بخشی از مقاله
چکیده
در سالهای اخیر آمار بالای تصادفات خودرویی، وبرخورد هواپیماها بایکدیکر در ایرساید فرودگاهها حاکی از این موضوع است که عملیات خودروها در این منطقه دارای اشکالاتی می باشد. در این پژوهش محقق برآن است تابا استفاده از منابع کتابخانهای موجود , مصاحبه با جمعی از کارشناسان بنام کشور در حوزه ایمنی و خطوط هوایی و همچنین با بهره گیری از تجارب مؤسسات و کشورهای صاحب نام در صنعت هوانوردی مشکلات را شناسایی و احصاء نماید .
در نهایت به منظور رفع و یا کاهش اثرات این مشکلات, راهکارهایی نیز ارائه گشته است که از مهم ترین آنهامی توان به , تدوین قوانین و مقررات ملی رانندگی و تردد در ایرساید فرودگاه ها براساس استاندارد سازمان هواپیمایی کشوری در حوزه فرودگاهی , - ICAS1141 - خرید و نصب سیستم های پیشرفته ی کنترل و هدایت حرکات زمینی و طراحی وایجاد ساختار مناسب در فرودگاه ها برای اجرای قوانین اشاره نمود, تا منجر به کاهش ریسک و صدمات ناشی از تردد خودروها و هواپیماها شده و به کارشناسان مربوطه در جهت تدوین و بهبود قوانین مناسب در این حوزه کمک نماید.
.1 مقدمه
توسعه حمل و نقل هوایی در سال های اخیر، باعث ایجاد تغییرات بسیاری در فرودگاه ها شده است .به علت افزایش تردد هواپیماهای پهن پیکر در فرودگاه ها، تجهیزات و وسایل نقلیه ای که به منظور سرویس دهی به این هواپیماها در نظر گرفته شده نیز افزایش یافته است. تردد وسایل نقلیه در ایرساید، همواره برای افراد و هواپیماها مخاطره آمیز می باشد و کسانی که در این منطقه فعالیت می نمایند بایستی نهایت احتیاط را به عمل آورند تا آسیبی متوجه آنان نگردد.
با توجه به تغییرات فوق، سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری 2 - ایکائو - موظف است مقرراتی وضع نماید تا ایمنی عملیات هوانوردی را محقق سازد. ایکائو علاوه بر انکس 14 - فرودگاه ها - ، دستورالعمل های متعددی برای عملیات و طراحی فرودگاه ها منتشر کرده است. با این حال در برخی موارد، راهنمایی ها کامل و کافی نمی باشد.مثلاً در مورد دستورالعمل حرکت وسایل نقلیه زمینی و هواپیماها در ایرساید مرجع جامعی وجود ندارد. بنابراین انجام تحقیق در خصوص ساماندهی حرکت وسایل نقلیه و هواپیماها در ایرساید امری ضروری به نظر می رسد.
هدف از تحقیق حاضر، کاهش ریسک سوانح، صدمه به افراد و کاهش خسارت به هواپیما و دارایی ها، در اثر تردد خودروها در منطقه ایرساید می باشد. استفاده از اطلاعات این تحقیق برای مسئولین و متصدیان فرودگاه ها بسیار مفید و سودمند خواهد بود مدیران فرودگاه ها می توانند با تدوین کتاب راهنمای کنترل تردد خودرو ها در - ایرساید - 3 برای فرودگاههای خود و با تدوین دستورالعمل های مناسب، کارکنانی را که می خواهند از خودرو و تجهیزات در ایرساید استفاده کنند را به درستی آموزش دهند .
انجام این آموزش ها، کارکنان را با روش های ایمن فعالیت در ایرساید آشنا نموده و دانش و آگاهی آنان را نسبت به قوانین و دستورالعمل های مربوطه افزایش می دهد و به این طریق آنان از پیامدهای تخطی شان از مقررات آگاه می شوند. همچنین این تحقیق می تواند برای کارکنانی که در ایرساید تردد می کنند بسیار مفید بوده و آنان را نسبت به استفاده ایمن از خودروها و تجهیزات مطلع می نمایند همان طور که می دانید انتخاب روش تحقیق بستگی به اهداف و ماهیت موضوع تحقیق و همچنین امکانات و منابع دارد، بنابراین هنگامی می توان در مورد روش بررسی و انجام یک تحقیق تصمیم گرفت که ماهیت موضوع مورد پژوهش، هدف ها و قلمرو کار مشخص باشد .از آنجایی که این تحقیق به بررسی وضع موجود مقررات رانندگی و مشکلات تردد در فرودگاه های ایران می پردازد در قلمرو تحقیقات توصیفی قرار دارد. در این تحقیق از روش مطالعه کتابخانه ای به منظور بررسی متون و محتوای مطالب و همچنین از روش میدانی مشاهدات برای جمع آوری اطلاعات در زمینه تحقیق استفاده شده است.
