مقاله در مورد زغالسنگ در رشته کوه البرز

بخشی از مقاله

زغالسنگ در رشته كوه البرز

مقدمه :
كانسارهاي اصلي و شناخته شدة زغالسنگ ايران بيشتر در امتداد رشته كوه البرز ، طبس و كرمان قرار گرفته اند . البرز شامل سه ناحية البرز شرقي ، البرز مركزي و البرز غربي است . البرز مركزي يكي از مهمترين ناحيه هاي زغالدار در ايران مي باشد كه اكثر لايه هاي زغال بر البرز نركزي در سازند شمشك به صورت تناوبي از لايه هاي ماسه سنگ ، لاسين ، شيل و زغالسنگ قرار گرفته است .
عمده نواحي زغالدار د

ر البرز مركزي عبارتند از : آلاشت ، گلندرود ، كجور ، نورد (در سازند اليكا ) شمشك ، واسياسر ، سرخ آباد ، سرتنگه ، خاردنده و مبارك آباد .

در رسوبات البرز مركزي نهشته هاي زغالدار آلاشت گسترش و بيرون زدگي زيادي نسبت به ساير مناطق البرز دارند . در حال حاضر سه منطقة بزرگ زغالدار در البرز مركزي كشف شده است كه عبارتند از : آلاشت گلندرود و نورد با انواع زغالهاي تك شو و ذخاير قابل ملاحظه .
در ميان نواحي زغالدار در البرز مركزي سنواحي آلاشت ، گلند رود ، نورد ، سرسنگه ، سرخ آباد و واسياسر به دليل شرايط مساعد جغرافيايي با وجود راه آهن مناسب ترين مناطق براي تأسيس معدن مي باشند .

1-1 استراتيگرافي البرز مركزي :
انواع سازند ها در ساختمان زمين شناسي البرز مركزي ديده مي شوند قديمي ترين نهشته ها كه در منطقة تحت مطالعه بررسي شده اند ( در امتداد جاده چالوس و نزديك جادة اصلي فيروز كوه – تهران در مجاورت دهكده يا هاردنار ، شهميرزاد 0 به طرف جنوب شرق ) و ساير دهكده ها است شيل هاي چند رنگي پركامبرين پسين ، سيلت استون ها و دولوميت هاي رنگ روشن سازند كهر ، سلطانيه و باروت مي باشند كه ضخامت مجموع آنها به حدود 11500 متر مي رسد . ( گلاوس 1965) .

طبقات پالئوزوئيك پيشين ضخامتي معادل 450 متر دارند و اساساً به صورت ماسه سنگ هاي سازند لالون در بخش زيرين ، اورژيبيت ها ، سلت استونها ، سنگ هاي آهكي و دولوميت هاي سازند لشكرك در بخش فوقاني مي باشند ، آنها در غرب منطقه در امتداد جاده چالوس در مجاورت دهكدة فيروز آباد و در غرب دهكدة دشت نظير ديده شده اند .
همچنين در جنوب منطقه دهكده هاي كوه نك ، اروخ و خاوير و به طرف شمال در جادة اصلي فيروزكوه – تهران در شهر نزديك دهكدة شه ميرزاد و به طرف مغرب از ايستگاه خط آهن و رسك ، ديده شه اند .

سنگ آهك هاي خاكستري و سياه و يه مقدار كم سنگهاي تريژنوس ( سنگهاي خاكي يا زميني ) رنگين و سنگهاي تري‌ژينوس كربناتي ( سنگ هاي كربناتي با منشأ خاكي ) پالئوزئيك فوقاني داراي ضخامتي معادل 940 متر مي باشد كه متعلق به سازند هاي پاده ها ، سيبزار ، بهرام ، مبارك . دورود ، روته و نسن هستند . آنها به صورت رخ نمود هاي گسترده اي در امتداد سمت چپ رودخانة ماهرودو در سرچشمه هاي رودخانه هايي كه به طرف درياي خزر در بين شهرهاي عامل و چالوس جريان دارند ديده مي شوند .

