مقاله در مورد رابطه باورهای دینی و ازدواج موفق

بخشی از مقاله

چکیده :
انسان به عنوان اشرف مخلوقات و برتر موجودات دارای ویژگی ها و صفاتی است، که این موجود را از سایر موجودات برتر ساخته است. یکی از خصوصیات و برتری ها داشتن عقیده و نظر و آراء درباره دنیا و آخرت است که اضولاً انسان کیست؟ و از کجا آمده است؟ و به کجا خواهد رفت؟ و هدف از این خلقت چیست؟
همه این سوالات و پاسخ ها در ویژگی دنیداری و فطرت خداجویی وی به ودیعه نهاده شده است. موضوع دین و دین مداری و اعتقاد به باورهای دینی و انجام مراسک و مناسک دینی از جمله اعتقاد به اصول دین و تعهد و تقید به آنها و انجام فروع دین چون نماز یا روزه، حج، جهاد، خمس، زکات، امر به معروف و نهی از منکر، تولی و تبری، از جمله این باورهاست. از لحاظ اعتقادی هم انسان قادر به شناخت رمز و رموز خلقت به تنهایی نیست مگر از طریق سالکان و پیامبران و امامان و پیشوایان

دینی و صاحب امر و ولایت که در اسلام و مذهب شیعه به فقه و فقها و آثار و دستورات قوانین اجرایی آنها تحت عنوان رساله احکام و سایر ادعیه و دعاها که تحت عنوان باورهای دینی تعریف می شود.
حال سوال این است، که آیا باورهای دینی در ازدواج موفق هم تأثیر دارد؟
پاسخ محقق و فرضیه پژوهشگر این است که باورهای دینی در موفقیت ازدواج تأثیر دارد. یعنی زوجین که دارای باورهای دینی و مذهبی هستند و خدا و وحی و قرآن و تعالیم قرآنی را در زندگی مشترک موثر می دانند با صبر و حلم و قضا و قدر و حکم الهی و احتراز از خودپسندی و غرور و دنیاپرستی و توجه به ارزش والای انسانی و تقدس ازدواج و نسل آینده همه سختی های زندگی را به عنوان حلاوت و شیرینی زندگی به جان می خرند و تحمل سختی ها و مرارت ها و ناملایمات را به قیمت اجر نهایی و تقدیر الهی و صواب اخروی تحمل می کنند و طلاق و جدایی را فقط به

خاطر مثلاً نداشتن ماشین یا فلان ویلا یا فلان مسافرت یا فلان مد و هنرپیشه انجام نمی دهند و حجاب و احترام به شوهر و تربیت آینده فرزندان را یک تکلیف و وظیفه الهی و انسانی و اخروی حتی در شرایط سخت و فقیرانه و ضعیفانه می پذیرند و هزاران شرایط از این نمونه ها که ثابت شده

است کسانیکه در باورهای دینی و ارزش های مذهبی و اعتقادات آرمانی و آسمانی جدیت دارند. دارای زندگی آرام و دلپسند و پسندیده و متعادل و الگو و سالم و طبیعی هستند، حتی از کوچکترین امکان مالی و شغلی و تربیتی خدا را شکرگزار هستند و حتی بلاها و مصیبت ها را ت

قدیر الهی می پندارند و آن را آزمایش الهی می شمارند. به همان دلایل در تحقیق حاضر تعداد 400 نفر زوج در دو گروه شامل گروه اول که دارای باورهای دینی بالای نمره 10 هستند و زوجینی که دارای باورهای دینی زیر 10 هستند. چون 20 سوال برای ارزیابی باوردینی و طلاق منظور شده و هر سوال 1 نمره منظور شده پس از استخراج اطلاعات به آسانی نمره تعداد 400 نفر در 2 نمره باور دینی و طلاق یا ادامه زندگی محاسبه شده است. و پس از جمع بندی از طریق ضریب

همبستگی اعتبار و معنی داری این فرضیه ها به اثبات رسیده است و در نهایت پس از تحلیل یافته ها و ارائه مشکلات تحقیق به پیشنهاداتی اشاره و با منابع و مأخذ به پایان رسیده است. ضمن اینکه در فصل دوم به مبانی نظری و پیشینه نیز اشاره شده است.

