بخشی از مقاله
چکیده
در این مقاله تانسور ممان 23 زمین لرزه در منطقه البرز غربی و مجاور آن با روش وارونسازی شکل موج در حوزه زمان محاسبه شده است. سازوکارهای معکوس در مجاورت گسلهای خزر و البرز معرف راندگیهای نسبتاً کمشیب به سمت جنوب است. این شواهد میتواند تأییدی دیگر بر غالب بودن مولفه فشاری در شمال البرز مرکزی باشد. در عبور از البرز به سمت تالش در مجاورت گسلهای ماسوله، سنگاور و بزقوش سازوکارهای حل شده غالباً امتدادلغز می باشند که تأییدی بر وجود گستره امتدادلغز مهم در این منطقه است. سازوکار های حل شده در مجاورت گسلهای کوشک نصرت و سلطانیه با در نظر گرفتن امتداد این گسلها به عنوان صفحه اصلی، معرف حرکت امتدادلغز راستگرد در این منطقه میباشد. ژرفای کانونی زمینلرزههای مورد مطالعه، کیلومتر 2 تا 20 کیلومتر، نشاندهنده شکننده بودن تمام پوسته فوقانی در این منطقه می باشد.
1 -1 مقدمه
در این مقاله تلاش بر این است که با حل تانسور ممان زمینلرزههای کوچک محلی و ناحیهای ثبت شده در شبکه باند پهن پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله در محدوده طول جغرافیائی 47 تا 52 درجه شرقی و عرض جغرافیائی 35 تا 39 درجه شمالی و دستیابی به سازوکارهای کانونی بیشتر در منطقه البرز غربی، تصویر دقیقتری از لرزهزمینساخت و لرزهخیزی - شکل - 1 در منطقه به ویژه عمق زمینلرزهها ارائه نمود. در این راستا مجموعاً 23 سازوکار در این مقاله ارائه شد که در کنار دیگر سازوکارهای حلشده برای تفسیر سازوکار گسلها و فعالیت لرزه-زمینساخت منطقه مورد استفاده قرار گرفت.
شکل : - 1 - نقشه لرزهخیزی البرز غربی با استفاده از کاتالوگ دستگاهی و تاریخی: دایرههای سیاه توپر زمینلرزههای کاتالوگ انگدال 2006، دایرههای خاکستری توپر زمینلرزههای کاتالوگ موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران از ابتدای سال 2006 میلادی با گپ آزیموتی کمتر از 180 درجه، دایرههای توخالی زمینلرزههای تاریخی برگرفته از کاتالوگ زمینلرزههای تاریخی آمبراسیز و ملویل - 1982 - و سازوکارهای حل شده به روش وارونسازی امواج پیکری: جکسون و همکاران - 2002 - ، تاتار و همکاران - 2007 - ؛ سازوکارهای CMT و سازوکار حل شده بر اساس پلاریته موج . P کوههای بخش غربی البرز مرکزی در شمال ایران در پاسخ به برخورد صفحات عربی و اوراسیا از 12 میلیون سال پیش تغییر شکل پیدا کرده و 53 3 کیلومتر کوتاهشدگی را به وسیله ترکیب گسلش امتدادلغز و راندگی در خود جای داده است.
