بخشی از مقاله
چکیده
اطلاعات به دست آمده از حسابداری محیط زیست می تواند به عنوان وسیله ای برای تصمیم گیری استفاده شود که می تواند بر عملکرد مالی و محیط زیست، هر دو تاثیر گذارد تا استفاده کنندگان بتوانند با در اختیار داشتن اطلاعات شفاف و قابل مقایسه به امر برنامه ریزی بپردازند. هدف از این تحقیق شناسایی شکاف تحقیقاتی بین ایران و دنیا در زمینه حسابداری اجتماعی و محیط زیست است. و برای جمع آوری اطلاعات مرتبط با تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که در دهه گذشته، توجه پژوهشگران بسیاری به انجام تحقیقات در خصوص مسئولیت اجتماعی و پایندگی شرکت ها معطوف بوده و در سایر کشورها در رابطه با مفهوم گزارشگری مخارج زیست محیطی تحقیقات بسیاری صورت گرفته ولی در ایران تحقیقات مناسبی در این زمینه انجام نگرفته است.
مقدمه:
حسابداری و گزارشگری محیط زیست یک طرح پیشنهادی است که با ملاحظات و تفکرات و در نهایت شامل شدن در روش های حسابداری مشتری مداری، ایده های کلی و خاص مربوط به حسابداری زیست محیطی و تاثیرات اجتماعی، قانون و محدودیت ها مربوط می شود. - پنگ، . - 2009 در حال حاضر تعداد کمی از شرکت های جهانی نیازمندیهای قابل توجهی از حسابداری و گزارشگری محیط زیست دارند.
بنابراین، تاکنون قانون ها و محدودیت های مختلف و متعددی نه به خوبی تعریف شده اند و نه در جهان و نه حداقل در ناحیه مورد قبول واقع شده اند. بنابراین فرمت استانداردی برای اطلاعات حسابداری محیط زیست کنونی یا در گزارش های موردی یا اجزای گزارش های سالانه وجود ندارد. مسئولیت اجتماعی شرکت ها به مشارکت داوطلبانه شرکت برای توسعه پاینده فراسوی الزامات قانونی اشاره دارد و یک روش برای کاهش شکاف بین شرکت ها و انتظارات ذینفعان در قالب گزارشگری و افشای اطلاعات اضافی با رویکرد پایندگی به شمار میرود.
آسیب به محیط زیست در سه بعد خاک، هوا و آب در قرن اخیر شتاب بیشتری به خود گرفته است و سیستم مدیریت زیست محیطی بطور بالقوه در حوزه ی حسابداری مسئولیت اجتماعی سعی در تقلیل اثرات مخرب زیست محیطی دارد. - پورزمانی و مشایخی فرد، . - 1394 مطالعات زیادی در کشورهای توسعه یافته به بررسی رابطه بین افشاء زیست محیطی و اجتماعی و ویژگی های شرکت پرداختند.
- چو، 2007؛ پاتریدیس، 2013 و دیگان، - 2007 اما نتایج مطالعات، متفاوت بوده است. در کشورهای توسعه یافته، شرکت ها در فرهنگی کاملاً متفاوت با هدف ها و اخلاق تجاری خاص آن محیط فعالیت می کنند و از آنجا که شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی حاکم بر کشور ما متفاوت از سایر کشورها است، نمی توان نتایج مطالعات کشورهای توسعه یافته را به کشورهای در حال توسعه تعمیم داد. - دریائی و همکاران، . - 1394
در تحقیقاتی که در گذشته انجام گرفته »این فرض که از دید استفاده کنندگان اطلاعات مالی افشای فعالیت های زیست محیطی موجب افزایش اطلاعات مربوط در گزارشهای مالی می گردد« مورد تایید قرار گرفته است. اما موضوعی که در تحقیقات صورت گرفته در ایران مورد توجه قرار نگرفته، ارائه یک الگوی مشخص برای افشاء اطلاعات زیست محیطی و امکان سنجی پیاده سازی آن در ایران می باشد.
در کشورهایی چون ژاپن، انگلیس و آمریکا به ترتیب %72، %49 و %36 شرکت ها در سال 2002 گزارشات جداگانه ای جهت افشاء فعالیت های زیست محیطی منتشر کرده اند. در این کشور ها، واحد های انتفاعی به همراه گزارشات مالی سالیانه، گزارشات مجزایی تحت عنوان گزارشگری محیط زیست منتشر می کنند؛ اما در ایران نه تنها واحد های انتفاعی وارد این مرحله نشده اند بلکه در افشای اطلاعات در صورت های مالی هم مشکلاتی وجود دارد و این بدین معنی است که اگرچه افشای این گونه اطلاعات، بار اطلاعاتی صورت های مالی را افزایش می دهد، اما تلاشی در جهت ارائه ی یک الگو صورت نگرفته است.
- جنانی و حیدری، - 1390 هدف از این مقاله بررسی شکاف تحقیقاتی بین ایران و دنیا در زمینه حسابداری اجتماعی و محیط زیست می باشد. و میخواهیم این موضوع را بررسی کنیم که سیر تحقیقات به کدام سمت و سو تمایل داشته است. همچنین فعالیت هایی که بهتر است در ایران در این زمینه انجام شود را مورد مطالعه قرار دهیم.
چارچوب نظری و مروری بر پیشینه:
مفهوم حسابداری محیط زیست:
حسابداری زیست محیطی اصطلاحی با معانی مختلف است. در بسیاری از متن ها، حسابداری زیست محیطی به کار می رود تا هزینه های خاص زیست محیطی، مانند هزینه های مسئولیت و هزینه های مصرفی زائدات را شناسایی و گزارش کند. برای هدف این تحلیل، تعاریف عمومی تری نیز به کار میرود. "حسابداری محیط زیست" چیزی فراتر از منافع و هزینه ها برای حسابداری زیست محیطی می باشد.
آن از هر هزینه و منفعتی که از تغییر در محصولات شرکت یا پردازش ها، جایی که تغییر همچنین شامل تغییر در تاثیرات محیط زیست می شود، را نیز شامل می شود. اطلاعات حسابداری زیست محیطی نه محصول حسابداران است و نه به وسیله حسابداران مورد استفاده قرار می گیرد. به طور جایگزین، آن اطلاعاتی است که محتوای مالی آن به عنوان ورودی برای تصمیم گیری های شرکت استخراج یا به کار برده میشود.
