بخشی از مقاله
خلاصه
در این مطالعه با استفاده از داده هاي زیاد حرکات قوي ثبت شده توسط شبکه ملی شتاب نگاري ایران - NSMNI - به دنبال رابطه اي بودیم که بتواند طیف پاسخ را براي محدوده پریودي 0/1 تا 3 ثانیه و براي میانگین دو مولفه افقی حرکات قوي، پیش بینی کند. روابط کاهیدگی طیف پاسخ براي میرایی بحرانی %5 به صورت تابعی از پریود، بزرگی زلزله و فاصله کانونی در شرایط ساختگاهی مختلف برآورد گردید. براي این منظور دو مولفه افقی 883 رکورد شتاب نگار مورد پردازش قرار گرفت تا مدل پیش بینی کننده حرکات قوي براي ایران و سه زیر منطقه اصلی لرزه اي آن - البرز، زاگرس و شرق ایران - ، و همچنین ناحیه جنوب مرکزي بدست آید.
مجموعه داده ها شامل 79 زلزله از 1987 تا 2007 میلادي و با ممان بزرگی 5 و بالاتر از آن می باشد. مدل کاهیدگی انتخاب شده به صورت یک مدل سه تکه اي می باشد. براي تعیین ضرایب کاهیدگی از روش مونت کارلو استفاده شد. نتایج نشان می دهند که تنها دو ضریب به شدت وابسته به پریود می باشند در حالی که دیگر ضرایب وابستگی خاصی به پریود ندارند. در این مطالعه وابستگی فرکانسی ضرایب کاهیدگی در ایران و زیر مناطق لرزه اي آن در ساختگاه هاي خاك و سنگ مورد بررسی قرار گرفت.
مقدمه
منطقه مورد مطالعه فلات ایران با عرض جغرافیایی 25 تا 40 درجه شمالی و طول جغرافیایی 44 تا 63 درجه شرقی می باشد - شکل . - 1 فلات ایران منطقه اي با فعالیت لرزه خیزي بالا می باشد، که در طول تاریخ شکل گیري آن تعداد زیادي زلزله فاجعه بار در آن رخ داده است1]و.[2 ویژگی هاي سایزمو تکتونیک ایران بسیار پیچیده می باشد و در مناطق مختلف تفاوت بارزي را نشان می دهد. لرزه خیزي، مکانیزم گسلش و سایزموتکتونیک ایران توسط محققان زیادي مورد بحث واقع شده است3]، 4، 5، 6، 7 و .[8 محققین مرزهاي تکتونیکی ایران را بر اساس تفاوت سبک تکتونیکی هر منطقه تعریف کرده اند.
اگر چه تعداد زیادي حرکات قوي توسط شبکه ملی شتاب نگاري ایران - NSMNI - ثبت شده است، اما توزیع غیر یکنواخت این داده ها بر روي ایران ما را محدود به ارائه مدل پیش بینی کننده حرکات قوي، تنها براي سه منطقه تکتونیکی مجزاي البرز، شرق و زاگرس و همچنین براي جنوب مرکزي ایران کرد . در این مطالعه رابطه اي ارائه شدکه طیف پاسخ1 شتاب مطلق در میرایی بحرانی %5 و در محدوده پریودي 0/1 تا 3 ثانیه را پیش بینی می کند. از اینرو، روابط کاهیدگی2 طیف پاسخ براي میرایی بحرانی %5 به صورت تابعی از پریود، ممان بزرگی و فاصله کانونی در شرایط ساختگاهی مختلف برآورد گردید.
داده هاي حرکات قوي
در این مطالعه مولفه هاي افقی 883 رکورد شتاب نگار مربوط به 79 زلزله با ممان بزرگی بالاتر از 5 استفاده شد. این رکورد ها به گونه اي انتخاب شده اند که هر زلزله حداقل 3 رکورد با فاصله کانونی کوچکتر از 350 کیلومتر داشته باشند. با استفاده از مولفه هاي افقی این داده ها مدل پیش بینی کننده طیف پاسخ شتاب مطلق در میرایی %5 و در محدوده پریودي 0/1 تا 3 ثانیه براي ایران و همچنین براي مناطق فعال تکتونیکی آن - البرز، زاگرس و شرق و ناحیه جنوب مرکزي ایران - ارائه شد. شکل 1 محل وقوع و ایستگاه هاي ثبت کننده این زلزله ها را نشان می دهد. جدول 1 مشخصات زلزله ها به همراه محل وقوع آن در مناطق فوق را نشان می دهد.کانون زلزله و ایستگاه ها در شکل 1 نشان داده شده است.
شکل 2 توزیع بزرگی زلزله ها را بر حسب فاصله کانونی نمایش می دهد تعداد رویداد هاي مورد استفاده و تعداد رکورد هاي متناظر به آن براي ایران و زیر مناطقش در جدول 1 آورده شده است. این جدول همچنین حاوي اطلاعاتی درباره شرایط ساحتگاهی ایستگاه ثبت کننده رکورد نیز می باشد. شرایط ساختگاهی ایستگاه هاي شتاب نگاري به صورت ساختگاه خاك و سنگ طبقه بندي شد. این طبقه بندي بر اساس سرعت موج برشی - مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن- - BHRC صورت گرفت. با استفاده از متوسط سرعت موج S در 30 متر رویی زمین - Vs-30 - ، براي ساختگاه خاك سرعت موج برشی کمتر یا مساوي 750 متر بر ثانیه و براي ساختگاه سنگ سرعت موج برشی بزرگتر از 750 متر بر ثانیه در نظر گرفته شد.
