بخشی از مقاله
چکیده:
کاداستر شناسایی جامع و منحصر بفردی از هر زمین به صورت مکانی فراهم می کند و با ثبت حقوقی دارایی های زمین نمایش داده می شود که در آن نقشه شکل، اندازه و موقعیت اراضی و قطعات بر روی زمین نمایش داده می شود و ثبت آمار - جداول - اطلاعاتی نظیر مالکیت، حقوق، مساحت، نوع کاربری و دیگر اطلاعات را در خود جای می دهد. این توصیفات شامل اطلاعات مهمی هم از نظر ترسیمی - شکل و اندازه و... - و هم از نظر توصیفی - مالکیت و نوع کاربری و... - را به ما نمایش می دهد. در این پژوهش با ادغام داده هایی چون عکس های اورتوفتو، GPS و نقشه های موجود کاداستر منطقه مورد مطالعه، با استفاده از روش رقومی کردن کامپیوتری در طی بازدیدهای زمینی و مشارکت مالکان و مستاجران به تهیه نقشه کاداستر شهری کلاکسر-آمل پرداخته شد پس از تهیه نقشه کاداستر شهری میزان دقت نقشه خود را نسبت به نقشه پیمایش شده در کاربری های مختلف مقایسه شد. نتایج نشان داد که این روش در مقایسه با روش های پیمایش زمینی با هزینه و زمان کمتر و دارای دقت قابل قبول و اطلاعات به روز شده می باشد.
کلمات کلیدی:کاداستر شهری،GIS، سنجش از دور،عکس هوایی، آمل
مقدمه:
کاداستر شناسایی جامع و منحصر بفردی از هر زمین به صورت مکانی فراهم می کند و با ثبت حقوقی دارایی های زمین نمایش داده می شود که در آن نقشه شکل، اندازه و موقعیت اراضی و قطعات بر روی زمین نمایش داده می شود و ثبت آمار - جداول - اطلاعاتی نظیر مالکیت، حقوق، مساحت، نوع کاربری و دیگر اطلاعات را در خود جای می دهد. خود کاداستر به معنی توصیف سیستماتیک قطعات زمین به صورت سازمان یافته از اراضی و دارایی های فردی است، این توصیفات شامل اطلاعات مهمی هم از نظر ترسیمی - شکل و اندازه و... - و هم از نظر توصیفی - مالکیت و نوع کاربری و... - را به ما نمایش می دهد . - Ali et all ,2012 - نقشه های کاداستر محل نسبی همه قطعات داده شده را نمایش میدهند . - Kumar et all, 2013 - با استفاده از کد قطعه منحصر به فرد مربوط به هر قطعه نام مالک و نوع کاربری را نیز نمایش می دهند - Raghavadran, . - 2002
این نقشه ها ابزاری ضروری برای دولت، در برخورد با روز به روز درآمد توسعه فعالیت های دولت هستند - Padma et . - all.2015 نقشه های موجود مربوط به کاداستر و ثبت زمین، اطلاعات دقیقی در مورد قطعه زمین را فراهم نمی کند و نمی تواند برای ساخت یک پایگاه داده کاداستر استفاده شوند . - Ali et all ,2012 - که تهیه و بروز رسانی آن را برای ما به یک امر مهم و ضروری تلقی می کند زیرا که تغییر و تحولات مالکیت در قطعه زمین، نوع کاربری و... را به ما نمایش می دهد . - Kumar et all, 2013 - هر سیستم ثبت اموال - فعلی یا آینده - باید در چارچوبی بزرگتر از حقوق اراضی مشاهده شود و بایدطوری طراحی شود که دولت را برای انتقال گسترده زمین به مالکیت خصوصی حمایت کند . - Padma et all.2015 - تحولات نظری و عملی در فن آوری های مانند تصاویر مختلف ماهواره ای سنجش از راه دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی - GIS - از جمله مفاهیم مدیریت پایگاه داده، می تواند به بهبود کیفیت، اثربخشی هزینه، عملکرد کمک کند - - Aleksic, 2005
روش های ارزیابی کاداستر سه روش ممکن است: -1 پیمایش زمینی -2 پیمایش هوایی -3 تصاویر ماهواره ای
که روش اول مستقیم و دو روش دیگر غیر مستقیم هستند.
