بخشی از مقاله
چکیده :
پیشرفت هر جامعه ای به چگونگی کیفیت آموزش و پرورش آن جامعه بستگی دارد . آموزش و پرورش اگر راه دموکراسی و روش علمی پیش گیرد زمینه ی ایجاد جامعه ای پیشرفته را مهیا می سازد .به منظور رسیدن به این دموکراسی ، رعایت قانون و نظم و ایجاد نگرش مثبت در این زمینه و اعمال آن توسط افراد یک جامعه ، به خصوص متو لیان امر خطیر تعلیم و تربیت ، ضرورت می یابد .در این مقاله ضمن تبیین وتوضیح مواد ذکر شده و ارائه ی راه حل های کاربردی بر مبنای تئوری های علم تعلیم و تربیت در رابطه با موضوع مقاله ، در پایان پیشنهادهایی نیز براساس موضوع مهم مدیریت کلاس که همه ی معلمان و استادان دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی با آن درگیر می باشند ، ارائه میگردد
مقدمه
آموزش و پرورش علاوه بر این که در دسته بندی مشاغل در رده بالایی قرار دارد.از نظر پیچیدگی نیز جزء پیچیده ترین حرفه های تخصصی دسته بندی می گردد.
اشراف معلم بر موضوعات درسی ، مسائل یادگیری ، الگوه ، مهارت ها ، روش ها، راهبرده ، و فنون تدریس، از عوامل عمده ی اثر بخشی رفتار و مدیریت کلاسی می باشد.
دررفتارکلاسی و ارتباط معلم با دانش آموزان با توجه به این که مدرسه و کلاس سازمان های اجتماعی آموزش تربیتی می باشد . از نظر یه های سازمانی استفاده می گردد.
کلاس درس یک سازمان اجتماعی آموزش است ،سازمان های اجتماعی ، آموزشی - تربیتی ، بدون پیروی محض از ارتباطات رسمی در جهت پویایی پیش می روند . وجود نظم و انضباط در کلاس و یا به عبارتی مدیریت کلاسی ، جهت اثر بخشی و کارآیی و در نهایت بهره وری کار یک معلم بسیار مؤثر می باشد . بنابراین لازم است در این خصوص فنون و ویژگیهای مورد نیاز مدیریت کلاس شناسایی و تبیین گردد، تا مورد استفاده ی همه ی کسانی که با آموزش و پرورش سر و کار دارند ، قرار گیرد.
تعریف مدیریت
از مدیریت تعریف های زیادی شده است که بر اساس اهمیت کاربرد آن ها در رفتار کلاسی به برخی اشاره میشود .یکی از تعاریف قابل قبول مدیریت در امر رفتار کلاسی این تعریف است.
مدیریت یعنی هنر انجام دادن کارها به وسیله ی دیگران - فالت - در این تعریف ، رفتار آمرانه ی معلم و همچنین خود محوری وی مورد انتقاد قرار می گیرد . با توجه به این تعریف ، معلم بایستی یک راهنمای خوب باشد ، ولی کارها توسط خود دانش آموز انجام شود . و آنها در امر یادگیری فعال باشند. بدیهی است که هر چه مشارکت دانش آموزان در فعالیتهای کلاسی و در امر یادگیری بیشتر باشد ،رشد مهارت های گوناگون در آنان بیشتر می شود ،و متکی به خود می گردند و اعتماد بنفس در آنان رشد می کند .
