بخشی از مقاله
چکیده
کارآفرینی سازمانی فرایندی ا ست که فعالیتهای سازمانی را به سمت خلاقیت، نوآوری، مخاطرهپذیری و پیشتازی سوق میدهد و منجر به رفع معضل بیکاری، ایجاد و تقویت راهکارهای اشتغالزایی و خوداشتغالی و حرکت به سمت توسعه میگردد.
مقاله ی حاضر که با روش پیمایشی و از نوع توصیفی - همبستگی میبا شد، سعی دارد دیدگاه کارکنان مراکز آموزش عالی ک شاورزی ا ستان خوز ستان - دان شگاه ک شاورزی و منابع طبیعی رامین، دانشکدهی کشاورزی شهید چمران اهواز، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر و مجتمع عالی آموزشی کشاورزی و منابع طبیعی بهبهان - در رابطه با ویژگیهای کارآفرینی سازمانی را بررسی نماید.
حجم جامعهی آماری، 360 نفر میباشد - N=360 - که بر اساس جدول تاکمن - مورگان، 270 نفر به عنوان نمونه - n=270 - انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بوده که روایی آن با ا ستفاده از نظرات برخی متخ ص صان ترویج و آموزش ک شاورزی دان شگاه تأیید گردید و پس از پایلوتگیری 35 - نمونه - ، نتایج حا صل از آزمون آلفای کرونباخ - - =0/95 ن شان از پایایی پر س شنامه بوده ا ست.
تکنیک آماری مورد استفاده در این تحقیق، آزمون های همبستگی بوده که تجزیه و تحلیل اطلاعات با کمک نرمافزار SPSS انجام شده ا ست. نتایج بهد ست آمده ن شان میدهد که متغیر تح صیلات، سن و سابقه کار با نگرش کارکنان نسبت به این ویژگیهای کارآفرینانه دارای رابطه میباشد.
مقدمه
افرادی که در حال حاضر در سازمانها به فعالیت می پردازند تنها شکاف های شغلی تعریف شده را پر می کنند و حرکت قابل توجه و شایانی را در راستای حرکت به سمت تغییر و تحول انجام نمی دهند. کارآفرینی می تواند در سازمان این قدرت را به افرادی که در آن مشغول به فعالیت هستند بدهد تا بتوانند با شناخت فرصت ها و جمع آوری منابع، فعالیت های مناسب را انجام داده و به اهداف کارآفرینانه در سازمان نائل شوند و دانشگاه نیز به عنوان یک سازمان از این مساله مستثنی نیست.
دانشگاه را باید از حالت یک سازمان سنتی به سازمان کارآفرین تبدیل کرد. با توجه به اهدافی که از کارآفرینی سازمانی به ذهن متبادر می گردد باید یک شیوه مدیریتی جدید بر دانشگاه به عنوان یک سازمان تسلط یابد تا با فعالیت های خلاقانه و کارآفرینانه برون دادهای ویژه ای خصوصا در شرایط کنونی جامعه و معضل بیکاری و اشتغال داشته باشد.
کارگر شورکی - 12 - ، معتقد است کارآفرینی در ساختار و کارکرد سازمانها نقش حیاتی و حساسی در تحقق اهداف متعالی آنها به عهده خواهد داشت و اگر گفته شود که موفقیت برنامههای سازمانی و مدیریتی به توانمندیهای مدیران و نحوه سازماندهی و رهبری آنها در زمینه کارآفرینی بستگی دارد، سخن گزافی نخواهد بود.
حسینی - 5 - ، معتقد است راهبرد کارآفرینی به عنوان یک استراتژی اصولی و کارآمد در توسعه و ارتقای شاخصهای مهم و محوری اقتصادی- اجتماعی و انسانی کشورها محسوب میشود و مهم این است که قابلیتهای بسیار بزرگ و دستاوردهای عظیم برآمده از پدیده و مفهوم کارآفرینی میتواند عامل شکوفایی، پویایی، پایایی، تداوم و بقا در جوامع و کشورهای مختلف باشد.
پرداختچی و شفیع زاده - 4 - ، معتقدند، امروزه سازمانها باید نوآوری داشته باشند تا زنده بمانند؛ بنابراین بهترین روش این است که افراد خلاق تشویق شوند تا در ساختار سازمان به یک کارآفرین تبدیل شوند. سازمانهای کارآفرین از سازمانهای دارای سلسله مراتب به مراتب بهتر کنترل میشوند، زیرا تناسب بهتری بین سیستم و وظایف به وجود میآورند. از طرف دیگر، این سازمانها برای نوآوری نیز بسیار مناسب هستند و سرمایههای فکری خود را به دقت حفظ میکنند.
احمدپورداریانی و مقیمی - 1 - ، معتقدند کارآفرینی را میتوان عامل تحریک و تشویق حس رقابت، عامل ترکیب و مهیاکردن عوامل تولید، عامل ساماندهی منابع و استفاده اثر بخش از آنها، عامل یکپارچگی و ارتباط بازارها، عامل رفع خلل، شکافها و تنگناهای بازار و اجتماع، عامل کاهش بوروکراسی اداری - کاهش پشت میزنشینی و مشوق عملگرایی و ... - ، عامل تحول و تجدید حیات ملی و محلی - کارآفرینی فراتر از شغل و حرفه است، یک شیوهی زندگی است - ، عامل شناخت، ایجاد و گسترش بازارهای جدید، عامل نوآوری و روانکنندهی تغییر و عامل تعادل در اقتصاد تلقی کرد.
