مقاله در مورد کنترل کیفیت

بخشی از مقاله

كنترل كيفيت

«اگر رفتار تغيير نكند هيچ چيز تغيير نخواهد كرد».
«چلت داون وان ـ مدير شركت BBS»

«مقدمه و تاريخچه شركت كارخانجات صنعتي ملاير»
 در ارديبهشت ماه 1354 شركتي بنام برايدون فرهنگ با سرمايه 400 ميليون ريال تأسيس شد كه 35% سهام به شركت انگليسي برايدون و 65% مابقي متعلق به سهامداران ايراني بوده است نام اين شركت در سال 1356 به شركت كارخانجات توليدي و صنعتي طناب و سيم فولادي ايران تغيير يافت و پس از انقلاب در بهمن ماه 1361 بدليل داشتن سهامدار خارجي اين شركت

مشمول لايحه 38/67 گرديد و مديريت آن از سوي وزارت صنايع به بانك صنعت و معدن واگذار گرديد. متعاقباً در 1/2/69 اين كارخانه به شركت كارخانجات صنعتي ملاير كه توسط بانك صنعت و معدن در همان سال تأسيس شده فروخته شد. اين شركت به منظور توليد و ساخت انواع سيمهاي فولادي پركربن، استرند و مفتول پيش تنيده بتن، انواع طنابهاي فولادي، توري حصاري باروكش PVC و همچنين انواع طنابهاي مصنوعي و نخهاي كشاورزي و بسته بندي از مود پلي پروپيلن تأسيس

گرديد. سرمايه اين شركت طي چند مرحله تغيير يافت و بالاخره در تاريخ 8/2/75 به مبلغ 5200 ميليون ريال افزايش يافت و سهامداران عمده شركت، بانك صنعت و معدن 56% و 66 و شركت سرمايه‌گذاري صنعت و معدن 25% و 18 و بقيه سهام متعلق به سهامداران جزء مي‌باشد.
 اعضاء هيئت مديره شركت از طرف بانك صنعت و معدن تعيين مي‌گردد و در حال حاضر آقايان غفور گرشاسبي، كورش جبارنيا، مسعود اصفهاني، حميدرضا كوشافش، ناصر سيفان اعضاء هيئت مديره و آقاي مهندس غفور گرشاسبي مدير عامل شركت مي‌باشد.

مشخصات واحد توليدي :
 مكان احداث كارخانه شهرستان ملاير ـ كيلومتر دو جاده اراك
 دفتر مركزي : تهران خيابان مفتح شمالي ـ نرسيده به چهار راه زهره پلاك 366.
الف ـ زمين و ساختمانها
متراژ زمين : حدود 10 هكتار
مساحت واحد توليدي مصنوعي 6/3288 مترمربع
مساحت واحد توليد سيم و استرند سازي 8/1276 مترمربع
مساحت واحد توليد طناب فولادي 8/5119 مترمربع
مساحت انبار مواد اوليه 1620 مترمربع
مساحت انبار قطعات 576 مترمربع
مساحت انبار محصولات 1500 مترمربع
مساحت ساختمان اداري 77/1044 مترمربع
ب ـ پرسنل
پرسنل توليد 61 نفر
پرسنل فني 22 نفر
پرسنل اداري و خدماتي 53 نفر
پرسنل كنترل كيفيت 5 نفر
نيروي متخصص 12 نفر

خط مشي و اهداف كيفيتي «شركت كارخانجات صنعتي ملاير»
 شركت كارخانجات صنعتي ملاير فعاليتهاي خود را از سال 1354 در زمينه توليد انواع طنابهاي مصنوعي و نخ‌هاي كشاورزي از نوع پلي‌پروپيلن، طنابهاي فولادي، سيم‌هاي فنري پر كربن، استرند و سيم‌هاي كربندار جهت قطعات بتوني پيش تنيده، و همچنين انواع توري حصاري روكشدار و گالوانيزه و ساير فرآورده‌هاي ديگري كه به نحوي از انحاء در ارتباط با توليدات مذكور باشد تأسيس گرديد.
 در اين راستا مديريت شركت با تشويق پرسنل و جلب مشاركت آنها در تصميم‌گيري‌ها، هداي

ت و مديريت فرآيندهاي سازماني را بر عهده داشته و تمامي تلاش خود را در افزايش كارائي و بهبود مستمر بكار مي‌گيرد.
شركت كارخانجات صنعتي ملاير از طريق بكارگيري سياستهاي فوق در حصول به اهداف كيفي زير زمينه دستيابي به اهداف استراتژيك را فراهم مي‌نمايد:
ـ افزايش سطح كيفي محصولات
ـ افزايش بهره‌وري كاري در توليدات

محصولات
ـ تحويل به موقع
ـ افزايش رضايت مشتريان
ـ افزايش ميزان فروش
 شركت كارخانجات صنعتي ملاير در تصميم‌گيري‌هاي خود اصل واقعيت‌گرايي را مورد توجه قرار داده و سعي در برقراري ارتباطات متقابل و سودمند با تأمين كنندگان و ساير ذينفعان دارد و با توسعه آموزش، تأمين و بهسازي منابع سعي در بهبود اثربخشي سيستم وجود دارد.
 اين خط مشي براي كليه پرسنل تشريح گرديده است و موفقيت و پياده سازي آن مستلزم همكاري كليه پرسنل از طريق اجراي وظايف محوله به نحو صحيح مي‌باشد. اين شركت با تعيين سياستهاي فوق چارچوبي براي تعيين و بازنگري اهداف كيفي فراهم ساخته است.
مديرعامل: غفور گرشاسبي

شرح كلي در مورد محصولات توليدي
1 – واحد مصنوعي
 در اين واحد نخ عدلبندي، در گرو طنابهاي پلي پروپيلن توليد مي‌شود. مواد اوليه (پلي پروپيلن) توسط پمپ وكيوم به مخزن اصلي و از مخزن اصلي به مخزن تغذيه منتقل كه در اين مرحله يك پيش گرم كن ( ) جهت رطوبت‌گيري مواد اوليه وجود دارد و سپس به قسمت مخلوط كن جهت مخلوط كردن يكنواخت مواد رنگي با مواد اوليه (به نسبت 2% - 1% مواد رنگي) وارد خط اكسترو در مي‌گردد كه توسط قسمتهاي حرارتي مختلف عمليات پخت انجام و با فشار از درون غالب بصورت نوار فيلم عريض به داخل حوضچه آب تزريق و بعد از برش باتكس (gr/1000m) مشخص وارد نورد كندرو و بعد از آن كوره حرارتي (با دماي ) كه عمليات تنش‌زدائي و پلي مريزاسيون مجدد همراه با

ازدياد طول كه توسط نورد تندرو انجام و سپس توسط كلكتورها تكس‌هاي توليدي جمع‌آوري مي‌گردد و اين تكسها توسط ماشين‌هاي نخ تاب به نخ تبديل مي‌گردد. نخ توليدي يا بصورت مستقيم جهت بسته‌بندي براي فروش و يا جهت مصرف نخ طناب به قسمت طناب بافي منتقل كه در اين مرحله ابتدا عمليات بافت رشته با تعداد نخ، قطر و گام مشخص توليد و به قسمت طناب باف جهت بافت طناب با قطر و گام مشخص انتقال مي‌يابد و بعد از توزين و بسته‌بندي براي فروش آماده مي‌گردد: ظرفيت اسمي اين واحد توليدي هزار و پانصد تن در سال مي‌باشد.
مزاياي نخ‌هاي پلي‌پروپيلن
الف) در مقابل رطوبت مقاوم باشد.
ب) وزن آنها كمتر از نصف وزن نخ‌هاي سيزال مي‌باشد.
ج) در برابر علوفه كاملاً نمايان است.

د) دستگاه گره‌زني را از كار نمي‌اندازد.
هـ) در مقابل اسيد و باز مقاوم مي‌باشد.

مشخصات كلي
1) توليد طبق استانداردهاي بين المللي معتبر از جمله BSI
2) طناب در اقطار 6 الي 38 ميليمتر
3) نخ با تكس‌هاي (gr/1000m) مختلف
كاربرد نخهاي كشاورزي و طنابهاي پلي و پروپيلن: بسته‌بندي علوفه، طنابهاي دريايي و … كنترل شامل سه مرحله مي‌باشد:
1) مواد اوليه ـ در اين مرحله آزمايش شاخص ذوب (MFI) انجام مي‌گيرد كه با سفارش انجام گرفته مقايسه مي‌گردد.
2) حين توليد ـ كنترل دما، فشار، دو موتور، دو نوردها، تكس (gr/1000m) متراژ نخ، قطر و گام رشته و طناب توليدي در اين مرحله انجام مي‌گيرد.
3) كنترل نهايي ـ كنترل نيروي گسيختگي نخ، وزن نخ بسته‌بندي و در مواردي تست نيروي گسيتختگي طناب انجام مي‌گيرد.

2 – واحد طناب فولادي
 شركت كارخانجات صنعتي ملاير اولين توليد كننده طنابهاي فولادي در ايران مي‌باشد.اين واحد با همكاري فني و تكنولوژيكي (Bridon international LTD) از انگلستان شروع به فعاليت كرده بعد از انقلاب با نيروي متخصص داخلي محصولات خود را توليد و به بازار عرضه نموده است. در اين واحد

طنابهاي فولادي معمولي و گالوانيزه با اقطار مختلف و با ساختمانهاي بافت بسيار متنوع توليد مي‌گردد. مواد اوليه ابتدا توسط قرقره پيچها بر روي قرقره‌‌هاي مناسب بارگيري و سپس به قسمت رشته بافي جهت توليد طناب با ساختمان، قطر و گام مشخص انتقال مي‌يابد. ظرفيت عملي اين واحد با سايزهاي مختلف و در سه شيف كاري حدود سه ميليون متر در سال مي‌باشد.

