بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش، "ارائه الگوی جهت ارزیابی فرایند توسعه محصول جدید در صنعت خودرو بر اساس کارت امتیازی متوازن - مطالعه موردی: شرکت خودروسازی زامیاد - " می باشد. لذا این پژوهش از حیث هدف، کاربردی است. و باتوجه به گردآوری داده ها توسط پرسشنامه، از نوع توصیفی و پیمایشی می باشد. همچنین به دلیل انجام پژوهش در شرکت خودروسازی زامیاد، پژوهش از نوع مطالعه موردی است. این پژوهش اکتشافی بوده زیرا به شناسایی عوامل مؤثر بر فرایند توسعه محصول جدید پرداخته شده است.. برای گردآوری مرور ادبیات پژوهش از روش کتابخانه ای استفاده شده است.
همچنین به منظور گردآوری داده ها از روش میدانی استفاده شد و در نهایت از نتایج حاصله جهت پاسخ دهی به سوالات پژوهش استفاده گردید. در این پژوهش، برای سنجش پایایی پرسش نامه از ضریب آلفای کرونباخ و نرم افزار SPSS و برای سنجش روایی پرسشنامه هم از قضاوت خبرگان استفاده گردید. برای هدف کلی این پژوهش که شامل تایید شاخص ها و برازش مدل پژوهش می باشد، از مدل معادلات ساختاری به وسیله نرم افزار Smart PLS استفاده گردید. یافته های تحقیق حاکی از آن است که منظر فرایندهای داخلی رتبه اول و سایر منظرها به ترتیب منظر مشتری، منظر رشد و یادگیری، و منظر مالی، رتبه های دوم تا چهارم را در تاثیر گذاری بر فرایند توسعه محصول جدید را به خود اختصاص دادند.
واژه های کلیدی:توسعه محصول جدید، نوآوری، تجاری سازی فناوری، BSC
مقدمه
دستورالعمل دنیای کسب و کار دنیای پیچیدگی هاست. افزایش سرعت رقابت در محیط کلان بازرگانی از یک طرف و فزاینده تر شدن ابهامات و عدم اطمینان محیطی از سوی دیگر، شرکتها را در اندیشه بقاء و ماندگاری در کسب کار امروزه به عنوان حیاتی ترین نیاز شرکتها جلوه نموده است. تغییر نیازها و خواسته های مشتریان، تحول سریع تکنولوژی، افزایش رقابت در بازار و افزایش رونق اقتصادی موجب شده است که شرکتها در صنایع مختلف با سرعت، بازدهی و کیفیت رو به رشدی به نوآوری و توسعه محصولات جدید بپردازند. در واقع، مشتریان در جستجوی محصولات جدید تر،پیشرفته تر و منطبق بر نیازهای خود هستند و شرکت ها نیز ناچارند محصولاتی را ارائه دهند که پاسخگوی نیاز و انتظارات مشتریان باشد، زیرا در غیر این صورت، رقبا گوی سبقت را از آنان خواهند ربود.
همین امر موجب پر رنگ شدن بحث فرایند توسعه محصول در شرکتها و صنایع مختلف شده است و توسعه محصول جدید را به یکی از پیچیده ترینو دشوارترین وظایف کسب و کار تبدیل نموده است .[1]ارزیابی آمادگی سازمان در جهت توسعه محصول جدید مستلزم شناخت عوامل موثر در فرآیند توسعه محصول جدید در سازمان و طراحی سیاست ها ومکانیزم های اثر بخشی این قبیل فعالیت هاست.از آنجایی که شرکت زامیاد یکی از شرکت های صنعت خودرو ایران می باشد با ویژگیهای مثل تنوع بالای محصولات، قرار گیری در بازار سخت رقابتی و محدودیت منابع، لذا شناسایی عوامل مؤثر بر فرایندتوسعه محصول جدید در این سازمان کمک می کند تا کارایی در توسعه محصول جدید افزایش یافته و عملکرد پروژه ها تسریع یابد.
با توجه به این که نرخ عدم موفقیت در مورد پروژه های توسعه محصول جدید درشرکت زامیاد همچنان بالاست محقق را بر آن داشت تا با شناسایی این عوامل و ارائه الگوی ارزیابی، بتوان نتایج مفیدی برای مدیریت هرچه بهتر و اثر بخش تر نوآوری و توسعه محصول جدید ارائه کرد. همچنین تاکنون در شرکت خودرو سازی زامیاد در زمینه توسعه محصول جدید تحقیقی صورت نگرفته است، با تمرکز بر فرایند توسعه محصول جدید در این شرکت عوامل مؤثر برفرایند توسعه محصول جدید شناسایی شده تا بتوان در نهایت بر اساس اولویت بدست آمده راهکار مناسب را جهت بهبود فرایند و کاهش مدت زمان ارائه محصول جدید بیان کرد. نتایج چنین مطالعه ای در شرکت زامیاد می تواند موجب کاهش نرخ شکست در توسعه محصول جدید و همچنین ارتقای اثر بخشی اقدامات و افزایش نرخ نوآوری باشد.
