بخشی از مقاله
چکیده
به منظور شناسایی و تعیین گیاگان علفهاي هرز مزارع زعفران شهرستان استهبان، پژوهشی در سال 1397 انجام شد. نتایج نشان داد که36 گونه علف هرز متعلق به 15 تیره گیاهی شناسایی شدند. خانواده هاي Brassicaceae, Poaceae و Asteraceae به ترتیب با 9، 9 و 4 گونه بیشترین تعداد گونه هاي علف هرز را به خود اختصاص دادند. از نظر چرخه زندگی 27 گونه یک ساله - %75 - و 9 گونه چند ساله - %25 - بودند. همچنین 31 گونه - %86 - داراي چرخه فتوسنتزي C3 و 5 گونه - %14 - نیز داراي چرخه فتوسنتزي C4 بودند.
مقدمه
استان فارس پس از استان خراسان به عنوان بزرگترین منطقه تولید کننده زعفران در ایران محسوب می شود. این استان از نظر تنوع آب و هوایی پتانسیل بالایی جهت کشت طلاي سرخ یا همان زعفران رادارد - کوچکی، . - 1392 سطح زیر کشت، میزان تولید و عملکرد این گیاه در استان فارس در سال 1396 به ترتیب 721 هکتار، 3,5 تن و 5 کیلوگرم در هکتار بوده است
شهرستان استهیان در این استان جایگاه ممتازي در زمینه کشت زعفران دارد 500 - هکتار - و زعفران این شهر از نظر عطر و طعم زبانزد و داراي کیفیت منحصر به فردي است. در سالهاي اخیر به دلایلی از جمله کنترل نامناسب علفهاي هرز، کشت زعفران استهبان دچار مشکل شده است. به همین جهت، شناسایی نوع و تراکم علف هاي هرز می تواند راهکار منایل کنترل آنها را به دست دهد.
مواد و روشها
این پژوهش در سال 1397 در مناطق مهم زعفران کاري شهرستان استهبان انجام گرفت. استهبان در شرق استان فارس و با مختصات جغرافیایی ٢٩٫١٢٩١N, 54.0358° E ° واقع شده است. از هر منطقه 5 مزرعه زعفران با مساحت دست کم 3000متر مریع انتخاب شد. نمونه گیري از علفهاي هرز به منظور تعیین گیاگان و تراکم با استفاده از کادر 0,5*0,5 و به ازاء هر هکتار 5 کادر و به روش سیستماتیک W استفاده شد - نوروز زاده و همکاران، . - 2007 در پایان نوع علفهاي هرز هر کادر به تفکیک جنس و گونه شناسایی گردید. پس از شناسایی گونه ها، تعداد گونه هاي یکساله و چندساله و همچنین مسیر فتوسنتزي تعیین شد.
نتایج و بحث
در این پژوهش 36 گونه علف هرز متعلق به 15 تیره گیاهی در مزارع زعفران استهبان شناسایی شدند که خانواده هاي - 25% - Poaceae, - %25 - Brassicaceae, و - 11% - Asteraceae به ترتیب با 9، 9 و 4 گونه بیشترین تعداد گونه هاي علف هرز را به حود اختصاص دادند. از نظر چرخه زندگی 27 گونه را یک ساله ها - %75 - و 9 گونه را چند ساله ها - %25 - تشکیل می دادند. همچنین 31 گونه - %86 - داراي چرخه فتوسنتزي C3 و 5 گونه - %14 - نیز داراي چرخه فتوسنتزي C4 بودند. از سوي دیگر، 11 گونه - %30 - باریک برگ و 25 گونه - %70 - هم از علف هاي هرز پهن برگ بودند
تنوع گونه اي نسبتا بالاي علفهاي هرز زعفران را میتوان به چندساله بودن این محصول، امکانپذیر نبودن شخم و عدم مصرف علفکش به ویژه علفکشهاي پهنبرگ کش نسبت داد
بنابراین با درنظرگرفتن گونههاي غالب علفهرز در منطقه، می توان از راهکارهاي گوناگونی در کنترل موثر علفهاي هرز استفاده کرد.
وجین، ساده ترین نوع روش کنترل است که در مساحتهاي کوچک مناسب بهنظر میرسد. همچنین میتوان از کولتیواتور به عنوان سله شکن نیز استفاده کرد.
در کنترل شیمیایی، جهت کنترل علفهاي هرز باریکبرگ، مصرف علفکش هاي هالوکسی فوپ آرمتیل - 10,8EC% گالانت سوپر - به میزان 1 لیتر در هکتار و علفکش اکسی فلوروفن % - 24EC گل - به میزان 2 لیتر در هکتار ثوصیه میشود. علفکش متري بوزین % - 70WPسنکور - ، در دزهاي توصیه شده براي زراعت هاي اختصاصی خود براي مبارزه با علف هاي هرز برگ پهن پیشنهاد میشود. در عین حال کاربردسنکور پس از برداشت گل به صورت خاك مصرف، علاوه بر کنترل مناسب علف هاي هرز تأثیر سویی بر زعفران ندارد. استفاده از گلایفوسیت نیز در هنگام آماده سازي زمین زعفران توصیه می شود
