بخشی از مقاله
چکیده
هدف این نوشتار ضرورت آشنایی دانشجو معلمان با مسائلی از تولد تا عصر ظهور حضرت مهدی - عج - می باشد که به روش مروری و با مطالعه منابع معتبر ؛ سایتهای اینترنتی و مقالات و کتابهای مرتبط با موضوع تدوین گردیده است.
با توجه به پیکره موضوع بحث - از تولد تا عصر ظهور - رساله حاضر تلاشی است اندک در راه شناخت و ذخیره الهی حجه ابن الحسن - عجل االله تعالی فرجه - ولادت ایشان، غیبت ایشان و چگونگی غیبت و دلایل آن که تقریباً در همه مذاهب به نحو عام و مذاهب الهی به نحو خاص از آن یاد شده مورد بررسی قرار گرفته است.
یافته ها و بحث اصلی شامل: شناخت امام زمان، غیبت صغری، کبری آن حضرت، حکمت و چرایی غیبت و همچنین علایم ظهور آن حضرت می باشد؛ بعلاوه در آخر بحث نیز به وظایف منتظران مهدی - عج - ، دیدگاه اهل سنت در مورد مهدی - عج - پرداخته خواهد شد.
پس از انجام مباحثات در قسمت نتیجه گیری مقاله در می یابیم که اگرچه سایر مذاهب و مکاتب الهی، بر این عقیده اند که شخصی در آینده قیام خواهد کرد و همگی بر این باورند که می بایست امید به یک مصلح جهانی و حکومت عدل الهی در جهان بوجود آید، ولی هر یک از آن مکاتب، نام و خصوصیات آن مصلح جهانی را بر اساس عقاید فردی خویش معرفی می نمایند.
مقدمه
توجه جهانی به شخصیت حضرت مهدی - عج - و نقش اساسی او در جهان و جایگاه او در قلوب و بخصوص مسلمانان و به ویژه شیعیان جهان به حدی است که بارها شخصیت های مختلف و افراد سرآمد جهان خواسته اند که خود را به جای آن حضرت معرفی نمایند و بدین وسیله خود را در قلوب منتظرین آن حضرت جای دهند و به خیال خود جایگاه ایشان را بربایند مانند علی بن باب و... اما همه این حرکت ها و بازتاب ها در مورد حضرت مهدی - عج - جز پژواک صدا چیز دیگری نیست و مردم فریب این جریانات و افکار را نخواهند خورد.
امید است که خداوند توفیق دهد که در این مورد با استعانت از توفیقات الهی حداقل وظیفه خویش را در حد توان برای شناخت امام زمان انجام داده باشیم. پیامبرمَن - ص - ماتَمیوَفرمایدلَم: یَعرٍف امامَ زَمانَهٌ ماتَ می ته جاهلیتهً: کسی که بمیرد در حالی که امام زمان خویش را نشناخته باشد به مرگ جاهلیت مرده است. حکمت و چرایی غیبت امام زمان حضرت مهدی عج: حکومت صالحان بر زمین، وعده تخلف ناپذیر الهی است و وجود مبارک حضرت ولی عصر - امام زمان حضرت مهدی - - عج - وقت تولد با قرائت آیه قرآن ، بر تحقق این وعده الهی تأکید ورزیدند؛ اما تحقق چنین وعده مبارکی شروطی دارد که بی تحقق آنها ظهور امام زمان حضرت مهدی عج دشوار بلکه ناشدنی خواهد بود.
آری خدای قادر متعالی با امر تکوینی »کن« آنچه را اراده سازد محقق میگرداند و فیاضیّت او در گرو هیچ شرطی نیست، به گونهای که میتواند تمام فیوضات خویش را یکباره نازل سازد و هر زمان اراده کند حکومت صالحان را ایجاد فرماید؛ اما نقص وجودی موجودات مستفیض، سبب ناتوانی آنان در جذب دفعی فیض حق سبحانه می شود؛ غرض آنکه محدودیت از ناحیه قابل است نه فاعل. در باور راسخ امامیه شکی نیست که این وعده الهی به دست آخرین ذخیره خداوند و پس از غیبتی طولانی جامه تحقق خواهد پوشید و غیبت، خود از شرایط تحقق این وعده تخلف ناپذیر است و بنابر همین باور، حکمتی والا و تدبیری حکیمانه برای غیبت امام زمان حضرت مهدی عج هست که همانا زمینه سازی ظهور حکومت صالحان بر زمین است.