همچنين در جنوب غرب منطقه اين سنگها در سر چشمة رودخانة كبير ديده مي شوند و به طور كلي در شرق نصف النهار سمنان شهميرزاد تا ايستگاه خط آهن فيروزكوه گسترده شده اند .
رسوبات ترياس با سازند اليكا شروع مي شود كه با سنگهاي آهكي مارني سبز – مغز پسته اي در بخش زيرين با ضخامت 300 متر همراه با سنگ هاي آهكي سياه ، خاكستري و زرد رنگ و

گلوميتهاي بالاي آنها ديده مي‌شود . اين رسوبات گسترش وسيعي در بخشهاي مركزي و جنوب شرقي منطقه دارند . برخي از محققين سري ضخيم سنگ آهكهاي تشكيل دهندة دو رشته با امتداد عرض جغرافيايي را كه بوسيلة جادة هلندرود – علمده قطع شده به ترياس نصبت مي دهند . به هر حال بر اساس فسيل هاي حيواني مربوط به كرتاسه كهدر رشته كوه شمالي مشخص

شده اند ، سنگ آهك هاي رشتة جنوبي را مشكل بتوان به ترياس مربوطدانست چون آنها خيلي مشابه با سنگ هاي آهكي كرتاسه در رشتة شمالي بوده و در يك منطقة مجاور هم مي باشند.
ولي فسيل حيواني كارنين كه در منطقة گلندرود شناخته شده احتمالاً مربوط به ساير سنگهاي آهكي است . كه داراي رخنمون كوچك نزديك اين رشته كوه بوده و همچنين در جنوب در رودخانة كرج هم ديده مي شوند .

نشهته هاي ترياس ژوراسيك زغالدار سازند شمشك اساساً شامل سيلتستونهاو ماسه سنگ ها و كنگولمرا و ارژيليتها به مقادير كم در روي سنگ هاي آهكي سازند اليكا قرار گرفته اند ضخامت آن 2300-2500 متر است پوستة فرسايش يافته و هوا زده اغلب در قائدة اين تشكيلات گسترش يافته است . رسوبات زغالدار با نوشته هاي ژوراستيك فوقاني شامل سازند هاي دليچاي ، آبنك ،لار پوشيده مي شود كه به صورت سنگ هاي آهكي و مارنها ظاهر شده اند . ضخامت مجموعة آنها 900-1100 متر است اين سنگها با نهشته هاي زغالدار 0 در شمال ) بوسيلة نشهته هاي كرتاسه حاوي سنگ هاي آهكي ، مارن هاي ، كنگولومرهاي آهكي ، گچ و دياباز پوشيده مي شوند كه

ضخامت مجموع آنها حدود 2000 متر است . طول سنگ گسترش يافته در غرب منطقه در امتداد جادة پول دو آب ، دشت ، از ماسه سنگ هاي متمايل به سبز و سيلت استوانهاي با ماسه سنگهاي صدف دار و به ندرت تداخل با سنگهاي آهكي مربوط به توراسين – آلنين ، ستشكيل شده كه تعيين سن آن با توجه به دوكفه اي هاي پيدا شده در اين نهشته مي باشد . با اين وصف اين

سري با مارن هاي كرتاسة فوقاني حاوي صدف ها و آثار لايه هاي منشوري ضخيم ( تا 5 ميلي متر ) اينوسرومها پوشيده شده و بدين ترتيب اين رسوبات بخش فوقاني به نام كرتاسه فوقاني پذيرفته شده است . نهشته هاي پالئوژن با بازالتها و توفهاي ضخيم (1500 متر ) سازند كرج در غرب و جنوب منطقه ظهار شده است . سنگ هاي تري ژنوس (سنگهاي كربناتي با منشأ خاكي )

كربناتيبا ضخامت كمتر از فجن در شمال و شرق مي باشد . نهشته هاي سيستم نئوژن ( كنگلومرها و سيلت استونها ، گريت استونها ، ماسه سنگ ) گسترش چندان زيادي ندارند در بخش شمال شرق و داراي ضخامتي معادل 300 متر مي‌باشند تشكيلات كوارترنري تري ژنوس در امتداد ساحل درياي خزر . در جنوب منطقه و در سرچشمه‌هاي رودخانه هاي كجور و سفيد رود ظاهر مي شود . تشكيلات نفوذي اغلب گسترش محدودي دارند . سنگهاي آذرين ( گابرو) در نزديكي

