرگونی رسوبات - Mb و - TRj شده است
جوان ترین نهشتههاي رسوبی در ناحیهي کاظم آباد رسوبات کنگلومرایی پلیوسن - PIQ - داراي شیب ملایم و نزدیک به 20-15 درجه اند. این نهشته ها به دلیل سستی در سطح زمین به صورت قله هاي کوتاه دیده میشوند. انباشته هاي آبرفتی کواترنردانه درشت تا دانه ریزند و به صورت پادگانه هایی که سر تخت آن ها افقی است؛ گسترده شده-اند.این رسوبات آبرفتی ازرسوبات کنگلومرایی تراس هاي قدیم و جدید، مخروط افکنه و رسوبات رودخانهاي جوان تشکیل شدهاندکه رسوبات قدیمیتررا میپوشانند
شکل -1 نقشه زمین شناسی منظقه معدنی کاظمآباد واحدهاي رخمون یافته در منطقه به همراه موقعیت تکتونیکی و راههاي دسترسی به کانسار مورد مطالعه