فصل اول :
 مقدمه
 اهمیت و ضرورت
 اهداف
 فرضیه ها
 متغیرهای تحقیق
 تعاریف واژه ها و اصطلاحات

مقدمه :
در جوامع و اقوام و فرهنگ های مختلف با زبان و رنگ و الفبا و حتی دین و اعتقادات متفاوت مسئله ازدواج یک موضوع مشترک و عمومی است تنها تفاوت شاید در نوع بر

گزاری و اجرای آیین ازدواج است.
ازدواج از ابعاد مختلف در مکاتب و فلسفه های مختلف مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. ابعاد اجتماعی، ابعاد فردی، ابعاد اقتصادی، ابعاد فرهنگی و ارتباطی نمونه های برجسته این بررسی ها هستند.
اما نباید از ارتباط اعتقادات و دیدگاه دینی به موضوع ازدواج نیز غافل بود. و می توان گفت در طول قرن های گذشته اهمیت تأثیر دین و دینداری در ازدواج کم تر از بقیه زمینه ها نبوده است.
رابطه باورهای دینی و موفقیت ازدواج مسئله بسیار مهمی است که در مباحث تاریخی و اجتماعی

و فلسفی و حیت فیزیولوژیکی نیز از آن ذکر شده است. زیرا اگر در یک دیدگاه مذهبی و دینی ازدواج خواهر و بردار مباح و پسندیده باشد. مسلم است تاثیرات فیزیولوژیکی آن که ترکیبات پیچیده RNA , DNA در نسل های نزدیک به هم کاملاً با افراد دیگر متفاوت و زمینه بیماری ها و خطرات

متعدد دیگری در ادامه نسل به وجود می آورد. برای محققان مهم است. حتی در یک باور دینی ( حتی اسلام) ازدواج در سنین بسیار پایین (8 ساله) برای دختران و (14 ساله) برای پسران تأکید شده است. در این حالت در دنیای امروزی که دختران 8 ساله حتی ایضای گویش زبان مادری را کاملاً در مدرسه به علت ناتوانی یاد نگرفته اند. چه خواهد شد؟

و پسران 14 ساله حتی استقلال رفتارهای جزئی مثل انتخاب دوست و نحوه ی اصلاح سر و صورت و تصمیم برای مسافرت و ادامه تحصل و غیره را ندارند و گاهی در تهیه مایحتاج (مواد غذایی) که پول آن در جیب آنها قرار داده شده مشکل دارند. چگونه خواهد بود؟
این تحقیق با این دیدگاه یعنی تأثیر باورهای دینی در موفقیت ازدواج مورد بررسی واقع شده است. و در فصول مختلف با توجه به ساختار تحقیق به آنها اشاره شده است.
مثلاً فصل اول فقط شامل ذکر مسئله و اهمیت و اهداف تحقیق از دیدگاه محقق اشاره شده و فرضیه هایی نیز برای رسیدن به هدف طرح شده است.
اما فصل دوم شامل دیدگاه های مختلف در زمینه ازدواج و دینداری است.
و فصل سوم به روش تحقیق و ابزار تحقیق و جامعه و حجم نمونه و روش آماری اشاره شده و در فصل چهارم به تحلیل یافته ها و نقد و بررسی یافته ها و بالاخره فصل پنجم به نتیجه گیری و محدودیت های تحقیق و پیشنهادات و ضمائم و ... اشاره شده است.
طرح مساله :
کلیات :

ازدواج در لغت و اصطلاح لغوی به معنی زوجیت و پیوسن است. و در عربی با واژه نکاح به مفهوم عقد و سلسله و پیوند آمده است .
در دیگر فرهنگ ها و اقوام و ملل با واژه های مختلف اما به همین معنی آمده است. در دیدگاه فلسفی ازدواج امر حقیقی بوده و از اعتبارات واقعی به شمار نمی رود. یعنی در اعتبارات واقعی علیرغم واقعیت قطعی و با احتمال بالا امکان عدم در ان متباتر است. همانند شوری آب در