گسلش ناحيه اي بزگ جنوب غرب كجور ديده مي شوند . سيل هاي نازك و قطعات كوچك داسي تي اساساً در نهشته هاي روتين محدود شده اند و همچنين اجسام متقاطع كه به صورا كنگلومراهاي توفي و برشي شكل گرفته اند در درة رودخانة نو رود يافت شده اند ميدانهاي بزرگ شنگهاي خروجي ( مثل لامپروفيرها و ملافيرها ) در بخش هاي مركزي و شرقي منطقه در مجاورت دهكده هاي لرزنه و سرخ آباد كشف شده اند .

1-2- استراتيگرافي سازند شمشك :
سازند شمشك در البرز مركزي بر اساس سنگواره هاي گياهي وجانوري و ليتوژيكي به شش ممبر : اكراسر (A) ، لله بند (B) ،‌گلاريز (C) آلاشت (D) ، انن (E) ، دانستريت (F) تقسيم شده است .
A- ممبر اكراسر
ضخامت اين ممبر حدود 300 متر ، رسوبات آن درايي و از آژينيت ، سيلكستون ، ماسه سنگ و لايه هاي نازك آهك تشكيل گردديه كه بيرون زدگي آن در جنوب كارمزد و در شمال بابلك به روي سازند اليكا قرار دارد .

B- - ممبرلله بند
شاملطبقات ماسه سنگي دانه ريز و متوسط ، آرژليت و لبايه هاي نازك غير اقتصادي زغالسنگ به حدود 465 متر مي باشد كه در جنوب رودخانة چرات و در جنوب شرغي رودخانة شش رودبار بيرون زدگي دارد .
C – ممبر كلاريز
اغلب از رسوبات ماسه سنگي ، ارژينيت و كنگلومرا همراه با دو تا سه لاية زغالي قابل كار در پاره اي از نقاط و تعدادي لايه هاي زغالي غير قابل كار به ضخامت 600-400 متر تشكيل گرديده كه اين رسوبات به طول مشخص در يال شمالي سنكلينان الاشت بيرون زدگي دارند .

D- ممبر آلاشت :
تركيب ليتوژيكي رسوبات اين ممبر از ماسه سنگ هاي دانه ريز تا دانه درشت سيلت استون ، ارژليت ، گراوليت ، كنگلومرا همراه با لايه هاي زغالي قابل كار به ضخامت حدود 650 متر تشكيل يافته است اين رسوبات زون زغالدار اصلي حوزة آلاشت را تشكيل مي دهد .
دركنتاكت ممبر كلاريزوممبرالاشت كنگلومرهايي به ضخامت 20 تا 40 متر و يا بشتر ديده مي شود كه نشان دهندة خشكي زايي در حد اين دو ممبر است . در اين ممبر حدود 11 لاية زغالي به ضخامت 30 سانتي متر و حدود 7 لاية زغالي به ضخامت بيشتر از 40 سانتي متر مطالعه شده است .
در حد فوقاني رسوبات اين ممبر يك افق از رسوبات درايي با فسيلهاي حيواني شامل oxytomasp , astrte opalina و غيره وجود دارد كه در حوزة آلاشت به عنوان زون نام گذاري گرديده است . اين زون يك افق راهنما در تقسيم بندي استراتيگرافي و همچنين كرولاسيون لايه هاي زغالي مورد استفاده قرار ميگيرد .

از نظر تركيبات ليتوژيكي مقطع ممبر آلاشت را مي توان به سه بخش پائيني ، مياني و فوقاني تقسيم نمود .

