بخشی از مقاله
چکیده
امروزه در میان سیل عظیمی از منابع منتشر شده در محیط وب، کشف و جستجوي منابع مفید و بههنگام از اهمیت بالایی برخوردار است. از طرفی توجه به خواست و علای ق کاربر در کنار حرکت فناوري در جهت کاربرمحوري از جمله ویژگی هاي برنامه هاي کاربردي وبمبنا به شمار می روند. یکی از منابع مهم منتشر شده، سرویس هاي مکانی ارائه شده در محیط وب است. درگاه مکانی امکان جستجو و بهرهبردار ي از منابع مکانی از جمله سرویس هاي مکانی را به کاربران می دهد. افزایش روزافزون سرویس هاي مکانی باعث شده که کاربر زمان زیادي براي جستجوي سرویس مورد نظر خود صرف کند.
افزودن قابلیتی در درگاه مکانی که بتواند با شناخت رفتار کاربر و در نظر گرفتن خواست و علایق او، از بین تعداد انبوه سرویسهاي مکانی، مناسبترین سرویسها را به کاربر پیشنهاد دهد می تواند افزایش سرعت جستجو و در نتیجه رضایت کاربر را در پی داشته باشد. در یا ن مقاله راه کار جدیدي جهت افزودن قابلیت توصیه سرویس هاي مکانی به کاربر توسط سیستم توصیه گر ارائه شده است. براي این هدف از روش پالایش مشارکتی و محتويمبنا استفاده شده است. براي ارزی ابی کارایی روش پیشنهاد شده، یک سیستم نمونه پیاده سازي شد که مزایا و کاربرد استفاده از سیستم توصیه گر در درگاه مکانی را تبیین میکند.
واژههاي کلیدي: سیستم توصیهگر، درگاه مکانی، سرویس مکانی، پالایش مشارکتی، پالایش محتويمبنا
-1 مقدمه
سرویس هاي مکانی قابلیت کشف و جستجوي منابع مکانی در کنار دسترسی سریع به نسخههاي مختلف داده و پردازش هاي مکانی را فراهم می کنند. همچنین این سرویس ها به هنگام ترین دادهها که به صورت توزیعیافته در شبکه وب یافت میشوند، را به کاربران ارائه میدهند.سازمان OGC1 استانداردهایی را براي انتشار سرویسهاي مکانی و همچنین یکپارچهﺳﺎزي و افزایش قابلیت استفاده یکسان از سرویس هاي مکانی تعریف کرده است. استفاده از سرویسهاي مکانی با آغازفعالیت هاي SDI1 در کشورها گسترش یافت. SDI از سرویسهاي مکانی براي انتشار داده و ﭘﺮدازشهاي مکانی توسط ارائه دهندگان سرویس2 و دسترسی کاربران به این منابع اﺳﺘﻔﺎده میکند. یک عنصر کلیدي براي SDI، درگاه هاي مکانی - ژئوپرتال ها - 3 هستند.
درگاه مکانی یک نوع از درﮔﺎه وب براي جستجو و دسترسی به اطلاعات مکانی با اﺳﺘﻔﺎده از سرویس هاي مکانی و از طریق اینترنت میباشد . یتت [1] 4 درگاه مکانی را به عنوان وب سایتی که یک نقطهي ورودي به محتویات مکانی می باشد، تعریف میکند و یا به طور ساده تر وب سایتی که امکان ﮐﺸﻒ منابع مکانی را فراهم میکن د. ماگویر 5 و همکاران [2] درگاه مکانی را مانند دروازه اي براي کشف و دسترسی سیستم ها براي استفاده از سرویسهاي مکانی پویا معرفی میکند . ارائه دهندگان سرویس هاي مکانی از درگاه هاي مکانی براي انتشار توصیفات اطلاعات مکانی خود استفاده می کنند.
کاربران نیز از درگاه مکانی براي جستجو و دسترسی به اطلاعات مکانی مورد نیاز خود استفاد ه می کنند. به این ترتیب درگاه هاي مکانی باعث به اشتراكگذاري اطلاعات در محیط SDI می شوند. همچنین از فعالیت تکراري در تولید اﻃﻼﻋﺎت و هدر رفتن منابع جلوگیري میکنند .[4 ,3]هنگامی که کاربر از درگاه مکانی براي جستجوي سرویس مورد نظر خود استفاده میکند، با حجم عظیمی از نتایج غیرمرتبط با درخواست خود روبرو می شود که سبب سردرگمی کاربر خواهد شد. حتی در مواردي کاربر در یافتن سرویس مورد نظر خود ناکام می ماند. بنابراین به راه کاري نیاز است که بتواند با شناخت کاربر و تحلیل درخواست وي، مناسبترین سرویسهاي مکانی را به کاربر پیشنهاد دهد.