یا که امری واقعی و موجود است. اما احتمال اینکه در اثر تحولات شیمیایی و طغیان رودخانه های آب های شیرین و یا ترکیب نمک دریاهای با نوعی مواد یا گیاهان به شوریت خود خاتمه دهد وجود دارد. در صورتیکه در امور حقیقی امکان چنین فعلی اصولاً متصور نیست. زیرا حقیقت همان چیزی است که موجود در بستر آن تفکر و اندیشه و زیست دارد. و اگر ابطال حقیقت اتفاق افتد، خود نیز جزئی از حقیقت است و نقدی بر آن نمی تواند .
ازدواج امر و موضعی حقیقی بوده و بستر ایجاد موجودیت انسانی و ادامه نسل در طول تاریخ وجودی نسل انسانی است.
خاستگاه اجتماعی ازدواج، مبتنی بر تولید فرهنگ و ارتباط و تعاملات مختلف رفتاری اعم از مناسبات خانوادگی و تامین فردی و نیز روابط بین گروهی و بین ملت و جهانیان قابل بحث و بررسی است. و نوع ازدواج و نگرش به نتیجه و فرآیند ازدواج در تعاملات اجتماعی جهان موثر است. نقش راسپوتین روسی در شفای فرزند و جانشین تراز آنچنان عمیق و مهم است که طبق تحلیل روان شناختی باعث اضمحلال و نابودی امپراطوری و سلطنت تزارها و تحولات عظیم سیاسی و اقتصادی رد جهان گردید .

این موضوع قابل بحث در امپراطوری ساسانیان نیز هست. زیرا ازدواج با محارم در میان برخی از پادشاهان ساسانی نیز رایج بوده است.
و یا ازدواج در سنین پایین که اساس شناخت های اجتماعی و فرهنگی و حتی اقتصادی بی تأثیر از محصول این قبیل ازدواج ها نخواهد بود. چنانچه بالا رفتن سن ازدواج تا 40 سالگی هم تبعات و اثرات خود را دارد که امروزه در جوامع مختلف گریبان گیر آن هستیم.
چشم اندازهای مختلف امر ازدواج بسیار مختلف و پراکنده است حتّی هنوز ازدواج در م

یان قبایل بدوی و ابتدایی در جنگل های و در افتاده استوایی و بدور مانده از تحولات امروزی و ارتباطات پیچیده مبهم و ناشناخته است. که آیین ازدواج در میان قبایل وحشی و ناشناخته که ابتدایی ترین تحوّلات مثل گویش و زبان و رفتار در میان آنها کاملاً ساده و با اشاره و ایماء صورت می گیرد، بسیار مهّم است .
با همۀ تنوع و تعدّد در مقوله ازدواج چه از حیث سنین پایین و یا بالای ازدواج با نسل های نسبی و یا سببی و حتی ازدواج با محارم و نتایج ازدواج که به تولید و بقای نسل و ادامۀ حیات انسانها منجر می شود. ازدواج وجود دارد. و یک میل فطری و درونی و شناخته شده انسانی است. و در هیچ برهه و مقطع زمانی خاصی ازدواج تعطیل نشده است. و به انجام مختلف و آیین و مناسک خاص و سنت های متفاوت جریان داشته و دارد. و شاید دلیل قطعی و غیر قابل اجتناب آن فطری بودن و میل درونی نوع انسانی به امر ازدواج و ادمۀ نسل در اثر اتفاق موضوع ازدواج بوده است.
در همه ی انواع ازدواج ها و سنت های تحقق نکاح و عروسی موضوع دین و ارزش های اعتقادی و در یک اصطلاع باورهای دینی غیر قابل اجتناب است. و مسئله و موضوع دین و باورهای دینی نیز امری فطری و درونی و متناسب با ذات و خواست درونی نهاد انسانهاست .

