بخشی از مقاله
چکیده
برای شبیه سازی تغغیرات دمایی منطقه کرمان تا سال 2105 میلادی از نرم افزار لارس استفاده شد. در این تحقیق، از دو مدل گردش عمومی HadCM3 و IPCM4 و سه سناریوی A1B، B1 و A2 در سه دوره زمانی - 2015-2045 - 2030، -2075 - 2060 - 2046 و - 2076-2105 - 2090 تو سط نرم افزار LARS-WG ا ستفاده شد. نتایج شبیه سازی ن شان داد که سالهای 2030، 2060 و 2090 به ترتیب دمای بیشینه در سناریوهای A1B، B1 و A2 در مدل گردش عمومی HadCM3 برابر 40/3، 41/6 و 43/2 درجه سانتی گراد خواهد بود که به ترتیب ن سبت به سال مبنا افزایش 0/6، 6 و 19 در صدی را خواهد دا شت. نتایج شبیه سازی بخوبی تایید می کند که دمای منطقه کرمان در 100 سال آینده افزایش چ شم گیری ن سبت به شرایط کنونی خواهد دا شت و بدون شک کشاورزی منطقه با تهدید روبرو می باشد.
کلمات کلیدی: دمای بیشینه، لارس، گرمایش جهانی، سناریو، مدل گردش عمومی
مقدمه
در سالهای اخیر تغییرات قابل توجهی در دما و بارندگی در بعد جهانی و منطقهای، هم از لحاظ مقدار و هم زمان وقوع بهعنوان تغییر اقلیم اتفاق افتاده است که به تبع آن اثرات مختلفی بر نهادهها و تولیدات کشاورزی گذاشته است - وولف و همکاران، . - 2010 علیرغم عدم قطعیت های موجود در پیش بینی های مربوط به تغییرات اقلیمی آینده، وقوع این پدیده مورد پذیرش عمومی محققین بوده و پیآمدهای ناشی از آن بر تولیدات کشاورزی محرز می باشد - کوچکی و کمالی، . - 1389 براساس آخرین گزارش مجمع بین دول تغییر اقلیم - IPCC - ، میانگین درجه حرارت جهان تا 50 سال آینده 0/6-2/5 درجه سانتیگراد و تا پایان قرن حاضر 1/1-6/4 درجه سانتیگرادافزایش مییابد و دامنه این افزایش درجه حرارت در مقیاس منطقهای بسیار زیاد خواهد بود - کوچکی و نصیریمحلاتی، . - 1387 با وجود اینکه تغییر اقلیم در برخی از مناطق جهان به ویژه نواحی واقع درعرضهای شمالی بالاتر از 55درجه، اثرات مثبتی بر تولیدات کشاورزی به همراه خواهد داشت - اِورت و همکاران، - 2005 ولی اثراتمنفی این تغییرات در مناطق گرم و خشک بسیار شدید خواهد بود - گاندرسون و همکاران، . - 2000
مواد و روشها
برای شبیه سازی تغییرات دمایی آینده ازدو مدل گردش عمومیِ HadCM3 و IPCM4 تحت تاثیر سه سناریویSRES-A2،SRES-B1 وSRES-A1B استفاده شد. مجمع بین الدول تغییر اقلیم - IPCC - برای بررسی روند انتشارگازهای گلخانه ای در شرایط تغییرات اقلیمی آینده، سناریوهای استانداردی بر اساس متغیرهای اقتصادی-اجتماعی،تکنولوژیکی و انرژی تعریف نموده است IPCC - ، . - 2007 برای تهیه پارامترهای اقلیمی بصورت روزانه به منظور شبیه سازی فصل رشد احتمالی در هر دوره اقلیمی مورد بررسی، از مدل LARS-WG - سیمنو و استراتونوویچ، - 2010 استفاده شد. داده های اقلیمی روزانه شامل تشعشع - Mj m-2 day-1 - ، بارندگی - mm - و دمای حداکثر و حداقل - œ C - برای دوره زمانی 1364-1394 - سال مبنا - ، توسط این مدل شبیه سازی گردید.
نتایج و بحث
روند تغییرات دمایبیشینه در هر سه سناریوی A1B، B1 و A2 در مدل گردش عمومی HadCM3، با گذشت زمان از سال 2030 تا 2090 افزایش نشان داد - شکل . - 1 بیشترین دمایبیشینه در مدل گردش عمومی HadCM3، در اکثرسالهای مورد ارزیابی مربوط به سناریوی A2 می باشد، بهطوریکه در سالهای 2030، 2060 و 2090 به ترتیب دمای بیشینه در این سناریو برابر 40/3، 41/6 و 43/2 درجه سانتی گراد خواهد بود که به ترتیب نسبت به سال مبناتغییر -0/6، +6 و +19 درصدی را خواهد داشت - شکل . - 1 در مدل گردش عمومی HadCM3، با گذشت زمان،بیشترین دمایبیشینه در سناریویB1 نسبت به سایر سناریوها کمتر بود، بهطوریکه در سال 2090 به 40/9 درجه سانتیگراد رسید که نسبت به سناریوی A1B و A2 به ترتیب 1 و 2/3 درجه سانتیگراد کاهش نشان داد - شکل . - 1
بنابراین، بهنظر میرسد سناریوی B1 نسبت به دو سناریوی A1B و A2، افزایش گرمای کمتری در شرایط تغییر اقلیم آینده داشته باشد که با پیشبینیهای انجام گرفته توسط روپاکامار و همکاران - 2006 - مطابقت دارد - شکل . - 1 افزایش دما به میزان 3 تا 6 درجه سانتیگراد در سناریوهای مختلف در شرایط تغییر اقلیم آینده توسط روپاکامار وهمکاران - 2006 - پیشبینی شد، همچنین آنها گزارش کردند که این افزایش دما، در سناریوی مربوط به B2 کمتر ازسناریوی A2 می باشد و بیان کردند که سناریوهای گروه B افزایش دمای کمتری را در شرایط تغییر اقلیم در آینده خواهند داشت.
بنا به گزارشات مجمع بین الدول تغییر اقلیم - IPCC - ، در سناریوهای گروه B فرض بر این است که در آینده رشد سریعی در بخش اقتصادی و تکنولوژی انجام گرفته و افزایش گازهای گلخانهای تغییر چندانی نخواهدداشت و بنابراین افزایش دما در این سناریو نسبت به سایر سناریوها کمتر خواهد بود - آی پی سی سی،2007 ووترهال و همکاران، . - 2009 بیشترین افزایش دمای بیشینه در مدل گردش عمومی HadCM3 تحت سناریوی A2 درمقایسه با دیگر سناریوها نیز توسط هولدن و همکاران - 2001 - پیشبینی شده است.روند تغییرات دمای بیشینه در مدل گردش عمومی IPCM4،تقریباً مشابه با مدل گردش عمومی HadCM3 بود - شکل های 1 و . - 2 در مدل گردش عمومی IPCM4، کمترین دمای بیشینه در تمام سناریوهای مورد بررسی، در سال 2030و بیشترین دمای بیشینه در سال 2090پیشبینی شد - شکل . - 2 به عبارت دیگر نتایج شبیهسازی نشان داد که باگذشت زمان، دمای بیشینه در هر سه سناریو افزایش مییابد که حاکی از افزایش دمای منطقه در سالهای آینده خواهد بود.
