بخشی از مقاله
چکیده
آندزیت هاي داسیتی و داسیت هاي منطقه حاوي برونبوم هاي آمفیبولیتی و متاپلیتی هورنفلسی شده می باشند. مهم ترین کانی هاي سنگ میزبان پلاژیوکلاز داراي منطقه بندي نوسانی - اولیگوکلاز – آندزین - ، هورنبلند سبز - هاستینگزیت، منزیوهاستینگزیت، ادنیت، ادنیت هورنبلند و فروئن پارگازیت هورنبلند - ، میکاي سیاه - فلوگوپیت - و کلینوپیروکسن - اوژیت - می باشد.
پلاژیوکلازهاي زینولیت آمفیبولیتی نسبت به پلاژیوکلازهاي سنگ میزبان کلسیم دارتر بوده و فاقد منطقه بندي نوسانی می باشند. آمفیبول هاي برونبوم محدوده وسیع تري از هورنبلند سبز تشکیل شده در اوایل رخساره آمفیبولیت تا هورنبلند قهوه اي تشکیل شده در اواخر این رخساره که دوباره از در کناره ها به هورنبلند سبز تبدیل شده است را شامل می شود. برآورد دما و فشار بر اساس میزان آلومینیوم موجود در آمفیبول ها نشان می دهد که هورنبلندهاي موجود در بیگانه سنگ هاي آمفیبولیتی در دماي Cْ715 -801 ◌ و فشار 2/3 -5/76 Kbar و در سنگ میزبان در دماي Cْ715 -801 ◌ و فشار 2/3 –5/8 Kb تشکیل شده اند.
مقدمه
منطقه مورد بحث در 15 کیلومتري جنوب شرقی شهر خوسف - خراسان جنوبی - در محدوده اي با مختصات 57΄ْ58◌ طول شرقی و 46΄ْ32◌ عرض شمالی قرار دارد - تصویر . - 1 در این منطقه، سنگ هاي آتشفشانی و نیمه عمیق با ترکیب آندزیت داسیتی تا داسیت به صورت دایک و یا گنبد، واحدهاي آمیزه افیولیتی کرتاسه، سنگ هاي فلیشی اواخر کرتاسه و آذرآواري ها و سنگ هاي گدازه اي اوایل ترشیري منطقه را قطع نموده اند.
دو گنبد به هم چسبیده واقع در شرق روستاي دوکوهه هر چند در اطراف توسط رسوبات کواترنري احاطه شده اند ولی در برخی رخنمون ها به طور واضح سنگ هاي فلیشی یاد شده را بریده اند. از ویژگی این گنبدهاي داسیتی وفور انکلاوهاي دگرگون شده اي از سنگ هاي فلیشی و واحدهاي بازیک آمیزه افیولیتی می باشد که در این پژوهش سعی شده است کانی شناختی، شیمی کانی ها و دما و فشار تشکیل آنها تعیین و با سنگ میزبان مقایسه گردد.
روش مطالعه
در این تحقیق، ابتدا حین بررسی هاي صحرائی، نمونه برداري دقیقی از سنگ هاي منطقه و برونبوم هاي آنها صورت پذیرفته و سپس خصوصیات کانی شناختی و بافتی آنها به کمک میکروسکوپ پلاریزان نوع لایتز بررسی شده است. در مرحله بعد، در دانشگاه منچستر انگلستان و به وسیله دستگاه الکترون پروب میکروآنالیزور - EPMA - از کانی هاي مختلف تجزیه نقطه اي به عمل آمده و در گام آخر، از نرم افزار Minpet براي ترسیم نمودارهاي معرف ترکیب کانی ها استفاده شده است.
بحث
پلاژیوکلاز - اولیگوکلاز- آندزین - ، هورنبلند سبز ، میکاي سیاه - بیوتیت - ، کلینوپیروکسن و ریز بلورهاي کوارتز مهم ترین متشکله هاي آندزیت هاي داسیتی و داسیت هاي منطقه می باشند. این سنگ ها بافت پورفیریتیک و ماهیت کالک الکالن دارند. زینولیت هاي موجود بطور عمده آمفیبولیت هاي حاوي هورنبلند سبز تا قهوه اي و پلاژیوکلاز هستند - تصویر . - 2 بافت این سنگ ها نماتوبلاستیک، گرانوبلاستیک و گاهی نواري می باشد.