پس می توان گفت :
آیا باورهای دینی در چگونگی ازدواج تأثیر دارد ؟
آیا ازدواج ناشی از باورهای دینی در ساختارهای مختلف اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی تأثیر دارد ؟
چه تفاوتی میان ازدواج با باورهای دینی ضعیف و قوی تر وجود دارد ؟
اصولاً اگر فردی هیچ اعتقادی به ارزش های دینی نداشته باشد. با فردی که پای بند باور
آیا باورهای دینی در موفقیت ازدواج جوانان تأثیر دارد ؟
پیشینه تاریخی ازدواج های عقیدتی و غیر باوری را چگونه می توان ارزیابی کرد ؟

بیان مسئله :
تضمین و بقای نسل انسانی و ادمۀ حیات در تولید نسل و تربیت و پرورش آنهاست که تحت عنوان ازدواج انسانها تحقق می یابد.
ازدواج یک آیین است. و شامل ایجاد میل و کوشش در مرد و زن نیست به جنس مخالف و آمادگی و بلوغ فیزیولوژیکی و اجتماعی و جسمانی برای امر مقدّس آمیزش است.
زناشویی و آمیزش اوّلیه که نتیجه میل فطری و تمایل شهواتی دو جنس مخالف به یکدیگر است که در شرایط تولید اسپرماتوزئید در مرد و آمادگی تخمدان و اوول در زنان با ترشح هورمون های خاص صورت می گیرد .

پر واضح است که در روزیکه جوان مرد و نیز دختر واجد چنین شرایطی شدند یعنی مرد و زن در فرایند تکامل اندام جنسی دارای تکامل جنسی شدند و میل طبیعی و گرایش به سوی یکدیگر پیدا کردند. ازدواج و آمیزش صورت نمی گیرد. بلکه این امر همزمان با تحصیلات آنان و آمادگی اقتصادی آنها و حتی بلوغ اجتماعی و شرایط لازم دیگر از جمله پیدا کردن شغل و درآمد و مواردی از این قبیل محقق خواهد شد. که یکی از ویژگی های مؤثر باورهای دینی و اعتقادی است .
ازدواج مستلزم :
1 ) داشتن و پیدا کردن شرایط بلوغ فیزیولوژیکی
2 ) آمادگی و میل فطری و کشش دو جنس مخالف به یکدیگر.

3 ) آماده شدن شرایط اقتصادی و درآمدی
4 ) و بالاخره قبول و دارا بودن شرایط اعتقادی (با توجه به مذاهب و ادیان در هر قوم و اجتماعی)
شاید عدّه ای معتقد باشند که شرط اعتقادی و دینی لازمه ازدواج نیست.
در صورتیکه در همۀ گروه ها و اجتماعات و اقوام و ملل افکار و باورهای اعتقادی به اشکال و وجوه مختلف وجود دارد.
عدّه ای از فلاسفه معتقدند که حتی بی دنیان و کافران هر چند در ظاهر و عیان اظهار به بی دینی و بی اعتقادی می کنند ولی نوعی اعتقاد و باور دینی نهفته در نهاد آنها منتنشر و پراکنده است. و اظهار بی دینی و کفر خود دلیل بر دینداری و باور به نوعی خداگرایی است که در تحلیل و نقد و شناخت حقیقی آن دچار اشتباه و فقر شده اند و .
اسلام و تعالیم اسلامی در موضوع ازدواج نگرش و نگاهی متفاوت و عمیق تر از سایر ادیان و اعتقادات دیگر دینی دارد.
چنانچه اسلام ازدواج و زناشویی و انتخاب همسر را موجبات آرامش و رفعت و سکون قلب قرار داده است.
در باورهای قرآنی حتی کسانیکه نباید به دلایلی ازدواج نکرده اند. مورد مؤاخذه و محاکمه قرار می گیرند .
همه این آثار و نانه ها پس از ذکر قاعده و شئونات زناشویی و آمیزش است که در سوره ها و آیات مختلفی به موضوع ازدواج و حتی مراحل تشکیل جنین از انعقاد نطفه تا تولد و نامگذاری بچه و تربیت های دوران کودکی و وظایف طول عمر انسان ها و پس از حیات اشاره کرده است.
و موانع و زدواج های ممنوع را با انساب و منسوبان ذکر کرده است. و این افراد را تحت عنوان محارم در قرآن ذکر کرده است .

