بخشی از مقاله
چکیده:
مدیریت علم عمل سازمان بوده،فعالیتهای مختلفی را به منظور اداره صحیح سازمان - سطح خرد - و جامعه - سطح کلان - انجام می دهد ،فعالیتهایی مانند طرح ریزی ،سازماندهی هدایت،کنترل و هماهنگی ،ثبت و گزارش امور و بوجه بندی و اعتبارات . - تصمیم گیری سازمانی و خط مشی گذاری،دکتر رحمت االله قلی پور، - 1391"فون اشتاین" اندیشمند برجسته و پدر مدیریت دولتی در اروپا ،مدعی است که:"شالوده و اساس پیشرفت همه علوم مطالعه ی مدیریت دولتی است زیرا اگر دانش بشری در این حوزه ارتقا یابد ، بی تردید دانش در سایر حوزه ها نیز تقویت خواهد شد ." - تئوری های اداره دولتی ،حمید عرفانیان خانزاده-مسعودطاهری لاری، - 1392مدیریت دولتی در بر گیرنده وظایف و موضوعات پیچیده ای است،و این مساله باعث شده است تا به عنوان موضوعی میان رشته ای مطرح باشد.میان رشته ای بودن آن ،به افزایش غنای این رشته منجر شده و آن را از مجموعه نظریه های خردورزانه برخوردار نموده است .
کلمات کلیدی :سیرمدیریت دولتی / خط مشی گذاری عمومی/مدیریت دولتی نوین
مقدمه :
اداره دولتی ترکیبی از قواعد نامنظم و البته مرتبط به هم می باشد که از سالهای پیش از دهه1980خود را به صورت علم،قاعده و قانونی مجزا کرده است .امروز اداره دولتی ترکیبی از اجزای اصلی علوم سیاسی،حقوقی،علوم مدیریتی، اقتصاد،مدیریت بازرگانی، تاریخ شناسی و..... است . - تئوری های اداره امور دولتی،حمید عرفانیان خانزاده-مسعود طاهری لاری، - 1392نیکلاس هنری شش پارادایم را پیشنهاد داد تا بوسیله آنها ظهور اداره دولتی به عنوان علمی مجزا را توصیف کند . این پارادایم ها، فنون مرتبط با امور آموزش توسعه اداره دولتی را توضیح می دهد . پنج عهد تاریخی اداره دولتی عبارت است از - همان ماخذ -
-1دوران اکتشافی 1887-1910 - م -
-2دوران علمی اداره امور دولتی - 1910-1947م -
-3 اداره دولتی به عنوان شاخه ای از علم سیاست - 1947-1970م -
-4اداره دولتی به عنوان مدیریت دولتی - 1970-1980م -
-5اداره دولتی در دهه1990م
اداره دولتی باید در متن حکومت جای بگیرد. با تمرکز بر حکومت می توان ساختاری اساسی را برای یک اداره دولتی فراهم نمود . در طول دهه 1990میلادی علاقه زیادی به حکومت و حکومتداری پیدا شده بود که موجب همکاری هر چه بیشتر مرکز و جامعه مدنی شده بود .