کوراتکو - 27 - 1، بیان داشته در سازمانهای عصر فراصنعتی، سازمانها علاوه بر استفاده از تکنولوژیهای در دسترس برای کارایی و تولید انبوه، باید خود را برای کشف تکنولوژیهای جدید آماده کنند و تلاش بیش از پیش انجام دهند تا همواره پایدار باشند.
در واقع، دلایل توجیه ضرورت کارآفرینی درون سازمانها، عبارتند از: نیاز به تغییر، نوآوری و اصلاح در شرایط بازار برای جلوگیری از رکود سازمان، ضعف در روشهای سنتی مدیریت سازمانها و لزوم تجدید نظر در نگرشهای نوآورانه کارکنانی که در طلسم سازمانهای بورکراتیک گرفتار شدهاند. چادام و پاستوزاک - 19 - 2؛ بیان کردهاند به دلایلی چون محدودیت منابع، مشکلات اجتماعی، روند کوچکسازی دولتها، ناکارآمدی روشهای سنتی مدیریت دولت، تغییرات سریع محیطی، حفظ نیروی انسانی کارآمد و ... کارآفرینی سازمانی به عنوان پدیدهای بدون جایگزین در سازمانهای امروزی مطرح است.
فرهنگ و حسینی سورکی - 9 - ، معتقدند کشور ایران با دارا بودن منابع طبیعی فراوان و جوانان جویای کار و تحصیل کرده، توان بالقوه جهت پیشرفت و توسعه اقتصادی و اجتماعی را داراست. سیاستگذاران کشور با اتخاذ تدابیری در اندیشه آن هستند تا با کمک برنامهریزی و تقویت روحیه کارآفرینی بر مشکلات فائق آمده و موجب رشد و توسعه را فراهم آورند. فیض بخش و همکاران - 11 - ، معتقدند در دنیای امروز افراد و سازمانها و کشورهایی موفقترند که توانسته باشندکارآفرینی کنند و از دانش فنی برای دستیابی به رفاه و ثروت بهره گیرند. این بدان معناست که افراد خلاق و کارآفرین با خلاقیت و کارآفرینی و نوآوری شیوههای ناکارآمد قبلی را تخریب نموده و روشهای جدیدی را به وجود آورند.
هدف اصلی پژوهش
هدف اصلی در این پژوهش شناسایی دیدگاه کارکنان در رابطه با ویژگیهای کارآفرینی سازمانی در مراکز آموزش عالی کشاورزی استان خوزستان میباشد.
اهداف فرعی
شناخت ویژگیهای فردی افراد کارآفرین سازمانها - دانشگاه - تاثیر ویژگیهای فردی بر روند کارآفرینتر شدن سازمان - دانشگاه -
شناخت روند صعودی و یا نزولی بودن ویژگیهای کارآفرینانه کارکنان سازمان - دانشگاه -
مواد و روش پژوهش
این پژوهش با روش پیمایشی - میدانی - که از نوع پژوهشهای توصیفی است انجام گرفته است. روش نمونه گیری به صورت تصادفی- طبقهبندی شده متناسب با حجم طبقه - دانشگاه - انتخاب گردید. حجم جامعه آماری 360 نفر میباشد. حجم نمونه براساس جدول تاکمن برابر با 270 نفر تعیین شد. که از این تعداد 145 کارکنان دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، 60 نفر کارکنان دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، 30 نفر کارکنان دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، 30 نفر کارکنان مجتمع عالی آموزشی کشاورزی و منابع طبیعی بهبهان میباشند.
دلیل انتخاب دانشگاههای معرفی شده، دارا بودن رشتههای کشاورزی و منابع طبیعی در این مراکز و علاوه بر آن پوشش این مراکز زیر نظر وزارت علوم تحقیقات و فنّاوری میباشد. ابزار جمعآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه طراحیشده توسط محقق بوده است. اطلاعات بدست آمده پس از تکمیل پرسشنامهها، کدگذاری شده و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای آماری آزمون ضریب همبستگی پیرسون ، ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده گردیده است .
فرضیههای پژوهش
· متغیرهای سن، سطح تحصیلات و تعداد افراد خانواده کارکنان سازمان - دانشگاههای علوم کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان - با نگرش آنان نسبت به کارآفرینی سازمانی رابطه معناداری دارد.
· متغیرهای حقوق و سابقه کاری کارکنان سازمان - دانشگاههای علوم کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان - با نگرش آنان نسبت به کارآفرینی سازمانی رابطه معناداری دارد.
· متغیرهای پیش برنده و بازدارنده سازمان - انگیزش، قوانین و مقررات، موانع سازمانی - با نگرش کارکنان نسبت به کارآفرینی سازمانی رابطه معناداری دارد.
· متغیرهای ویژگیهای کارآفرینان سازمان - روانشناختی، خطرپذیری، مرکز کنترل درونی، تصمیمگیری - با نگرش کارکنان نسبت به کارآفرینی سازمانی رابطه معناداری دارد.