اهمت دین اسلام در مسئله ازدواج تا آنجا پرداخته است که حتی استفاده لقمه ای غذا به هنگام بارداری از راه های حرام و ناشایسته تربیت و آینده کودک را تحت تاثیر قرار می دهد.
تسلام به اهمیت ازدواج تحت عنوانکفویت نیز اشاره کرده است. کفویت یا کفو یعنی داشتن تناسب مرد و زن. یعنیداشتن تناسب اجتماعی و تناسب اقتصادی و تناسب فکری و اخلاقی.
هر چقدر افراد از لحاظ سنی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، تحصیلات و سایر امتیازات نزدیک هم باشند موفقیت آنها بیشتر خواهد بود.

این امر شامل عموم مسلمانان است اما مسئله قطعی و لازم لاجرا نیست زیرا ممکن است افرادی با درآمد کم تر با زبان ثروت مند ازدواج کنند یا افرادی از طبقات اجتماعی بالا با طبقات اجتماعی پایین ازدواج کنند و یا افرادی با تحصیلات بسیار بالا با تحصیلات پایین را رقم بزنند.
که خود پیامبر اکرم اولاً در 40 سالگی ازدواج نموده و علیرغم ضعف مالی و فقر نسبی با حضرت خدیجه که بانوی متنفذ وثروتمندی بود ازدواج می کنند و هزاران نمونه از این تفاوت ها که در تاریخ اسلام ذکر شده است.
امّا هم سنگی و برابری نسبی خانواده ها بخصوص زوجین در ادامه زندگی و حفظ و پایداری خانواده بسیار اهمیت دارد .
اهمیت و ضرورت مسئله :
ازدواج ضامن ادامه نسل و ادمه حیات انسانها و تشکیل نهاد خانوده و بوجود آوردن نسلی جدید با استعدادها و توانایی های خاص برای ادامۀ زندگی است.
ازدواج اگر بصورت حیوانی و بدون ملاحظات اخلاقی و صرف نظر از ملاک ها و معیارهای ارزشی انجام گیرد. نوعی ترکیب و درهم ریختگی اخلاقی و عدم تفکیک محارم و دیگران خواهد بود.
یعنیاگر برای ازدواج ملاک ومعیاری در انتخاب زوج و همسر نداشته باشیم. خواهر با برادر و عمه با دایی و خاله با عمو و محارم مختلف با هم ازدواج کرده و تبعات و خطراتی بوجود خواهد آمد که به چند نکته مهم اشاره می کنیم.
1 ) ترکیب جمعیتی شهرها و روستاها غیر قابل کنترل خواهد بود. یعنی کسی نمی تواند برادر و خواهر خود را تشخیص دهد.
2 ) مسایل مهّم دیگر چون ارثیه و تملک و دارایی خانواده ها دچار مشکل می گردد.
3 ) بدون توجه به شعائر دینی از هم گسیختگی و هرج و مرج جنسی و زناشویی جامعه را فرا می گیرد.
4 ) بیماری ها و مشکلات مختلف جنسی که هم اکنون با رعایت آنها فاجعه شده نسل بشر ر

ا تهدید خواهد کرد.
5 ) ملاک های فردی نظیر استعداد و هوش و دانایی و توانایی و افراد تحت تأثیر دین هرج و مرج دچار اختلال می گردد.
این خطرات و عواقب ذکر شده فقط بخشی از مسایل و گرفتاریهای بشر در اثر عدم رعایت الگوها و ملاک های دینی خواهد بود.
اما باورهای دینی نظیر اعتقاد به خدا و عالم برزخ و معاد و رستاخیز و نیز تبعیت از دستورات دینی در بهداشت زناشویی و حفظ نسل و سلامت خانواده و تربیت فرزندان و غیره را سبب خواهد