D1 – بخش تحتاني :
از كنتاكت كلاريز تا اولين لاية زغالي حدود 220-250 متر فاصله داشته در اين بخش طبقات اكثراً دانه ريز بوده و تناوب ريتميكي از ماسه سنك و آلوروليت همراه با لايه هاي ارژيليتي را تشكيل مي دهند . اين بخش از نظر زغال نيزضعف و فاقد لايه هاي زغالي قابل كار مي باشد .
D2 – بخش مياني از نظر زغالخيزي حائز اهميت است و اكثر لايه هاي زغالي در اين بخش قرار گرفته است ضخامت اين بخش در حدود 400- 420 متر مي باشد رسوبات اين بخش نسبت به بخش تحتاني دانه درشت تر بوده و چنين باند ماسه سنگس دانه درشت با گراوليت و كنگلومرا در اين بخش وجود دارد .
D3 – بخش فوقاني :

رسوبات ممبر آلاشت در اين بخش ضخامتي معادل 160 متر دارند . اين بخش از ماسه سنگ شروع و شامل ماسه سنگ هاي دانه متوسط تا دانه درشت به همراه چندين لايه كنكلومرايي و گراوليتي به ضخامت بيش از 2 متر مي باشد از نظر زغالخيزي اين بخش ضعيف مي باشد .
ممبر انن :
اين ممبر از رسوبات ماسه سنگي ، سيلت استون ، آرژيليت ،. ارژليت زغالي همراه با لايه هاي زغالسنگ كه در پاربه اي از مناطق به طور موضعي داراي ضخامت قابل كار مي باشد تا ضخامت 900-800 متر تشكيل گرديده است .
F – ممبر دانسريت

بالاترين رسوبات زغالدار ژوراسيك را شامل مي شود كه ضخامت اين ممبر سبين 500-150 سمتر در سطح مناطق ناحية متغير بوده ¸از نظر ليتوژيكي از ماسه سنگ با دانه بندي هاي مختلف ، سيلفستون و لايه هاي كنگلومرا و تعدادي لايه هاي زغالي قابل بهره برداري بوجود آمده است رسوبات اين ممبر به صورت همشي زير رسوبات سازند دليچاي دلار قرار گرفته است .

2-1 منشأ رسوبات زغالدار در البرز مركزي :
منشاأ زمين شناسي رسوبات زغالدار بروي زمين در 4 مرحله شناسائي شده است كه به شرح زير جهت مشخص نمودن ذغال البرز مركزي به طور خلاصه توضيح داده مي شود .
الف) سازند زغال دارارتباط با ژئوسنكلينال :
در طولي از10 تا 500 كبلومترمي تواند تشكيل شود كه لايه هايزغالي زياد با ثناب نيست زغالخيزي زياد نيست و لايه هاي زغالي به شكل متقاطع قرار گرفته و به اندازه كافي متاموقيسم شدهكه بيشتر آنتواسيت و به مقدار كمتر كك شود مي باشند لذا زغال صنعت مفيد نمي باشد .

ب) سازنده زغال دارد در ارتباط با ساپ ژئوسنكلينال :
ستركتور زغال وضعيت با ثبات تري نسبت به مورد قبليدارد و تا 600 كيلومتر ممكن است گسترش داشته باشد و داراي گسترش عرضي كمي مي باشد و تعداد لايه هاي زغالي خيلي زياد مي باشد لايه ها داراي ضخامت باريك و ضخيم مي توانيد باشند ، 1% كل ضخامت منطقه مي تواند زغال تشكيل شود، ثبات لايه ها زياد است ، متامرفيسم منطقه اي مي باشد . زغال ارآنتذاستيك در بخش مركزي تا زغال گازي شعله بلند تشكيل مي شود .
ج) سازند زغال دارند در اتباط با ساپ پلاتفروم سنكلينال :
در اين حالت گسترش زغال حدود 100 تا 150 كيلومتر و احتمالاً تا 300 يا 400 كيلومتر مي رسد گسترش عرض زغال 40 تا 80 كيلومتر ، متامرفيسم تقريباً منطقه اي مي باشد لايحه هاي زغال با ثبات نيستند چون مدت زمان تشكيل زغال طولاني نيست ، رليف زمين وضعيت پيچيده اي دارد و تكتونيك و دايك مشاهده مي شود پلاكفورم متحرك مي باشد و در حاتلت فرو رفتگي و بالا آمدگي لايه هاي زغال تشكيل گرديده است .
د) سازند زغال دارد در اتباط باپلاتفرم سنكلينال :
در اين گروه طول و عرض يكسان است كه ممكن است 100 تا 150 كيلومتر باشد . لايه هاي زغالي با ثبات هستند و ضخامتآنها اقتصادي مي باشد .در استرگتور زغال تغييراتي ديده نمي شود و تكنيك كم است .
در خاتمة مقدمة سفوق نتيجه مي گيريم كه زغال سنگ البرز مركزي در گروه سوم منشأ تشكيل زغال از نظر زمين شناسي قرار دارد كه از نظر سني زمان كمي را پشت سر گزرانده و تكتونيك پيچيده و لايه هاي زغالي ناپايدار هستند .

