بخشی از مقاله
چکیده
مدیران اجرایی تاثیر عمدهای بر عملکرد شرکت از طریق تصمیم گیری های عملیاتی دارند و نقش کلیدی در فرایند گزارشگری مالی و دیگر تصمیمات شرکت ایفا می کنند. آنان با آگاهی بیشتر به کسب و کار، تصمیمات بهتری اتخاذ میکنند که تاثیر بسزایی در عملکرد شرکت می گذارد. هدف این پژوهش، تعیین تاثیر توانایی عملیاتی مدیریت شرکت ها بر اقلام تعهدی فعلی است که منجر به جریان وجوه نقد آتی می گردد. رابطه بین اقلام تعهدی و جریان وجوه نقد آتی می تواند متاثر از کیفیت اندازه گیری حسابداری و توانایی عملیاتی مدیریت باشد. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش 208 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1389 الی 1393 انتخاب گردید. به منظور آزمون فرضیه پژوهش از الگوی رگرسیون چند متغیره و داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که توانایی عملیاتی مدیریت بر اقلام تعهدی فعلی، تاثیر بسزایی دارد که منجر به جریانهای نقدی آتی می شود.
کلمات کلیدی: توانایی عملیاتی مدیریت، توانایی برآورد حسابداری مدیریت، اقلام تعهدی، جریان های وجوه نقد آتی
.1 مقدمه
تصمیم گیری عملیاتی مدیریت، از عناصر مهم و تاثیرگذار بر عملکرد شرکت می باشد و نقش کلیدی در فرآیند گزارشگری مالی و سایر تصمیم گیری های شرکت دارد. در بیانیه مفاهیم حسابداری مالی شماره یک هیئت تدوین استانداردهای حسابداری مالی بیان شده است "از هدف های گزارشگری مالی، فراهم آوردن اطلاعاتی است که سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان بالفعل و بالقوه را در برآورد مبلغ، زمان و مخاطره دریافت های آینده یاری رساند". مهم ترین هدف گزارشگری مالی، ارائه اطلاعات برای پیش بینی جریان های نقدی بیان شده است - ثقفی و هاشمی،. - 1383 از اهداف گزارشگری مالی، کمک به سرمایه گذاران و اعتباردهندگان برای پیش بینی جریان های نقدی آتی است. مربوط بودن اقلام تعهدی فعلی با جریان های نقدی آتی می تواند نشان دهنده این باشد که مدیریت تا چه حد می خواهد ارزش اقتصادی شرکت را با صداقت نشان دهد و این که احتمال تبدیل دارایی های آتی به جریان های نقدی تحقق یافته، تا چه حد است - مدرس و عباس زاده،. - 1387
مدیران دارای توانایی بالا، قدرت درک بهتری از شرایط داخلی و خارجی شرکت داشته و از قدرت برآورد بالایی در رابطه با اقلام تعهدی برخوردارند. مدیران توانا، علاوه بر برآورد های با کیفیتی که انجام می دهند، به واسطه شناخت و قدرت درک خود، پروژه های سودآور را شناسایی کرده و با سرمایه گذاری در آنها جریان های نقدی عملیاتی را نیز بهبود می بخشند - دمیرجیان و همکاران،. - 2013 این پژوهش به بررسی این موضوع می پردازد که آیا توانایی عملیاتی مدیران اجرایی در استفاده موثر از دارایی های شرکت برای ایجاد سود، بر رابطه بین اقلام تعهدی و جریان وجوه نقد آتی تاثیر مثبتی دارد. پس از بررسی توانایی برآوردهای حسابداری مدیریت می توان پی برد زمانی که مدیریت توانایی عملیاتی بالایی دارد، رابطه بین اقلام تعهدی دوره جاری و جریان وجوه نقد آتی چگونه است. بررسی های بعمل آمده حاکی از این است که توانایی عملیاتی مدیریت بر اقلام تعهدی فعلی، تاثیر بسزایی دارد که منجر به جریان های نقدی آتی می گردد.