بحث و بررسی در حوزه حکمتهای نهفته در مسئله غیبت امام زمان حضرت مهدی عج، پسندیده است؛ ولی نباید رهزن مقصود نهایی گردد، چرا که هدف از گفت وگو درباره غیبت امام عصر - عج - - امام زمان حضرت مهدی عج -اولاً و بالذات، کشف چرایی غیبت آن وجود مبارک نیست، بلکه آن استکه مؤمنِ منتظر، وظیفه خویش را در زمان این غیبت حکیمانه باز شناسد و آنگاه دریابد که آیا به وظیفه خویش عمل می کند یا نه. همانطور که در این مقاله تصویرینسبتاً واضح از تفاصیل ولادت ایشان دلایل غیبت و اسرار نهانی غیبت آن حضرت آورده خواهد شد لذا هدف اصلی این مقاله و مبحثی که در این مقاله ارائه خواهد شد
در خصوص اثبات وجود آخرین حجت خدا حضرت مهدی - عج - و بیان سیمای حضرت مهدی در قرآن و نهج البلاغه و کرامات امام زمان می باشد که از آیات و روایات استفاده شده است و البته در این موارد به منابع مهم و معتبر اسلامی نیز مراجعه کرده ایم و وجود حضرت مهدی - عج - بعنوان آخرین حجت خدا بر روی زمین با استفاده از آیات روحبخش قرآن و کلام وحی و همچنین با استفاده از کلام امیرالمومنین - ع - اثبات خواهد گردید.
پیش از اجرای تحقیق لازم بذکر هست که در مورد هر چه بیشتر شناخته شدن مسیله، مطالعاتی جامع در مورد مهدویت از کتاب های هدایتگران راه نور، زندگانی بقیه االله الاعظم امام مهدی - عج - و سیمای حضرت مهدی - عج - در قرآن و نهج البلاغه و کتب اهل سنت؛ نویسنده عبد الرحیم زارعیان جهرمی که بیانی کلی از مهدویت و امام زمان در این کتاب ها آورده شده، انجام داده ایم که در طول مقاله نیز بخشی از مطالب ازین کتاب ها آورده شده است.
قبلا در مورد وجود امام زمان - عج - و همچنین اثبات وجودی ایشان در منابع معتبر اسلامی آورده شده که در اینجا به چند نمونه اشاره می کنیم:رحوم کلینی رضوان اللّه علیه در کتاب شریف کافی قبلا در مورد اثبات وجودی امام زمان - عج - توضیح داده اند.علی اصغر رضوانی در کتاب موعود شناسی، صص283-267 در مورد وجود امام غیب آورده است.محمد بن طلحه شافعی در مطالب السؤل؛ ابن صباغ مالکی در الفصول المهمه؛ ابن حجر شافعی در الصواعق المحرقه؛ و ابن خلکان در وفیات الاعیان در مورد ادله تاریخی در مورد ولادت و حیات امام زمان - عج - آورده اند
بحث
امام زمان کیست؟ وی یگانه فرزند امام عسکری علیه السلام یازدهمین امام شیعیان است.
امام مهدی - عج - در سحرگاه نیمه شعبان 255ق در سامرّا چشم به جهان گشود نام مادرش نرجس یا نرگس است و پس از پنج سال زندگی تحت سرپرستی پدر، و مادر بزرگوارشان نرجس خاتون، در سال 260 ق به دنبال شهادت حضرت عسکری علیه السلام، همچون حضرت عیسی علیه السلام و حضرت یحیی علیه السلام که در سنین کودکیعهده دار نبوّت شده بودند، در پنج سالگی منصب امامت شیعیان را عهده دار شدند. آن بزرگوار پس از سپری شدن دوران غیبت با تشکیل حکومت عدل جهانی احکام الهی را در سرتاسر زمین حاکمیت خواهد بخشید.
میلاد نور: آخرین امام شیعیان در پانزدهم ماه شعبان 255 ق، علی رغم مراقبت های ویژه مأموران حکومت عباسی، در خانه امام عسکری علیه السلام چشم به جهان گشودند. تولد مخفیانه آن حضرت بی شباهت به تولد حضرت موسی علیه السلام و حضرت ابراهیم خلیل علیه السلام نیست. همان گونه که این دو پیامبر بزرگ الهی تحت شدیدترین تدابیر امنیتی فرعونیان و نمرودیان به اراده خداوند و به سلامت در کنار کاخ فرعون و نمرود متولّد شدند، حضرت مهدی - عج - نیز در حالی که جاسوسان و مأموران خلیفه عباسی تمام وقایع خانه امام یازدهم علیه السلام را زیر نظر داشتند، در کمال امنیت و بدون آن که دشمنان بویی ببرند، در سحرگاه روز جمعه نیمه شعبان قدم به جهان هستی گذاشتند.