مشخصات كلي طنابهاي فولادي
1) توليد براساس استانداردهاي بين المللي معتبر از جمله BSI
2) با ساختمانهايي مختلف
3) با وايرهاي گالوانيزه يا سياه
4) با نيروي گسيختگي متفاوت
5) با مغزي فولادي يا اليافي
6) در اقطار 6 الي 38 ميليمتر
كاربرد طنابهاي فولادي: حفاري، حمل و نقل، آسانسورها و بالابرها، جرثقيلها و … كنترل شامل سه مرحله مي باشد:
1) مواد اوليه ـ تستهاي نيروي گسيختگي، خمش، پيچش، اندازه‌گيري قطر و ظاهر مفتول از لحاظ كيفي (زنگ زده‌گي، بسته بندي و …) انجام مي گيرد و با سفارش انجام گرفته مقايسه مي‌گردد.
2) حين توليد ـ كنترل قطر، گام، تاب، بافت و ظاهر رشته و طناب انجام مي‌گيرد.
3) كنترل نهايي ـ بافت و نيروي گسيختگي طناب به ازاي هر Set قرقره كه در دستگاه طناب بافي چيره مي‌شود كنترل انجام مي‌گيرد

.

3) واحد توري بافي
 در اين واحد توري حصاري با پوشش PVC و گالوانيزه و با عرض‌هاي مختلف حداكثر تا چهارمتر توليد مي‌شود.

مشخصات كلي
1) توليد طبق استانداردهاي بين المللي معتبر از جمله BSI
2) توري حصاري در عرض 6/0 الي 4 متر
3) با چشمه‌هاي 5 و 7 ميليمتر
4) بسته بندي با كلافهاي 25 متري
كاربرد توري حصاري : حصاركشي اطراف مراكز صنعتي، كشاورزي، بنادر، پاركها و …. كنترل شامل سه مرحله مي‌باشد:
1) مواد اوليه ـ كنترل قطر و وزن روكش انجام مي‌گيرد.
2) حين توليد ـ اندازه چشمه‌ها و كيفيت كار كنترل مي‌گردد.
3) محصول نهايي ـ بعد از مرحله دوم بسته بندي و آماد

ه فروش مي‌گردد.

4 – واحد سيم و استرندسازي
 اين واحد يكي از اولين توليدكنندگان سيمهاي كربن بالا، استرند و مفتول پيشتنيده بتن در ايران مي‌باشد.
 مراحل توليد در اين واحد ابتدا مواد اوليه (ميلگرد 5/5-12/7m m) وارد قسمت شستشوي اسيدي شده و با اسيد سولفوريك زنگ زدائي و بعد شستشو با آب و سپس پوشش «فسفات روي» انجام و بعد از آن شستشو با آب و خنثي سازي با پراكس انجام و آماده مرحله كشش مي‌گردد. در مرحله كشش براي رسيدن به خصوصيات مكانيكي و متالوژيكي مواد اوليه طي چندين مرحله كاهش سطح مقطع با ماشينهاي هفت و پنج بلوكي به قطر مورد نظر كشيده، بسته بندي

و توزيع مي‌گردد و اگر هدف توليد مفتول پيشتنيده باشد به قسمت عمليات حرارتي منتقل، اگر استرند پيشتنيده باشد مفتولها ابتدا به قسمت استرنرنيگ (ماشين استالبرگر) منتقل و بعد از بافت به قسمت عمليات حرارتي جهت تنش زدائي و رسيدن به خصوصيات مورد نظر منتقل مي‌گردد. ظرفيت توليد در اين واحد پنج هزار تن (دو هزار تن ماشين هفت بلوكي و سه هزار تن ماشين پنج بلوكي) با سه شيفت كاري و در سايزهاي مختلف مي‌باشد.

مشخصات كلي
1) توليد طبق استانداردهاي بين المللي معتبر از جمله BSI
2) سيم فنر در اقطار 2 الي 9 ميليمتر
3) استرند پيشتنيده بتن (L.R) در اقطار 53/9 الي 24/15 ميليمتر
4) مفتول پيشتنيده بتن در اقطار 5 و 6 و 7 ميليمتر
5) باگريدهاي مختلف
كاربرد سيم فنر : فنرهاي مكانيكي مورد استفاده در صنايع خودروسازي، سترهاي فنري، واشرسازي، زيگ زاگ، ورزشي و تختخوابي و…
كاربرد استرنر و مفتول پيشتنيده : پل، قطعات پيش ساخته بتني، سر، تراورز راه‌آهن، نيروگاه، فرودگاه و‍…
1) مواد اوليه : كنترل قطر و گرير انجام مي‌گيرد و جهت آناليز شيميايي نمونه‌هاي جهت تست به بيرون از شركت ارسال مي‌گردد.
2) حين توليد : آزمايشهاي پيچش، خمش، گريد و اندازه‌گيري قطر انجام مي‌گيرد و مشكل كيفي اگر از مواد اوليه باشد بصورت كلي و اگر غير از اين وجود داشته باشد بصورت مقطعي مي‌باشد.
3) محصول نهايي : بعد از مرحله حين توليد اگر مشكل كيفي وجود نداشته باشد الصاق پلاك و تحويل به انبار مي‌باشد.

امكانات آزمايشگاهي و كنترل تجهيزات
 واحد كنترل كيفيت در سال 1374 افتتاح و كار كنترل مواد اوليه خريداري شده، كنترل حين توليد و نهايي توليدات را همراه با مستند سازيهاي مربوطه و شناسنامه‌دار كردن توليدات انجام، كه همراه با بهبود مستمر توليد بوده است.
 اين واحد در حال حاضر داراي شش پرسنل كه بصورت شيفتي در كارخانه حاضر و نظارت كامل بر توليدات دارند.

دستگاههاي تست موجود در اين واحد عبارتنداز :
1) دستگاه تست خمش مفتول بين 0.5-6 mm و مارك Trano آلمان
2) دستگاه تست پيچش مفتول بين 0.5-5 mm و مارك Trano آلمان
3) دستگاه تست نيروي گسيختگي مفتول و طناب با حداكثر ظرفيت 600KN و مارك Trano آلمان
4) دستگاه تست MFI براي تعيين شاخص ذوب مواد پلي پروپيلن و پلي اتيلن با مارك Darenport انگلستان

5) دستگاه تست نيروي گسيختگي نخ و مفتول تا حداكثر ظرفيت 500kgf و مارك Instron انگلستان
6) دستگاه تست Relaxation با حداكثر ظرفيت 300KN و مارك Metro Com ايتاليا
لازم به ذكر است كه آزمايشگاه كنترل كيفيت اين كارخانه و تجهيزات آن در ايران منحصر به فرد مي‌باشد.

تعريف موضوع از ديدگاههاي مختلف ؛
 در جهان امروز كه عصر رقابت بيش از پيش شركت‌ها، مؤسسات و واحدهاي صنعتي كوچك و بزرگ براي كسب بخشي از بازار كالا و خدمات مي‌باشد، سازمان‌هايي موفق خواهند بود كه بتوانند رضايت مشتريان را به بيشتر و بهتر از سايز رقبا جلب نمايند. رضايت مشتري در گرو كالا يا خدمات ارزان همراه با كيفيت بالاست، لذا از هر ديدگاه و نگرشي كه كيفيت را تعريف كنيم در نهايت بايد اقداماتي را به اهداف كيفيتي را تعيين و به دست آن حركت مي‌كنند تا جنبه‌هاي تعيين شده كيفيتي را تأمين و بهبود بخشيد.

 تعريف؛ هر گاه كه از عبارت كيفيت محصول استفاده مي‌شود، مفهوم محصول عالي و دور از انتظار در ذهن تداعي مي‌شود اين انتظارات براساس اهداف مورد نظر و قيمت فروش كالاست.
 با توجه به استاندارد ANSI-ASQC(A3-1987) كيفيت عبارتست از خصوصيات يك محصول براي انجام مسؤليت‌هاي واگذار شده است مشخصه‌هاي مذكور در قرارداد نوع خصوصيات را معين مي‌كنند و اين خصوصيات تابعي از ميزان فروش و نياز مشتري است اين نيازها شامل ايمني، در دسترس بودن، قابليت نگهداري، قابليت اعتماد، قابل استفاده بودن، اقتصادي بودن و تحمل شرائط محيط است قيمت كالا بر پايه واحدهاي مختلف پولي رايج مثل دلار تعريف مي‌شود نيازهاي ديگري نيز وجود دارد كه با انتقال خصوصيات و مشخصات محصول تعريف مي‌شود.
 دكتر ادوارد دمينگ : برآوردن خواسته‌هاي مشتريان چه در زمان حال و چه در زمان آينده ـ كيفيت يعني هر آن چيزي است كه ارزش محصول را در نظر مشتري بالا ببرد.
دكتر جوزف. ام. جوران : درست مناسب مصرف يا شايستگي جهت استفاده .
دكتر آرماند فگينبام : كليه مشخصات بازاريابي، مهندسي، توليد و نگهداري محصول با خدمت كه از آن طريق خواسته‌هاي مشتري برآورده مي‌شود.

فيليپ كرزابي : انطباق بر خواسته‌ها
 امروزه معني و مفهوم كيفيت فراتر از مقادير عددي و مشخصات فني در نظر گرفته شده و براساس ديدگاه مشتري و مصرف كننده، تعريف مي‌شود در يك جمله مي‌توان گفت كه كيفيت كالا يا خدمات شامل مشخصات فني، ايمني، راحتي، قيمت، قابليت دسترسي، دوام و ساير ويژگيهايي است كه خواسته‌هاي مشتري را برآورده مي‌سازد.
ديويد گاروين : معتقد است كه كيفيت داراي هشت بعد مي‌باشد اين ابعاد عبارتنداز:
1 – عملكرد
2 – قابليت اطمينان
3 – قابليت دوام

4 – قابليت تغييرپذيري
5 – زيبائي
6 – تجهيزات يا ويژگي‌ها
7 – كيفيت درك شده/ ساير ادراك
 اين ابعاد بوسيله مشتري در زمان انتخاب محصول، در محصول جستجو مي‌گردد. بطور كلي اگر مشتريان احساس كنند كه با پرداخت مبلغ درخواستي براي فرآورده، آن چيزي كه مورد نظرشان بوده است را دريافت نموده‌اند آنگاه از كيفيت محصول راضي خواهند بود در غير اينصورت كيفيت محصول خريداري شده مورد تأييد مشتري نخواهد بود.
اهميت موضوع تحقيق :
 كيفيت، هزينه و بهره‌وري همواره بعنوان سه ركن اساسي مورد توجه مديريت بوده است اما گفتگو در مورد كيفيت از جمله مهمترين دغدغه‌هاي جوامع بشري محسوب مي‌شود از آنجا كه توجه به موضوع كيفيت جزء‌ لاينفك زندگي بشري بوده است، روز به روز بر اهميت مديريت كيفيت و راهكارهاي مشتري گرايانه براي مقابله با رقابت در بازار آزاد جهاني افزوده مي‌شود كيفيت نه تنها موضوع مورد توجه كاركنان يك شركت محسوب مي‌شود بلكه از قوي‌ترين ابزارهاي انگيزشي در ارايه كار خوب بشمار آيد.
منبع شماره 5، شاكري شهرام، آشنايي با مديريت فرآيند، انتشارات كيومرث.

