بخشی از مقاله
چکیده:
برخی از مهمترین راهکارهای بهینه سازی برنامه ریزی نیروی انسانی در سازمان ها عبارت اند از: استانداردسازی نیروی انسانی، وضع قوانین مناسب برای جذب و نگهداری نیروی انسانی، اصلاح نظام پرداخت حقوق نیروی انسانی، تلفیق فعالیتهای آموزشی و پرورشی، تربیت نیروی انسانی متفکر و خلاق، ایجاد فرصت های برابر آموزشی، پیش بینی میزان عرضه نیروی انسانی، تدوین نظام سنجش صلاحیت علمی معلمان، اصلاح نظام ارزشیابی کارکنان و معلمان، مشارکت کارکنان در برنامه ریزی نیروی انسانی، برآورد نیروی انسانی مورد نیاز سازمان آموزش و پرورش، ارزیابی برنامه های نیروی انسانی، توسعه کمی و کیفی آموزش های فنی و حرفه ای و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات.برنامه ریزی نیروی انسانی در سازمان از آن رو مهم است که دستیابی به چندین مقصود را امکا ن پذیر می سازد و مهم آن است که با در نظر گرفتن بهترین منافع فرد وسازمان نیازهای آینده به نیروی انسانی مشخص شود و ناهمخوانی ها از میان برداشته شود .
برنامه ریزی نیروی انسانی کاهش هزینه هایی را می پردازد که از راه غیبت، ترک خدمت بی اندازه کارکنان، پایین بودن بهره وری و برنامه آموزشی بی ثمر پدید می آیند. برنامه ریزی نیروی انسانی در واقع پایه هایی را برای تدوین سیاستها ی کلی جذب ، گزینش ، آموزش ، جابه جایی ، ترفیعات و ... نیروی انسانی شکل می دهد . اولین و ساده ترین تعریفی که از برنامه ریزی نیروی انسانی شده است متعلق به - - میلکویج و ماهوتی - - - - 1979 است که گفته اند برنامه ریزی نیروی انسانی عرضه و تقاضای آتی کارکنان را به طور نظام یافته در سازمان ها پیش بینی می کند - - “ میلکویج و ماهوتی ، 1979، ص - - 73-74
کلمات کلیدی: برنامه ریزی نیروی انسانی، عرضه نیروی انسانی، تقاضای نیروی انسانی، سازمان، منابع انسانی
مقدمه
نیروی انسانی گرانبهاترین منبع سازمان برای شکوفاسازی استعدادها و دست یابی مستمر به عملکرد عالی محسوب می شود .مدیران در مواجهه با فشارهای محیط رقابتی جدید ، می کوشند تا حد امکان استعداد نیروی انسانی خود را به طور کامل شکوفا سازند ، زیرا اگرسازمان بخواهد حتی با برخورداری از رسالتی روشن و راهبردهایی مطلوب و ساختارهای سازمانی کار آمد و طراحی شغل مناسب، به طور کامل به هدفهای خود دست یابد، به نیروی انسانی توانمند و مستعد نیز نیاز خواهد داشت . همین امر موجب شده که امروزه موضوع مدیریت منابع انسانی در سازمانها از اهمیت ویژه ای برخوردار گردد . مدیران سازمانهای اجتماعی برای نیل به یک نظام پایدار و کسب مقاصد و م أموریت های آرمانی می کوشند ، نیروی انسانی خود را در یک نظام متعادل ، منطبق بر ضوابط و اصول عقلی و منطقی سامان دهند تا تحقق هد فهای سازمانی تسهیل شود .
