بخشی از مقاله
چکیده
در این مقاله به بررسی تأثیر و نقش مهارت توالی دیداری دانش آموزان در موفقیت تحصیلی آنها پرداخته ام. متأسفانه اکثر دانشجو معلمان اول دبستان از این مقوله مهم بی خبرند و اگر از آنها بپرسیم که به چه شیوه ای تدریس میکنید، خواهند گفت مگر درس دادن فنون و شیوه میخواهد. دانشجومعلمان و خودم که در آینده معلم خواهیم شد باید به این مهم توجه کافی و وافی داشته باشیم و قبل از یاد دادن هر چیز درسی دیگر این مهارتها را به دانش آموزان تعلیم دهیم و در آنها نهادینه کنیم که بتوانند از آنها استفاده کنند.
این مقاله به صورت توصیفی نوشته شده است و از نوع کتاب خوانی و میدانی می باشد. جامعه آماری من 20 دانش آموز ابتدایی شهرستان خوی - مدارس عادی و استثنایی - را شامل میشود. تعداد یک عدد برنامهی سالانه و یک نقشهی ذهنی برای دانشجومعلمان تنظیم کردم، فرضیه من این بود که، آشنایی معلمان اول دبستان در زمینهی مهارتهای درمان اختلالات یادگیری از جمله دیکته و خواندن، همبستگی مثبتی با پیشرفت درسی و تحصیلی آزمون شوندگان خواهد داشت.
نتیجه ای که از تحقیق بدست آوردم این بود که معلمانی که این مهارتها را به کار میبردند هر چند ممکن بود ساعات تدریس آنها کم باشد، اما دانشآموزان آنها در درسهایشان به طرز حیرت آوری پیشرفت داشتهاند. در مقابل معلمانی بودند که علی رغم ساعات تدریس زیاد به نتیجه مورد انتظار خود نمیرسیدند. دانشآموزی که با این مهارت در دوران ابتدایی آشنا میشود، در وجودش نهادینه میشود و حتی در دوران تحصیلی خود نیز از آن یاری می جوید. و تمام معلمان باتجربهای که از آنها پرس و جو کردم بدون استثنا همه اذعان داشتند که موفقیت خود در تدریس را مدیون استفاده از راهبردهای تقویت مهارتهای پایهای خواندن و نوشتن می دانستند.
من با اجرای روشهای مداخلهای و میدانی و تشخیص و تجزیه و تحلیل غلطهای املایی به این نتیجه رسیدم که فراوانی غلط املایی از نوع توالی دیداری بسیار زیاد بود. بعد از اجرای روشهای یادشده متوجه شدم دانشآموزان به پیشرفتهای چشمگیری نایل آمدند و پس از آزمون اخذ شده، نتایج نشان ×داد که اجرای تمرینات یاد شده باعث رفع مشکلات ناشی از ضعف در توالی دیداری شد.
-1 مقدمه
بدون شک تلاش کلیه معلمان این است که شیوه کار خود را طوری تنظیم کنند که اکثر قریب به اتفاق فراگیران را به بیشترین میزان یادگیری برسانند و از مطالب و موضوعات مطرح شده در کلاس، درک همه جانبه و عمیقی به آنها انتقال دهند.