تكنيك‌هاي كنترل كيفيت كه عمر و كيفيت محصول را بهبود مي‌بخشد.
1 – ويژگيهاي مورد نياز
2 – طراحي محصول به نحوي كه از اين ويژگيها برخوردار باشد
3 – توليد يا نصب دقيق براي برآورده شدن ويژگيها
4 – بازرسي براي تعيين ميزان انطباق خصوصيات محصول با ويژگيهاي مورد نظر
5 – تكرار تكنيك به منظور جمع‌آوري اطلاعات لازم پيرامون ويژگيها مورد نظر
با استفاده از اين روش مي‌توان بهترين محصول را با كمترين قيمت در اختيار مشتري گذاشت هدف بعدي در اين روش بهبود كيفيت است.

روش‌هاي دستيابي به كيفيت برتر
 روش‌هايي كه براي دستيابي به تداوم و بهبود كيفيت و تضمين كيفيت كه بطور جامع تحت عنوان مديريت كيفيت ناميده مي‌شوند.


 «شكل 1»

 فنوني همچون طرح‌ريزي كيفيت، هزينه‌يابي كيفيت، تحويل به موقع كنترل آماري فرآيند، طراحي آزمايش‌ها، توليد ناب و غيره همگي عناصر اين سه روش هستند. معمولاً كنترل كيفيت را «فعاليتي پس از وقوع» تلقي مي‌كنند به بياني ديگر آن را وسيله‌اي مي‌دانند براي پي بردن به اينكه آيا كيفيت حاصل شده است يا خير، اما مي‌توان نتايج با كار گذاشتن حسگرهايي قبل، حين يا پس از پيدايش آنها، كنترل كرد محل قرار دادن حسگرها به ميزان نقص و پيامدهاي آن بستگي دارد.
 براساس تعريف ISO «بهبود كيفيت» اقداماتي است كه در سراسر سازمان به منظور افزايش اثربخشي فعاليت‌ها و فرآيندها با هدف دستيابي به سود بيشتر براي سازمان و مشتريان انجام مي‌گيرد براي ايجاد بهبود در عملكرد كيفيت معمولاً دو شيوه اساسي وجود دارد : كنترل بهتر و ارتقاي استانداردها، بهبود ناشي از كنترل بهتر، از طريق ساز و كارهاي «اقدام اصلاحي» انجام مي‌شود و فرآيندي براي تغييرات استانداردهاست نه حفظ يا ايجاد استانداردهاي جديد بهبود ناشي از ارتقاي استانداردها، فرآيندي براي پديد آوردن استانداردهاي جديد است (شكل 2) براساس تعريف ISO تضمين كيفيت تمامي اقدامات طرح‌ريزي شده و منظم لازم براي حصول اطمينان كافي از اين تأمين خواهد كرد.

 مديران و مشتريان به تضمين كيفيت نياز دارند، زيرا نمي‌توانند دائماً عمليات را زير نظر بگيرند تخمين كيفيت را مي‌توان از راههاي زير كسب كرد :
الف) آزمون محصول يا خدمت بر طبق استانداردهاي مقدر براي اطمينان از ايجاد قابليت.

ب) ارزيابي سازمان عرضه كننده محصولات يا خدمات بر مبناي استانداردهاي مقدر، به منظور اطمينان از قابليت سازمان در توليد محصولات مطابق با استانداردي خاص بنا به تعريف ISO «كنترل كيفيت» فنون، فعاليت‌ها و عملياتي هستند كه براي برآورده كردن نيازمندي‌ها و الزامات و كيفيت به كار مي‌روند، آنچه اين تعريف نمي‌تواند بگويد اين است كه كنترل‌ها عملكرد را تنظيم و از تغيير پيشگيري مي‌كنند وقتي كنترل بر كيفيت اعمال شود، عملكرد كيفيت را تنظيم كرده و مانع تغييرات ناخواسته در استانداردهاي كيفيت مي‌شود كنترل كيفيت، فرآيندي براي حفظ استانداردهاست نه ايجاد آنها.
«فرآيند كنترل كيفيت»
اقدام جبراني: Remedialaction
 يكي از شاخه‌هاي كنترل كيفيت عبارت از كنترل كيفيت آماري (SQC) Statistical Quality Control است اين روش شامل جمع‌آوري، آناليز و توجيه اطلاعاتي براي استفاده در كنترل كيفيت كالاست كنترل فرآيند آماري (SPC) و نمونه‌گيري مورد قبول دو قسمت اصلي (S

QC) است در اين قسمت نيز تعدادي از تكنيكهاي متفاوت مورد نياز است و هم طرحها يا فعاليت‌هاي سيتماتيكي كه براي احراز سطح بالايي از كيفيت محصول انجام مي‌شود معروف به تضمين كيفيت است.
منبع شماره 1 و 2 : صنعت خودرو سال پنجم خرداد 1381 ناشر : ارتباطات ايران خودرو.
 اين فعاليتها شامل اين موضوع است كه اساساً كيفيت چه مقوله‌هايي را در بر مي‌گيرد بين كنترل كيفيت و تضمين كيفيت تفاوتهايي وجود دارد كنترل كيفيت شامل فعاليتهاي نظير تعيين مشخصات طراحي، بازرسي توليد يا نصب و مرور كابردهاست اين فعاليتها نشان دهنده وظايف و مسؤليت‌هاي محوله به هر گروه مطابق (4) است تضمين كيفيت كليه فعاليتهاي موجود در يك سيستم كنترل كيفيت را در بر مي‌گيرد.

شكل 4 : واحدهاي مسؤل كنترل كيفيت

منبع شماره 4 : ديل. اچ. بستوفيلد، ترجمه: خداپرست حقي اكبر و متقي طلب وحيد كنترل كيفيت.

دسته‌بندي كيفيت به سه اصل از ديدگاه دكتر جوزف. ام. جوران
الف) طرح‌ريزي كيفيت : عبارتست از فرآيندي است كه
1) از مشتري كاملاً شناخت بدست مي‌آورد.
2) خواسته‌ها و شرايط خاصي مشتري‌ها را در محصول مورد نظرشان تعيين مي‌كند.
3) ماهيت همه فرآيندهايي كه اين نيازها و خدمات را ارائه خواهند داد مشخص مي‌سازد.
4) علومي كه بايد مسئولان و مجريان از آنها استفاده كنند را آموزش مي‌دهد.
ب) كنترل كيفيت: فرآيندي است كه با استفاده از آن همه مشخصاتي را كه بيشتر تعيين شده به هنگام توليد، ارزيابي و مشكلات موجود برطرف مي‌گردد.
پ) بهبود مداوم كيفيت: فرآيندي است كه با استفاده از آن بهبود مداوم امكان پذير مي‌شود انجام گرفتن اين كار شامل تخصيص نيرو، موظف ساختن افراد به اجراي طرح‌هاي بهبود دادن آموزش‌هاي لازم به كاركنان كه در فعاليتهاي بهبود شركت خواهند داشت، مي‌باشد براي بهبود كيفيت از ديدگاه جوران، اقدامات زير ضروري است :

1 – آگاهي دادن نسبت به ضرورت بهبود كيفيت
2 – سازماندهي (تشكيل تيم‌هاي بهبود كيفيت براي تبيين رابطه‌هاي علت و معلول در هر مرحله و بالاخره دستيابي به اهداف)
3 – آموزش مستمر
4 – تعريف پروژه براي حل مسائل براساس روش گام به گام
5 – ارزيابي پيشرفت و ثبت نتايج
6 – تداوم و استمرار جريان بهبود كيفيت

طرح ريزي كيفيت كنترل كيفيت بهبود مداوم كيفيت
ـ تعيين گروه مشتريان ـ ارزيابي ميزان عملكرد كارايي محصول ـ ايجاد زيرساختارها
ـ تعيين نيازمنديهاي مشتريان ـ مقايسه عملكرد محصول با اهداف تعيين شده ـ شناسايي پروژه‌هاي بهبود

ـ توسعه جنبه‌هايي از محصول كه پاسخي به نيازهاي مشتري است ـ انجام اقدامات اصلاحي جهت برطرف نمودن اختلاف ميان اهداف تعيين شده و محصول فراوري شده ـ ايجاد تيم‌ها از طريق تأمين منابع آموزش، و انگيزشي به منظوره.
ـ تبديل طرح‌ها به نيروهاي عملياتي ـ تشخيص علل انگيزشي و ايجاد كنترل‌ها جهت برقراري نقاط قوت

فرآيندهاي سه گانه مديريت
نظرات و ديدگاههاي فيليپ كرزابي در مورد كيفيت و معيارهاي بهبود كيفيت
 از نقطه نظر كرزابي كيفيت امري نامحسوس يا غيرقابل اندازه‌گيري نبوده بلكه بعنوان يك ضرورت استراتژيك قابل اندازه گيري است.
ـ كرزابي، كيفيت را تطابق با نيازمنديها (Con for mance to Requirements) تعريف مي‌كند.
ـ كرزابي بر ممانعت و جلوگيري از ايجاد مسائل و مشكلات تأكيد دارد نه بازرسي
ـ كرزابي هدف سازمان را درك نيازهاي مشتري، اجراي بموقع و انجام صحيح كار در همان ابتدا و ارائه كار بي‌عيب و نقص مي‌داند.

