بخشی از مقاله
چکیده
نخستین تصویر ذهنی از یک شهر از طریق مبادی ورودی آن ایجاد میشود که توسعه بی رویه شهرها و توجه نکردن به الگوی فضایی مناسب باعث ایجاد ضعف در شکل و محتوای فضای ورودی شهرها شده و این فضاها را دچار مشکلات و نابسامانی های متعدد کرده است . شهر شوط نیز از این قاعده مستثنی نبوده است و به همین منظور در این پژوهش ورودی این شهر از سمت شهر ماکو مورد بررسی قرار گرفته است. به همین جهت به منظور ارتقای کیفیت فضای شهری و هویت این ورودی با استفاده از روش های توصیفی تحلیلی و در ادامه با سنجش وضعیت موجود و با ارائه سیاست ها و راهبردها و در نهایت با ارائه طرحی پیشنهادی، سعی در طراحی فضایی پاسخده در این محدوده شده است.
-1 مقدمه
مبادی ورودی به عنوان یکی از اصلی ترین اجزای ساختار کالبدی و فضایی شهر است - قدمی ودیگران، - 1382 که در گذشته نه چندان دور که حد و مرز شهرها، توسط دروازه ها مشخص می شد، ورودی شهر از کیفیت فضایی بالایی برخوردار بود و جزو عناصر شاخص و از ویژگی های بارز هر شهر به حساب می آمد. متاسفانه امروز با گسترش و توسعه شهرها، مبادی ورودی آن به مسیرهای سریع السیر، برای تردد وسایل نقلیه موتوری تبدیل شده است و زمین¬های مجاور نیز به کاربری های مزاحم و ناسازگار با محیط اختصاص یافته است که بی نظمی و اغتشاش بصری این فضاها را تشدید می کنند.
- قریب، 1382؛ قدمی و دیگران،. - 1390 نخستین تصویر ذهنی از یک شهر از طریق مبادی ورودی آن ایجاد می شود، این تصویر گذاری مخاطب بر کیفیت محیطی بطن شهر - از طریق پیش داوری - بسیار تاثیر گذار است. توسعه بی رویه شهرها و توجه نکردن به الگوی فضایی مناسب باعث ایجاد ضعف در شکل و محتوای فضای ورودی شهرها شده و این فضاها را دچار مشکلات و نابسامانی های متعدد کرده است - ثبوتی و سیما،. - 1390
درگذشته اولین نشانه بصری شهر در ذهن ناظر، ورودی شهرها بود.»مفهوم ورود به شهر« کالبدی محدود و تقریبا یکسان - در همه شهرها - داشت و ورود به شهر توقعات استفاده کنندگان از فضا را فراهم می کرد. اما در گذر زمان و بواسطه توسعه سریع و پر شتاب شهرها در فراسوی مرزهای آن، موجب تحولات چشم گیری در سیمای حومه و حاشیه شهرها شده است.محورهای ورودی شهر با سازمان و ساختار فضایی و کالبدی منفصل، پراکنده، بدون انسجام و فاقد هویت، به عنوان حیاط خلوت شهر به تبعیدگاه صنوف مزاحم و بد منظر شهری مبدل شده اند.
در واقع فضایی که می بایست معرف هویت و شخصیت شهر باشد تبدیل به مسیر حرکت پر سرعت سواره شد که هماهنگی و مناسبتی با هویت، نقش و عملکرد شهر مورد نظر ندارد. شهرستان شوط نیز از این قاعده تقریبأ مستثنی نبوده و مسافری که قصد عبور یا اقامت در شهر شوط را دارد، با اطلاعاتی که از سابقه تاریخی و بستر هویتی آن در اختیار دارد، هم چنین شهروندی که ورودی را به عنوان اولین فضای معرفی کننده شهر خود تجربه می کند انتظار دارد در هنگام ورود با سیمای دلپذیر،آرامش بخش و با هویت شهر که معرفی کننده ورود به شهر شوط می باشد، مواجه شود، لیکن فقدان شرایط عام کیفیت محیطی در این فضا موجب می گردد این انتظار برآورده نشود.
