بخشی از مقاله
خلاصه
هدف از انجام تحقیق حاضر شناسایی مهمترین عوامل موثر بر بقا و ماندگاری منابع انسانی در شرکتهای پیمانکاری ساختمانی کشور بود. روش تحقیق توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق کلیه متخصصان و خبرگان با تجربه صنعت ساخت در شرکتهای پیمانکار عمرانی تشکیل می دادند که با استفاده از جدول مورگان و به صورت تصادفی 96 نفر در تحقیق شرکت کردند.
متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق میزان تأثیر عوامل مشخص شده بر بقا و ماندگاری نیروی کار در پروژههای عمرانی کشور بودند که این عوامل بر اساس مرور ادبیات پیشین و نظرات کارشناسان داخلی در 5 گروه زیر دسته بندی فاکتورهای مرتبط با نیروی انسانی، فاکتورهای مدیریتی، فاکتورهای اقتصادی، فاکتورهای اجتماعی و روانی و فاکتورهای مرتبط با ویژگی های کار و در قالب یک پرسش نامه تدوین شدند. این پرسش نامه حاوی 55 سوال بود. مقیاس پاسخ گویی به پرسش نامه طیف 5 نقطه ای لیکرت بود. جهت تحلیل داده ها از آزمون تی و ویلکاکسون استفاده شد.
یافته ها تعداد 21 عامل عوامل موثر بر بقا و ماندگاری منابع انسانی در شرکتهای پیمانکاری ساختمانی را نشان داد. بر اساس نتایج به دست آمده از محاسبه RII سه عامل مهارت وتجربه در انجام کار، رضایت فرد از شغل خود و یکپارچه سازی پروژهها و فناوری اطلاعات - استفاده ازسیستمهای مدیریتی نوین - به ترتیب 3 رتبه اول را کسب نمودند. همچنین درجه اهمیت 5 گروه اصلی نیز بر اساس نتایج RII به ترتیب فاکتورهای اقتصادی، فاکتورهای مرتبط بانیروی انسانی، فاکتورهای مدیریتی، فاکتورهای اجتماعی و روانی، فاکتورهای مرتبط باویژگیهای کار می باشند.
مقدمه
در جهان رقابتی امروزی، یکی از ابزارهای مهم برای ایجاد تحول و بقای سازمان و رسیدن به هدفها و رسالتهای مورد نظر، عنصر انسان است. در این میان آنچه مقوله تحول را حیات می بخشد و بقای سازمان را نیز تضمین می کند، منابع انسانی است، چراکه نقش انسان در سازمان و نوع نگاه به او، سهم بسزایی در موفقیت یا شکست سازمان خواهد داشت .[1] بی شک دنیای کنونی، دنیای سازمانها است و متولیان این سازمانها انسانها هستند؛ انسانهایی که در کالبد سازمان روح میدمند، آن را به حرکت درمی آورند و اداره می کنند.
سازمانها بدون وجود نیروی انسانی نه تنها مفهومی ندارند، بلکه اداره آنها نیز میسر نخواهد بود. حتی با فناورشدن سازمانها و تبدیل آنها به تودهای از سختافزار، همچنان نقش انسان به عنوان عاملی حیاتی و راهبردی در بقای سازمان،کاملاً مشهود است. بر این اساس منابع انسانی ارزشمندترین منبع سازمانهای امروزی به شمار میآیند، چراکه به تصمیمات سازمانی شکل داده، مسائل و مشکلات سازمان را حل نموده و بهرهوری را عینیت میبخشند 2] و .[3 موضوع بقا و ماندگاری نیروی انسانی جزء فرایند مدیریت منابع انسانی در یک سازمان می باشد، مدیریت منابع انسانی نیز عبارت است از مدیریت و اداره استراتژیک و پایدار با ارزشترین دارایی های سازمان یعنی کارکنانی که در یک جا کار می کنند و به صورت انفرادی در کنار هم به سازمان در وصول اهدافش کمک می کنند .[4]
افزایش بهرهوری سازمانها و توسعه روزافزون آنها، مستلزم رشد و بهرهوری کارکنان و نیز تقویت نیروی انگیزش آنان میباشد. برخی اندیشمندان دانش مدیریت، از انگیزش به عنوان موتور محرک یا نیروی پیشبرنده انسان یاد کردهاند. موفقیت سازمانها تا حد زیادی به روحیات، تلاش، انگیزش و رضایت منابع انسانی آنها بستگی دارد. به عبارت دیگر کارآیی و اثربخشی سازمانها با کارآیی و اثربخشی نیروی انسانی آنها وابستگی مستقیمی دارد.