2-2- غالخيزي در البرز مركزي :
اختلاف شرايط پالئوژوگرانيك و ژئوتكينيك در مزوزوئيك زيرين سبب شرايط ناپاداري در تشكيل باطلاق توري زغالسنگ شده است . زغال در مقطع نهشته هاي مزوزوئيك زيرين خيلي ناپايدار مي باشد . رگه هاي زغالي دين جهت نازك و اغلب به صورت يك ساختمان پيچيده و مركب ناپادار مي باشد .
در منطقة البرز مركزي زغال در ترياس فوقاني (ممبر ) ژوراسيك زيرين ( ) و مياني (مببر و ) كاملترين مقطع ( نسبت به مقاطع ديگر ) نهشته هاي ذغالدار مزوزوئيك زيرين كه پوشيده نيوده و بطور تفصيلي مطالعه شده است در منطقه ذغالدار آلاشت مي باشد . مجموع ضخامت مقطع در اينجا به 1750 متر ميرسد .

ممبر ذغالدار زيرين هنوز به طور كامل مورد مطالعه قرار نگرفته است . در نقاط جداگانه زگه هاي ذغالي و رگچه هاي ذغالي بطور مجزا كشف شده اند كه در بخش فوقاني مقطع محدود شده اند .
در امتداد رودخانه سوا درود با در 2 كيلومتري شرق دهكده اي به همين نام ، رگه ذغال با ضخامت 72-5 سانتي متري يافت شده است (نهشته ذغالي آلاشت I ) كه ساختمان آن پيچيده مي باشد . در آلاشت دو در امتداد دره هاي رودخانه‌هاي بابلك و كارسنگ رگه 40 و 45 سانتي متري و

تعدادي رگچه هاي نازك زغال نيز در بخش فوقاني ممبر كشف شده است .

رگة زغالي به ضخامت 4/ 0 متر در نزديكي دهكدة آلاشت ظاهر شده است در غرب منطقة زغالدار آلاشت در نزديكي دهكدة آفته سر نهشته هاي ممبر حاوي رگچه هاي زغالي به ضخامت 2/0 – 34/0 متر ديده مي شود اين حقايق ثابت مي كند كه در نهشته هاي ممبر C منطقة آلاشت زغال وجود دارد ولي ارزيابي اقتصادي آن با اكتشافات تفضيلي بيشتر امكان پذير است . بخشهاي فوقاني و ميان ممبر C با وجود زغال زياد در منطقةسرخ آباد – آسيا سركه در مقطع گرفته شده است حاوي 10 تا 15 رگه ورقچه زغالي مي باشد مشخص شده است كه3-5 رگة زغالي در

بخشهاي مختلف منطقه به ضخامت قابل كار از 40/0 تا 90/0 متر مي رسند اين رگه ها داراي ساختمان ساده و پيچيده مي باشند . ضخامت باندهاي زغالي و سنگ هاي بين لايه اي از هم جدا مي باشد و همچنين قرار گيري سنگهاي بين لايه اي در ساختمان ردة زغالي در بانتهاي مختلف در فاصله هاي كوتاه مورد توجه بوده و همچنين تغييرات نا منظم آنها نيز مورد توجه مي باشد . در نهشته گلندرود بيش از 17 رگة زغالي مشف شده است كه 12 رده داراي ضخامت قابل كار مي باشد ( ميانگين ضخامت هاي از 40% تا 60% متر است ) .