شد.
علاوه بر آن باورهای دینی خوی شجاعت و صداقت و وفا و یکرنگی و ایمان و پای بندی به اصول و ملاک های انسانی را تقویت می کند. زیرا احکام باورهای دینی نظیر رعایت مناسبان همسایه و خانواده و همنوع و حفظ حریم و چهارچوب های اجتماعی و احترام به قانون و مقررات و رعایت اصول زناشویی در ایام و مناسباتخاص که در طول تاریخ صحّت و اعتبار آنان به اثبات رسیده سلامت و امنیت نسل ها و خانواده ها را تضمین می کند. و ارزش های والای انسانی و انسان دوستی را در نهاد و شخصیت آنها تقویت می کند .
اهداف تحقیق :
هدف های کلی این تحقیق عبارتند از :
1 ) بررسی و شناخت ازدواج از ناحیه اسلام
2 ) مسکلات ازدواج های امروزی
3 ) دین و تأثیر آموزه های دینی در سلامت روح و جان
4 ) عوامل تعیین کننده ازدواج در دین
5 ) عوامل تضمین کننده ازدواج در دین
اهداف جزئی :
1 ) بررسی افزایش سن ازدواج
2 ) بررسی دلایل زیاده خواهی خانواده ها
3 ) بررسی عوامل نگرانی از ازدواج ها
4 ) بررسی و تبیین مشکلات اجتماعی در ازدواج
5 ) بررسی و تبیین نقش ارگانها و نهادها در ازدواج

فرضیه های تحقیق :
1 ) بین باورهای دینی و میل و کشش به ازدواج در سنین جوانی رابطۀ معنی دار وجود دارد.
2 ) بین باورهای دینی و تحمل مشکلات رابطه معنی دار وجود دارد.
3 ) بین باورهای دینی و سن ازدواج رابطه معنی دار وجود دارد.
متغیرهای تحقیق :
متغییر مستقل : باورهای دینی
متغییر وابسته : ازدواج

تعاریف عملیاتی واژه ها و اصطلاحات :
تعاریف عملیاتی به تعاریفی گفته می شود، که محقق به صورت عملی و کاربردی با آنها واژه ها سرو کار دارد، و تعاریف ذهنی و لغت نامه ای نیستندو فلذا با توجه به موضوع تحقیق یعنی باورهای دینی و ازدواج موفق به تعاریف واژه ها و اصطلاحات می پردازیم.
ازدواج : عقد و پیوند زناشویی و آمیزش مرد و زن در ایران اسلامی که تحت عنوتن آیین و رسوم عقد رسمی به ازدواج هم در می آیند.
سن ازدواج : میزان و حدود سنی افرادی که در ایران مجاز به ازدواج با جنس مخالف به صورت شرعی و قانونی هستند.
دین : اصول و ملاک ها و قوانینی که تحت عنوان تعالیم و مناسک اعتقادی در قرآن و سنت و سایر منابع آمده و مسلمانان به آن عمل می کنند.
میعار : ملاک ها ومعیارهایی که فرد با رفتارهایی چون وضو گرفتن و نماز خواندن و روزه گرفتن و دعا کردن و اجرای مناسک دیگر دینی خود را موظف به آنها می داند.

جوانان : حدود سنی 40 – 18 سالگی در این تحقیق قرار دارند که ازدواج و زندگی و طلاق هم در این طیف اتفاق افتاده است.
طلاق : مراسمی که زوجین پس از به بن بست رسیدن و عدم توافق در حضور عالم دینی و صلب تعهدات قبلی برای همیشه از یکدیگر جدا می شوند.

فصل دوم :
 پیشینه و ادبیات تحقیق
 مبانی نظری و تئوریک
 دیدگاه های اسلامی

انتخاب همسر :
بمنظور ایجاد نسل سالم :
ازدواج – یا – مقدسترین سنت الهی در جهان طبیعت :
یکی از اساسی ترین نکات بعثت انبیاء این بود که بشر بداند، جهان – با تمام نظم و ترتیب و دقتی که در آن بکار رفته است – حادث می باشد؛ و لذا در پدید آمدن خود، به محدث و خالقی نیازمند است، و او است که خدای همۀ آفریده ها، و دانا و بینا است، و بندگان خود را به تکالیف و مقرراتی موظف کرده، مطیعان را پاداش نیک، و گناه کاران را کیفر می دهد. توجه به

این مطلب جز از طریق ارسال انبیاء ممکن نبود. بهمین جهت اگر کسی متنکر رسالت باشد، منکر خدائی است، و خداوند دربارۀ منکران رسالت چنین می گوید :
« و ما قدروالله حق قدره اذ قالوا ما انزل الله علی بشر من شیئی »