سیستم هاي توصیهگر6، توانایی تحلیل رفتار وشناخت خواست و تمایل ﮐﺎرﺑﺮ را دارا میباشند. این ﺳﯿﺴﺘﻢ ها می توانند، از بین مقدار زیاد اطلاعات، مناسب ترین موردها را به کاربران پیشنهاد کنند .[6 ,5] روش هاي زیادي براي پیاده سازي سیستم هاي توصیه گر، توسعه داده شده است. از جمله روش هاي مطرح در این زمینه میتوان به روش محتويمبنا7 و پالایش مشارکتی8 اشاره ﮐﺮد.هدف از این پژوهش افزودن قابلیت توصیه گري به درگاه ﻣﮑﺎﻧﯽ با کمک روش محتويمبنا و پالایش مشارکتی است . درگاه مکانی با داشتن این قابلیت می تواند کاربر را در یافتن سرویس هاي موردنظر خود یاري دهد. همچنین کاربر را از موجود بودن و مزایاي سرویس هاي دیگر آگاه میکند. در این مقاله معماري درگاه مکانی با استفاده از روشهاي مناسب سیستم توصیه گر توسعه داده شده است.
از روش محتوي مبنا در پیدا کردن شباهت سرویس هاي مکانی با یکدیگر استفاده شده است. با بکارگیري روش پالایش مشارکتی امکان تحلیل اطلاعات ضمنی9 کاربران و در نتیجه امکان شناخت شباهت رفتاري آنها ﻓﺮاﻫﻢ شده است. بر اساس استنتاج نتایج شباهت هاي سرویس ها و همچنین شباهت کاربران در استفاده از سرویسها ، سرویس هاي مکانی مناسب با درنظر گرفتن خواست و علاقه کاربر، توسط درگاه مکانی، به وي توصیه میشود.در ادامه این مقاله، ابتدا در بخش 2 به مروري برکارهاي انجام شده در زمینه جستجو ي سرویسها ي مکانی و سیستم توصیه گر پرداخته شده است. در بخش 3 توضیح مختصري از مبانی نظري تحقیق اشاره می شود. سپس، روش توصیه منابع مکانی در درگاه مکانی و پیاده سازي صورت گرفته جهت توصیه سرویس مکانی در بخش 4 تشریح میشود. در پایان در بخش 5 نتایج حاصل به صورت مختصر ارائه خواهد شد.
-2 پیشینه تحقیق
در این بخش مطالعات پیشین در زمینه ي جستجوي سرویس هاي مکانی و همچنین سیستم هاي توصیه گر سرویس وب ارائه خواهد شد.
-1-2 جستجوي سرویسهاي مکانی
مطالعات متعددي در راستاي جستجوي سرویس هاي مکانی انجام شده است. در برخی از مطالعات مانند [7] از روش هاي آنتولوژي براي استخراج و جمع آوري داده هاي مکانی از سیستم مدیریت اطلاعات - MIS - 1 و سازمان ﻫﺎي مختلف استفاده شده است . ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ چون [8] و [9] با استفاده از پیمایش صفحات 2 و کشف پیوندهاي آن ها، سرویسهاي اطلاعات مکانی که به صورت توزیع یافته در محیط وب وجود دارند، را استخراج و جمع آوري نموده اند. شن3 و همکاران [10] با معرفی یک ﭼﺎرﭼﻮب سرویس ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ، با توجه به کیفیت ﺳﺮوﯾﺲ ها، اطلاعات مکانی 4 را به خوبی وبکاوي می کنند. همچنین در تحقیقات دﯾﮕﺮي مانند [11] و [12] از سرویس کاتالوگ CSW براي کشف منابع اطلاعات مکانی استفاده شده است. هر یک از تحقیقات انجام شده در این زمینه از یک زاویه کارکرد سامانه هاي جستجوي منابع مکانی را بهبود دادهاند. اما هیچ یک از این تحقیقات نظرات و انتقادات کاربر، شباهت میان منابع مکانی و همچنین شباهت رفتاري کاربران، کهمی تواند به پیشنهاد نتایج جستجوي مناسبتر کمک کند، را در نظر نگرفتهاند.
-2-2 سیستم توصیهگر سرویس وب
سیستمهاي توصیه گر در زمینههاي مختلفی از جمله هوش مصنوعی [13] 5 ، فناوري اطلاعات 6، داده کاوي[15 ,14] 7 ، ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ تصمیم گیري8 و بازاریابی [16] 9 بهکار رفته اﻧﺪ . یکی از کاربردهاي سیستم هاي توصیه گر، استفاده از این سیستمها در سامانههاي جستجوي سرویسهاي وب بوده است. به عنوان نمونه، ژنگ10 و همکاران [17] با درنظر گرفتن ﮐﯿﻔﯿﺖ سرویس ﻫﺎي استفاده شده در گذشته توسط ﮐﺎرﺑﺮان، مناسب ترین سرویسهاي وب را به کاربران توصیه نمودهاند. در مطالعه دیگري [18]، شباهت کاربران براساس پرسش و پاسخ هاي کاربران به کیفیت سرویس محاسبهشده است و بر اساس آن بهترین سرویس ها به کاربران توصیه شده است.
ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن مقاله هاي [19] و [20] با به کارگیري سرویسهاي وب استفاده شده توسط کاربران، شباهت استفاده کنندگان و همچنین شباهت عملگرهاي سرویسهاي وب را استخراج نموده و براساس آن، سرویسهاي مناسب را به کاربران پیشنهاد دادهاند.علی رغم کارهاي انجام شده در زمینه ي استفاده از سیستمهاي توصیه گر در توصیه سرویسهاي وب، نویسندگان تاکنون با نمونه هاي تحقیقاتی و یا عملیاتی در زمینه استفاده از سیستمهاي توصیه گر براي