رخنمونهاي زغالدار منطقة دهكدة ديوا كه شرايط سختماني ظاهري مشابه با نهشتة گلندرود دارد نيز با گسترش رسوبات زغالدار ممبر مشخص مي گردد در اين منطقه در محل تنور پشت دو رگة زغالي به ضخامت 40/ 0- 60/0 متر قبلاً استخراج شده است . اين رگه ها داراي ساختمان مركب چند باندي بوده و فاصلة آنها از يكديگر 20-25 متر است رگة فوقانياز رگة پائيني ضخيمتر است

اطلاعات در مورد مقدار ضخامت رگه ها در محل ديوار تا به حال به طور كامل بدست نيامده است از مدارم فوق چنين نتيجه مي گيريم كه بپذيريم ممبر c منطقة گلندرود در مناطق مختلف كمتر از 5-4 رگه زغال قابل كار نمي تواند داشته باشد مجموع ضخامت آنها حدود 4/4متر مي باشد نهشته هاي ممبر c در منطقه هاي كجور عملاًديده نمي شود و آثار زغالي در آنها يافت نشده است .

در منطقة زغالدار مورود در ممبر c وجود زغال ظاهراً ضعيف مي باشد در اينجا 4 رخنمود زغالدار رديابي و نمونه گيري شده است در يك حالت يك رگه قابل كار (65/0 متر ) نزديك به ولده مشاهده شده است در مناطقي اليكا ، بلده رگه هاي بدون پوشيدگي و غير قابل كار مشاهده مي شود . ممبر بيشتر از ممبر قبلي زغالدار بوده و شامل اكثريت لايه هاي زغال قابل كار مي باشد . بالترين اشباه شدگي زغال در اين ممبر در بخش شمال شرقي منطقه از مرز شرقي تا درة رودخانه سجاد رود مي باشد . 6 لاية زغالي در نهشته كار مزد اهميت اقتصادي دارند مجموع ضخامت قابل كار بين 33-4 متر است . ساختمان رگه هاي زغالي عموماً مركب مي باشند ضخامت ها هميشه پايدار نمي باشند .

در نوشتة آلاشت I حدود 4 رگة زغالي قابل كار در مقطع ممبر D مشاهده شده است . آنها به طور شماتيك با رگه هاي زغالي نهشته كارمزد انطباق داده شده اند . نسبت كاربرد اقتصادي نوشته آلاشت I براير 4/1 –1 درصد مي باشد ساختمان لايه ها عموماً مركب مي باشد ضخامت مفيد آنها از 4/0 تا 6/1 متر متغير بوده ضخامت ميانگين حدود 6/0 – 8/0 متر است از ساختمان لاية متغير و ضخامت پايدار نيست .
دريال جنوبي سينكلاين نهشته آلاشت I حدود 3-1 لاية زغالي قابل كار در رسوبات ممبر D مشاهده شده اند در اينجا در مقطع استراتيگرافي وجود زغال گاهي اوقات در امتداد جهت از غرب به شرق كاهش مي يابد . ساختمان لايه ها ساده و مركب مي باشند حداقل ضخامت 4/1 متر و حداكثر 6/1 بوده و ميانگين ضخامت مفيد حدود40/0 – 70/0 متر است .