باید در نظر داشت که این تعریف در کلاس هایی که فراگیران دوران کودکی را طی می کنند ،دارای کاربرد زیادی نیست در مقطع ابتدایی ،پیش از آنکه معلم به کودکان آموزش دهد ،بایستی عمدتآ خود ، برنامه ریز بوده و اهداف آموزشی را دنبال کند ، زیرا با توجه به ویژگی های خاص کودکان اولآمتکی به دیگران بوده و ثانیآ کم تجربه می باشند ، این وظیفه به معلم برمی گردد ، در حالی که آموزش بزرگسالان به دلیل اینکه آنان در امر برنامه ریزی های درسی و کلاسی ، از اهمیت زیادی برخوردار می گردد . با توجه به موارد فوق در آموزش دوره های بالاتر ، لازم است فراگیران ، خود در امر یادگیری مشارکت داشته باشند . در تعریف دیگر مدیریت کار کردن با افراد به وسیله اعضای گروه هابرای تحقق اهداف سازمانی بیان شده است
در این تعریف ، اهمیت مشارکت معلم به عنوان رهبر و راهنمای دانش آموزان ، بیشتر ملحوظ است ، بدین معنی که پس از اینکه اهداف مشخص شد معلم و دانش آموزان بایستی با برنامه ریزی صحیح راه رسیدن به آن را دنبال کنند.
تعریف مدیریت کلاس
مدیریت کلاس درس عبارت ازرهبری کردن امور کلاس درس از طریق : تنظیم برنامه درسی ،سازماندهی مراحل کار و منابع ، سازماندهی محیط به منظور بالا بردن کار نظارت بر پیشرفت دانش آموزان و پیش بینی مسائل با لقوه است
مدیریت کلاسی عبارت است ، از هنر به کار بردن دانش تخصصی و بهره گیری ازمهارت های کلاس داری در هدایت دانش آموزان به سوی اهداف مورد نیاز و جامعه
اهمیت و ضرورت مدیریت و انضباط کلاس
بدون شک به منظور تدریس ونیل به اهداف آموزش و پرورش ، وجود شرایطی لازم می باشد ، از جمله این شرایط می توان به نظمحاکم بر کلاس به عنوان فاکتوری مهم اشاره نمود؛ زیرا کلاسی که در آن اولین گام یادگیری - یعنی نظم وانضباط و مشارکت در فعالیت و جلب توجه فعال شاگردان - اعمال نگردد، به یقین نتایج مطلوبی نخواهد داشت. روش های کلاس داری ونظم کلاس در ایجاد انگیزه برای یادگیری دانش آموزان بسیار موثر می باشد.
عوامل موثر بر مدیریت کلاس را در سه قسمت به شرح زیر طبقه بندی می نماییم
ویژگی های شخصیت معلم ؛روش تدریس معلم؛استفاده از فنون تدریس
-ویژگی های شخصیتی معلم
بدون شک شخصیت و یا ویژگی های شخصیتی معلم ، یکی از عوامل بسیار مهم در نظم دهی کلاس می باشد. معلمی که ظاهرآن آراسته می باشد ، مثبت نگر و خوش اخلاق است به توانایی های ذهنی ، جسمی، عاطفی و تفاوت های فردی شاگردان آگاهی دارد ، شرایط فیزیکی کلاس را از قبل آماده می سازد ، مهارت ارزشیابی و پرسش کردن را میداند، دانش آموزان را دوست دارد و به کارش علاقه نشان میدهد، با ایمان ،راستگو ، صادق و خوش بیان می باشد و در کارش مسلط است و با معلمی که این ویژگیها را ندارد ، مسلمآ بسیار متفاوت است بنابر این معلمین باید این صفت را در خود آشکار نمایند و در تمهیدات اشتغال به حرفه ی مقدس معلمی ،این ویژگی ها را در خود متبلور سازند.
-روش های تدریس
بسیارند دانشجو معلمینی که در کلاسها ی دانشگاه یا مراکز تربیت معلم ، دائم این جمله را بیان می دارند که " این روش تدریس را نمیتوان در کلاس ها به کار برد " دلیل گفتن این جمله اعتراضی این است که دانشجویان معلمی ، هنوز آگاهی ندارد که هر روش تدریس کارآیی خاص خود دارد و از یک روش تدریس نمی توان برای آموزش همه دروس استفاده کرد.
