بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مشخصه های توسعه اقتصادی هر کشور طرح های عمرانی آن است که به عنوان معیار و شاخصی عمده در رونق اقتصادی آن کشور مورد بررسی قرار می گیرد. بنابراین پیشرفت، رفاه و تعالی یک ملت بستگی به موفقیت طرح های عمرانی کشورش دارد به منظور اجرای موفق پروژههای ساخت لازم است فاکتورهای کلیدی موثر بر آن به همراه میزان درجه اهمیت آنها شناسایی گردد. به منظور دستیابی به این هدف، پس از مرور پیشینه تحقیق و مصاحبه با کارشناسان و خبرگان با تجربه در این حوزه تعداد 58 عامل استخراج شده و در 7 گروه دسته بندی شدند.
سپس پرسشنامه ای جهت جمع آوری نظرات خبرگان در شرکتهای پیمانکار عمرانی شیراز در مورد میزان اهمیت هر یک از فاکتورها طراحی شد. به منظور اولویت بندی عوامل و گروهها با استفاده از تکنیکAHP ابتدا مدل سسله مراتبی ایجاد شده و سپس ماتریس مقایسات زوجی با نظر خبرگان با تجربه این حوزه به عنوان ورودی به نرم افزار expert choice داده شد.
در نهایت بر اساس نتایج به دست آمده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHPاولویت بندی نهایی اصلی ترین عوامل کلیدی موفقیت پروژههای عمرانی کشور تعیین گردید .در انتها مقایساتی بین پروژههای مختلف از طریق روش TOPSISبرای تصمیم گیری و عملکرد مدل صورت پذیرفت.نتایج این تحقیق میتواند چهارچوبی برای پیمانکاران، مشاوران، کارفرمایان و سیاست گذاران در جهت تمرکز بر روی این عوامل و کنترل و ارزیابی خروجی های پروژه باشد.
-1 مقدمه
یکی از مشخصه های توسعه اقتصادی هر کشور طرح های عمرانی آن است که به عنوان معیار و شاخصی عمده در رونق اقتصادی آن کشور مورد بررسی قرار می گیرد. بنابراین پیشرفت، رفاه و تعالی یک ملت بستگی به موفقیت طرح های عمرانی کشورش دارد تا چرخه امور به نحو مطلوب با کمترین هزینه و بیشترین سود به پایان برسد - شاکری قربانی, . - 1384 شناسایی عوامل موفقیت پروژه های ساخت از مهمترین مسائل در حوزه ی مدیریت پروژه می باشند.
عدم وجود شناخت کافی و فراگیر عوامل موفقیت پروژه کار را برای کنترل ،پایش و نحوه ی عملکرد پروژه ها دشوار مینماید. شناسایی و اولویت بندی این فاکتورها میتواند چهارچوب مناسبی برای ارزیابی و بررسی خروجی های پروژه برای مدیران، کارفرمایان، پیمانکاران فراهم نماید. همچنین شناخت عوامل موفقیت پروژه ها میتواند به مدیریت تخصیص مناسب منابع در طول پروژه کمک نماید - Ahadzie, Proverbs, . - & Olomolaiye, 2008
-2پیشینه تحقیق
موفقیت پروژه مفهمومی پیچیده و چند سطحی است و به دلیل درک متفاوت ذینفعان پروژه از شکست یا موفقیت میتواند مختلف یا متنوع باشد - . - ; Toor & Ogunlana, 2006Bryde & Brown, 2004 با این حال در ادامه برخی تعاریف موجود از موفقیت پروژه تشریح می گردد. در فرهنگ های لغات مختلف معنای متنوعی برای موفقیت ارائه شده است. برای مثال Ediomatic and syntactic English Dictionary می گوید: " موفقیت یعنی این واقعیت که شما چیزی را که میخواستید و برای تحصیل آن تلاش کرده اید را به دست آورده اید" و یا Macmillan English Dictionary معتقد است که موفقیت یعنی : "دستیابی به چیزی که برای آن برنامه ریزی یا تلاش کرده اید".
با بررسی این تعاریف میتوان نقاط مشترکی را در معانی بیان شده مشاهده نمود: مطلوبیت و تعمدی بودن. در واقع میتوان موفقیت پروژه را چنین تعریف کرد: " تحقق برنامه ریزی شده و تعمدی حداکثر انتظارات ذینفعان پروژه - نجابت, . - 1384 موفقیت پروژه درجه ای از براورده شدن اهداف و انتظارات پروژه می باشد که این اهداف ممکن است جنبه های فنی، مالی ، فرهنگی، اجتماعی، و حرفه ای را شامل شود.لذا تحقق آن در گرو حضور فرایند های مشخصی در پروژه می باشد - Sanvido, - ; Turner, 2004Grobler, Parfitt, Guvenis, & Coyle, 1992 مطابق تعریف - Lehtiranta, Kärnä, Junnonen,
- & Julin, 2012 موفقیت پروژه های ساخت و ساز به رضایت سازمان و شرکت درگیر با پروژه بستگی دارد بنابراین موفقیت باید از دیدگاه جامع تر از معیارهای سنتی مثل بودجه ، برنامه زمانی و خصوصیات مورد بررسی قرار گیرد.عوامل کلیدی موفقیت پروژه، ویژگی ها ، شرایط، و یا متغییرهایی هستند که می توانند تاثیر قابل توجهی در موفقیت پروژه اگر به درستی کنترل و مدیریت شوند، بگذارند - . - Milosevic & Patanakul, 2005
-4نتایج تحقیق
-1مطالعات کتابخانه ای جهت آشنایی با تحقیقات پیشین در زمینه موفقیت پروژه های عمرانی، تکنیک های مربوطه و مرور ادبیات و مصاحبه اولیه با اساتید و خبرگان
-2شناسایی و دسته بندی عوامل کلیدی موفقیت پروژه های عمرانی از طریق استخراج از منابع پیشین و بازنگری و تغییرات کارشناسان صنعت ساخت کشور
-3طراحی و توزیع پرسش نامه در میان کارشناسان و خبرگان صنعت ساخت کشور در شرکت های پیمانکار عمرانی شیراز جهت تعیین میزان اهمیت هر یک از عوامل شناسایی و تعیین اولویت عوامل کلیدی موفقیت پروژههای عمرانی کشور به عنوان هدف اصلی تحقیق حاضر انتخاب گردید. در راستای دستیابی به این هدف، پس از انجام مرور ادبیات جامع و مصاحبه با خبرگان صنعت ساخت تعداد 58 عامل استخراج شده و با نظر کارشناسان و خبرگان با تجربه در این حوزه مورد بازبینی قرار گرفت.
