بخشی از مقاله
چکیده
پیشرفت هاي علمی بشر در دهههاي اخیر،بعضاًسبب شده است که بشر دچار غرور گشته - العلم حجاب الاکبر - و به جنگ طبیعت رفته و تلاش نماید تا همه مسائل و مشکلات را با عینک فنی – مهندسی حل نماید. این دیدگاه سبب شد که در زمینه توسعه روستایی و تهیه طرحهاي عمرانی، کشاورزي و منابع طبیعی نیز برنامهریزي بالا به پایین حاکم شود.
در این سیستم متخصصین و کارشناسان براساس علم و دانش خویش - که هنوز بسیار اندك و ناقص است - و بدون توجه به مسائل اقتصادي و اجتماعی و فرهنگ و آداب و رسوم مردم محلی و بهرهبرداران از این طرحها و پروژهها، نسخههایی را براي توسعه منطقه تهیه و به مردم و مسئولین محلی دیکته می نمودند که بدیهی است در بسیاري از موارد، محکوم به شکست بود. مطالعات و بررسی هاي انجام شده در زمینه علل شکست برخی از پروژههاي عمرانی، توجه اندیشمندان را به نقش و اهمیت مشارکت مردم و ضرورت جامعنگري و کلنگري و نگرش سیستمی در انجام مطالعات و طراحی، معطوف نمود و از حدود دو دهه قبل رویکردهاي مشارکتی در مطالعه و طراحی پروژهها مرسوم شد.
دیدگاه توحیدي ما و آموزههاي دین مبین اسلام که کاملترین دین و روش زندگی است حاکی از آن است که خداوند حکیم و علیم، سنتهایی را بر خلقت و طبیعت و محیط زیست حاکم نموده است که چه بسا شناخت و رعایت آنها میتواند ضامن موفقیت پروژهها و طرحهاي ما باشد. با توجه به ناقص بودن و تجربی بودن علم بشر، بنظر می رسد این مهم می بایست بیش از پیش مورد توجه همه مردم و مسئولین و بخصوص اندیشمندان مذهبی قرار گیرد. چه بسا علت شکست برخی پروژههاي عمرانی، عدم توجه بشر به قوانین و سنتهاي الهی است.
الف - مقدمه
پیشرفت هاي علمی بشر در دهههاي اخیر،بعضاًسبب شده است که بشر دچار غرور گشته - العلم حجاب الاکبر - و به جنگ طبیعت رفته و تلاش نماید تا همه مسائل و مشکلات را با عینک فنی – مهندسی حل نماید. این دیدگاه سبب شد که در زمینه توسعه روستایی و تهیه طرحهاي عمرانی، کشاورزي و منابع طبیعی نیز برنامهریزي بالا به پایین حاکم شود.
در این سیستم متخصصین و کارشناسان براساس علم و دانش خویش - که هنوز بسیار اندك و ناقص است - و بدون توجه به مسائل اقتصادي و اجتماعی و فرهنگ و آداب و رسوم مردم محلی و بهرهبرداران از این طرحها و پروژهها، نسخههایی را براي توسعه منطقه تهیه و به مردم و مسئولین محلی دیکته می نمودند که بدیهی است در بسیاري از موارد، محکوم به شکست بود.
طراحی، معطوف نمود و از حدود دو دهه قبل رویکردهاي مشارکتی و طراحی پروژهها مرسوم شد نظیر:
-تشخیص مشارکتی Participatory Diagnosis
-تکنیکهاي ارزیابی مشارکتی روستایی - PRA - Participatory Rural Appraisal
-توسعه مشارکتی فناوريParticipatory Technology Development -پایش و ارزیابی مشارکتیParticipatory Monitoring & Evaluation
-روشهاي بهنژادي زراعی مشارکتی Participatory Plant Breeding
-رویکرد تحقیقات مشارکتیParticipatory Research Approach -سیستم اطلاعات جغرافیایی مشارکتی Participatory GIS و... جالب آن که این موضوع 1400 سال پیش مورد توجه و تاکید دین مبین اسلام بوده است.