.2 مطالعات تطبیقی
براساس مطالعات تطبیقی و همچنین جهت حسن انجام عمل الگوبرداری تصمیم گرفته شد از منابع مطالعاتی سازمان های بین المللی هوانوردی مانند ایکائو، یاتا و اتحادیه بین المللی فرودگاه ها و کشورهای صاحب نام در صنعت هواپیمایی استفاده شود. به این منظور و بر اساس شرح خدمات انجام پروژه، بخشی هایی از کتاب انکس 14 ایکائو، کتاب مدیریت ایمنی ایرساید اتحادیه بین المللی فرودگاه ها، کتاب مدیریت ایمنی اپرون شرکت فرودگاه های کشور و قوانین و مقررات داخلی مورد مطالعه قرار گرفت.
همچنین برای انجام بهتر مطالعات الگو برداری مستندات موجود کشورهای پیشرو در زمینه صنعت هوانوردی مانند آمریکا، انگلیس، استرالیا، فرانسه، نیوزلند، و کشور امارات متحده عربی - فرودگاه دبی - در زمینه موضوع تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس مطالعات اولیه انجام شده، از آنجایی که کشور استرالیا جزء پیشروان صنعت حمل و نقل هوایی جهان بوده و در زمینه ایمنی پروازها، تعداد و نشست و برخاست، مسافران جابه جا شده و میزان بار حمل شده در میان سایر کشورها در رتبه نخست قرار دارد و به دلیل اقتباس قوانین ملی هوانوردی ایران از این کشور و در دسترس بودن منابع مطالعاتی موضوع تحقیق به زبان انگلیسی در پایگاه اطلاعاتی فرودگاه بین المللی سیدنی، کتاب راهنمای کنترل خودروها در ایرساید فرودگاه بین المللی سیدنی به عنوان یکی دیگر از منابع مطالعاتی انتخاب گردید.
.1-2 یافته های مطالعات تطبیقی
از مقایسه کتاب راهنمای کنترل تردد خودروها در فرودگاه سیدنی و کتاب مدیریت ایمنی ایرساید اتحادیه بین المللی فردگاه ها با دستورالعمل ترافیک زمینی شرکت فرودگاه های کشور و بخش 11-4 کتاب فرودگاهی فرودگاه بین المللی امام خمینی - ره - ، می توان به ضعف ساختاری واحد نظارت و کنترل تردد خودروها در ایرساید، فقدان یا نقص دستورالعمل ها و جدی نگرفتن آموزش کارکنان در این منطقه پی برد. از این رو، تعداد روز افزون تخلفات رانندگی و حوادث و سوانح ناشی از آن در ایرساید فرودگاه های ایران به خصوص در فرودگاه های بین المللی و پر تردد جای تعجب ندارد که باید دراین مورد فکری اساسی شود.
در این مبحث به بررسی و تحلیل هر یک از موارد فوق می پردازیم:
الف - ضعف ساختار واحد نظارت و کنترل تردد خودروها در ایرساید
طبق دستورالعمل ترافیک زمینی شرکت، در فرودگاه های ایران، واحد ایمنی زمینی فرودگاه مسئول نظارت و کنترل تردد کلیه خودروها در ایرساید می باشد. در این مورد سئوالات ذیل قابل تأمل است:
- 1 آیا واحد ایمنی زمینی فرودگاه ها، پرسنل کافی برای انجام این مسئولیت را دارند؟
2 - آیا انجام این مسئولیت، خللی در انجام وظایف اصلی محوله به آنها که همان نجات و آتش نشانی فرودگاهی است پیش نمی آورد؟
3 - از آنجایی که واحد ایمنی زمینی فرودگاه، یک واحد اجرایی است آیا می تواند مسئول کنترل تردد خودروها در منطقه ایرساید بوده و نقش نظارتی نیز داشته باشد؟ در این صورت، تخلفات رانندگی واحد ایمنی زمینی توسط چه واحدی مورد رسیدگی و نظارت قرار می گیرد؟
4 - آیا مارشالر ایستگاه ایمنی زمینی که وظیفه اصلی آن هدایت هواپیماست، از صلاحیت، اختیار و وجاهت قانونی لازم جهت برخورد با رانندگان و ابطال مجوزهای تردد و رانندگی آنها برخوردار می باشد؟
در این زمینه سوالات بسیار زیادی می توان مطرح کرد که شاید برای خیلی از آنها جواب قانع کننده ای نداشته باشیم به همین منظور مدیران محترم فرودگاههای کشور باید باتغییر ساختار وآوردن تکنلوژی های جدید برای افزایش ایمنی درایرساید فرودگاهها و به منظور کم شدن حوادث می توانند کمک بسزایی در امر ایمنی در فرودگاهها داشته باشند.