باید توجه داشت که اکثر سازمانها هر ساله مبالغ قابل توجهی جهت بقا و ماندگاری کارکنان خود هزینه مینمایند و این در حالی است که هر سازمان قادر است در صورت اتخاذ شیوههای مناسب، علاوه بر حفظ منابع انسانی موجود، زمینهساز جذب تعدادی دیگر از کارکنان فعال سازمانها نیز باشد. از آنجا که در میان عوامل تولید، عامل نیروی انسانی برخلاف سایر منابع سازمانی به عنوان ذی شعور و هماهنگ کننده سایر عوامل شناخته می شود [5] و همچنین مهمترین اهرم اصلی در افزایش وکاهش بهره وری سازمان می باشد، لذا از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و باید توجه خاصی به آن مبذول داشت .[6]
حال اگر این انسان با انگیزه و توانمند و بهره ور باشد و به خوبی توسط سازمان جذب و نگهداری شود، می تواند سایر منابع را به نحو احسن و مطلوب به کار گیرد و انواع بهره وری را محقق سازد ونهایتاً سازمان را بهره ور کند. همچنین مقوله بهره وری و ارتقاء آن در بخش عمرانی و پروژه های ساخت و ساز به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد آن اهمیت این موضوع را دوچندان می نماید .[7]
اما اینکه چگونه انگیزش نیروی انسانی باید برانگیخته شود تا بقا و ماندگاری آنها به درستی صورت پذیرد و در نهایت بهره وری پروژه ها افزایش یابد؟ سوالی است که پاسخ به آن در پروژه های ساخت و ساز، می تواند راهگشای بهره وری در پروژه های عمرانی باشد. از اینرو هدف از انجام تحقیق حاضر شناسایی مهمترین عوامل موثر بر بقا و ماندگاری منابع انسانی در شرکتهای پیمانکاری ساختمانی کشور بود.
روش تحقیق
روش تحقیق توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق کلیه متخصصان و خبرگان با تجربه صنعت ساخت در شرکتهای پیمانکار عمرانی تشکیل می دادند که با استفاده از جدول مورگان و به صورت تصادفی 96 نفر در تحقیق شرکت کردند. متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق میزان تأثیر عوامل مشخص شده بر بقا و ماندگاری نیروی کار در پروژههای عمرانی کشور بودند که این عوامل بر اساس مرور ادبیات پیشین و نظرات کارشناسان داخلی در 5 گروه زیر دسته بندی فاکتورهای مرتبط با نیروی انسانی، فاکتورهای مدیریتی، فاکتورهای اقتصادی، فاکتورهای اجتماعی و روانی و فاکتورهای مرتبط با ویژگی های کار و در قالب یک پرسش نامه تدوین شدند.
این پرسش نامه حاوی 55 سوال بود. مقیاس پاسخ گویی به پرسش نامه طیف 5 نقطه ای لیکرت بود. در مرحله اجرای تحقیق از پرسش شوندگان خواسته شد که میزان تأثیر گذاری هر معیار را با انتخاب گزینه مناسب مشخص نمایند. در این تحقیق اعتبار محتوای پرسشنامه توسط اساتید و چند نفر از افراد مطلع وخبره مورد تأیید قرار گرفته است و از اعتبار لازم برخوردار میباشد. همچنین جهت تعیین پایایی پرسشنامه ها از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج حاکی از میزان آلفای 0/764 بود که حاکی از پایایی مطلوب ابزار اندازه گیری است. برای تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونهای و آزمون علامت رتبه ای ویلکاکسون استفاده شد. در کلیه تحلیل ها سطح معنی داری p< 0/05 استفاده شد.
یافته ها
جهت تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونهای و آزمون علامت رتبه ای ویلکاکسون استفاده شد. همانطور که مشاهده میشود از لحاظ آماری در مجموع تعداد 21 عامل به عنوان عوامل اساسی و اصلی موثر بر بقا و ماندگاری نیروی کار در پروژههای عمرانی کشور انتخاب میشوند - جدول . - 1
