بخشی از مقاله
چکیده
در این مقاله به بررسی تأثیر و نقش مهارت ثبات شکل دانش آموزان در موفقیت تحصیلی آنها پرداخته ام. متأسفانه اکثر معلمان اول دبستان از این مقوله مهم بی خبرند و اگر از آنها بپرسیم که به چه شیوه ای تدریس میکنید، خواهند گفت مگر درس دادن فنون و شیوه میخواهد. دانشجومعلمان و خودم که در آینده معلم خواهیم شد باید به این مهم توجه کافی و وافی داشته باشیم و قبل از یاد دادن هر چیز درسی دیگر این مهارتها را به دانش آموزان تعلیم دهیم و در آنها نهادینه کنیم که بتوانند از آنها استفاده کنند.
این مقاله به صورت توصیفی نوشته شده است و از نوع کتاب خوانی و میدانی می باشد. جامعه آماری من 20 دانش آموز ابتدایی شهرستان خوی - مدارس عادی و استثنایی - را شامل میشود. تعداد یک عدد برنامهی سالانه و یک نقشهی ذهنی برای دانشجومعلمان تنظیم کردم، فرضیه من این بود که، آشنایی معلمان اول دبستان در زمینهی مهارتهای درمان اختلالات یادگیری از جمله دیکته و خواندن، همبستگی مثبتی با پیشرفت درسی و تحصیلی آزمون شوندگان خواهد داشت.
نتیجه ای که از تحقیق بدست آوردم این بود که معلمانی که این مهارتها را به کار میبردند هر چند ممکن بود ساعات تدریس آنها کم باشد، اما دانشآموزان آنها در درسهایشان به طرز حیرت آوری پیشرفت داشتهاند. در مقابل معلمانی بودند که علی رغم ساعات تدریس زیاد به نتیجه مورد انتظار خود نمیرسیدند. دانشآموزی که با این مهارت در دوران ابتدایی آشنا میشود، در وجودش نهادینه میشود و حتی در دوران تحصیلی خود نیز از آن یاری می جوید. و تمام معلمان باتجربهای که از آنها پرس و جو کردم بدون استثنا همه اذعان داشتند که موفقیت خود در تدریس را مدیون استفاده از راهبردهای تقویت مهارتهای پایهای خواندن و نوشتن می دانستند.
بنابراین معلمان باید آموزش مناسب و دورههای مربوط را بگذرانند و دارای شناخت کافی از کودکان و نحوهی ارتباط با خانوادههای آنها باشند. از سوی دیگر به نظر میرسد که در آموزش و پرورش شناخت کافی از کودکان دیرآموز وجود ندارد و پی گیریهای لازم در مورد دیرآموزان صورت نمیگیرد.
-1 مقدمه
در حال حاضر بهترین کمک به این کودکان آن است که: خانوادهها به طور مؤثر با معلم همکاری کرده و معلم از این همکاری استقبال کند ویادگیری بهتر به روشهای حمایتی به این منظور که بتوانند به 1دانشآموزان مبتلا به مشکلات یادگیری برای آموزش مؤثر پیشرفت تحصیلی و رشد اجتماعی گروه همسالان خود دست یابند، نیاز دارند. این تقویت و حمایت به روشهای مختلفی ایجاد ×میشود:
-1 تنظیم کردن تغییرات و اصلاحات برنامههای کلاسی،
-2 برنامهی آموزش انفرادی ،
-3 تغییر الگوی سیستم موجود در کلاس،
-4 فراهم کردن تدریس فوق برنامه در کلاس یا خارج کردن دانشآموزان از آموزش گروهی
-5 آموزش خصوصی توسط همسالان،
-6 استفاده از اعضای تیم حمایتی و تقویتی بریا کمک به دانشآموز به صورت فردی،
-7 هرگونه ترکیب امکانپذیر گزینههای قبلی.