ديدگاه كرزابي براي بهبود كيفيت
1 – تعهد مديريت Management Commitment
مديريت بايد، خط مشي سازمان را به نحوي تدوين كند كه «كيفيت» بعنوان هدف اصلي در اولويت قرار گيرد.
2 – برنامه بهبود كيفيت Quality Improvement
ايجاد تيم‌هاي بهبود كيفيت بعنوان مسئولين و تبيين كنندگان خطوط اصلي بهبود كيفيت
3 – اندازه‌گيري كيفيت Quality Measurement
در محدوده بهبود كيفيت يك نوع اندازه‌گيري كيفيت برقرار شود تا ارزشيابي مسائل و اقدامات اصلاحي را ميسر سازد.
4 – تعيين مفهوم هزينه Cost of quality definition

هزينه‌هاي مربوط به كيفيت بايد معين و براي هر مورد مانند دوباره كاري، ضايعات و … مشخص گردند.
5 – آگاهي كاركنان Employee amarenss
روش براي ارتقاء آگاهي كاركنان درباره كيفيت بوجود آيد.
6 – تبيين علت‌هاي اشتباه Definition of error causes
بايد سيستمي بوجود آورد تا مديريت از موانعي كه كاركنان براي ارائه كار خود با آنها روبه‌رو هستند آگاه گردد.
7 – تشويق كاركنان Employee recognition
از افرادي كه در اجراي فرآيندها، بطور مؤثر عمل مي‌كنند، بايد قدرداني بعمل آيد.
8 – شوراي كيفيت Quality Council
براي انتقال اطلاعات مربوط به كيفيت و ارتباط افراد و گروهها در سازمان بايد شوراي كيفيت تشكيل شود.
9 – تداوم فرآيند Continuation of the Process
مديريت بايد برنامه‌اي براي تداوم فرآيند كيفيت ايجاد نمايد.
10 – رويه لازم براي حل مسئله Procedure for Problem resolution
براي حب و فصل مسائل بايد روشي تدوين شود كه از يك سلسله گام‌هايي تشكيل شده باشد و هر گام يك يا چند اقدام مشخص را در بر گيرد.
11 – برنامه كار بي‌نقص Zero defect program
يك برنامه مناسب براي «كار بي‌نقص» بايد تدوين و به كاركنان آموزش داده شود.
12– آموزش و مشاركت كاركنان Employee training and participation
تمام كاركنان بايد در مورد درگير شدن در فرآيند توليد و ارائه خدمت، آموزش داده شوند.
13– روز كار بي‌نقص Zero defeetday
 يك روز به نام كار بدون نقص تعيين شود و به كاركنان نشان داده شود كه تغييرات مورد نظر واقعاً بوجود آمده است.
14 – تعيين هدف به عنوان يك راهنما براي درگيري فعاليت‌ها
Goal setting as a guide for tracking

بايد اهداف مشخصي كه مكانيزم‌هاي لازم را براي سوابق و اطمينان از مشاركت كاركنان در برداشته باشند تعيين شوند.
هزينه‌هاي كيفيت Cost of Quality
 هزينه‌هاي كيفيت مقوله‌اي است براي اولين بار حدود پنجاه سال پيش توسط آقاي «ف ـ ك بام» در شركت جنرال الكتريك موردمطالعه و ارزيابي قرار گرفت.
اصولاً هزينه‌هاي كيفيت را به چهار بخش تقسيم كرده‌اند:
منبع شماه 5 : شاكري شهرام آشنايي با مديريت فرآيند انتشارات كيومرث.
1 – هزينه پيشگيرانه Proerentiaecost :
 اين بخش از هزينه‌ها كه به منظور پيشگيري از وقوع ضايعات و ايرادات مصرف مي‌شود مانع افت كيفيت مي‌شود بخش مهمي از اين نوع هزينه در مراحل طراحي محصول و فرآيند انجام مي‌پذيرد.
2 – هزينه ارزيابي Apprasal cost
 كه مربوط به تست، كنترل بازرسي، سنجش و مميزي است اين بخش از هزينه‌ها براي ارزيابي وضعيت موجود با توجه به اهداف تعريف شده به كار مي‌رود.
3 – هزينه خطاهاي داخلي Internal Failure Cost
 است كه اين نوع هزينه‌ها براي ارزيابي، تصحيح يا جايگزيني اقلام غيرقابل قبول، پيش از آن كه كالا به دست مشتري برسد مصرف شود.
4 – هزينه خطاهاي خارجي External Failure cost
 اين نوع هزينه‌ شامل ارزيابي، تصحيح يا جايگزيني محصولات غيرقابل قبول است كه به دست مشتري رسيده است.

اهداف مطالعاتي
 ابتدا براي بيان علت مطالعه در اين شركت اقدام به بيان تاريخچه كنترل كيفيت و استاندارد در ايران خواهيم كرد.
تاريخچه كنترل كيفيت و استاندارد ايران
 هر پديده‌اي كه تابع قوانين خاصي و ثابتي داشته باشد استاندارد ناميده مي‌شود بشري براي پيشبرد اهداف اقتصادي كشاورزي، صنعتي، بازرگاني و‍… خود نيازمند استانداردهاي خاص در هر زمينه است از اين رو در سراسر جهان سازمانهايي به نام مؤسسه استاندارد بوجود آمده كه وظيفه اصلي آنها تهيه و تنظيم و اجراي اين قبيل قوانين است.

 در سال 1332 وزارت بازرگاني وقت طرح تشكيل سازمان استاندارد ايران را تصويب كرد در 7 تيرماه 1338 اين سازمان بعنوان خود را به مؤسسه استاندارد ايران تغيير داد در سال 1341 اجراي كامل قانون اوزان ومقياس‌ها به مؤسسه استاندارد ايران واگذار گرديد در سال 1343 مجلسين شورا عضويت موسسه استاندارد ايران را در سازمان بين المللي استاندارد به تصويب رسانيدند اساسنامه مؤسسه در 9 تيرماه 1344 به تصويب مجلسين رسيد و نام مؤسسه دولتي تحت پوشش قانون محاسبات عمومي درآمد و از سال 1353 به وزارت صنايع وابسته گرديد و اجراي

قانون اوزان و مقياسها در سال 1358 از مؤسسه استاندارد جدا و به شهرداريها واگذار گرديد.
 در اين شركت پس از تأسيس واحد كنترل كيفيت اقدام به كنترل مراحل توليد كردند و طبق استاندارد BSI شروع به كنترل محصولات توليدي كرده تا بتواند در بازارها محصول درخواستي مشتري‌ها را با كيفيت بسيار مناسب ارائه كند.

 اين شركت با خط‌مشي‌ها و استراتژي‌هاي كه در نظر دارد اقدام به تعيين اهداف مشخصي كرده تا بتواند در محصولات توليدي بازنگري كرده و با همياري و مشاركت پرسنل اين اهداف را بوجود آورند.
اهداف تعيين شده:
1 – افزايش سطح كيفي محصولات
2 – افزايش بهره‌وري كاري در توليدات محصولات
3 – تحويل به موقع
4 – افزايش رضايت مشتريان
5 – افزايش ميزان فروش
 و براي بهبود كنترل كيفيت و كيفيت محصولات توليدي اقدام به برنامه‌ريزي و سعي در گرفتن استانداردهاي ISO9000 كرده و براي كار مراحل استاندارد فوق در حال اجرا مي‌باشد.
 تا بتوان محصولات توليدي را طبق استانداردهاي روز دنيا توليد كرد چون محصولات توليدي فوق در كارهاي مهم و حساسي به كار مي‌روند اين امر ضروري و لازم مي‌باشد پس اين واحد با كنترل برنامه‌هاي توليدي اقدام به بهبود مراحل كنترل كيفيتي محصولات كرده است و سعي در ارائه توليد افزون‌تر در كنار كيفيت برتر مي‌باشد.
فرضيات تحقيق
1 – آيا مي‌توان كارهاي ديگر و همچنين آزمايشها و تست‌هاي جديدي طبق استانداردهاي جديد و بهتر شدن محصولات توليدي كرد.

2– چگونه مي‌توان كيفيت را در تمام واحدهاي توليدي نهادينه و سازماندهي كرد.
3– چگونه مي‌توان پرسنل توليدي را مي‌توان آموزش داد تا بتوان اقدام به خود كنترلي كنند.
محدوديتهاي تحقيق
1– باز متأسفانه طبق معمول همكاري نكردن و يا همكاري كند مسئولين صنايع با دانشجويان
2 – كافي نبودن اطلاعات ارائه شده و همچنين امكانات كيفيتي براي بهبود كيفيت

مراحل انجام كار در واحد كنترل كيفيت
1 – حين دريافت مواد اوليه (ورودي) Input
2 – حين توليد محصول (فرآيند) Process
3 – محصول نهايي (خروجي) Out put

چارت سازماني شركت كارخانجات صنعتي ملاير

چارت سازماني واحد كنترل كيفيت QC

فرآيند
1 – تدارك و انبارش مواد اوليه : بسته بندي مواد اوليه به صورت كويل يا به صورت قرقره بود و پس از ورود به انبار از لحاظ كمي توسط مسول انبار و از نظر كيفي توسط واحد كنترل كيفيت كنترل مالي لازم انجام مي‌گيرد.
2 – سيستم بسته بندي محصول نهايي : محصول نهايي اطناب فولادي بصورت كويل و يا قرقره‌هايي نصب پلاك‌هاي حاوي اطلاعات متراژ، قطر و‍… كه بر روي آن نوشته مي‌شود و با پوششي از پلاستيك آبي رنگ بسته بندي مي‌گردد متراژ تابعي از سفارشات مشتري و عموماً تابعي از 500 متر مي‌باشد.
3 – انبارش : حمل و تحويل محصول به مشتري

منابع مطالعاتي مورد استفاده در فصل اول
1- as – 9000 Qualitr system Hand book Darid Hoyle.
2- Introduction to statistical quality Control Montgomery, Douglas.
منابع 1 و 2 ترجمه شده در مقاله‌اي از ماهنامه صنعت خودرو سال پنجم خرداد ماه 1381 ناشر : مديريت ارتباطات ايران خودرو

3 – پيام ابران خودرو سال هشتم، شماره 87 بهمن ماه 1382 ناشر : مديريت ارتباطات ايران خودرو
4 – كنترل كيفيت مؤلف : ديل – اچ – بستوفيلد ترجمه : دكتر اكبر خداپرست حقي، مهندس وحيد متقي طلب
5 – آشنايي با مديريت فرآيند و (سيستم مديريت فرآيند ISO 9001-2000) نوشته : شهرام شاكري انتشارات كيومرث.

