بخشی از مقاله
چکیده:
مدیریت زمینی - Land Management - به مسائلی چون حفظ و نگهداری اطلاعات قطعات زمین و تخصیص این قطعات به تک تک شهروندان و یا پروژه های مختلف دولتی و در مجموع سهل الوصول بودن اطلاعات زمینی می پردازد.اینگونه سیستم ها به عنوان ابزاری برای توسعه در ممالک مختلف جهان به شمار می روند و ما نیز که در پی توسعه کشور اسلامی مان هستیم، از این قاعده مستثنی نبوده و می بایست هرچه سریعتر ساز و کارهای این امر را مهیا سازیم.احتیاج به اطلاعات زمینی در سراسر دنیا به منظور طراحی، توسعه و کنترل منابع طبیعی محدود از یک طرف و کاهش این منابع، از سوی دیگر، این نیاز را تشدید میکند. بر اساس رشد بی سابقه، فزاینده و غیر معقولانه جمعیت فشارهای مشابهی در جهان سوم بر منابع طبیعی مشاهده می شود. زمین نیز به عنوان یکی از این منابع مهم مطرح بوده و لذا جهت حل و فصل مسائل خود، سیستمهای مدیریت خاص خود را می طلبد.
در جهان سوم مثالهایی از امور خارج از کنترل را مشاهده می کنیم که در آنها تخصیص نابجای زمین جهت امور مضرات کوتاه و بلندمدتی را برای دولتمردان به دنبال دارد. همچنین در این کشورها کاربری های گوناگون به دلیل نامناسب بودن الگوهای مصرف یا نامتناسب بودن سیستم های تصرف زمینی می توانند به طرزی غیرمعقولانه به کارگرفته شوند. همانگونه که از نگارۀ زیر پیداست، تشخیص نیازها و اطلاعات موجود، راه را برای راه اندازی سیستم اطلاعات زمینی هموار می سازد.
می دانیم که همه ما برای زندگی روی زمین و ساخت بناهای مورد نیاز خویش، تامین مواد غذایی خود، استخراج معادن و… به زمین نیازمندیم. با این تعریف تمام پهنه های آبی و منابع غنی دریایی نیز جزو محدودۀ زمین قرار می گیرند و با دیدی وسیعتر می توان به زمین و امور مربوط به آن نگریست. تعیین خط مشی صحیح زمینی - Land Policy - برای تمامی انواع کاربری های اراضی لازم بوده و باعث می شود که مقادیر کافی زمین به زیرساخت های ملی و نیازهای محیط زیست اختصاص یابد.
ابزار مدیریت زمینی:
برای تأثیر بهینه خط مشی زمینی و تحقق بخشیدن به اهداف آن، طرح ریزی و راه اندازی مدیریت زمینی، با استفاده از لوازم و ابزار متعددی لازم به نظر می رسد. این راه اندازی در مفهوم مدیریت زمینی گنجانیده شده اند. مهم ترین لوازم و ابزار مدیریت زمینی - - Tools for Land Management به شرح زیر هستند:
-1 طراحی های مکانی - Spatial Planning -
-2 ارزشیابی و مالیات بندی اراضی - Valuation & Taxation -
-3 اخذ و واگذاری اراضی و املاک - Land Acquisition and Delivery -
-4 تصرف زمینی و ثبت حقوقی یا کاداستر - Land Tenure & Land Registration - Cadastre -
-5 سیستم های اطلاعات جغرافیایی یا زمینی - GIS/LIS -
-6 موارد اداری دیگری چون: هماهنگی - Coordination - ، همکاری - Cooperation - ، سازماندهی
- Organization - ، سیستمهای مالی - Financing Systems - ، مسائل قضایی - Legislation - ، ارتباطات و
اطلاعات
- Information & Communication - ، آموزش - Training - ، تحقیقات - Research - ، مشاوره - Consultancy - ، و کمکهای فنی . - Technical Aid -
این موارد در مراحل فعالیت های توسعه نقشی کم و بیش اساسی بازی میکنند و شامل موارد زیر می باشند:
الف - تعیین کاربری واقعی و کنونی املاک و اراضی ب - تعیین کاربری های آتی ج - راه اندازی کاربری های تعیین شدۀ آینده
د - مدیریت و نمایش نتایج کاربری های راه اندازی شده
این مراحل و فعالیت ها بطرزی چشمگیری به هم مربوط بوده و هماهنگی و همکاری بین بخش های متفاوت را می طلبد. در ادامه، ابزار فوق مرور می شوند:
- 1 طراحی های مکانی:
به منظور دسترسی بهینه به امکانات زمین و استخراج منابع آن، سیستم طراحی که در طراحی های مکانی Spatial - - Planning میگنجد بطور همزمان و یکپارچه ای برای تمام سطوح دولتی، اعم از ملی، استانی، و محلی لازم می باشد. شاید منابع محدود طبیعی بدون طراحی های بلند و یا کوتاه مدت نتوانند جوابگوی نیاز نسلی پس از ما باشند. برای مثال، با داشتن طراحی کاربری اراضی، در سطح ملی، می توان تصمیم گیری هایی را در مورد لزوم وجود کاربری خاصی در دهه های بعدی و طراحی این کاربری ها در زمان حال را توجیه نمود. بنابراین هماهنگی محکم، یکپارچه و همزمان فعالیت های طراحی می بایست در سطح تمام انواع اهداف مختلف شکل گیرد. همچنین وابستگی های داخلی بین طراحی های ملی، استانی، و محلی نیز وجود دارد که توجه به آنها لازم است.این طراحی ها می بایست در تمامی امور دخیل بوده و در داخل این چهارچوب توجه بیشتری به امور مسکن، صنعت، کشاورزی، امورزیربنایی - زیرساخت ها - ، لزوم رعایت بهداشت و ایجاد بیمارستانها، احداث مدارس، پرداختن بیشتر به امکانات استخدامی، و حمل و نقل با توجه به فشارهای محیطی و جمعیتی موجود، بیشتر معطوف می گردد.
می بایست قانون طراحی مکانی، همراه با قواعد وتبصره های متعددش، اساس کار سطوح مختلف دولتی و انستیتوهای مربوطه قرار گیرد. این قواعد، ارتباطی بین صنعت و دانشگاه ایجاد می نمایند تا این امر بتواند مسئولیت هایشان را در پردازش های مختلف منظم نماید. قواعد متعدد در طراحی های ملی، استانی، و محلی برای اهداف متعدد با یکدیگر مربوط بوده و در اصل بر طبق مفاد قانون طراحی مکانی شکل می گیرند.در کنار جنبه های حقوقی، اداری، و سازمانی، توجهی ویژه به ایجاد و راه اندازی فن آوری مدرن همراه با فعالیت های طراحی خاص مد نظر است. خط مشی های دولتی و تکنیک های طراحی های مکانی، باید هر از چندگاهی