دو وظیفه مهم مدیریت منابع انسانی برنامه ریزی و سازماندهی نیروی انسانی سازمان است .برنامه ریزی نیروی انسانی، منابع انسانی لازم برای فعالیتهای آیند ه را مشخص می سازد و مدیران را یاری می دهد تا نوع و میزان نیروی انسانی مورد نیاز برای رسیدن به هدفها و برنامه های آینده سازمان را برگزینند. سازماندهی نیروی انسانی هم که بخشی از فعالیتهای مربوط به برنا مه ریزی انسانی را در برمی گیرد، برنامه ریزی نیروی انسانی برنامه ای است که منابع انسانی مورد نیاز را پیش از نیازواقعی و برای رسیدن به هدفهای سازمانی پیش بینی می کند و مدیران سازمانی، به ویژه مدیران پرسنلی را قادر می سازد تا گام های لازم را در زمانهای مناسب برای تضمین وصول به آن هدفها بردارند . برنامه ریزی نیروی انسانی در واقع پایه هایی را برای تدوین سیاستها ی کلی جذب ، گزینش ، آموزش ، جابه جایی ، ترفیعات و ... نیروی انسانی شکل می دهد . اولین و ساده ترین تعریفی که از برنامه ریزی نیروی انسانی شده است متعلق به - - میلکویج و ماهوتی - - - - 1979 است که گفته اند: برنامه ریزی نیروی انسانی عرضه و تقاضای آتی کارکنان را به طور نظام یافته در سازمان ها پیش بینی می کند - - “ میلکویج و ماهوتی ، 1979، ص - - 73 -74
بیان مسأله
امروزه خطوط اصلی برنامه ریزی آموزشی و تامین نیروی انسانی مورد نیاز در سازمان های مختلف ، تابع برنامه ریزی نیروی انسانی شده است. بدون شک مهمترین منبع هر سازمان ، نیروی انسانی آن است عوامل تشکیل دهنده این نیرو ، موجودات با احساس و شعوری هستند که چنانچه انگیزش کافی داشته باشند توان، استعداد و مهارت خود را در خدمت سازمان به کار خواهند گرفت و چرخ های آن را به حرکت در خواهند آورد . بنابراین موفقیت و پیشرفت هر سازمان به نیروی انسانی آن بستگی مستقیم دارد. بنابراین برای تامین ، نگهداری و آموزش نیروی انسانی مورد نیاز هر سازمان باید برنامه ریزی نمود، اما نیروی انسانی مانند سایر منابع سازمان نیست که چون در اختیار سازمان قرار گرفت برای همیشه در آن بماند بلکه پیکره آن را انسانهای مختاری تشکیل می دهند که ممکن است به دلایل گوناگون سازمان را ترک کنند. لذا برای نیروی انسانی بعد از تجزیه و تحلیل شغل از مهمترین وظایف مدیریت منابع انسانی به حساب می آید . هر سازمانی که بخواهدکارآمد باشد و به اهداف عالی خود برسد. دو وظیفه مهم مدیریت منابع انسانی ، برنامه ریزی و سازماندهی نیروی انسانی سازمان را باید در اولویت اهداف آن سازمان قرار گیرد.به نظرعباسپور - - 1382 در مورد اهمیت برنامه ریزی منابع انسانی برخی از فرایندهای اساسی در درون سازمان را تسهیل می کند:
-1برنامه ریزی متوالی استمرار رهبری را تسهیل و تضمین می کند.
-2 فراهم بودن کارکنان و مجموعه مهارت های آنان در آینده برنامه ریزی راهبردی را تسهیل می کند.
-3 بررسی نیازمندی های شغلی و تواناییهای کارکنان، درک تغییرات و گرای ش ها نیروی کار را در بازار تسهیل می سازد.
-4 سازمان با تعیین مهارتهایی برای کسب اهداف راهبردی مورد نیاز و همچنین تضمین موفقیت شغلی آتی در سازمان، رشد و گسترش کارمندان را تسهیل می کند.
-5 با تعیین نیازهای کارکنان در واکنش به برنامه ریزی استراتژیک، تخصیص منابع و برنامه ریزی بودجه را تسهیل می کند.
اهمیت و ضرورت تحقیق
- قسمت اول آن اهمیت و ضرورت تئوریک می باشد : مهمترین منبع در هر سازمان نیروی انسانی آن است . عوامل تشکیل دهنده ی این نیرو موجودات با احساس و با شعوری هستند که چنانچه انگیزش کافی داشته باشند ، استعداد و مهارت خود را در خدمت سازمان بکار خواهند گرفت و چرخهای آن را به حرکت درخواهند آورد . - قسمت دوم اهمیت نیروی انسانی و اهداف آتی سازمان ها ست که ایجاد انگیزه بهینه بودن و بهره ور بودن نیروها و تقویت انگیزه تلاش بیشتر با برنامه ریزی مناسب نیروی کار می باشد. لذا مراحل برنامه ریزی نیروی انسانی شامل 3 مرحله به شرح زیر می باشد :
مرحله اول : پیش بینی میزان تقاضای نیروی انسانی در آینده
مرحله دوم : پیش بینی میزان عرضه نیروی انسانی در آینده
مرحله سوم : پیش بینی نحوه ی تطبیق عرضه و تقاضای نیروی انسانی در آینده
اهداف
-1تببین و بررسی راهکارهای بهینه سازی برنامه ریزی نیروی انسانی در سازمان ها -2 تعیین تاثیربکارگیری مراحل برنامه ریزینیروی انسانی دربهینه سازی منابع انسانی در سازمان ها -3 تعیین تاثیر پیش بینی عرضه نیروی انسانی بر بهینه سازی منابع انسانی در سازمان ها -4 تعیین تاثیر تقاضای نیروی انسانی بر بهینه سازی منابع انسانی در سازمان ها -5 تعیین تاثیرفعالیت های نظام تطبیقی عرضه و تقاضای نیروی انسانی بر بهینه سازی منابع انسانی در سازمان ها نمودار - الگوهای برنامه ریزی منابع انسانی - یا شاخص های عرضه و تقاضا ی برنامه ریزی نیروی انسانی فیلیپو
سئوالات پژوهشی
-1 پیش بینی عرضه نیروی انسانی بر بهینه سازی منابع انسانی در سازمان ها موثر است؟ -2 پیش بینی تقاضای نیروی انسانی بر بهینه سازی منابع انسانی در سازمان ها موثر است؟