مرور ادبیات
آغاز مطالعات محک زنی توسعه محصول که هدف اصلی اشان شناسایی راز موفقیت و تمایز شرکت های موفق از سایر شرکت ها در زمینه توسعه محصول جدید است، را می توان به تحقیقاتکوپر - - 1979 و روبرتسون و همکاران - 1972 - مربوط دانست که در آنها شاخص ها و عوامل کلیدی مؤثر بر موفقیت فرآیند 1NPD شناسایی و مورد بحث و بررسی قرار گرفته شده است .[2]بررسی سیر تحقیقات NPD حکایت از توجه گسترده و فزاینده به این مقوله در سه دهه اخیر دارد. در این خصوص ون داون - 1992 - تحقیقات صورت گرفته را دارای سه رویکرد متفاوت به شرح ذیل می داند:
رویکرد علی : با هدف یافتن دلایل موفقیت یا عدم موفقیت شرکتها در NPD و معرفی راه کارهایی برای بهبود عملکرد در زمینه.NPD
رویکرد شناختی: با هدف معرفی مدل هایی که دنبال کردن آنها می تواند به موفقیت NPD منجر شود. خروجی های این رویکرد، مدل ها یا فرآیندهای رسمی گوناگون است و به دو طبقه مدل های خطی و مدل های غیر خطی تقسیم می شوند.
رویکرد ساختار محور: با هدف بررسی روابط بین متغییرها و خصیصه های فرآیند و درک مکانیسم درونی تسهیل شده دستیابی به خروجی های بهتر در [3] .NPDیکی از بیشترین تأثیرها بر نحوه ی رویکرد شرکتهای غربی در زمینه توسعه محصول از مفهوم توسعه یافته توسط ناسا در دهه 1960 ناشی شد که با مدیریت در مقیاس بزرگ برای انجام ساده تر پروژه های پیچیده دفاعی می پرداخت .[4]
تعاریف و مفاهیم توسعه محصول جدید
تعاریف مختلف مربوط به محصول، توسعه محصول جدید، فرایند توسعه محصول جدید، استراتژی توسعه محصول جدید و همچنین به لحاظ اهمیت مفهوم نوآوری که به عنوان زیربنای توسعه محصول جدید می باشد، وجود دارد. لذا در این قسمت به تعریف و بسط مفاهیم کلیدی ذکر شده تحقیق پرداخته شده است:
•محصول: از دیدگاه علمی محصول به عنوان شیء هدف در فرآیند مبادله بین تولید کننده و مشتری در قبال شیء با ارزش مساوی و یابیشتر - یعنی پول و یا اجناس دیگر - با توافق دو گروه ارائه و مبادله می گردد .[5]
•محصول جدید: عبارت محصول جدید طیفی از محصولات کاملاٌ جدید تا بهبود در محصولات فعلی شرکت را در بر می گیرد .[6]
• توسعه محصول جدید: هندبوک انجمن مدیریت و توسعه محصول - PDMA2 - ، توسعه محصول جدید را بدین صورت تعریف می نماید: »مجموعه ای از وظایف، مراحل و اقدامات تعریف شده و منظم که هدف طبیعی شرکت را برای تبدیل ایده های نارس - اولیه - به محصولات و خدمات قابل فروش را تشریح میکند.«
توسعه محصول جدید فرآیندی پیچیده است که نیازمند مشارکت بخش های کارکردی گوناگون شرکت است. مهم ترین بخش ها شامل بخش های تولید، بازاریابی و مهندسی شرکت است. در واقع توسعه محصول جدید، فرآیندی است که برای اجرای مناسب آن، کل شرکت باید برانگیخته شود .[7]
الگوهای توسعه محصول جدید
الگوی های را که در زمینه توسعه محصول جدید مطرح شده می توان به دو دسته تقسیم می شوند:
الگوهایی که بر معیارهای سنتی مثل قابلیت کارایی و اطمینان تمرکز دارند، مانند الگوهای پی در پی3 و تراکمی.4الگوهایی که بر شاخص های نو مانند چابکی5 و جهندگی6 متمرکزند که در این بین می توان از الگوهای توسعه محصولات جدید انعطاف پذیر7، یکپارچه شونده8 و بهبود دهنده 9 نام برد. [8]الگوهای توسعه محصول جدید در جدول شماره یک نشان داده شده است.ضمناٌ تحقیقاتی در زمینه توسعه محصول و عوامل مؤثر بر آن در داخل یا خارج از کشور صورت گرفته است که در این مقاله به مقایسه چند مورد از پژوهش های انجام شده در جدول 2 می پردازیم.