مقاله تحلیلی بر ازدواج موقت به عنوان پاسخ اسلام به نیاز جنسی قبل از ازدواج

بخشی از مقاله

چکیده:

غریزه جنسی به عنوان قويترین غریزه بشر، عامل بسیاري از جهتگیريهاي زندگی مادي و معنوي انسان است. دین اسلام که بهدلیل خاتمیت، جامعیت دارد، بایستی براي همه انسانها در همه دورهها پاسخی جامع، کامل و درست داشته باشد که نوع بشر را به سعادت و کمال برساند. ازدواج موقت درکنار ازدواج دائم پاسخی است که با توجه به شرایط کنونی جهانی، از هر زمان دیگري ضروريتر است. این حکم که حاکی از حکمت عالمانه شارع مقدس دارد، به دقت تمام، تشریع شده است و باعث ساماندهی و تعادل قواي جنسی در افراد جامعه میشود.

در این مقاله پس از بررسی قرآنکریم، آراء علماي اسلامی و نگاهی اجمالی به نتایج آماري جامعه امروز، بهروش توصیفی - تحلیلی، به این نتیجه رسیدهایم که عدم اجراي این حکم، علت بسیاري از ناهنجاریهاي اجتماعی است و جوامع امروز چه در شرق و چه غرب، بیش از هر زمان دیگري نیازمند اجراي این قانون الهی براي بشر هستند.

بدیهی است، نهادینه شدن آن به برنامهریزي همهجانبه در زمینه فرهنگسازي و اجرا، نیاز دارد. این برنامه که آن را » تعادل جنسی اسلام« پیشنهاد نمودهایم، نتایج مبارکی در برخواهد داشت که از جمله آن: بوجود آمدن نظم، آرامش و سلامت روانی جامعه، تامین سلامت جامعه و پیشگیري از بیماریهاي مقاربتی، ایجاد تصمیم آگاهانهتر در ازدواج دائم و استحکام خانواده، می باشد.

مقدمه:

ازدواج از سنن اصیل فطري است که پیشینه آن همراه با خلقت بشر بوده است. گرچه ازدواج از دیدگاه اسلام یک امر مستحب مؤکد است، اما درصورت وجود خطر انحراف اخلاقی، واجب میشود. این نشان میدهد که غریزه جنسی در وجود انسان تا چه حد قدرتمند و به همین دلیل مورد توجه خداوند بوده است و نیاز به وجود پاسخ مناسب در طول زندگی ازسوي دین، امري ضروري و بدیهی است. پیامبراسلام دراینباره میفرماید: »ما بنی فی الاسلام أحب إلی عزّوا... جلّ من التزویج. در اسلام هیچ بنایی محبوبتر از ازدواج نزد خدا نیست.«

همچنین این حدیث صحیح پیامبر که در جامعه امروز بسیار شنیده میشود که میفرمایند: »النکاح سنتی فمن رغب عن سنتی فلیس منّی.« - ازدواج سنت من است و هرکس از سنت من اعراض کند از من نیست

سوال این است که اسلام به عنوان دین خاتم که جامعیت پاسخگویی به نیاز بشر را در طول تاریخ نتیجه میدهد و طبق« سوره انعام - 19/ - این قرآن بر من وحی شده، تا شما و تمام کسانی را که این قرآن به آنها می رسد، بیم دهم - بایستی در همه موارد براي همه بشریت در تمام دورانها پاسخ مناسب داشته باشد، براي زمان کنونی درخصوص مسأله ازدواج، قطعا پاسخی را تدارك دیده است.

در شرایطی که مشکلات اقتصادي مختلف، سن ازدواج را بالا برده است و از طرفی انواع عوامل تحریک زا در بین جوانان رواج دارد، پاسخ اسلام به نیاز غریزه جنسی بشر چیست؟ درست است که از یکسو مشکلات اقتصادي و از سوي دیگر عوامل تحریک زا را خود بشر بوجود آورده یا لااقل در بوجود آمدن آن سهم بزرگی دارد، اما معتقدیم دین اسلام درخصوص نسلهاي کنونی پیشبینی لازم را داشته است.