سیمای مهدی - عج - : پیامبر اکرم - ص - و ائمه اطهار علیهم السلام هر کدام در سخنان خود به اوصاف امام مهدی - عج - اشاره کرده اند. حضرت امام رضا علیه السلام در توصیف ویژگی های چهره و سجایای اخلاقی و ویژگی های برجسته آن حضرت می فرمایند: قائم آل محمد - عج - هاله هایی از نور چهره زیبای او را احاطه کرده است رفتار معتدل و چهره شادابی دارد. از نظر ویژگی های جسمی شبیه ترین فرد به رسول خدا - ص - است. نشانه خاصّ او آن است که گرچه عمر بسیار طولانی دارد، ولی از سیمای جوانی برخوردار است؛ تا آن جا که هر بیننده ای او را چهل ساله یا کمتر تصور می کند. از دیگر نشانه های او آن است که تا زمان مرگ با وجود گذشت زمان بسیار طولانی هرگز نشان پیری در چهره او دیده نخواهد شد.
حجت خدا : روزی عثمان بن سعید بن عمری به همراه حدود چهل نفر از بزرگان شیعه به حضور امام عسکری علیه السلام رسیدند تا درباره جانشین آن حضرت سؤال کنند و در آینده از ایجاد اختلاف در مسئله امامت جلوگیری کنند. راوی می گوید: وقتی عثمان بن سعید به حضرت عسکری علیه السلام گفت: آمده ایم تا درباره مطلب مهمی که شما به آن آگاهترید از شما سؤال کنیم، حضرت امام عسکری علیه السلام فرمودند: بنشین عثمان؛ پس از ساعتی امام علیه السلام فرمودند: آیا می خواهید بگویم به چه منظوری آمده اید؟ همه گفتند: ای فرزند رسول خدا، بفرمایید. آنگاه حضرت فرمودند: آمده اید تا درباره حجت خدا و امام پس از من بپرسید. همه گفتند: آری. در این لحظه ناگهان پسری که چهره درخشانی چون ماه داشت و از هر حیث به امام عسکری علیه السلام شبیه بود وارد شد. حضرت فرمودند: بعد از من پیشوای شما و جانشینم این فرزند من است. مواظب باشید پس از من در دین دچار آشفتگی نشوید.
دوران زندگی امام زمان
دوران زندگی امام زمان - عج - به چهار دوره تقسیم می شود:
.1 از تولد تا غیبت: حضرت مهدی - عج - پس از تولد حدود پنج سال تحت سرپرستی پدر بزرگوارشان امام عسکری علیه السلام به صورت نیمه مخفی زندگی کردند. یکی از کارهای بسیار مهمی که حضرت امام حسن عسکری علیه السلام در این دوره انجام دادند این بود که امام مهدی - عج - را به بزرگان شیعه معرفی کردند تا در آینده در مسئله امامت دچار اختلاف نشوند.
.2 غیبت صغری: پس از شهادت حضرت امام حسن عسکری علیه السلام در سال 260 ق دوره غیبت صغری آغاز شد و تا سال 329 ق ادامه پیدا کرد. در این دوره حضرت مهدی - عج - از طریق چهار نائب به ادامه امور مردم می پرداختند.
.3 دوره غیبت کبری: این دوران از سال 329 ق شروع شد و تا زمانی که خداوند مصلحت بدانند ادامه خواهد داشت در این دوره پاسخ به پرسش ها و احکام مردم بر عهده نایبان عام آن حضرت است و حضرت نایب خاصی برای این دوره معرفی نکرده اند.
.4 دوره حکومت: پس از ظهور، امام زمان - عج - بر اساس احکام اسلام حکومت واحد جهانی تشکیل خواهند داد که در سایه آن سرتاسر عالم پر از عدل و داد خواهد شد.
غیبت صغری
پس از این که امام حسن عسکری - ع - وظیفه دینی و اجتماعی و وظیفه خود نسبت به فرزند گرامیش حضرت مهدی - عج - را به پایان رسانید و رسالت خویش را در این مورد به نحو احسن انجام داد و از طرفی او را از خلفای جور و ستم عباسی پنهان داشت و از طرفی دیگر او را به شیعیان و طرفداران واقعی خویش در تمام عالم اسلام معرفی نمود، اراده الهی تعلق گرفت که آن حضرت را به اجداد گرامیش و پیامبر - ص - ملحق گرداند. لذا در روز هشتم ربیع الاول سال 260 هجری در سن 28 سالگی دار فانی را وداع و به درجه رفیع شهادت نایل آمد.