«كيفيت بايد به روش زندگي همه ما تبديل شود»
«روبرت گالوين ـ مديريت موتورولا»

به راستي يعني چه؟ از يك ديدگاه، كيفيت از سه جنبه زير قابل توجه است؛
ـ كيفيت محصول
ـ كيفيت فرآيند
ـ كيفيت سيستم
 در اين نگرش، كيفيت تعريف عام و گسترده تطابق با مشخصات و معيارهاي تعيين شده و يا تناسب محصول با اهداف يا منظور را دارد از اينرو با اين مشخصه كيفيت بيشتر از جنبه يك محصول مورد ارزيابي و تدقيق قرار مي‌گيرد و به همين خاطر آنچه كه بعنوان كنترل كيفيت متجلي مي‌شود همه و همه در پي كنترل و نظارت و پايش آن دسته از مشخصاتي است كه ارتباط مستقيم و كامل با ويژگيها و مشخصات تعيين شده براي محصول را دارد با همين ديدگاه است، كه مبحث كنترل كيفيت، حرفه‌اي تخصصي و خاص و منحصر به واحدي بنام كنترل كيفيت تلقي مي‌شود كه عهده‌دار كيفيت محصول شناخته شده و ديگران از دخالت در آن نيز منع شدند اين تعريف از كيفيت معمولاً با حرف نمايش داده شده اما به موازات رشد و گسترش روزافزون مباني نظريه سيستم‌ها و اثرگذاري آن در كليه جنبه‌هاي علم و دانش، اندك، اندك اين سؤالات مطرح شد كه آيا مي‌توان بدون يافتن پاسخي شايسته براي سؤالات زير به كيفيت محصول رسيد سؤالاتي مثل آنچه كه در زير آمده است مباني نظريه‌ها و تئورهاي q را به هم ريختند اين سؤالات عبارتنداز :
الف) آيا مي‌توان بدون خرد و تأمين مواد اوليه مناسب محصول با كيفيت توليد كرد؟
ب) آيا بدون وجود ماشين‌آلات تجهيزات و فرآيند قابل مي‌توان كيفيت محصول را تضمين كرد؟
ج) آيا بدون برخورداري از كاركنان آموزش ديده واجد شرايط و با انگيزه مي‌توان به هدف نهايي كه همانا توليد محصول با كيفيت است رسيد؟
د) آيا بدون استفاده از شرايط مناسب انبار، روشهاي حمل و نقل و جابه‌جايي و‍… مي‌توان كيفيت محصولات را تا نقطه تحويل به مشتري حفظ نمود؟

 پرسش‌هاي از اين دست، رفته رفته برداشت قبلي از كيفيت (q) را تغيير و برداشت جديدي بنام (Q) را پي‌ريزي كرد كه مشخصات و ويژگيهاي آنرا مي‌توان در شكل شماره 1-1 مشاهده كرد از اينرو رفته رفته نه تنها كيفيت تطابق محصولات توليد شده با مشخصات و استانداردهاي مورد نياز تلقي شده بلكه قيمت، تحويل، خدمات، بعد از فروش و عواملي مثل اينها نيز بعنوان شاخص‌ها و عوامل تشكيل دهنده كيفيت مورد توجه جهانيان قرار گرفت : تصوير 1-1 برخي از جنبه‌هاي كيفيت از نظر پرفسور ايشي كاوا را نشان مي‌دهد. كيفيت در نگرش جديد سير تكامل گسترده‌اي را طي

كرده است همانطور كه در تصوير شماره 1-2 نشان داده شده است كيفيت از تعريف تطابق با مشخصات تعيين شده (q) به جلب رضايت مشتري و سودآوري شركت از طريق نيازها و انتظارات مشتري و خشنودسازي وي (Q) رسيده است.
جدول 1-1 مقايسه نگرش‌هاي قديمي و جديد به كيفيت
نگرش جديد يا Q نگرش قديم يا q
كيفيت به عملكرد سازمان مربوط است كيفيت به محصول مربوط است
كيفيت يك موضوع استراتژيك است كيفيت يك موضوع فني است
كيفيت مسئوليت همه كاركنان است كيفيت مسئوليت بازرسان است
كيفيت توسط مديريت راهبري و هدايت شود كيفيت توسط كارشناسان راهبري مي‌شود
كيفيت نيل به درجه ميعني از مطلوبيت است كيفيت رسيدن به بالاترين درجه است
كيفيت بايد بهبود داده شود كيفيت بايد كنترل شود

تصوير 1-1 جنبه‌هاي مختلف تشكيل دهنده كيفيت از نظر ايشي كاوا

تصوير 1-2 مسير تحول مفهوم كيفيت از q به Q

تعاريف اختصارات موجود در تصوير 1-2 بصورت زير مي‌باشد.
Quality Assurance (QA)
Total Quality Control (TQC)
Service Quality (SQ)
Excellence (EX)
Total Quality management (TQM)
Total Quality (TQ)

تعريف كيفيت از نقطه نظر استاندارهاي ISO
 ISO 9001 : 1994 عبارتست از مجموعه ويژگيهاي يك جوهر كه توانايي آنرا در ارضاء نيازهاي اعلام شده و يا نيازهاي اعلام نشده مشتري تشكيل مي‌دهد.
ISO 9001 : 2000 ميزان نيل به رضايت مشتري از طريق تأمين نيازها و انتظارات وي در قالب يك محيط سازماني متعهد به افزايش مستعد كارايي و اثربخشي.

 از اينرو مي‌توان گفت كه طبق استاندارد ISO 9001 : 2000 كسب رضايت مشتري از طريق تأمين نيازها و انتظارات وي يعني كيفيت اما آيا اين يعني آخر راه؟ حتماً خير!
 زيرا اساساً همانطور كه در تصوير شماره 1-3 نيز نشان داده شده است تنها دلخوش كردن به تأمين نيازها و انتظارات مشتريان نمي‌تواند كيفيت را براي سازمان به ارمغان بياورد زيرا از ديد نگرش مديريت كيفيت جامع كيفيت يعني خشنود/ مشعوف نمودن مشتري. پس شركتهاي ايراني نبايد تصور كنند كه با اجراي استاندارد فوق به كيفيت دلخواه خود و بازار دست يافته‌اند زيرا در هر حالت رقباي آنها بخصوص رقباي خارجي سعي در فراتر عمل كردن الزامات استاندارد فوق مي‌باشند و مشعوف نمودن مشتري و در نتيجه تصاحب وي دارند.

تصوير 1-3 مراحل كسب رضايت مشتري

نقش باور به كيفيت در اجراي برنامه‌هاي كيفيت خواهي شركتها
 در تمام كتب و مراجع موجود باور و اعتقاد كليه كاركنان و دست اندركاران سازمان به كيفيت نقطه شروع تمام فعاليتهاي كيفيت خواهي معرفي شده است اعتقادي كه به زعم ما ايجاد رشد، توسعه و حفظ آن در سازمانهاي خارجي بسيار سخت‌تر و مشكل‌تر از سازمانهاي ايراني انجام داد ؟ به هرحال اين كار نقطه شروعي است كه نه جايگزيني براي آن وجود دارد و نه را ميان بري ؛ البته

قاعدتاً باور ، چيزي نيست كه بتوان يك شبه معجون آنرا نوشيد و يا داروي آنرا تزريق كرد بلكه باور و اعتقاد فرآيندي بسيار پيچيده و بغرنج است كه سالها وقت لازم است تا در تاروپود آدمي جا بگيرد واقعاً چگونه مي توانيم به اين باور برسيم كه ماشين تراشي كه در اختيار ماست سرمايه ملي و اسلحه‌اي است كه مي‌توانيم با آن از كيان اقتصادي كشور دفاع كنيم . چگونه مي توانيم به اين باور برسيم كه كار، شخصيت ماست و از طريق كار با كيفيت است كه شخصيت ما مشخص مي‌شود. چگونه مي‌توانيم به خود بقبولانيم كه در بين مسايل و مشكلات متعددي كه در سازمان محل اشتغال ما وجود دارد ما هم سهمي هر چند كوچك در ايجاد آن‌ها داشته‌ايم و كاملاً بي گناه نيستيم ؛ به زعم ما شايد بتوان باور كيفيت را از دو طريق عمومي و كلي زير بوجود آورد:
الف) فرهنگ سازي و آموزش همه جانبه و گسترده افراد
ب) ايجاد و طراحي سيستم هاي مناسب و متكلم براي اجراي مفاهيم كيفيت
منبع شماره 1 : اميران، حيدر، آشنايي با نيازمنديهاي نسخه سال 2000 استاندارد ISO9001 و مستند سازي بر اساس اين استاندارد . ناشر : مؤلف .

