بخشی از مقاله
چکیده
در سازه هاي صنعتی بزرگ، پیچیدگی هاي فراوانی در تمامی سطوح وجود دارد که اطلاع از میزان تاثیر و جایگاه هر بخش در تولید خطا، به بهینه سازي تصمیمات کمک شایانی می نماید. در این مقاله که بصورت نظر سنجی پرسشنامه اي انجام پذیرفته، به مطالعه عوامل و بخش هاي متداول تاثیر گذار در تولید خطا و رتبه بندي آن پرداخته شده است. عوامل مد نظر و اصلی تاثیر گذار در روند اجرایی پروژه شامل: کارفرما، مشاور و پیمانکار می باشد. در رتبه بندي عوامل موثر در تاخیر از مقیاس لیکرت بهره گرفته شده است. بر اساس نتایج ، از نظر مجموع پرسش شوندگان، پیمانکار با ضریب همبستگی R2 =2/992 بیشترین سهم را در تولید خطا، افزایش هزینه و زمان انجام پروژه داشته و کارفرما و مشاور به ترتیب با R2 =2/979 و R 2 =2/958 ، رده هاي دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند. همچنین در بین بخش هاي مربوط به پیمانکار، کارفرما و مشاور به ترتیب بخش هاي نظارت و کنترل کیفیت، بودجه بندي و طراحی مهمترین عامل می باشند. و بدي شرایط آب و هوا در جایگاه آخر قرار دارد.
واژگان کلیدي: تاخیر، نظر سنجی، خطا، سازه فلزي، مقیاس لیکرت.
مقدمه
جهت مدیریت و کاهش اثرات سوء خطا هاي موجود در راه انجام یک پروژه بزرگ فلزي صنعتی، بدلیل پیچیدگی هاي فراوانی در تمامی سطوح، می بایست در شناخت بیشتر عوامل تولید خطا کوشش بیشتري نماید. پس از شناخت عوامل خطا، میزان تاثیر آن نیز از اهمیت ویژه اي برخودار است که باید در برنامه ریزي ها ملاك عمل قرار گیرد. با توجه به اینکه سازه هاي صنعتی، عمدتا بزرگ و پیچیده می باشند لذا علاوه بر تامین و کنترل کیفیت، در بخش کنترل هزینه ها و زمان انجام پروژه نیز باید تمرکز مناسبی ایجاد نمود. این امر در صورتی محقق می گردد که قبل، حین و بعد از اجراي پروژه ها چارچوبی هدفمند حاکم باشد و در مسائلی همچون تعیین استراتژي پروژه ها، مطالعه، شناسایی و اولویت بندي ریسکها، برنامه ریزي و در نهایت درکنترل مناسب امور اجرایی اقدامات لازم انجام پذیرد. این اقدامات به کاهش یا اجتناب از تحمیل هزینه هاي معمول و پیش بینی نشده کمک می کند. لذا در راستاي شروع فرآیند مدیریت کلان و هدفمند نیاز به شناخت خطاها و میزان تاثیر آن ها می باشد.
با مطالعه دلایل اصلی تاخیر در پروژه هاي ساخت در مصر، دلایل اصلی و عامل تولید آنها بدین شرح عنوان شده است: فاینانس و مالی بوسیله پیمانکار در طی ساخت، تاخیر در قرارداد پیمانکار توسط مالک، تغییرات طراحی بوسیله مالک یا نماینده او در طی ساخت، قرارداد هاي جزء در طی ساخت و عدم استفاده از مدیران کار آزموده در ساخت و مباحث مالی . - Desai and Bhatt,2013 - از بررسی تاثیرات تاخیر روي پروژه هاي ساخت در ترکیه، از عوامل برنامه ریزي و زمان بندي، نوسان قیمت ها، دوباره کاري در ارتباط با اشتباهات، تاخیر در تحویل مصالح، درخواست مالک، مدیریت ضعیف سایت و پیچیدگی پروژه به عنوان دلایل اصلی تاخیر یاد شده است . - Nielsen et al,2013 -
در تحقیقی روي فاکتورهاي مهم تاثیرگذار بر تاخیر در پروژه هاي عمرانی در ایران بیان شده است که تاخیرات یکی از مسائل ا صلی در پروژه ههاي ساخت در کشورهاي درحال توسعه بوده به طوریکه تاثیرات منفی روي پروژه را می توان با شناسایی علل تاخیرات تعیین نمود و تاثیر آن را کاهش داد لذا با رتبه بندي تاثیرات تاخیر بین نقطه نظرات مشاور و پیمانکار عنوان شده است که در مجموع افزایش زمان پروژه در جایگاه اول و به ترتیب افزایش هزینه ها، بحث ها، مشاجره ها، افزایش موضوع بحرانی شدن داوري بین دو طرف، خلع ید و یا ترك کار از طرف پیمانکار و در نهایت رسیدگی قضایی در رده هاي بعدي قرار دارند - Pourrostam and Ismail, 2012 - .
در مطالعه بصورت نظرسنجی در ساخت صنایع هند، فاکتورهاي تاخیر بصورت: کمبود نیروي متخصص و غیر متخصص، تغییرات طراحی بوسیله کارفرما یا نماینده وي در ساخت، نوسان قیمت ها، زمان انتظار زیاد جهت دسترسی تیمهاي کار، دوباره کاري ناشی از اشتباهات عنوان گردید و براساس رتبه بندي عوامل تاخیر، عدم مهارت نیروها در جایگاه اول و تغییر طراحی از طریق کارفرما و نوسانات قیمت و ... در جایگاه بعدي قرار دارند . - Ravisankar et al, 2011 - با تحلیل ساخت پروژه هاي ساختمانی که از مرور نظرسنجی هاي قبلی بدست آمده است، بعضی از مهمترین فاکتورهایی که باعث تاخیر در پروژه ها هستند را به شرح ذیل میتوان یاد کرد: تجربه کم و ناکافی پیمانکار، طرح ریزي و زمان بندي غیر موثر پروژه ، نظارت و مدیریت ضعیف در سایت، تغییرات طراحی بوسیله کارفرما و یا نماینده وي در طی ساخت، تاخیر در فراهم کردن مصالح، غیرقابل اعتماد بودن پیمانکاران جزء، تاخیر در اجراي بازرسی و تست، آموزش ندیدن کارگروه ها، تغییر دستور کار، تاخیر در تحویل سایت، تاخیر در اصلاح نقشه هاي طراحی، تاخیر در پیشرفت پیمان ها، کندي در طراحی و ابلاغ