مبانی نظری توانایی عملیاتی مدیران اجرایی
اندازه گیری توانایی یا استعداد مدیریت، هسته اصلی بسیاری از سوالات مهم تحقیقاتی، مانند بررسی عملکرد شرکت و تصمیمات سرمایه گذاری، پاداش مدیران اجرایی، اداره کردن شرکت، اثرات اقتصادی بر مالکیت شرکتها و تفاوت های بهره وری اقتصاد متقابل است. تحقیقات نشان می دهد که مولفه های ویژه مدیریتی شامل توانایی، استعداد، حسن شهرت و شیوه مدیریتی، عامل مهمی در زمینه اقتصاد، مالی و مدیریت است. تحقیقات زیادی در زمینه توانایی های مدیریت انجام نشده است، زیرا اندازه گیری و سنجش میزان توانایی مدیریت به آسانی امکان پذیر نیست. در نتیجه، برای سنجش این کمیت، محققان عواملی مانند اندازه شرکت، بازده تاریخی سهام، ارزیابی رسانه ای، تاثیرات ثابت و مشخص مدیر بر تصمیمات شرکت را مورد توجه قرار می دادند که انتساب همه مسئولیت های شرکت به مدیران را دشوار می کرد، زیرا همه عوامل موفقیت شرکت را نمی توان به توانایی مدیران نسبت داد. در چنین مواردی، نسبت دادن معیارهای کارایی شرکت به مدیران در تعیین توانایی مدیریت به بزرگنمایی آنها منجر می شود.
بنابراین، شرکت های دارای برخی چالش های کسب و کار مانند شرکت در تجارت های چندبخشی یا حضور در بازارهای خارجی، درصدد استخدام مدیرانی با توانمندی بالا برمی آیند. در این شرکت ها، معیار کارایی برای سنجش توانایی مدیریت نمی تواند به اندازه کافی معتبر باشد، به دلیل اینکه بازده سهام دوره های گذشته شرکت، هم زمان منعکس کننده برایند توانایی مدیریت و کارایی شرکت و احتمالا فاقد قدرت آزمون خواهد بود - دمیرجیان و همکاران،. - 2009 ارقام سود از طریق انتخاب های مدیران و حسابداران بین اصول پذیرفته شده حسابداری و قضاوت های شخصی مدیران در مورد رویه های بکارگرفته شده برای ثبت حسابداری و قضاوت های شخصی مدیران در مورد رویه های بکارگرفته شده برای ثبت اطلاعات حسابداری تحت تاثیر قرار می گیرد. گاهی اوقات مدیریت بنگاه اقتصادی برای دستیابی به پیش بینی های خود و گمراه کردن ذینفعان اقدام به انتخاب از بین اصول پذیرش شده حسابداری می کند. در واقع، با این کار، مدیریت سود می کنند و کیفیت سود را کاهش داده و در سال های آتی برای جبران اثرات، اقدام به تجدید ارائه صورت های مالی می کنند - سپاسی و همکاران،. - 1394
مدیران کارا، توانایی استفاده بهینه از منابع موجود را در فرآیند تحقق اهداف سازمانی دارند. بنابراین توانایی مدیران در به کارگیری منابع شرکت برای کسب سود از اهمیت به سزایی برخوردار است. توانایی مدیران به وسیله صورت های مالی و به ویژه سود شرکت ارزیابی می شود. مبنای حسابداری تعهدی، مدیران را در انتخاب روش های گوناگون حسابداری، صاحب قدرت انتخاب می سازد و از آنجا که مسئولیت تهیه صورت های مالی بر عهده مدیریت واحد تجاری است و با توجه به دسترسی مستقیم مدیران به اطلاعات و داشتن حق انتخاب روشهای اختیاری حسابداری، امکان مدیریت سود وجود دارد. از نتایج اقتصادی غیرشفاف بودن اطلاعات این است که ممکن است بر تمایل سرمایه گذاران به خرید سهام شرکت تأثیر بگذارد. بدین ترتیب عدم تقارن اطلاعاتی ناشی از مدیریت سود باعث تاثیر بر نقدشوندگی می شود. از طرفی، توانایی مدیران تحت تاثیر عواملی نظیر اندازه شرکت، نهادی بودن سهامداران و نوسانات بازده سهام شرکت ها، قرار می گیرد - چوی و همکاران،. - 2015