كنترل كيفيت:
 براساس اصول آماري و احتمالات ، كنترل كيفيت عبارتست از روش جديد تصميم گيري براي مديريت توليد از نظر حصول اطمينان از سطح كيفيت محصولي كه توليد مي شود . هدف بخش كنترل كيفيت كارخانه اين نيست كه كليه متغيرهاي محصول را حذف كند چون عملاً امكان ندارد بلكه مي خواهد كيفيت محصول را كه در سطح معيني از لحاظ اقتصادي مناسب است ، محدود نمايد . طرح كنترل كيفيت با كيفيت محصول را در جريان توليدش تحت كنترل داشته باشد و حاوي فلوچارتي براي نشان دادن نقاط بازرسي و آزمايش باشد فعاليتهاي توليد به نقشه ها و آئين نامه ها بستگي دارد و تجديد نظر و مرور در آنها توسط بخش كنترل كيفيت بسيار مطلوب است و بايد معيار:
1- كامل و روشن بودن
2- قابليت بازرسي محصول
3- تدوين اداري
4- سازگاري با خواسته هاي خريدار ويژه
5- شركت معيار ارزيابي كافي
6- شناسايي نيازمنديهاي آزمايش
7- استفاده از معلومات قبلي و تجربه روي محصول متمركز باشد .
 بايد به توسعه روش گزارش كيفيت جهت ارائه نتايج بازرسي و آزمون بر مبناي معيار معمول و به صورت مفهوم توجه گردد و تكنيك نمايش براي رسم جوانب ارتباط عمل در تصميم به نوع اقدام اصلاحي كمك زيادي خواهد كرد .گزارشهاي دوره اي حاوي جداول به اندازه گزارشهاي مصور ساده تر بوده واز آنها جهت مقابل را بسهولت مي توان دريافت طرح بازرسي و آزموني كه تهيه مي شود بايد نقاط عمليات بازرسي خط توليد را براي هر مرحله از كنترل ونيز معيار مربوط را مشخص نمايد

تهيه ياداشت وروش گزارش بايد مناسب باشد تاجريان اطلاعات دقيق تر وسريع برقرار گردد لازم است كاربرد آزمون و طرح بررسي همراه با توليد مورد ارزيابي مجدد قرار گيرد چنانچه محصول معيوبي مشاهده شود ادامه بازرسي ضرورت ندارد از طرفي نقاط مسئله خاص است به ضوابط ويژه اي نياز داشته باشد برنامه بازرسي وبازرسي ، دائمي شدن آنها پس از مدت لازم مي باشد .
 بنابراين مطلوب است كه خطر نقاط جديد آزمون بطور دوره اي مرور گردند تا اثر مفيد آنها ارزيابي

شود روش سنتي تعين قيمت تمام شده مواد خام ، كارگر و هزينه بالا سري رادر برمي گيرد محاسبه هزينه توليد به روش كيفيت ، هزينه شكست و جلوگيري را نيز به حساب مي آورد .
 هزينه‌هاي شكست اساساًشامل مولفه هاي قابل برگشت به ماده اول ، آزمايش مجدد دور ريز است و همين زمينه ها از لحاظ سود دهي براي شركت اهميت دارند .هزينه هاي جلوگيري شامل تعليم اپراتور ها براي مهارت بيشتر ، آموزش كارروي دستگاه جديد و ايجاد انگيزه در آنها براي درست انجام دادن كار و همچنين هزينه مطالعه توان ماشيني براي تعيين بهره دهي ، توسعه فرآيند كنترل ها ، تا پس اندازگيريهاي اتوماتيك وبرنامه هاي اصلاحي براي دوره هاي توليد مي باشد وظيفه مهم ديگر كنترل كيفيت ، مرور طراحي براي حصول اطمينان از كافي بودن چگونگي كنترل ، قابل بازرسي ومورد اطمينان بودن محصول در دست توليد و كامل بودن آئين نامه مي باشد بررسي وسيله آزمون وروش آزمون نيز بر وظايف كنترل كيفيت افزوده ميشود در سيكل توليد اقدامات زير صورت مي گيرد .
1- كنترل فرآيند
2- بازرسي و انجام آزمون
3- گزارش مشاهدات و تحليل
4- كنترل توزيع كننده
5- آموزش
6- ارزيابي محصول
7- كنترل دورريز و قرار گرفتن مجدد آن در خط توليد
8- عمليات اجرائي توليد
9- ارتباط با مصرف كننده
10- تحقيق
11- اقدام اصلاحي
 اغلب آئين‌نامه‌هاي دولتي بطور اتوماتيك سبب افزايش قيمت توسط توزيع كننده مي‌گردد اما عوامل مقدماتي در تمام سيستم هاي خوب كنترل كيفت يكي هستند صرفنظراينكه كاربرد آنها تجاري، صنعتي و يا نظامي باشد، شايد در داد و ستد دولتي به مدارك بيشتري براي اثبات انجام عمليات كنترل كيفيت ، نياز باشد وقتي تصميم به قبول يك سيستم كنترل كيفيت اتخاذ شده

مديرت بايد از قواعد مربوطه و روش كار و تصميمات بخش كنترل كيفيت حمايت نمائيد ، حتي اگر اگر اجراي اين سياست سبب كاهش حجم محصول آماده گردد . براي اينكه توليد طبق برنامه صورت گيرد ، بدون آنكه در كيفت كاستي رخ دهد لازم است قسمتهاي مختلف شركت با هم همكاري نزديك داشته باشند و تلاش اجراي كنترل كيفيت معتعهدانه باشد . چنانچه تغيرات كنترل شده

بريكنواختي محصول اضافه شود ، دور ريز و برگشتي كم خواهد شد و بطور كلي هزينه مواد و كارگري تقليل پيدا مي كند صرفه جوئيها را ممكن است از طريق كاهش قيمت به مصرف كننده برسانند و يا برسود بيفزايند .
منبع شماره 2 كنترل كيفيت «علوم اطمينان»

چگونگي جمع آوري داده براي كنترل
 چون كنترل كيفيت اطلاعات مورد نياز را ارزيابي روي داده را بدست مي آورد و همكچنين براي بدست آوردن هرگونه اطلاعاتي نياز به داده مي باشد پس مسائل و چگونگي و هدف از جمع آوري دادها در كنترل كيفيت بيان مي گردد .
منبع شماره 2- ابراهيمي، قنبر، كنترل كيفيت (علوم اطمينان) انتشارات دانشگاه تهران 1371 .
1-1 هدف از جمع آوري داده‌ها:
 به علت اينكه مقادير زيادي داده در كارخانه جمع آوري مي‌گردد بايد هدف مشخص شود چون از روي اين داده ها نتيجه گيري و تصميم گيري صورت مي گيرد چون اينها منابع تصميم گيري هستند اطلاعات از عمليات كارخانه با روش ساخت منتخب تغيير مي‌كند.
نحوه جمع آوري داده براي هدف هاي گوناگون
1- داده براي درك شرايط حقيقي ـ با افزايش تعداد دادها و با استفاده از روشهاي آماري مي توان درك آنها را تسهيل كرد.
2- داده براي تجزيه و تحليل ـ براي بررسي ارتباط بين كالاي معيوب و علت آن ، مي توان از تحليل عددي كمك گرفت .
3- داده براي كنترل فرآيند ـ بعد از بررسي كيفيت فرآيند از اين نوع داده براي تعيين ماهيت فرآيند ساخت استفاد ه مي شود .

4- داده براي تنظيم ـ ازاين نوع داده ها براي تنظيم مقياس دستگاهادر مراحل فرآيند استفاده برد.
5- داده براي پذيرش يا عدم پذيرش يا عدم پذيرش ـ بعد از انجام عمل بازرسي مي‌توان ازاين نوع براي پذيرش يا عدم پذيرش قطعات و فرآورده ها استفاده كرد كه دو روش دارد بازرسي كامل نمونه برداري و براساس اين اطلاعات در مورد محصول تصميم گرفته شود.
1-2 داده صحيح : اطمينان حاصل كردن از داده هاي جمع آوري شده است . كه مي توان 2 سؤال بيان كرد.

1) آيا اطلاعات جمع آوري شده مي تواند حقايق را آشكار سازد؟
2) آيا اطلاعات جمع آوري شده آن چنان مورد تجزيه و تحليل و مقايسه قرار گرفته اند كه بتوانند حقايق را برسانند ؟ مورد (1) در ارتباط با ساله نمونه برداري است در حالي كه مورد (2) ساله فرآيند آماري را بيان مي كند .
1-3 نوع داده ها : داده هاي جمع آوري شده براي چون اطلاعاتي مورد استفاده قرار مي‌گيرد و معمولاً داده ها مي توان به دو گروه تقسيم كرد:
الف) داده هاي اندازه گرفتگي: داده هاي پيوسته مثل وزن ، طول ، زمان و غيره
ب)داده هاي شمردني: داده هاي شمارشي مثل تعداد فرآورده هاي معيوب ، تعداد كالاهاي نا مرغوب در كل ، در صد فرآورده هاي نا مرغوب و غيره .

 علاوه بر اين داده ها مي توانند به سه شكل زير بيان شده اند : 1) داده از نوع ارزشهاي مبني 2) داده از نوع سلسله مراتب 3) داده بر اساس درجه بندي عددي
1-4 تجزيه و تحليل داده ها : بعد از جمع آوري داده ها آنها را تحليل كرده و با استفاده از روشهاي آماري اطلاعات بدست مي‌آيد بنابراين داده ها را بايد طوري جمع كرد كه تجزيه و تحليل بعدي آسان گردد.
1-5 چند تذكر براي جمع آوري داده ها : 1) مطابق نوع داده ها عمل كنيد : عادت كنيد با خاطر اينكه اطلاعات اساس عمليات كاري است به حقايق آشكار شده اهميت بدهيد .
2)هدف از جمع آوري داده ها را روشن سازيد : بايد هدفهاي مرتبط با داده هايي كه هم اكنون جمع آوري مي كنيد را مرور كرده و مؤثر و مفيد بودنش را بررسي كنيد .
3)همه نكات لازم را در جمع داده ها بگنجانيد : چون از دقت در داده ها اطلاعات آماري و پس تصميمات صحيح اتخاذ مي‌گردد.

منبع شماره (3) راهنمايي كنترل كيفيت مؤلف : كاآروايشي كاوا ترجمه : دكتر يحيي زارع مهرجردي .
 مفهوم گسترده كيفيت را رضايت و خواست مشتري تعيين مي كند . براي تأمين چنين خواسته هاي هر محصول بايد داراي دو جنبه باشد . اولاً لازم است طراحي خوب و مناسبي از محصول صورت گيرد و ثانياً بايد اين طرح با اجراي صحيح توسط بخش‌هاي توليدي كارخانه به ثمر برسد .اين دو جنبه با دو اصطلاح « كيفيت طرح » و « كيفيت تطابق » بيان مي شود .