بر حسب تأثیرات محیط بر یادگیری، روشهای تدریس و برنامههای درسی مدارس اغلب میتوانند علت یا تشدیدکنندهی مشکلات ×یادگیری باشند. تا همین اواخر، روش تدریس به عنوان علت احتمالی مشکل یادگیری به ندرت مورد بررسی قرار گرفته است. به نظر میرسد معلمان میپندارند که اگر چیزی آموخته شده است، به طور خودکار آموخته شده است، و اگر آموخته نشده، آن وقت مشکل را باید به دلبل نارساییهایی در توانایی خود دانشآموز، انگیزه و یا تداوم یادگیری وی دانست و نه اثربخشی روش تدریس
فرض های اصلی این تحقیق عبارت بودند از: .1 خودکارآمدی خواندن و نوشتن دانش آموزان پیش بینی کننده میزان استفاده معلمان از راهبردهای تقویت مهارتهای پایهای خواندن و نوشتن است. .2دانش آموزان عادی در مقایسه با دانش آموزان ضعیف از مهارتهای پایهای بالاتری در خواندن و نوشتن برخوردارند . نمونه تحقیق شامل 10 نفر دانش آموز از مرکز توانبخشی و 10 دانش آموز از مدرسه عادی بود، که شامل پایهی تحصیلی اول بود. در مصاحبه ساخت یافته با معلمان این دانشآموزان، نتایج بدست آمده نشان داد که بین بازده معلمانی که از راهبردهای تقویت مهارتهای پایهای خواندن و نوشتن استفاده کردند در مقایسه با معلمانی که از این راهبردها استفاده نکردند تفاوتهای معناداری بدست آمده است.
-2 تعاریف و ویژگی های توالی دیداری
توالی بینایی، تکرار متناوب یک الگوی ثابت است که میتواند در حیطههای مختلف مانند رنگ، اندازه یا شکل و ...اجرا شود. دانش آموز دارای اختلال حافظه توالی دیداری در یادآوری آنچه دیده است به همان ترتیبی که بوده مشکل دارد و در تجسم و ترتیب وتوالی حروف دچار اختلال می شوند.مثلا کلمههای - دارد،مادر، درخت، آرزو - را می نویسد:دادر،مارد، ردخت، آزرو
مهارت توالی دیداری به توانایی یادآوری آنچه دیدهایم به همان ترتیبی که بوده مربوط میشود. هدف، تقویت پیگیری، مداومت دیداری و قدرت نقشه کشی میباشد
-3 روشهای تدریس و برنامهی درسی:
بر حسب تأثیرات محیط بر یادگیری، روشهای تدریس و برنامههای درسی مدارس اغلب میتوانند علت یا تشدیدکنندهی مشکلات یادگیری باشند. تا همین اواخر، روش تدریس به عنوان علت احتمالی مشکل یادگیری به ندرت مورد بررسی قرار گرفته است. به نظر میرسد معلمان میپندارند که اگر چیزی آموخته شده است، به طور خودکار آموخته شده است، و اگر آموخته نشده، آن وقت مشکل را باید به دلبل نارساییهایی در توانایی خود دانشآموز، انگیزه و یا تداوم یادگیری وی دانست و نه اثربخشی روش تدریس
-4 اختلال در توالی دیداری
افرادی که از این مهارت به اندازه کافی برخوردار نیستند در تجسم، ترتیب و توالی اشکال، اعداد و حروف دچار مشکل میشوند. توالی حافظه دیداری در سطوح عالیتر خواندن، نوشتن و محاسبات عددی کاربرد دارد
-5 تشخیص مشکلات و برنامهریزی آموزش
در طرحریزی برنامههای خواندن و نوشتن باید عملکرد فرد ارزیابی شود. ارزیابی برای طراحی برنامه نیز مستلزم استفاده از آزمونهای تشخیصی، پرسشنامههای غیر رسمی خواندن و نوشتن میباشد - دانیل پ، هالاهان، جان و، لوید، جیمز م، کافمن، مارگارت ویس، الیزابت ا، مارتینز، 1395 ، ص. - 506 گاهی اوقات روشهای غربالگری، نمونههایی از کار کودک کودکستانی یا مدرسه رو را در نظر میگیرند و برخی از آنها نیازمند این هستند که کودک تکالیف و2فعالیتهای مشخصی را تکمیل کند و سپس آن فعالیتها مورد ارزیابی قرار گیرد.
تودل 2001 - ، ص - 26 عنوان میکند غربالگری عبارت است از ارزیابی اولیه برای پشتیبانی از آموزش و یادگیری، و برای شناسایی زمینههای مرتبط که میتوانسته رشد و یادگیری یک کودک را مانع شود و یا احتمالا محدود کند. در پایان این مقاله یک برنامه فردیشده که توسط خودم گردآوری شده، آمده است که روشهای ارزشیابی در طول دورهی آموزشی به تفکیک برای هر هدف کوتاه مدت آمده است. امید است مورد استفادهی دانشجومعلمان قرار گیرد.