تفاوت سن بلوغ جنسی با بلوغ اجتماعی در همه اعصار وجود داشته است و از شرایط طبیعی وجود انسان است. با وجود این عدم تطابق سنّی، باید دید که پاسخ اسلام به این نیاز پس از بلوغ جنسی و قبل از بلوغ اجتماعی چیست؟ در زمان کنونی که سن ازدواج افزایش یافته است، پاسخ مناسب براي سنین بین بلوغ جنسی تا ازدواج دائم چیست؟

هنگامی که ازدواج دائم براي همگان میسر نیست و زمینه فحشا و هرزگی در جامعه رو به فزونی است، ازدواج موقت راهکاري مناسب براي حل مشکلات جنسی جوانان و پیشگیري از فساد و مبارزه با آن است.

مذاهب اسلامی به استناد قرآن کریم و سنت نبوي و اقوال صحابه و تابعین در مشروعیت این ازدواج در عصر پیامبر و ابوبکر تردید نکردهاند و تنها آنچه محل اختلاف است استمرار یا نسخ این حکم الهی است.

ارضاء غریزه جنسی یکی از نیازهاي مبرم و از ضروریات زندگی هر انسانی است و نیاز به ازدواج، کمتر از نیاز او به خوردن و آشامیدن نیست.

اما انتظار نمیرود در مورد این موضوعی که دشمن براي ضربهزدن و دوست به دلیل جهل به حقیقت و نتایج آن، تمامی تلاش خود را جهت عدم تبیین و تحلیل آن انجام داده اند، شبهاتی ایجاد نشود. البته این اشتباه است که کسی تصور کند دعوت اسلام به ازدواج موقت مانند دعوتش به ازدواج دائم است. چراکه ازدواج موقت پاسخی است مقطعی به منظور جلوگیري از شیوع فساد و به عنوان داروست و نه غذا.

شهید مطهري میگوید: »خاصیت عصر جدید این است که فاصله بلوغ طبیعی و بلوغ اجتماعی و قدرت تشکیل عائله زیاد شده است. آیا جوانان حاضرند یک دوره رهبانیت موقت را طی کنند؟ بر فرض اگر جوانی حاضر شود رهبانیت موقت را بپذیرد، آیا طبیعت حاضر است از ایجاد عوارض روانی سهمگین و خطرناکی که در اثر ممانعت از اعمال غریزه جنسی پیدا میشود و روانکاوي امروز از روي آنها پرده برداشته است، صرفنظر کند؟ دو راه بیشتر باقی نمیماند: یا جوانان را به حال خود رها کنیم یا به قانونی بودن ازدواج موقت گردن نهیم. 

در دوران اخیر برخی از فیلسوفان غربی از جمله »راسل« هم که به آزاداندیشی مشهورند، با نداي اسلام مبنی بر ایجاد قوانینی براي ازدواج موقت همآواز شدهاند.

به عقیده وي باید قوانین براي جوانان در این سنین، نوعی ازدواج را تجویزکنند بهگونهاي که نه به سختیهاي داشتن خانواده دچار شوند و نه به کام شهوتهاي کُشنده و بیماریها و دردسرهاي بعدي آن بیفتند. او از این ازدواج به »ازدواج بدون فرزند« تعبیر میکند. طرحی که این فیلسوف انگلیسی ارائه دادهاست، طرحی است که بیش از 14 قرن پیش اسلام، در چارچوب قوانینی به مراتب زیباتر و دقیقتر، مردم را به آن فراخوانده است.

ویل دورانت درکتاب تاریخ تمدن میگوید: » سر و سامان بخشیدن به روابط جنسی، همیشه مهمترین وظیفه اخلاق به شمار میرفته است، زیرا غریزه تولید مثل نه تنها در حین ازدواج بلکه قبل و بعد از آن نیز مشکلاتی فراهم میآورد و درنتیجه شدت و حدت همین غریزه و نافرمان بودن آن نسبت به قانون و انحرافاتی که از جاده طبیعی پیدا میکند، بینظمی و اغتشاش در سازمانهاى اجتماعی تولید میشود.