كيفيت طرح : فرض كنيد كه خريد يك نوع پارچه مد نظر باشد مسلماً يك پارچه ظريف مطلوبيت و بافت با مواد بهتر مي باشد افزايش كيفيت طرح قاعدتاً هزينه طراحي و توليد را بالا مي برد ولي اگر محصول با كيفيت باعث سود آوري بيشتر شود هزينه ها مي پوشاند .
كيفيت تطابق : ممكن است دو پارچه با مشخصات فني يكساني توليد گردند كه با هم فرق دارند از نظر رنگ ، نوع بافت اين حالت نشان دهنده عدم تطابق پارچه مذبور با مشخصات مورد نظر طراح و به عبارت ديگر اجراي نا مناسب است .
اهداف كنترل كيفيت : هدف كنترل كيفيت تأمين يك سيستم مؤثر براي تمركز تمام اقدامات سازمان در جهت ايجاد ، حفظ و بهبود كنترل كيفيت محصول و انجام كارهاي توليدي ، توزيع و خدماتي در اقتصادي ترين سطحي كه به رضايت مصرف كننده منجر شود مي باشد .
هر سيكل كنترل شامل اقدامات زير مي باشد.

1) تعيين استانداردها : تعيين عملكرد مطلوب ، ميزان دوام و استانداردهاي هزينه اي محصول
2) ارزيابي عملكرد : مقايسه عملكرد محصول ساخته شده با استانداردها
3) اقدام اصلاحي : انجام اقدامات اصلاحي در صورت عدم رعايت استانداردها
بهبود كنترل كيفيت : براي بهبود كنترل بايد دائماُ سه جنبه محصول يعني استانداردهاي هزينه اي ، عملكرد محصول و مقدار دوام آن مورد توجه قرار گرفته و در جهت بهبود هر يك اقدامات لازم صورت مي گيرد .
فعاليتهاي كنترل كيفيت :
1) كنترل طرح جديد (يا مرور طرح ) : هنگامي كه مشخصه هاي مورد نظر مصرف كننده تعيين مي گردد ، كنترل طرح جديد شامل فعاليتهاي در جهت رعايت آنها در طرح مي شود . در عين حال كه طراحي فرآيند و محاسبات هزينه اي انجام مي گيرد لازم است هم طرح محصول و هم طرح فرآيند و محاسبات هزينه اي انجام گيرد و هم طرح محصول و هم طرح فرآيند مورد بررسي مجدد قرار گيرند تا اشكالات بالقوه كيفيتي ( شامل مشكلاتي نظير دوام محصول ) و مشكلات هزينه اي برطرف شوند ، وظيفه كنترل طرح جديد هنگامي پايان مي پذيرد كه توليد اوليه حاكي از مطلوبيت كيفي

توليد باشد .
2) كنترل مواد ورودي : لازم است روشهايي براي پذيرش قطعات و موادي كه از فروشندگان خارج از شركت يا ساير واحدهاي داخل شركت تهيه مي شود ، طراحي گردد كنترل مواد ورودي را مي توان براي اقلامي كه در يك نقطه از كارخانه ساخته شده در محل ديگري از همان كارخانه استفاده شود . نيز به كار گرفت به منظور ايجاد يك معيار ، رد و قبول براي مواد وروديبايد روشهاي نمونه گيري در اقتصادي ترين سطح طراحي گردد .
3) كنترل حين توليد : وظايف كنترل حين توليد عبارتست از ارزيابي انحرافات مشخصه‌ها و انجام اقدامات اصلاحي ، قبل از انكه مشكلات جدي كيفيتي ايجاد گردد قطعات ، مواد و فرآيندهاي كه در طول عمليات ساخت در كيفيت محصول مشاركت دارند مشغول اين كنترل مي شوند يكي از اهداف كنترل حين توليد آن است كه محصول پايدار و با دوام بوده و به نحو مناسبي شرايط مورد نظر طراح را برآورده سازد خدمات جنبي مرتبط با مشكلات كيفيتي و بررسي شكايات خارج از اين دسته بندي قرار گيرند .

4) مطالعات ويژه فرآيند : اين مطالعات به صورت تحقيقيقات يا آزمايشات خاص و با هدف تشخيص علل اصلي مشكلات كيفيتي انجام مي گيرد . كنترل يا حذف اين علل ممكن است نيازمند اصلاح محصول فرآيند با توجه به تأثيرات آنها بر هزينه هاي توليد باشد .
مزاياي كنترل سيستماتيك كيفيت را مي توان به صورت زير خلاصه كرد :
1) بهبود كيفيت محصول
2) كاهش هزينه هاي ضايعات و دوباره كاري و تنظيم مجدد
3) كاهش هزينه هاي عوامل توليدي از طريق توقف هاي كمتر بهروري بيشتر از نيروي انساني و تجهيزات

4) كاهش هزينه هاي بازرسي
5) دستيابي بهتر به استانداردهاي كيفيتي همراه با سودآوري بيشتر حاصل از فروش ثابت يا فروش بيشتر با قيمت ثابت
6) هزينه كمتر طراحي محصول و فرآيند براي محصولي با استاندارد كيفيتي معين
7) بهبود دانش فني ، اطلاعات معتبرتر مهندسي براي توسعه طراحي و توليد محصول و تشخيص نحوه عملكرد فرآيند
8) بهبود روحيه افراد
هزينه هاي كيفيت :
 تحليل هزينه هاي كيفيت در حقيقت نوعي مطالعه درون بخشي براي يافتن نقطه حداقل هزينه هاي كيفيت است كه لزوماً شركت و مصرف كننده را بهيز مي كند عمده ترين اهداف اين بررسي عبارتند از :
1) تشخيص كليه فعاليتها و امور انجام شده در نيل به مفهوم تناسب براي استفاده
2) تعيين هزينه هاي اين فعاليت ها
3) تفسير مناسب اطلاعات براي كليه افراد ذير ربط
4) كشف موقعيت ها براي بهينه سازي هزينه هاي كيفيت
5) تهيه نمودارها و جداول ثبت مقادير براي نشان دادن روند هزينه هاي كيفيت
اصولاً هزينه هاي كيفيت تحت دو عنوان اصلي هزينه هاي اختياري(1) و هزينه هاي تبعي(2) مورد بحث قرار مي گيرند :
1) هزينه هاي اختياري : كليه هزينه هاي كه به منظور اطمينان از حصول يك سطح كيفيت مطلوب در كالا يا خدمات صرف مي گردد ، هزينه هاي اختياري ناميده مي شود . هزينه هاي مذبور كه بايد تحت اختيار مديريت مصرف شود به دو دسته تقسيم مي گردد :

1) Discretionary costs
2)Consequential costs
1-1)هزينه هاي پيشگيري Prevention costs
 هزينه هاي هستند كه مديريت جهت جلو گيري از بروز اشكالاتي كه كيفيت محصول به زير حداقل سطح قابل قبول تنزل مي دهد ، متحمل مي شود .
2-1) هزينه هاي ارزيابي Appraisal costs
 هزينه هاي هستند كه به منظور تعيين سطح كيفيت واقعي محصول تمام شده ، پيش از عرضه به مصرف كننده صرف مي گردد .
2) هزينه هاي تبعي : در شرايطي كه سطح كيفيت پائين باشد ، هزينه هاي تبعي براي تصحيح خدمات يا محصولات صرف مي شود . در صورت عدم مصرف هزينه هاي اختياري توسط مديريت وقوع اين هزينه ها اجتناب ناپذير خواهد بود . دو دسته هزينه هاي مذكور عبارتند از :
1-2) هزينه هاي نقص داخلي Internal Failure Costs

 هزينه هاي هستند كه بايد براي بهبود سطح كيفيت محصول پيش از رسيدن آنها به دست مصرف كننده صرف شوند .
2-2)هزينه هاي نقص خارجي External Failure Costs
 اين هزينه‌ها براي اصلاح محصولاتي كه پايين‌تر از سطح كيفيت قابل قبول هستند پس از خريد آنها توسط مصرف كننده تحمل مي‌شود.

چگونگي ارتباط ميان هزينه‌ها و سطح كيفيت

 اصولاً اهميت كنترل كيفيت بايد مديران رده بالا و رده متوسط را نسبت به موارد زير هوشيار و آگاه سازد.
1) وضعيت فعلي كنترل كيفيت در كارخانه
2) نوع روشهاي كنترل كيفيت كه مي‌تواند جهت بهبود وضعيت، برحسب اقلام معيوب فعلي، انجام شود اين امر ممكن است به معناي شروع بررسي اصول هزينه‌هاي كيفيت باشد.
3) چگونگي اهتمام مديريت نسبت به بهبود روند كيفي كارخانه از نظر تخصيص هزينه
4) پيشنهاد راهنمائي به سطوح بالاي مديريت به منظور كسب اجازه براي انجام فعاليت‌هاي لازم در جهت بهبود كيفيت
5) شناساندن اين حقيقت كه افزايش هزينه‌هاي پيشگيري يكي از راههاي مؤثر در كاهش مجموع هزينه‌هاي كيفيت مي‌باشد.
منبع شماره 4 : كنترل كيفيت (سيستم، سازماندهي، روشهاي آماري) ترجمه و تأليف: گروه مهندسي، صنايع انتشارات جهاد دانشگاهي صنعتي شريف.

فعاليت‌هاي كنترل كيفيت و انواع آن
1) كنترل كيفيت آماري (Statistical Quality Control)

 پيشينه كنترل كيفيت آماري به سالهاي 1920 ميلادي برمي‌گردد كنترل كيفيت آماري عبارتست از به كارگيري تكنسين‌هاي آماري در كسب اطمينان از مطابقت مشخصه‌هاي كالاي توليدي با استانداردهاي تعيين شده، بكارگيري مدل‌هاي كنترل كيفيت از يك طرف امكان كنترل و بازرسي كالا را با دقت بيشتري و هزينه كمتر فراهم مي‌آورد و از طرف ديگر به توليد كننده كمك مي‌كند تا دامنه تغييرات كيفيت كالا را در محدوده قابل قبول مصرف كننده قرار دهد و از طرفي امكان كشف رو به خرابي رفتن فرآيند توليد را، حتي قبل از آنكه كالايي با كيفيت غيرقابل قبول توليد شود فراهم مي‌آورد دو روش مهم كنترل آماري عبارتنداز:

الف) كنترل در حين توليد (Process Control)
ب) نمونه‌برداري براي پذيرش (Acceptance Sampling)
 معمولاً كنترل فرآيند توليد به كمك نمودارهاي كنترل انجام مي‌گيرد يكي يا بيش از يكي از آماره‌ها نمونه‌ها مانند ميانگين، دامنه، انحراف معيار، … كه در فواصل معين در حين توليد برداشت مي‌شوند بروي اين نمودارها رسم مي‌گردند، توليدكنندگان با استفاده از همين نمودارها مي‌توانند در مورد تحت كنترل بودن يا نبودن فرآيند توليدي خود تصميم بگيرند.