- گست، . - 2006 نرخ کنونی کوتاه شدگی البرز توس داده های ژئودزی ماهواره ای حدود 8 میلیمتر در سال محاسبه شده است - ورنانت و همکاران، . - 2004 این منطقه محل وقوع بزرگترین زمینلرزه دستگاهی منطقه یعنی زمینلرزه 1990 رودبار طارم با بزرگای 7/7 در مقیاس امواج سطحی میباشد - بربریان و همکاران، . - 1992 در شمال این گستره، خزر مانند یک بلوک صلب داخل گستره برخوردی عربی ایران آسیا رفتار کرده و تغییر شکل در منطقه را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
در جنوب این گستره، ایران مرکزی واقع شده است که آن هم مانند یک بلوک صلب تغییر شکل کمی را تجربه کرده است. در این مطالعه جهت محاسبه تانسور ممان از نرمافزار ایزولا - ISOLA - استفاده شده است که بس روش واهمامیخت کیکوچی و کاناموری - 1991 - برای فواصل محلی و ناحیهای است. در این نرم افزار تمام شکلموج مورد استفاده قرار میگیرد و توابع گرین با استفاده از روش عدد موج ناپیوسته، ارائه شده توس بوشون - 1981 - محاسبه میشود - سکوس و زاهرادنیک، . - 2008
2 -2 روش تحقیق
در این مقاله از شکلموجهای ثبت شده در ایستگاههای شبکه لرزهنگاری باند پهن پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله، برای زمینلرزههای روی داده از نیمه دوم سال 2004 تا انتهای سال 2012 میلادی، از عرض جغرافیایی 35 تا 39 درجه شمالی و طول جغرافیایی 47 تا 51 درجه غربی، استفاده شده است. کانون زمین لرزه ها با استفاده از قرائتهای اعلام شده در وب سایت شبکه لرزهنگاری کشوری و مدل سرعت عباسی و همکاران - 2010 - تعیین محل و در فرآیند وارونسازی استفاده شد.
برای محاسبه تابع گرین دقیقترین ساختارهای سرعتی به دست آمده در منطقه انتخاب شدند که با وجود این ساختارهای سرعتی ساده، محدوده بالای فرکانسی تا حدود 0/11 هرتز و به علت نوفه موجود، محدوده پایین فرکانسی تا حدود 0/03 هرتز محدود شد. در نتیجه بازه فرکانسی برای تحلیل شکل موج زمینلرزههای مورد مطالعه در محدوده >0/03 - 0/11@ هرتز قرار گرفت که این بازه فرکانسی برای موارد مختلف - با در نظر گرفتن کیفیت شکل موج و میزان نوفه برای هر مورد - تا حدی تغییر میکرد. از میان تمام شکل موجهای ثبت شده در هر ایستگاه برای یک رویداد، شکل موج ایستگاههایی انتخاب شد که در بازه فرکانسی مذکور نسبت سیگنال به نوفه قابل قبولی داشتند.
حل تانسور ممان با مدلسازی تمام شکل موج در فواصل محلی و ناحیهای با استفاده از نرم افزاز ایزولا انجام شد - سکوس و زاهرادنیک، . - 2008 وارونسازی برای گسترهای از عمقهای کانونی در دو مرحله انجام شده و بهترین حل به عنوان حل با حداقل واریانس تخمین انتخاب میشود. در مرحله اول جستجوی مرکز عمقی زمین لرزه از نزدیک سطح زمین - حدود 2 کیلومتری - با گام های 5 کیلومتری به تعداد 10 گام تا حدود عمق 50 کیلومتری سطح زمین انجام شد. پس از به دست آمدن یک بیشینه منطقی در مرحله اول، جستجو با گامهای کوچکتر 3 - ، 2 و یک کیلومتری - در اطراف محل این بیشینه انجام شد.
وارونسازی برای گسترهای از رومرکزها با توجه به خطای محاسبه شده برای مختصات رومرکز، 5 کیلومتر، نیز انجام گرفت و تغییر زیادی در نتایج مشاهده نگردید. برای هر رویداد سعی شد با در نظر گرفتن موقعیت مکانی زمینلرزه و ایستگاههای مورد استفاده در وارونسازی بهترین ساختار پوسته از میان چند ساختار پوسته موجود - - شمال تبریز - بر اساس پژوهش مرادی و همکاران - 2011 - ، مدل پوسته دو - تهران - بر اساس پژوهش عباسی و همکاران - 2010 - و - شاهرود - بر اساس پژوهش نعمتی و همکاران - - 2011 - انتخاب گردید.