مروری بر تاریخچه اداره دولتی :
پیشینه سنتی اداره دولتی در علم سیاست و مدیریت علمی ریشه دارد،یعنی جایی که منشا اطلاعات و تمرکز بر بازدهی اداری است . البته در اوایل، زمانی که اداره دولتی چیز خاصی برای ارائه نداشت،بیشتر از علوم رفتاری برداشت می کرد پس از پیچیدگی های رفتار انسان و آنچه به مردم انگیزه می داد را جستجو می کرد و ابعاد روانی علوم اجتماعی را به می آمیخت .نهایتا" تلاش اقتصاد دانان،جامعه شناسان و انسان شناسان توسعه اداره دولتی را تکمیل نمود . در حالی که اقتصاد دانان،عواملی که مستقیما" بر سطوح تولید تاثیر گذار بودند را ارائه می دادند،جامعه شناسان و افراد مدیریتی مطالعه روی عوامل موثر بر رفتار و توسعه سازمانی را شروع نمودند .پنج عهد تاریخی اداره دولتی بشرح ذیل مورد بررسی قرار میگیرد :
-1 دوران اکتشافی:اداره دولتی قدمتی برابر دولت اجرایی دارد،ولی دهه 1880زمان مناسبی برای آماده سازی اداره دولتی معاصر بود - Peterson/1961/p86 - در سال 1887اولین اثر نظری اداره دولتی ،که توسط جوانی خوش ذهن به نام پروفسور وودرو ویلسون نوشته شده بود،در مجله چاپ گردید . این مقاله و دیگر آثار مرتبط نویسندگان،مخصوصا"فرانک گودنو .تا دو دهه بعد سر آغازی برای اخذ قواعد منظم اداره ی دولتی به شمار می رفتند - Wilson/1887/p.197 - .ویلسون در مقاله خود به این نتیجه رسید که اجرای یک ساختار،سخت تر از به وجود آوردن یا طرح ریزی آن می باشد .به عبارتی اداره امور از سیاست گذاری دشوارتر است .بطور خلاصه در دوران اکتشافی روی موارد ذیل تاکید میگردید :
-1بهسازی مدیریت ارایه خدمات عمومی با پایین ترین هزینه
-2بیطرفی اداری
-3تقسیم سیاست - اداره
-4معرفی واحدهای درسی مشخص و مربوط به اداره دولتی در بعضی از دانشگاهها
-2دوران علمی اداره امور دولتی :
در این دوره اداره دولتی بر فعالیتهای مدیریتی و سازماندهی تمرکز داشت و از روش شناسی های متفاوت علم کاربردی،برای نشان دادن مشکلات شخصی که مدیریت کلی جامعه را مختل کرده بودند استفاده می کرد ."وایت" به عنوان کسی که اولین کتاب را مورد مدیریت جامعه نوشته است،روش نوینی از اداره دولتی ،بر اساس اداره علمی را ارایه داد و این هدف را دنبال می کرد که جامعه باید از طریق فرآیندهای اجرایی و مدیریتی از عهده تغییرات اجتماعی برآید .با ایجاد جامعه اداره دولتی آمریکا - ASPA - در سال 1939شاهد افزایش علاقه به حرفه ای سازی رشته اداره دولتی بودیم . تاسیس نهادفوق ، پیدایش اداره دولتی را به عنوان یک رشته مجزا از علم سیاست و رشته ای حرفه ای نشان داد.
-3 اداره دولتی به عنوان شاخه ای از علم سیاست :
اجزای تقسیم دو گانه سیاست - اداره اثبات کرد که نمی تواند راه حلی برای سیستم ضعیف اداری باشد .حرفه ای سازی امور اجرایی، نقش های بین سیاست و اداره را کم کرد .لیکن پیشتازان علم سیاست در این دوره توانستند اداره ی دولتی را تحت سلطه در اورند ."سایمون" اعتقاد داشت : کتاب اصول اداری چیزی جز چند اصطلاح نیست و پایه ی علمی که برای اداره دولتی فراهم نموده است ضعیف می باشد . مهمتر از آن این است که اثر او اداره دولتی را به چالش کشاند و مجبور شد دیگر اصراری بر ساختارها نداشته باشد و حتی جای آن را با اهمییت دادن به رفتار افراد و گروه ها درون یک سازمان تعویض کند - Simon/1974/p115 - ."والدو در کتابش اداره امور دولتی - 1948م - مقوله ی دو گانگی سیاست - اداره را به چالش کشاند. او نشان داد که عیبهای اساسی در نظریه کلاسیک اداره ی دولتی وجود دارد .در اوایل دهه ی 1970 "استروم" به دنبال این بود که سیستم بوکراسی و الگوی ویلسونی را به یک سیستم غیر متمرکز تبدیل کند .