سريهاي سودمند ممبر D در نهشته الاشت II حاوي 40 رگه و رگچه زغالي است. كه 4 لايه آن قابل كار مي باشد (40/0 – 20/1 متر ) بخش هاي فوقاني و مياني مقاطع بيشترين ذغال خيزي را دارند . بخش زيرين عملاً بدون زغال مي باشد . ولي مقدار لاي

رگه هاي قابل كار با توجه به شرايط آنها با رگه رگه هاي فوقاني بخش مياني سريهاي سودمند در نهشته زير آب انطباق داده شده اند . لايه هاي زيرين تا حال مطالعه دقيق نشده اند . مجموع ضخامت رگه هاي قابل كار مطالعه شده 90/7 متر است ، ساختمان ساده و مركب دارد ضخامت حداكثر 20/1 متر و حداقل 40/0 متر است اكثر لايه ها نسبتاً پايدار بوده و در امتداد رخنمونها از 8-10 قابل رديابي است .
نهشته هاي زغالدار منط

قةكسيليان حاوي 5 لايه و ركچة غالي در مقطع مي باشد لايه هاي قابل كار (5/0 متري بيشتر ) بيش از 3 لايه در محل ديده مي شود ضخيمترين لايه ها 10/1-25/1 مي باشند . كه در بخش فوقاني مقطع محدود شده و در واقع داراي ساختماني مركب مي باشند دولايةديگر هر يك ( هر يك 5/0 متر) داراي ساختمان ساده مي باشند . لايه ها ظاهراً مي تواند در ارتباط با لايه هاي فوقاني نهشته زير آب باشند اطلاعات در مورد تعداد لايه ها كامل نمي باشد لايه در امتداد جهت گسترش دارند اما وسعت پايداري آنها و تغييرات در ضخامت به طور دقيق معلوم نشده است .

بخش فوقاني ممبر D شامل دو لايه در منطقة دهكدة گارنگلا در بخش غربي منطقة زغالدار آلاشت مي باشد ضخامت آنها از 80/0 تا 20/1 متر تغيير مي كند و فاصلة آنها از همديگر 25-30 متر مي باشد و داراي ساختماني ساده هستند رگة بالايي بوسيلة تونلهاي قديمي استخراح شده اند (گوليامي Goliami ) در حال حاضر استخراج متوقف شده ولي تونلها موجود مي باشند .
تول قديمي چالي آباد در نزديكي دهكدة پاشاكلا قرار گرفته كه زغال استخراج شدة آن 9/0 – 0/1 متضر ضخامت دارد . سن سنگهاي دربر گيرنده ، لياس فوقاني مي باشد . س
بقية رخنمودهاي زغالدار در منطقة زغالدار آلاشت در دست مطالعه مي باشد اطلاعات پي جويي تجسسي نشان دهندة وجود زغال در برخي رخنمونهاي زغاليست مانند ( گليران ، شيخ موسي ، تته ، آببندان و ... ) در منطقة بلند رود وجود زغال در ممبر D ضعيف مي باشد رگه هاي زغال در نهشته ها در بخش شمال منطقة كجور كشف نشده اند در جنوب در نزديكي دهكده هاي خاجك ، مالشان و ورازان ، سه لاية زغالي مشاهده شده است از آنها به صورت قابل كار مي باشد .
در جنوب منطقه دهكده تا كوره چهار رد زغالي باقت شده است سه تا از آنها به ضخامت 45/0 تا 65/0 متر مي باشند مجموعه ضخامت رگه هاي قابل كار در اينجا به 70/1 متر مي رسد نهشته هاي ممبر D حاوي مقادير قابل ملاحظه رگه هاي زغالي در منطقه زغال دار نورود مي باشند و رخنمون زغالي از 27 رخنمون زغالدار رگه هاي زغالي به ضخامت 45/0 – 70/0 متر ديده مي شوند نهشته اغلب در همه جا 2-3 رگه قابل كار دارند مجموع ضخامت 5/1 متر است لايه ها داراي ساختمان ساده و مركب مي باشند .
نهشته هاي ممبر (انن) :

حاوي حدود 10 رگه و رگچه زغالي در نقاط پراكندة البرز مركزي است برخي از آنها 34/0 – 42/0 متر ضخامت دارند ( منطقة پردمند و دهكده هاي مارت ساجرك و كوله پشت ) در برخي مواقع تا 70/0 متر ضخامت دارند ( دهكدة اندوار) در مناطق نشل ،شيرو نهردشت ( در امتداد درة رودخانة نشل ) حدود 10 رگه و رگچه زغال تا حال در بخش فوقاني و مياني نهشته ها كشف شده اند .