همچنین دانشآموز باید از طریق دستیابی به خدمات تخصصی بیشتر و منابعی که در مدرسه در دسترس آنها نیست - مثلا برای سنجش روانشناختی ، گفتاردرمانی، مشاوره - ، مورد حمایت و کمک قرار گیرند
به وسیلهی واداشتن اعضا برای فکر کردن به اولویت نیاز های دانشآموزان IEP تنت - 2007 - پیشنهاد میدهد که فرآیند ایجاد یک خاص و چگونگی رویارویی بهتر با آن نیازها، به خودی خود با ارزش است.
در مجموع باید یاور داشته باشیم که هر کودک قابلیت پیشرفت دارد و در محیط مطلوب غنی و مساعد بهتر و سریعتر پیشرفت میکند بالاخره اینکه راز موفقیت برنامههای تدوین شده برای این کودکان مشارکت و آموزش والدین است. بنابراین آموزش این ×کودکان باید همگام با آموزش و برنامهریزی برای برای والدین آنها باشد.
-2 روشهای تدریس و برنامهی درسی:
بر حسب تأثیرات محیط بر یادگیری، روشهای تدریس و برنامههای درسی مدارس اغلب میتوانند علت یا تشدیدکنندهی مشکلات یادگیری باشند. تا همین اواخر، روش تدریس به عنوان علت احتمالی مشکل یادگیری به ندرت مورد بررسی قرار گرفته است. به نظر میرسد معلمان میپندارند که اگر چیزی آموخته شده است، به طور خودکار آموخته شده است، و اگر آموخته نشده، آن وقت مشکل را باید به دلبل نارساییهایی در توانایی خود دانشآموز، انگیزه و یا تداوم یادگیری وی دانست و نه اثربخشی روش تدریس
-4 تقویت ثبات شکل
فرد با کسب این مهارت قادر میگردد بفهمد هر شکل صرف نظر از اندازه، جنس، وضعیت، کوچکی و بزرگی همان شکل است. مشکلات ناشی از ضعف در این حیطه موجب عدم درک تجسم فضایی، ایجاد مشکلات در خواندن، نوشتن و ترسیم میگردد
-5 اختلال در ثبات شکل
بدیهی است عدم توانایی کودک در ثبات شکل خصوصا در دوران دبستان میتواند موجب ضعف کودک در درک هندسه فضایی، املا و خواندن شود. فراستیگ معتقد است که تقویت ثبات شکل جهت تشخیص کلمات آشنا در زمینهای که رنگ و اندازه و شکل آن ناآشناست، ضروری است. در مورد کلمات نیز دانشآموز در مییابد که کلمه چه کوچک و چه بزرگ و چه چاپی و چه غیر چاپی و... همان کلمه است و توانایی درک و تشخیص حروفی که صدایشان یکی است اما شکل متفاوتی دارند را دارد، مانند شکلهای مختلف ز-ذ- ظ- ض
-6 تشخیص مشکلات و برنامهریزی آموزش
گاهی اوقات روشهای غربالگری، نمونههایی از کار کودک کودکستانی یا مدرسه رو را در نظر میگیرند و برخی از آنها نیازمند این هستند که کودک تکالیف و فعالیتهای مشخصی را تکمیل کند و سپس آن فعالیتها مورد ارزیابی قرار گیرد. تودل 2001 - ، ص - 26 عنوان میکند غربالگری عبارت است از ارزیابی اولیه برای پشتیبانی از آموزش و یادگیری، و برای شناسایی زمینههای مرتبط که ×میتوانسته رشد و یادگیری یک کودک را مانع شود و یا احتمالا محدود کند.
در طرحریزی برنامههای خواندن و نوشتن باید عملکرد فرد ارزیابی شود. ارزیابی برای طراحی برنامه نیز مستلزم استفاده از آزمونهای تشخیصی، پرسشنامههای غیر رسمی خواندن و نوشتن میباشد - دانیل پ، هالاهان، جان و، لوید، جیمز م، کافمن، مارگارت ویس، الیزابت ا، مارتینز، 1395، ص. - 506 در پایان این مقاله یک برنامه فردیشده، آمده است که روشهای ارزشیابی در طول دورهی آموزشی به تفکیک برای هر هدف کوتاه مدت آمده است. امید است مورد استفادهی دانشجومعلمان قرار گیرد.
