بخشی از مقاله
چکیده
در عصر حاضر ترکیب و تلفیق سازه و معماری که 2 عنصر ضروری و جدایی ناپذیر هستند بیش از پیش نمود یافته و عدم توجه به آن میتواند باعث ایجاد نقص در شکلگیری ساختمان شود. پیشرفت تکنولوژی باعث بوجود آمدن نیازها و خواسته های جدیدی در زمینه مهندسی سازه شده است. افزایش جمعیت جهان با پیشرفتی که بشر در تکنولوژی داشته و مطرح شدن محدودیت امکانات طبیعی سیر ساختمان سازی را به سمتی برده که بتوان با استفاده از شیوه های نوین طراحی، قابلیت استفاده بهینه از فضا به حداکثر ممکن برسد.هزینه و زمان در ساخت و ساز در روزگار امروزی اهمیت بسیاری یافته و همین باعث گرایش بیشتر به سازه های متحرک شده است که نمونه آن را میتوان در در اجرای ساختمان های مقاوم در برابر زلزله مشاهده کرد.
در این مقاله از روش اسنادی کتابخانه ای به دلیل استفاده از مقالات و کتاب ها برای جمع آوری اطلاعات بهره برده ایم.همچنین از منابع اینترنتی نیز استفاده شده است و این نتیجه بدست آمد اکنون معماری در موقعیتی قرار گرفته که میتواند با استفاده از فناوری های جدید ،زیبایی شناسی عملکردهای گذشته را دوباره بدست آورد.این سازه ها قادرند که ترکیب بندی های فضایی متفاوتی بیافرینند که پایداری و تعادل قابل قبولی داشته باشد.این سازه ها مزایایی دارند که از آن جمله میتوان به کم هزینه بودن و مقاومت بالا نسبت به خطرات اشاره کرد میباشندکه این امر باعث ایجاد امکانات جدیدی برای استراتژی های ساختمان های امروزی میشود.
-1 مقدمه:
در عصر حاضر ترکیب و تلفیق سازه و معماری که 2 عنصر ضروری و جدایی ناپذیر هستند بیش از پیش نمود یافته و عدم توجه به آن میتواند باعث ایجاد نقص در شکلگیری ساختمان شود. پیشرفت تکنولوژی باعث بوجود آمدن نیازها و خواسته های جدیدی در زمینه مهندسی سازه شده است. افزایش جمعیت جهان با پیشرفتی که بشر در تکنولوژی داشته و مطرح شدن محدودیت امکانات طبیعی سیر ساختمان سازی را به سمتی برده که بتوان با استفاده از شیوه های نوین طراحی، قابلیت استفاده بهینه از فضا به حداکثر ممکن برسد.
هزینه و زمان در ساخت و ساز در روزگار امروزی اهمیت بسیاری یافته و همین باعث گرایش بیشتر به سازه های متحرک شده است که نمونه آن را میتوان در در اجرای ساختمان های مقاوم در برابر زلزله مشاهده کرد. - مشکسار،روشن ضمیر، - 1390 بنظر میرسد که ساختمان های جدید، باید به گونه ای متنوع تر، انعطاف پذیرتر و قابل انطباق با هر گونه تغییرات احتمالی آینده ساخته شوند که این امر نیاز به تمهیداتی در طراحی و سازه دارد. با نگاهی به گذشته میتوان فهمید که انسان چگونه توانست با خلق ابتدایی تر ین ساختار متحرک بر مشکلات زندگی خود غلبه کرده و خانه های متحرک و شهرسازی انعطاف پذیر را برپایه نیازهای خود به گونه ای طراحی کند که بتواند از آن در آینده نیز بهره گیرد .
این متحرک سازی بعدها در پل سازی نیز حضور یافت و بدین گونه قابلیت انطباق با نیازهای آینده را دارا شد. این نوع سازه ، بسیار ارزان قیمت است و در آن فقط از میزان کمی ملات - گل و آهک - استفاده شده است. - - www.omranhami.com سازه های فضا کار به نوعی الهام گرفته از طبیعت می باشند .سازه های متحرک در واقع یک نوع از سازه های فضا کار می باشد.استفاده از این سازه ها در کشورهای زلزله خیز و با سیلابهای مخرب که عده ای از انسان ها را بی خانمان می کند می تواند کمک موثری به حفظ جان و مال این عزیزان داشته باشدو خسارات جانی و مالی را کاهش دهد .
از ایده هایی که در معماری مورد توجه قرار گرفته است سقف متحرک است که در بیشتر ورزشگاهها و آمفی تاتر ها کاربرد دارد که به گونه ای طراحی میشوند که قابلیت باز و بسته شدن را در فصول های مختلف سال را دارا می باشد. و شرایط اقلیمی مناسبی به وجود می آورد. - غفوری، - 1393 بعد از جنگ جهانی دوم ارتش آمریکا به تحقیقات گسترده ای در زمینه سازه متحرک پرداخت و حتی سازمان هوا و فضای آمریکا نیز در این زمینه پژوهش را آغاز کرد .در مورد ساختارهای متحرک و تاریخچه ی شکلگیری آنها میتوان گفت که قدمت آن به چند هزارساله میرسد .
از جهتی دیگر سرآغاز آنها را میتوان در شکلگیری جوامع کوچ نشین و عشایری جستجو نمود؛ جایی که انسان کوچ نشین نیاز به ساخت مسکنی موقت با قابلیت انتقال را احساس کرد و بدینگونه اولین نمونه های چادرهای ساخته شده از پوست جانوران به عنوان گونه های نخستین ساختارهای متحرک شناخته شد. تا کنون در مورد سازه های متحرک، تحقیقات زیادی صورت گرفته است . از پژوهشگران پیشگام در این زمینه میتوان به امیلو پرز پینرو اسپانیایی و فرای اتو آلمانی اشاره کرد . این دو نفر پایه گذار اصول و قواعدی شدند که سالها مورد استفاده ی پژوهشگران و طراحان قرار گرفته است .