برآوردها و پیش بینی های مدیریت به شکل بالقوه ای برای سرمایه گذاران مفید است، چرا که این برآوردها و پیش بینی ها ابزاری برای نشان دادن میزان اعتبار مدیریت و اعتبار اطلاعات آتی است. برای مثال، اگر مطالبات لاوصول به شکل صحیحی برآورد شود، نشان دهنده این است که حساب های دریافتنی منعکس شده در ترازنامه، میزانی از جریان های نقدی مورد انتظار است که درآینده ممکن است وصول شود و سرمایه گذاران و سهامداران به همین میزان انتظار ورود جریان نقدی آتی دارند و در صورتی که این مبالغ وصول شوند گواه بر اعتبار اطلاعات است. بیشتر برآوردهای صورت گرفته مربوط به اقلام تعهدی است. هیئت استانداردهای حسابداری آمریکا نیز درباره سودهای آتی که بیشتر از برآورد استفاده می شود و جریان های نقدی آتی واحد اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد، بیان می دارد که اطلاعات مربوط به سودهای واحد اقتصادی ناشی از اقلام تعهدی حسابداری، نشان دهنده جریان های نقدی مورد علاقه است که از دریافت و پرداخت نقدی ایجاد می شود و اهمیت فراوانی دارد چرا که می توان آن ها را دستکاری نمود. پیش بینی ها و برآوردهای صورت گرفته هنگامی که مستند و افشا می شود، مانع از دستکاری های مدیریت خواهد شد. مشخص است که تشخیص دستکاری اطلاعات توسط مدیریت کار دشواری است و به طور یقین مانع موثری برای جلوگیری از دستکاری وجود ندارد، با این وجود نهادهای قانونگذار الزام دارند که اطلاعات مالی منتشر شده توسط واحدهای اقتصادی باید برآوردهای در نظر گرفته شده را ارائه کنند تا مانع از دستکاری اطلاعات شود - لیو و همکاران،. - 2009
اقلام تعهدی
اقلام تعهدی شاخص مهمی برای تشخیص کیفیت سود است و در ارزشیابی سهام کاربرد دارد. نقش اقلام تعهدی در تغییر یا اصلاح شناسایی جریان های نقد است و مبالغ تعدیل شده - سود تعدیلی - طبق بیانیه مفاهیم حسابداری شماره یک، معیار بهتر برای اندازه گیری عملکرد شرکت است. به هر حال، اقلام تعهدی اغلب بر مبنای فرض ها و برآوردهایی است که اگر اشتباه باشد باید در اقلام تعهدی و سود آتی اصلاح شود. بنابراین، کیفیت اقلام تعهدی و سود با توجه به اندازه خطاهای برآورد آن ها کاهش می یابد. اقلام تعهدی تفاوت بین سود حسابداری شرکت و جریان های نقدی اساسی آن است. اقلام تعهدی مثبت زیاد، نشان دهنده این است که سودها خیلی بیشتر از جریان های نقدی شرکت است. این تفاوت به دلیل اصل شناسایی درآمدها و اصل تطابق می باشد - حقیقت و اسداللهی،. - 1390
از کیفیت اقلام تعهدی به عنوان شاخصی برای ارزیابی کیفیت گزارشگری مالی استفاده می شود. دلیل انتخاب این معیار این است که اقلام تعهدی، عامل اصلی برآورد جریان های نقدی آتی هستند و در صورتی که در برآورد آنها میزان خطا کمتر باشد، سودها نشانه بهتری از جریان های نقدی آتی خواهند بود. استفاده از کیفیت اقلام تعهدی بر این ایده استوار است که اقلام تعهدی توان اطلاع دهندگی سود را از طریق هموارسازی نوسان های جریان های نقدی بهبود می بخشند و هنگامی که از اقلام تعهدی به منظور برآورد جریان های نقدی و سودهای آتی استفاده می شود، در صورتی که خطای اندکی در فرآیند تخمین اقلام تعهدی وجود داشته باشد - کیفیت اقلام تعهدی بالا باشد - ، این برآوردها بسیار قابل اتکا هستند - بیدل و همکاران،. - 2009 در واقع می توان برای سرمایه گذاران، کیفیت اقلام تعهدی را درجه نزدیکی سود شرکت با میزان جریان های نقدی ایجاد شده تعریف کرد. بنابراین کیفیت اقلام تعهدی ضعیف این درجه نزدیکی را تقلیل می دهد و باعث می شود که ریسک سرمایه گذار در ارتباط با تصمیم گیری در مورد شرکت خاص افزایش یابد - فرانسیس و همکاران،. - 2005
جریان وجوه نقد آتی
براساس مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران، استفاده کنندگان نیاز به اطلاعات درباره جریان های ورودی و خروجی وجه نقد دارند تا آنان را در ارزیابی نقدینگی، توان واحد تجاری جهت بازپرداخت بدهی ها و جریان های نقدی آتی و نیز بررسی ارزیابی