-7 مشکلات خواندن و نوشتن و نقش فعالیتهای فوق برنامه در کاهش این مشکلات
بسیاری از دانشآموزان دچار مشکلات یادگیری، در »خواندن« و »نوشتن« با مشکل بزرگی مواجه هستند، اما در زمینههای دیگری نظیر ورزش، هنر، کاردستی و موسیقی تواناییهای چشمگیری دارند
ویژگیهای معلم از لحاظ فعالیتهای اجتماعی و تربیتی:
1 -شناخت ویژگیهای رشد طبیعی کودکان و نوجوانان
-2 شناخت کامل برنامه درسی و تشخیص جنبه های ضعیف آن
-3 آشنایی با فعالیتهای تربیتی، آموزشی و اجتماعی سودمند برای انتخاب نوع فعالیتهای فوق برنامه
-4 آشنایی با روشهای علمی فعالیتها از لحاظ ویژگیهای سنی، استعدادها، نیازها و رغبتهای دانش آموزان
-5 آشنایی با روشهای درست ارزشیابی فعالیتهای فوق برنامه
-6 آشنایی با چگونگی بر انگیختن دانش آموزان به شرکت در فعالیتهای فوق برنامه
-7 آشنایی با وسایل و امکانهای لازم برای انجام دادن فعالیتهای فوق برنامه، تهیه و کاربرد صحیح آنها
-8 شناخت زمان و چگونگی فعالیتهای تربیتی و اجتماعی
-8 راهبردهای تقویت مهارت ثبات شکل
از فعالیت زیر میتوان جهت تقویت ثبات شکل دانش آموزان استفاده کنیم:
از کارتهایی استفاده می کنیم که حروف الفبا را در جهات مختلف نوشته و از دانش آموز می خواهیم بدون چرخاندن کارت حروف را ×برای ما پیدا کند
بهتر است فعالیتهای یادگیری به صورت گام به گام و از ساده به مشکل و با حجم کمتری انجام شود. تدریس با تکرار بیشتری همراه باشد و از بیان لفظی خود دانشآموز استفاده شود. در مورد پاسخهای درست و نادرست بازخورد فوری و همراه با توجه، تحسین، تشویق و البته در صورت لزوم از تنبیهخفیف استفاده شود. به کودکان کمک شود که هرچه زودتر به مرحلهی عملیات عینی برسند
بنابراین معلمان باید آموزش مناسب و دورههای مربوط را بگذرانند و دارای شناخت کافی از کودکان و نحوهی ارتباط با خانوادههای آنها باشند. از سوی دیگر به نظر میرسد که در آموزش و پرورش شناخت کافی از کودکان دیرآموز وجود ندارد و پی گیریهای لازم در مورد دیرآموزان صورت نمیگیرد. در حال حاضر بهترین کمک به این کودکان آن است که: خانوادهها به طور مؤثر با معلم همکاری کرده و معلم از این همکاری استقبال کند. اساسا کودکان دیرآموز برای رسیدن به پیشرفت و موفقیت نیاز به بکارگیری روشهای متناوب - جایگزین - و حمایتهای اضافی دارند در یک مدرسهی عادی که برای برآوردن نیازهای این کودکان تخصیص داده شده است ×باید نکات زیر مورد توجه قرار داده شود:
-1 برنامههای تدوین شده برای این کودکانباید متناسب با نیازهای همهجانبهی آنها باشد.
-2 باید حداکثر مشارکت دانشآموزان و خانوادههای آنها را فراهم کرد.
-3 تأکید بر آموزش فردی شده، کار تیمی و افزایش مهارتهای