از دهه ی 1960 به بعد افراد زیادی در این مورد فعالیت انجام دادند که از آن جمله می توان به پروفسور مولائرت ، چاک هابرمن1 ، سانتیاگو کالاتراوا2 و پروفسور سرجیو پلیگرینو اشاره کرد. - شفیق زاده و همکاران، - 2013 سرچشمه تحرک در سازه به هنر برمیگردد. در آغاز قرن 11 ، هنرمندان سعی کردند مجسمه هایی بسازند که دارای اعضای متحرک باشند .در زندگی چادرنشینان نیز سازه حرکتی مشاهده میشود .
چادرهای آنها سازه هایی متحرک هستند که قابلیت جمع شدن دارند و چادرنشینان قابلیت حمل آن را دارند .سازه های متحرک سازه هایی تاشو و قابل حمل همچنان در معماری متحرک مشاهده می شوند .مایکل فاکس در سال 2000 سازه متحرک را بنایی با موقعیت متغیر و سیار و هندسه ای متغیر و متحرک تعریف کرد بنابراین مفهوم سازه متحرک در اصل مفهوم هوشمندانه نیست بلکه نوعی توانایی را در ذهن متبادر میسازد که میتواندباعث کنترل سازه ها شده و اجزای مخلتف آن را حرکت دهد. - - FOX,2007در این مقاله قصد داریم سازه های متحرک در ساختمان ها را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم.
-2 پیشینه تحقیق:
تابان و همکاران - - 1392 در پژوهش خود در ارتباط با سازه های متحرک کوشیدند تا انواع سازه های متحرک و موارد استفاده آن را بیان کرده است.این سازه ها میتواند اثرات ناشی از زلزله ر و خسارت های وارده و پیامدهای زیانبار ناشی از عدم به کار گیری تمهیدات لازم را کاهش دهد. معلای مزرعی - 1393 - در تحقیق خود دریافتند که امروزه سازه های متحرک جایگاهی پیدا کرده که درآن با استفاده از نوآوری های فناوری های جدید ،زیبایی شناسی عملکردهای پویا و متحرک باستانیش را دوباره بدست آورده .این سیستم ها قادرند ترکیب بندی های فضایی متفاوتی خلق کنند و از نظر تعادل و پایداری در سطح قابل قبولی قرار بگیرند.
سازه های متحرک با توجه به خصوصیات و اجزای سازنده و مصالح به کار رفته بسیار کم هزینه بوده و مقاومت بالایی نسبت به خطرات ناشی از رانش زمین دارند که همین امر باعث ایجاد امکانات جدیدی برای استراتژی های امروزین شده است. پسرک لی و همکاران - 1392 - در تحقیق خود دریافتند که سازه های متحرک باعث خلق ساختمانی شبیه بدن میشود. سیستمی که شامل استخوانها، ماهیچه ها و تاندون ها و مغز که میداند چگونه به محیط اطراف پاسخگو باشد.
در ساختمانهایی مانند یک آسمانخراش جایی که اکثریت مصالح سازه ای برای کنترل ساختمان در هنگام طوفان صرف میشود استفاده از سیستمهای هوشمند و پویا باعث جلوگیری از مصرف مقدار زیادی مصالح میشود .این نوع سازه ها باعث ارائه بهبود مثبتی روی هر نما میشود و وقتی که مناسب طراحی شوند می توانندباعث بهبود بخشیدن مصرف انرژی سرمایی و گرمایی شوند و نور طبیعی مطلوب زیادی را فراهم کنند و تولید الکتریسیته کرده و ازمزایای تهویه طبیعی استفاده کنند . این نوع سازه های هوشمند همچنین می توانند متغییرهای محیطی را کنترل کرده و معماری بهینه تر و منطبق تر با محیط ایجاد کند.
شفیق نیا و همکاران - - 1392 در پژوهش خود در ارتباط با سازه متحرک در سالهای اخیر، ساختارهای متحرک و به ویژه سقف های باز و بسته شونده به دلیل قابلیتهای آنها در دستیابی به یک معماری انعطافپذیر و پویا باعث توجه معماران و مهندسان شده است .مواردی از قبیل تطبیق پذیری با شرایط محیطی، کاهش مصرف انرژی، و نیز پاسخگویی مناسب به الزامات عملکردی یک بنا در جهت آسایش کاربران آن،باعث استفاده افزون از این سیستمهای نوین ساختمانی در دهه های اخیر شده است.
استفاده از ساختارهای متحرک و انعطافپذیر در نقاط مختلف کشورمان تاریخچه ی بسیار طولانی دارد و امروزه نیز میتوان در بسیاری از مناطق عشایری ایران بازماندهی این ساختارهای تاریخی را با همان سبک و سیاق مشاهده نمود. غفوری - - 1393 در پژوهش خود دریافتند که امروزه با رشد جمعیت، پیشرفت علم و تکنولوژی و نیاز بیشتر به سازه های سبک و سریع النصب باعث تکمیل این سازه ها شد . این سازه های هنگام باز و جمع بودن اتصالات آنها حفظ شده و به صورت ساده و فشرده از میله هایی موازی در می آیند که فضایی کمی اشغال می کنند به همین علت از این سازه به عنوان سازه موقت تا فضا پیما مورد استفاده می باشد.