-6 مشکلات خواندن و نوشتن و نقش فعالیتهای فوق برنامه در کاهش این مشکلات
بسیاری از دانشآموزان دچار مشکلات یادگیری، در »خواندن« و »نوشتن« با مشکل بزرگی مواجه هستند، اما در زمینههای دیگری نظیر ورزش، هنر، کاردستی و موسیقی تواناییهای چشمگیری دارند - مولودی و الهی، 1394، ص. - 9ویژگیهای معلم از لحاظ فعالیتهای اجتماعی و تربیتی:
1 -شناخت ویژگیهای رشد طبیعی کودکان و نوجوانان
-2 شناخت کامل برنامه درسی و تشخیص جنبه های ضعیف آن
-3 آشنایی با فعالیتهای تربیتی، آموزشی و اجتماعی سودمند برای انتخاب نوع فعالیتهای فوق برنامه
-4 آشنایی با روشهای علمی فعالیتها از لحاظ ویژگیهای سنی، استعدادها، نیازها و رغبتهای دانش آموزان
-5 آشنایی با روشهای درست ارزشیابی فعالیتهای فوق برنامه
-6 آشنایی با چگونگی بر انگیختن دانش آموزان به شرکت در فعالیتهای فوق برنامه
-7 آشنایی با وسایل و امکانهای لازم برای انجام دادن فعالیتهای فوق برنامه، تهیه و کاربرد صحیح آنها
-8 شناخت زمان و چگونگی فعالیتهای تربیتی و اجتماعی
-7 انطباق و حمایت دانشآموزان مبتلا به مشکلات یادگیری:
دانشآموزان مبتلا به مشکلات یادگیری برای آموزش مؤثر ویادگیری بهتر به روشهای حمایتی به این منظور که بتوانند به پیشرفت ×تحصیلی و رشد اجتماعی گروه همسالان خود دست یابند، نیاز دارند. این تقویت و حمایت به روشهای مختلفی ایجاد میشود:
-1 تنظیم کردن تغییرات و اصلاحات برنامههای کلاسی،
-2 برنامهی آموزش انفرادی ،
-3 تغییر الگوی سیستم موجود در کلاس،
-4 فراهم کردن تدریس فوق برنامه در کلاس یا خارج کردن دانشآموزان از آموزش گروهی
-5 آموزش خصوصی توسط همسالان،
-6 استفاده از اعضای تیم حمایتی و تقویتی بریا کمک به دانشآموز به صورت فردی،
-7 هرگونه ترکیب امکانپذیر گزینههای قبلی.
همچنین دانشآموز باید از طریق دستیابی به خدمات تخصصی بیشتر و منابعی که در مدرسه در دسترس آنها نیست - مثلا برای ×سنجش روانشناختی ، گفتاردرمانی، مشاوره - ، مورد حمایت و کمک قرار گیرند
به وسیلهی واداشتن اعضا برای فکر کردن به اولویت نیاز های دانشآموزان IEP تنت - 2007 - پیشنهاد میدهد که فرآیند ایجاد یک ×خاص و چگونگی رویارویی بهتر با آن نیازها، به خودی خود با ارزش است.
-8 راهبردهای تقویت مهارت توالی دیداری
آزمون توالی حافظه بینایی- ترسیمی:
روش اجرای آزمون توالی حاقظه بینایی- ترسیمی:
دراجرای آزمون توالی حاقظه بینایی- ترسیمی، از کارتهایی شامل اشکال هندسی که به تدریج تعداد آنها افزایش مییابد، استفاده شده است. آزمایشگر کارت مربوط به تصاویر با زمانی مناسب - برای هر شکل 2 ثانیه توصیه میشود - درمقابل آزمودنی قرار میدهد و این تصاویر نگاه کن و آنها را به خاطر بسپار
