بخشی از مقاله
چکیده:
زمینه و هدف: در محیط متغیر کنونی، توسعه مدیریت یک موضوع قابل بررسی برای سازمانهاست. سازمان ها از طریق توسعه مدیران خود قادر خواهند بود شرایط را برای بهبود عملکرد سازمان فراهم نمایند. توسعه مدیریت، فرایندی برنامه ریزی شده برای تضمین اثربخشی مدیران در تمامی سطوح سازمان جهت برآورده ساختن اهداف و افزایش توان استراتژیک سازمان است. روشهای توسعه مدیران با گذشت زمان در دوره های گذشته متفاوت بوده است.
روششناسی : به همین منظور در این تحقیق وزارت فرهنگ و ارشاد برای بررسی انتخاب گردید. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها پیمایشی بوده، جامعه آماری شامل 30 نفر از خبرگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می باشند. پس از بررسی مبانی نظری برای توسعه مدیریت، راههایی شناسایی گردید که شامل برنامه های آموزش فردی ، برنامه های ارتباطی و برنامه های غنی سازی شغلی می باشند. سپس با استفاده از تکنیک مقایسات زوجی - AHP - با توجه به نظر خبرگان این شاخص ها اولویت بندی گردیده اند.
-1 مقدمه
جهانی شدن کسب و کار، ظهور فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی جدید، اهمیت روز افزون نقش منابع انسانی، کیفیت گرایی و مشتری محوری و افزایش طرح های کسب و کار رقابتی و نظایر آن موجب شده اند که بسیاری از سازمان ها - کوچک و بزرگ، دولتی و خصوصی - در پاسخ به این چالش ها نه تنها انعطاف پذیر، یادگیرنده و رقابتی شوند، بلکه هم چنین به ارتقای شایستگی های مدیریتی و رهبری خود توجه زیادی داشته باشند. از این رو، استفاده از توسعه مدیریت در بسیاری از سازمان ها رو به افزایش است.
ارزیابی مهارت ها و شایستگی های مورد نیاز مدیران فعلی و آینده یک سازمان می تواند از طریق فرایندهای مدیریت عملکرد انجام شود. توسعه مدیریت به عنوان یکی از فرایندهای کلیدی سازمانی می تواند به بهبود عملکرد مدیران فعلی و بالقوه و آماده سازی آن ها برای پذیرش مسئولیت های دشوار آینده منجر شود. موفقیت توسعه مدیریت به همسویی راهبردهای کسب و کار، نیازها و انتظارات سازمانی بستگی دارد. هدف از تدوین راهبردهای توسعه مدیریت تأمین نیازهای آینده مدیریت با توجه به طرح های کسب و کار است. از طرف دیگر، قابلیت یک سازمان برای تحقق راهبردهای کسب و کار با توجه به عوامل حیاتی موفقیت اش تا حد زیادی به توسعه شایستگی های مدیران بستگی دارد.
- 2 بیان مسأله
توسعه مدیریت، فرایندی جامع است که طی آن مدیران در مسیر اثربخشی رشد می یابند و تربیت می شوند. همچنین، تلاشی برای افزایش اثربخشی راندمان کاری مدیران است. - مامفورد3، . - 1989 توسعه مدیریت تلاشی در جهت بالابردن اثربخشی مدیریت از طریق فرآیند یادگیری برنامه ریزی شده است. - تریننیگ4، . - 2001 توسعه مدیریت، فرایندی برنامه ریزی شده برای تضمین اثربخش مدیران در تمامی سطوح سازمان جهت برآورده ساختن اهداف و افزایش توان استراتژیک سازمان از طریق کسب تجارب و ایجاد محیطی یادگیرنده است.
- هریسون5،. - 1995 هدف از توسعه مدیریت، افزایش اثربخشی سازمان و گروههاست که البته یکی از وظایف مدیریت در این ارتباط، برقراری حسن تعامل بین سازمان، محیط و افراد است. توسعه مدیریت فرایندی برای گسترش طیفی از شایستگی های لازم برای مدیران است . - اسکرودر6،. - 1989 مهمترین هدف برنامه توسعه مدیریت، ارائه خدمات با کیفیت مناسب است. تحقق این هدف، دشوار ولی در عین حال اساسی است. عدم وجود سیستم موثر و مناسب در حوزه منابع انسانی منجر به ارائه خدمات ناکافی و ضعیف، عدم کارایی و اثربخشی و عدم ارتقای کیفیت و در نهایت از هم پاشیدگی سلامت جامعه می شود.
- دلگشایی،. - 1390 نیروی انسانی همواره بیانگر ثروت واقعی ملت است و هر گونه تلاش در جهت توسعه، باید در آن متمرکز شود. انسان قادر است در کسب دانش و معرفت و فراگیری مهارت های بی شمار، استعداد و توانایی های خود را پرورش دهد و از این رو راهبرد توسعه منابع انسانی، همواره بر دیگر راهبردهای توسعه اولویت دارد - ابیلی،. - 1383
از آنجا که پایه اصلی توسعه انسان است، بهبود کیفیت این عامل در امر توسعه بسیار حیاتی است و هرگونه برنامه ریزی که در این راستا صورت گیرد، نقش محوری دارد - بهادری،. - 1389 یکی از عوامل توسعه جوامع توسعه یافته و عنصر منحصر به فرد هر سازمان نسبت به سازمان دیگر مدیریت آن است. - دراکر7، - 2000 توسعه مدیریت، اقدامی است که عملکرد مدیریت را از طریق افزایش دانش یا مهارت های مدیر و با تغییر نگرش وی، بهبود می بخشد.
لذا برای تحقق اندیشه توسعه مدیریت، شناخت نیازها و الزامات شغلی مدیران از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در این راستا شناخت نقش های مدیریتی و نیز شایستگی های لازم در طرح ریزی الزامات آموزش، جایگاه ویژه ای دارد. در بحث توسعه مدیران، راه و روش های گوناگونی از سوی مراجع مختلف ابداع شده که هر یک از آنها بر اساس مهارت های مورد نیاز مدیران طراحی شده است.
به طور کلی رشد و توسعه مدیران به دو شکل انجام می شود : یکی ضمن شغل و به صورت غیر رسمی و دیگری به صورت رسمی و خارج از شغل. اعتقاد به این است که مدیریت اثربخش بر پایه تحولات فکری و رفتاری است تا بر پایه تحولات دانشی و مهارتی اما دلیلی که بر استفاده از فرایند توسعه ضمن شغل مدیران وجود دارد بر نقش مدیر در فرایند توسعه تاکید دارد؛ به عبارتی دیگر اقدامات توسعه ای سازمان، زمانی می تواند اثربخش باشد که مدیر در محیط واقعی کار قرار داشته باشد . - مامفورد، - 1994 روشهای توسعه مدیران با گذشت زمان در دوره های گذشته متفاوت بوده است.
هر یک از روشهایی که در طول زمان ارائه شده به منظور غنی سازی و بهبود روش پیشین و با هدف دستیابی به اهداف متعالی تر بوده است. حال انتخاب بهترین راهکار توسعه مدیریت به عوامل متعددی بستگی دارد. حال مسدله ای که بوجود می آید اینست که مدیران چگونه مطالب را فرا می گیرند تا الزامات توسعه فراهم گردد؟