اصول برقراري سيستم كنترل كيفيت آماري
 براي برقرار نمخودن سيستم كنترل كيفيت آماري لازم است تا مراحل زير به ترتيب اجرا گذاشته شوند :
الف) تعيين مقياس اندازه‌گيري كيفيت
 پيش نياز برقراري سيستم كنترل كيفيت، فراهم كردن اطلاعات از طريق اندازه‌گيري متغير تحت بررسي است لذا قبل از برقراري سيستم كنترل متغير مذبور بايد تعيين و مقياس اندازه گيري آن مشخص شود يعني يا داراي مقياس كمي كه كيفيت در مقياس كمي بصورت پيوسته اندازه‌گيري مي‌شود مانند وزن كالاي توليد شده يا قطر قطعه ساخته شده بديهي است كه كيفيت بعضي از قطعات را مي‌توان هم در مقياس كلي و هم در مقياس كيفي ارزيابي نمود.

ب) تعيين استاندارد توليد Product Standard
 يكي از مهم‌ترين مراحل برقراري هر سيستم كنترل كيفيت آماري تعيين استاندارد توليد مي‌باشد كه منظور از آن ميزان كالاي مرغوبي است كه فرآيند در وضعيت موجود هنگاميكه تحت كنترل آماري است توليد مي‌كند. حال بايد براي محاسبه استاندارد فرآيند يا قابليت از چه شيوه‌اي استفاده شود.
بطور خلاصه براي محاسبه قابليت فرآيند مانند هر آزمون آماري ابتدا فرض آزمون Hypothesis testing را برقرار مي‌كنيم لذا داريم :

فرآيند تحت كنترل آماري است :
فرآيند تحت كنترل آماري نيست (فرآيند خارج از كنترل است)
 پس با برداشت تعداد مناسبي نمونه از خط توليد، توزيع كيفيت كالاي توليد شده را مشخص مي‌كنيم (وصفي : توزيع دو جمله‌اي ـ كمي : توزيع نرمال) پس به كمك آزمون مي‌دانيم فرضهاي فوق را مورد بررسي آماري قرار دهيم.

ج) آزمون بهينگي استاندارد Standard optimom testing
 پس از محاسبه استاندارد فرآيند يا قابليت فرآيند بايد بدنبال بهبود فرآيند و استاندارد فوق باشيم كه در اين رابطه از ساير تكنيك‌هاي غيرآماري همچون مديريت توليد مهندسي توليد استفاده مي‌شود.
د) اجراي كنترل
 اجراي كنترل آخرين مرحله در برقراري يك سيستم كيفيت آماري است، سيستم‌هاي كنترل كه در توليد استفاده مي‌شوند غالباً دو نوعند :
 سيستم كنترل شيوراد كه بيشتر در صنايع استفاده مي‌شود و سيستم كيوسام كه به موارد خاص معطوف مي‌گردد.
منبع شماره 5: كاربرد سيستم‌هاي كنترل كيفيت با استفاده از روش‌هاي آماري
نوشته ابوالقاسم بزرگ نيا ـ دكتر حامدرضا طارقيان، انتشارات دانشگاه فردوسي مشهد 1376.

2– كنترل كيفيت كارگاهي
 بطور كلي تركيب نتايج حاصله از ساخت تمام كارها ايجاد كيفيت مي‌كند، بدين معني كه كليه عوامل در يك كارگاه يا كارخانه در كيفيت كالاي مورد نظر دخيل مي‌باشند، از اينرو در هر كارگاه پنج عامل مي‌توان سطح كنترل را در كارخانه ارتقاء‌ داد.
الف) خط و ارتقاء‌كيفيت محصولات
ب) كاهش هزينه‌هاي توليد
ج) توليد و حمل محصولات در مدت زمان برنامه‌ريزي شده
د) اطمينان ايمني در محيط كار
هـ) بهبود روابط انساني و ايمني محيط مناسب كاري
 هيچ كارگاهي بدون وجود اين پنج عامل نمي‌تواند بنحوي عمل كند و لازم به تذكر است كه اين پنج عامل بايد بطور همزمان مورد استفاده قرار گيرد. با در نظر گرفتن همين عوامل مي‌توان دايره كنترل كيفي را از گروه كوچكي از كارگران تشكيل داد كه متعهد به انجام و اجراي وظايف كنترل كيفيت كارگاهي باشند.
منبع شماره6: كنترل كيفيت عملي ـ انتشارات خاتون

تهران 1376- ص21-20 نوشته حميد داودپور.
3) مهندسي كيفيت Quality Engineering
 منظور از مهندسي كيفيت، كنترل و تعديل مشخصه‌هاي محصول در حين توليد و يا فني پيش از شروع توليد مي‌باشد به گونه‌اي كه هزينه‌هاي توليد و زيانهاي كيفيت را كمينه نمايد مهندسي كيفيت از زمان بررسيهاي تحقيق و توسعه (R&D) كار خود را آغاز نموده و در طراحي سيستم، طراحي فرآيند، طراحي پارامترها، تلاشها، … دخالت مي‌كند تمامي تلاش و هدف مهندسي كيفيت نزديك نمودن پارامترهاي توليد به مقادير اسمي طراحي شده و كاهش هزينه‌‌هاي تولي

د و زيانهاي كيفي مي‌باشد از مزاياي مهندسي كيفيت مي‌توان به اين نكته اشاره كرد، اگر در حين توليد و كنترل كيفيت محصول متوجه شويم كه پارامترهاي توليد شده با مقادير اسمي تفاوت دارند، هزينه تعديل و تنظيم فرآيند بسيار بيش از هنگاكي است كه مهندسي كيفيت از ابتدا در طراحي فرآيند، پارامترهاي محصول و … دخالت دارند.

منبع شماره6 : توماس هسينگ، جنبشي تا گشي، مهندسي كيفيت در سيستمهاي توليدي،
ترجمه بابك بيدختي، انتشارات پارس، تهران 1373، ص 17 تا 18.
1-3- مهندسي كيفيت در طراحي توليد : به منظور اجراي يك سيستم مهندسي كيفيت و رسيدن به محصولي با دوام و با كاركرد مورد قبول، كوشش‌هاي كنترل كيفي در حين توليد (Offline QC) بايد در فازهاي مهندسي و توليد محصول دنبال شوند و ادامه يابند در طول فازهاي طراحي محصول و مهندسي توليد، اين سه مرحله كه اساس كار مهندسي كيفيت نيز مي‌باشد بايد دنبال شوند.
1-1-3 – طراحي سيستم (System design) منظور از طراحي سيستم، ارائه يك خط مشي اوليه جهت طراحي و توليد محصول مي‌باشد بعنوان مثال در طول فاز طراحي محصول مستلزم طراحي

نمونه اصلي و تعيين مواد اوليه، قطعات و اجزاء سيستم‌هاي كلي مي‌باشد و در فاز توليد، تعيين فرآيند توليد محصول مي‌باشد، بطور كلي منظور از طراحي سيستم، استفاده از سيستم‌هاي توليدي مي‌باشد كه در محدوده و تلرانسهاي تعيين شده با كمترين هزينه توليد كند.
2-1-3 – طراحي پارامتر (Parameter design)
 در اين مرحله اندازه فاكتورهاي قابل كنترل براي كمينه كردن اثر فاكتورهاي بعدي كاركرد بر خصوصيات محصول محاسبه مي‌گردند بدين معني كه ناهماهنگي فرآيند توليد با محصول را مي‌توان بوسيله تعيين مقادير بهينه پارامترها كمينه نمود.
3-1-3 – طراحي تلرانس (Tolerance design)
 اين مرحله در صورت عدم كفايت طراحي پارامترها جهت كم شدن تغييرات مشخصه‌هاي عملكرد به كار گرفته مي‌شود يعني مي‌توان با تعيين حدود همچنان تغييرات فرآيندي محصول را كمينه نمود (تعيين حدود كنترلي)

روشهاي ارتقاء كيفيت (Quality optimum method)
 اكثر واحدهاي توليدي سعي دارند تا سطح كيفي توليدات خود را بالا ببرند براي اينكار دلايل زيادي دارند براي اين منظور راههاي مختلف براي ارتقاء اين بهسازي و ارتقاي كيفيت مطرح مي‌شود كه اگر چه بعنوان يك سيستم اطلاع رساني كنترل كيفيت مطرح مي‌باشند اما از جمله راههاي اجتناب ناپذير زمينه مي‌باشند.
الف) تحقيق و توسعه : منظور جستجو براي يافتن راههاي بهينه توليد و ارائه طرحهاي نوين و مناسبتر كالا كه همگي نتايج حاصل از تحقيقات مي‌باشد.

ب) رقيبان : استفاده از نظرات ديگران و بخصوص كارهاي ديگران منابع بالقوه سرشاري در زمينه بهسازي كيفيت محسوب مي‌شود.
ج) پيشنهادات مصرف كننده : پيشنهادات و شكايات مصرف كننده از جمله مهمترين منابع بهسازي كيفيت مطرح مي‌شود، با تجزيه و تحليل دقيق از طريق نظرخواهي سيستم مي‌توان به ابعاد كيفيت از ديد مصرف كننده پي برد كه اين امر نقش بسزاي واحد بازاريابي را مشخص مي‌كند.

د) كاركنان : از ديگر منابع مهم بهسازي كيفيت استفاده از نظرات كاركنان مي‌باشد، چرا كه آنها با داشتن ارتباط مستقيم با محصول و فرآيند توليد، براحتي به نقاط قوت و ضعف كالا آشنا هستند در نتيجه با ايجاد گردهمائيهاي داوطلبانه گروهي از كاركنان (مراكز كيفيت) و به صورت منظم مي‌توان عوامل بهسازي كيفيت را در كالا و محيط كار را شناسايي و به كار گرفتن ژاپن اولين كشوري است كه از اين گردهمائيها استفاده شايان توجهي كرد.