-1 پیمایش زمینی: توسط تیم زمینی و با استفاده از روش ها وابزار های پیمایش انجام می شود.که امروزه از روش های تاکئومتری و توتال استیشن به کرات استفاده می شود. اخیرا هم از GPS جهت تعیین نقاط و موقعیت آنها استفاده فراوان می شود.اصول و مراحل ای ن روش ها تفاوت فراوان با یکدیگر دارد که بستگی به محدودت های زمانی و مالی سازمان ها دارد - . - Cashin, 2003 روش پیمایش زمینی بسیار دقیق است اما مستلزم صرف وقت و نیروی انسانی آموزش دیده است. بنابراین نیاز است از روش های ساده تر و ارزان تر استفاده شود. از طرفی وقتی نواحی کوهستانی یا دور از دسترس باشد، استفاده از روش پیمایش زمینی غیر ممکن می باشد که آن هم به دلیل شرایط سخت آب و هوایی یا دلایل امنیتی است. - Onkalo, 2006 -
-2 پیمایش هوایی: در گذشته توجهات معطوف به پیمایش زمینی بود. اما امروزه از فناوری ها و روش های اثر بخش تر و انعطاف پذیر تر مانند تفسیر عکس های هوایی در ترکیب با فناوری های مختلف پیمایش بر پایه ملزومات کیفیتی و ویژگی های زمین استفاده می شود. پیمایش هوایی در مقیاس وسیع تر اطلاعات سریع و موثری از وضعیت توپوگرافی و کاداستر
جهت تهیه نقشه فراهم می آورد . - Barnes et al., 1994; Dale and McLaughlin, 1988., Harvey and Hill - 2001 -
-3 تصاویر ماهواره ای: از مولفه های اصلی در تهیه داده های مکانی مورد نیاز جهت تولید نقشه های رقومی کاداستر به شمار می رود. علت رقومی بودن آنها قابلیت بزرگ نمایی آنها در مقیاس های مورد نظر است که در مقایسه با عکس های هوایی سریع تر و ارزان تر می باشد. استفاده از تصاویر ماهواره ای نقش مهمی در استخراج و به روز رسانی اطلاعات مربوط به زمین ایفا می کند . - Ondulo and Kalande, 2006 - از مزیتهای مهم تصاویر ماهواره ای ثبت تاریخی مناطق است، به طوری که در آینده قابل بازدید دوباره است و تغییرات را می توان شناسایی کرد . - Jeong et al., 2003 -
یکپارچه سازی: روش های شرح داده شده در قسمت های فوق بر اساس نظریه ها و روش های پیمایش، فتوگرامتری و سنجش از دور قرار دارند. از آنجا که این روش ها از یکدیگر مستقل هستند، نمی توانند داده های دقیق و ک م هزینه در خصوص اهداف تهیه کاداستر به دست ما دهند . - Konecny, 2002 - لازم است این روش ها با یکدیگر ادغام شوند تا بتوان از این طریق به داده هایی دست یافت که قابل به روز رسانی باشند ونقشه های کاداستر به شیوه ای موثر و مفید تهیه و تولید گردند.
نقشه های موجود: این نقشه ها شامل نقشه طرح هادی و نقشه پیمایش زمینی منطقه مورد مطالعه می باشد که به عنوان نقشه مبنا جهت استخراج قطعه ها و مرز های آن ها استفاده می شود. این نقشه ها در قالب فایل اتوکدی به عنوان داده هایی برای صحت سنجی و به دست آوردن میزان دقت نقشه تهیه شده و دیگر اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرد.
مواد و روش ها:
منطقه مورد مطالعه:
شهرستان آمل در مرکز استان مازندران قرار دارد و از شمال به شهرستان محمودآباد، از شمال شرق به شهرستان فریدونکنار، از شرق به شهرستان بابل، از غرب به شهرستان نور و از جنوب به استان تهران محدود میشود. شهر آمل واقع در جلگه مازندران و طرفین رود هراز با ارتفاع 76 متر از سطح دریا در 52 درجه و 21 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 25 دقیقه عرض شمالی و در فاصله 70 کیلومتری غرب ساری، مرکز استان، 18 کیلومتری جنوب دریای خزر و شش کیلومتری شمال دامنه کوه البرز و 180 کیلومتری شمال شرقی تهران قرار دارد که روستای کلاکسر در شمال این شهرستان قرار دارد این روستا با جمعیتی بالغ بر 15000 نفر جمعیت و1,1146کیلو متر مربع مساحت می باشد.که در مدار 52 درجه 20 دقیقه 14.24 ثانیه طول شرقی و36 درجه 30 دقیقه 22,24 ثانیه عرض شمالی قرار دارد.
داده های مورد استفاده: عکس های اورتوفتوبا مقیاس 18000 ، تصاویر گوگل ارث، نقشه پیمایش و طرح هادی منطقه مورد مطالعه عکس های اورتوفتو: از تصاویر اورتوفتو در تهیه ی داده های ورودی به نقشه های رقومی کاداستر استفاده می شود و از آ ن جهت ترسیم مرز کاداستر ها و دیگر اطلاعات کاداستر استفاده می شود.عکس های هوایی نشان دهنده موقعیت پارسل ها و عوارض جغرافیایی بر روی زمین می باشد که جهت به روز رسانی داده های کاداستر بسیار لازم و ضروری می باشد.تصاویر گوگل ارث: از تصاویر گوگل ارث جهت صحت ژئورفرنس بودن عکس های هوایی استفاده شد.نقشه های موجود: این نقشه ها شامل نقشه طرح هادی و نقشه پیمایش زمینی منطقه مورد مطالعه می باشد که به عنوان نقشه مبنا جهت استخراج قطعه ها و مرز های آن ها استفاده می شود. این نقشه ها در قالب فایل اتوکدی به عنوان داده هایی برای صحت سنجی و به دست آوردن میزان دقت نقشه تهیه شده مورد استفاده قرار می گیرد.
روش:
بررسی صحت ژئورفرنس بودن عکس های اورتو فتو: قبل از ترسیم مرز قطعات ابتدا باید از درست بودن ژئورفرنس عکس های هوایی خود اطمینان حاصل کرد برای انجام این کار باید چند نقطه کنترل شاخص بر روی عکس هوایی را که در محل مورد مطالعه نیز وجود دارد را با استفاده از Google Earth به عنوان نقاط GCP انتخاب نمود. پس از بدست آوردن مختصات آن ها