-2 روش تحقیق
تحقیق به روش های توصیفی، تحلیلی صورت گرفته است؛ لذا هر دو متدولوژی اسنادی و میدانی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در ابتدا، به مطالعه مباحث نظری و ادبیات موضوعی تحقیق در این زمینه، از طریق مطالعات کتابخانه ای پرداخته شده و در خلال بحث، اصول، مبانی و راهبردهای مربوط به طراحی و ساماندهی ورودی شهرها مطرح خواهد شد.
سپس از داده ها و اطلاعات موجود کتابخانه ای در رابطه با شناخت محدوده مورد مطالعه به تکمیل اطلاعات، از طریق جمع آوری داده ها به کمک روش های پیمایشی اقدام خواهد شد. در این زمینه، ورودی شمال شرقی شهر شوط به عنوان بستر مطالعات میدانی تحقیق، مورد پیمایش قرار گرفته و در نهایت، با برداشت وضع موجود و تحلیل مطالعات انجام گرفته، با طرحی پیشنهادی سعی در طراحی فضایی پاسخده در محدوده ی مورد نظر خواهیم نمود.
-3 اهداف تحقیق
اهداف کلی:
.1 ارتقاء کیفیت فضای شهری مبدأ ورودی شهر شوط. .2 ارتقای هویت مبدا ورودی شهر شوط
اهداف جزئی:
.1 شناسایی مسائل مرتبط با طراحی مبدأ ورودی شهر شوط
.2 تبیین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید در خصوص مسایل مرتبط با طراحی مبدأ ورودی شهر شوط
.3 تدوین راهنمای طراحی شهری برای مبدأ ورودی شوط
-4 ادبیات پژوهش
1؛-4 مفهوم ورودی
ابتدای هر چیزی مهم است. در لغت نامه دهخدا ، ورودی منسوب به ورود دانسته شده است و ورود به معنای رسیدن ، درآمدن و وارد شدن می باشد . ورود به یک مجموعه منظم ، زمانی به درستی و با اطمینان انجام می شود که وارد شونده بتواند پیش از دریافتی سریع از تمامی مجموعه بدست آورد - بحرینی و بابلی، . - 1381 ورودی بیش از هر چیزی ، مفصلی برای اتصال دو مکان است و نه تیغه ای برای تفکیک دو فضا که دارای طیفی از زمان و سلسله مراتب میان دو عرصه می باشد . اتصال دو مکان نیز تنها از طریق یک فضای واجد حس مکان امکان پذیر است ، لذا می تواند وقایع مختلف را در خود جای دهد . از این رو ورودی مکانی است خلق شده ، برای یک اتفاق که معنای آن ، ورود و خروج آگاهانه از دنیایی به دنیای دیگر است - پاکزاد ، . - 1385
2؛-4 ورودی شهر
برای تعریف ورودی شهرها تعاریف متعددی ارائه شده است که هر کدام از آنها برای یکی از جنبه های ورودی تأکید می کند اما در نتیجه تمامی تعاریف حرفه های مرتبط با این موضوع، تأکید بر ماهیت غیر خطی ورودی شهر و توجه به اینکه ورودی شهرها تنها کریدور حرکتی نبوده بلکه حوزه و عرصه ای هستند که کریدور حرکتی را در میان خود دارند، موارد مشترکی هستند که در این تعاریف به انها اشاره می شود.
فضای ورودی شهرها به عنوان یکی از فضاهای شهری و مفصل اتصال دهنده فضای طبیعی خارج و فضای مصنوع داخل شهر عمل می کند. با بررسی ساختار شهرهای قدیم ایران مشاهده می شود که ورودی شهر یکی از میان ساختارهای شهر بوده که بیرون شهر را به داخل آن پیوند می داده و جزء بافت شهر محسوب می شد.