زینولیت هاي متاپلیتی از فراوانی کمتري برخودار بوده و حاوي میکاي سیاه، پلاژیوکلاز، کروندوم، آندالوزیت، فلدسپات پتاسیم و مگنتیت هستند - تصویر . - 2 با توجه به تأثیر حرارت ناشی از توده ها بر روي این زینولیت ها که منجر به تشکیل آندالوزیت و یا کروندوم شده است، بافت هاي لپیدوبلاستیک این زینولیت هاي تا حدودي از بین رفته است.
شیمی کانی
جهت تعیین ترکیب دقیق کانی هاي متشکله سنگ هاي میزبان و زینولیت ها آنها آنالیز نقطه اي از سه نمونه به عمل آمد که به طور جداگانه ارائه می شود. در اولین نمونه، از کانی هاي آمفیبول، پلاژیوکلاز و میکاي سنگ میزبان و کروندوم، آندالوزیت، میکا، پلاژیوکلاز و مگنتیت زینولیت آندالوزیت فلوگوپیت هورنفلسی آنالیز نقطه اي به عمل آمد. در نمودار BNa در مقابل BCa + BNa، آمفیبول هاي سنگ میزبان، در گروه کلسیک - نمودار - 2a و در نمودار Mg/ - Mg + Fe2+ - ، در برابر TSi - لیک و همکاران، - 1997، اکثراً در محدوده منیزین هاستینگزیت و یک نمونه در مرز این گروه با منیزیوهاستینگزیت هورنبلند واقع می شوند.
- تصویر . - 2b در نمودار AlIV در مقابل - Fe/ - Fe + Mg - ریدر و همکاران، - 1998، میکاهاي سنگ میزبان، در قسمت میانی محدوده فلوگوپیت و میکاهاي انکلاو، در قسمت بالائی این محدوده AlIV - بیشتر و Fe/ - Fe + Mg - کمتر قرار می گیرند - نمودار . - 2c در نمودار Or-Ab-An، پلاژیوکلازهاي این سنگ ها در محدوده آندزین- لابرادوریت واقع می شوند - نمودار . - 2d در نمونه دیگر، کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز، میکا و مگنتیت سنگ میزبان، و میکا، پلاژیوکلاز و فلدسپار پتاسیم انکلاو فلوگوپیت هورنفلسی آنالیز شده اند.
در نمودار AlIV در مقابل Fe/ - Fe + Mg - - ریدر و همکاران، - 1998، تمامی میکاهاي سنگ میزبان و انکلاو در محدوده فلوگوپیت قرار می گیرند؛ لیکن میکاهاي انکلاو در قسمت بالاتر محدوده مذکور AlIV - و Fe/ - Fe + Mg - بیشتر - واقع می شوند - نمودار . - 3a در نمودار Or-Ab-An، ترکیب پلاژیوکلازهاي داراي منطقه بندي نوسانی سنگ میزبان، در محدوده اوایل تا اواخر اولیگوکلاز و ترکیب پلاژیوکلازهاي انکلاو، در محدوده اوایل لابرادوریت و ترکیب فلدسپارهاي پتاسیم آن، در محدوده سانیدین قرار می گیرد - نمودار . - 3b
در نمودار Q درمقابل J، کلینوپیروکسن هاي سنگ میزبان در محدوده کلسیک - نمودار - 3c و در نمودار En-Fs-Wo - موریموتو، - 1988، در محدوده اوژیت - نزدیک به دیوپسید - واقع می شوند - نمودار . - 3d در آخرین نمونه، درشت بلورهاي کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز، آمفیبول و بلورهاي ریزتر مگنتیت، ایلمنیت که ممکن است به صورت اکسولوشن با مگنتیت دیده شود و آلانیت سنگ میزبان و آمفیبول و پلاژیوکلاز انکلاو آمفیبولیتی آنالیز شده اند.
در نمودار BNa در مقابل BCa + BNa، تمام آمفیبول هاي متعلق به سنگ میزبان و انکلاو در گروه کلسیک واقع می گردند - نمودار . - 4a در نمودار Mg/ - Mg+Fe2+ - در برابر TSi - لیک و همکاران، - 1997 طبق ANa+AK>0.5; Ti<0.5, Fe3+<AlVΙ، در محدوده هاي ادنیت، ادنیت هورنبلند و فروئن پارگازیت هورنبلند قرار می گیرند - نمودار . - 4b در نمودارهاي Q درمقابل J، کلینوپیروکسن هاي سنگ میزبان در محدوده کلسیک - نمودار - 4c و در نمودار En-Fs-Wo - موریموتو، - 1988، در محدوده اوژیت و گاهی دیوپسید واقع می شوند - نمودار . - 4d
