بخشی از مقاله
چکیده
نویسنده سعی کرده در این مقاله با ساختارهای ادبی روشن و خیلی ساده به سوالات احتمالی ومبهم مخاطب که در ذهن خویش پدید آمده را با جوابهای اجمالی یا مبسوط آشنا کند و ارتباط بگیرد. همچنین نویسنده تلاش دارد تا از دیدگاه امیرالمومنین - ع - و واکاوی آموزههای نهجالبلاغه، واژه تقوا را تبیین کرده و در راستای حفظ عفت عمومی و تهذیب نفسانی، این مفهوم قرآنی را بررسی نماید.
روش تحقیق نوشتار پیشرو، توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری دادهها نیز کتابخانهای است. دستاورد اصلی مقاله، افزایش بصیرت و هشیاری نوجوانان و جوانان در جهت دوری از پلیدیها و گناهان و آشنایی با واژه تقوا و مفاهیم آن و روش عملی آن میباشد.
مقدمه :
نوشتار مقاله را با کلامی از حضرت علی - ع - که فرمود: » وصیت می کنم شما مومنین را به تقوای الهی و انجام امور نظم در کارهایتان - «نهج البلاغه: نامه - 47 .آغاز می شود چرا که تقوا و نظم باید الگو و سرمشق همه ما مسلمین باشد. اما رابطه این دوکلام چیست و این نظم چیست که بلافاصله بعد از واژه تقوا آمده است؟ و ضرورت آن چه میباشد؟
این دو واژه به نوعی لازم و ملزوم و مکمل یکدیگر هستند، چرا که در کنار تقوا و دوری از گناهان که یک سیستم به اصطلاح دفاعی و ایمنی معنوی می باشد، از یک فرایند مدونی به نام نظم و انضباط بهره میگیرد و شیوه خاصی به نام تقوا به وجود میآید و این یکی از برنامهها و اصول موفقی است که اگر اجرا شود به شیوه و مرحله بالایی دست پیدا کرده ایم. لزوم آشنایی با مفاهیم دینی، نوع نگرش و برخورد کلامی حضرت علی - ع - و نتیجهگیری از ضروریات دینی بوده و بعید است این موضوع از این زاویه گرچه اجمالی مورد نقد و بحث قرار گرفته باشدکه به آن پرداخته شده است.
معنای لغوی و اصطلاحی تقوا تقوا از مادّهوَقَی - - و به معنای حفظ و صیانت و نگهداری است. معنای اتقّاء، احتفاظ است، ولی تاکنون دیده نشده که در ترجمههای فارسی این کلمه را بصورت حفظ و نگهداری ترجمه کنند. در ترجمههای فارسی اگر این کلمه بصورت اسمیاستعمال شود مثل خود کلمه تقوا و یا متقین به پرهیزگاری ترجمه میشود
البته کسی مدعی نشده که معنای تقوا ترس یا پرهیز و اجتناب است، بلکه چون دیده شده لازمه صیانت خود از چیزی ترک و پرهیز است و همچنین غالباً صیانت و حفظ نفس از اموری ملازم است با ترس از آن امور. چنین تصور شده که این ماده مجازاً در بعضی موارد به معنای پرهیز و در جای دیگر به معنای خوف و ترس استعمال شده است. راغب در کتاب المفردات گویند: وِقایه» عبارتست از محافظت یک چیز از هرچه بر او زیان میرساند و تقوا یعنی نفس را در وقایه قرار دادن از آنچه بیم میرود.تحقیق« این مطلب این است امّا گاهی به قاعده استعمال، لفظ مسبّب درمورد سبب و استعمال لفظ سبب درمورد مسبّب است، یعنی خوف بجای تقوا و تقوا بجای خوف استعمال میگردد. تقوا در عرف شرع یعنی نگهداری نفس از آنچه انسان را به گناه میکشاند به اینکه ممنوعات و محرمات را ترک کند.
امّا ابتدا باید بفهمیم واژه تقوا و موارد کاربرد آن چیست و باید یک شناخت ظاهری و درونی پیدا کنیم تا طبق شناخت کلی آن با برنامهها به جلو رفته و اهداف خود را با دستورات دین تطبیق دهیم. متأسفانه اکثر عوامالنّاس از این واژه مهم وکلیدی، نامأنوس و بیگانه بوده و از هدف و معنای اصلی آن غافل و مهجورند.
