بخشی از مقاله
چکیده
امروزه زندگی شهری ونظام اجتماعی موجود در شهرها، انسانها را از مسیر اصلی زندگی دور کرده و با وجود رفاه و امکانات بسیاری که در اختیارشان قرار داده از سادگی طبیعت دور شده اند؟یکی از بهترین راه های تبادل فرهنگی، گردشگری است. از اهداف مهم گردشگری شرایط آسایش اقلیمی در یک سفر می باشد. بنابراین شرایط آب و هوایی نقش بسزایی در دستیابی به این امر خواهد داشت.حضور گردشگری تا حد زیادی موجب رونق اقتصادی و بالا رفتن سطح فرهنگی و بومی می شود.
با وجود آثار تاریخی متعددی که در شهر تبریز و جود دارد و اینکه این شهر یکی از مراکز مهم گردشگری داخلی و خارجی است متاسفانه نبود امکانات اولیه مناسب، عدم اطلاع رسانی و فقدان تفکر منسجم در تنظیم ساختار گردشگری این از مشکلات گردشگری فرهنگی به شمار می آید که باعث شده است تا بازدید گردشگران از این شهر تاریخی محدود به دیداری چند ساعته شود.
پرسشهای موجود بصورت عمده درباره پیوند بین مقوله ی گردشگری و معماری بوم گرا و سنت گرا در منطقه هستند مهمترین نکته ی این مقاله، پرداختن به این امر است که چرا ساختمان های تفریحی و چرا بکارگیری معماری بومگرا؟، هدفی که در مقاله پیشرو دنبال می شود اینست که با توجه به معماری بومی و سنتی تبریز مهری بر فضای نوین معماری زده شود. معماری مردم وار، ساده و در عین حال وزینی که مدتها بدون هیچ تفاخری پاسخگوی نیازهای مردمانش بوده است. روزآمد کردنِ معماری بومی منطقه نخستین هدف نظری این گزارش است. برای نیل به این هدفکاربریِ مجتمع اقامتی تفریحی و گردشگری انتخاب شده است.
-1 مقدمه
بر اساس تعریف سازمان جهانی جهانگردی، گردشگری عبارتست از مجموعه فعالیتهای افراد که به مکانهایی خارج از محل زندگی و کارخود به قصد تفریح و استراحت و انجام امور دیگر مسافرت می کنند وبیش از یکسال متوالی در آن مکانها نمی مانند. در زبان فارسی » سیاح « به کسانی گفته می شد که با هدف و منظور مشخصی دست به سفر میزنند، افرادی مانند ناصرخسرو، سعدی و ... در این زمره بودند .آثار یافت شده در سیلک و تپه حصار و برخی از دیگر نقاط باستانی فلات ایران حاکی از این نکته هستند که از دیرباز اقوام ساکن در فلات ایران دارای رفت و آمد بودند و بی شک خصوصیاتی در این ارتباطها بین تمدنهای مختلف منتقل شده است
اصطلاح توریست یا گردشگر بطور کلی شامل کسانی می شود که بیش از 24 ساعت در کشوری غیر از میهن اصلی خود اقامت نمایند کمیته کارشناسان آماری جامعه ملل ضمن ارائه گزارش جامعه در 22 ژانویه 1937 کاربرد واژه گردشگر را برای گروههای ذیل مناسب دانسته است:
-1 افرادی که برای تفریح دید و بازدید، مسائل خانوادگی و امور پزشکی، مسافرت می کنند.
-2 اشخاصی که برای شرکت در جلسات و اجتماعات به محلی سفر می کنند.
-3 افرادی که از راه های دریایی وارد کشوری می شوند حتی اگر از 24 ساعت کمتر باشد
در دوره های بعدتر نیز در ایران مسافرتهایی وجود دارد که باپیگیری معماری کاروانسراها و یافته های باستانشناسی روی آن کارهایی انجام شده است. یکی از درخشان ترین ادوار توسعه سیاحت در ایران عصر صفویه است. این دوران را می توان سرآغاز توجه جهانگردان خارجی به ایران دانست. امنیت در راهها برقرار شد و شاه عباس دستور داد 999 کاروانسرا بسازند. در دولت قاجار نیز در هنگام صدارت امیرکبیر چاپارخانه های هخامنشی دوباره احیا شدند .اولین میهمان خانه به سبک امروزی در قزوین برای پذیرایی از سفرای خارجی و اولین هتل پایتخت به سال 1261 خورشیدی ساخته شد
از بررسی کاروانسراهای ایران چنین بر می آید که اساس معماری و فضاهای موجود در آنها، در کنار چگونگی ارتباط و ساماندهی بخشها در کنار هم مانند سایر بناها تابع شیوه، سنت و فرهنگ رایج زمان بوده است. شیوه معماری محل و منطقه، مصالح ساختمانی و موقعیت جغرافیایی نقش مؤثری در ایجاد اینگونه بناها داشته است. اما در این میان، مازندران جایگاه خاصی را در اختیار دارد .مازندران یکی از قطب های گردشگری در ایران است و هر سال در فصلهای مختلف،گردشگران متفاوتی به این استان می آیند.
گردشگری در تبریز ، به دلیل جاذبه های مختلف طبیعی، تاریخی و شهری جنبه ها و سلیقه های گوناگونی را شامل می شود. اندیشیدن به فضای اقامتی برای این گردشگران، شاید بیش از هر چیز نیازی مدیریتی است که شایسته ی پاسخ از سوی مسئولان این حوزه باشد .اما در جایی این نیاز با عوامل فرهنگی اجتماعی و نمادین گره می خورد و معماری بی شک می تواند این گره گاه باشد.
علاوه بر طبقه بندی های فوق می توان گردشگران را برحسب سایر مشخصات و خصوصیات گروه های مختلف دیگر تقسیم کردمثلاً. از نقطه نظر درآمد گردشگران به سه گروه پردرآمد، کم درآمد و درآمد متوسط تقسیم می گردند. این طبقه بندی از این لحاظ حائز اهمیت است که گردشگران برحسب سطوح درآمد دارای سلیقه و ذوق و امکانات متفاوتی هستندمثلاً. گردشگران پردرآمدمعمولاً در هتلهای چهارستاره و لوکس اقامت می کنندمعمولاً. از هواپیما برای مسافرت استفاده می کنند در حالیکه گردشگران کم درآمد بیشتر وسایل نقلیه یا سایر وسایل نقلیه زمینی را ترجیح می دهند و برای اقامت مهمان خانه های یک ستاره و دو ستاره کافی می دانند
بدیهی است که اطلاع از ترکیب بازار گردشگران هر کشور می تواند از لحاظ برنامه ریزی توسعه گردشگری آن کشور فوق العاده موثر واقع گردد. مبنای سایر طبقه بندی گردشگران عبارتست از شغل، سن، جنس و مرز ورودی، تابعیت و فصل ورودی کشور پذیرا است
-2 گردشگری داخلی و خارجی
گردشگری داخلی همان طوری که از نامش استنباط می گردد، به کلیه مسافرتهایی اطلاق می گردد که در چهارچوب تعریف گردشگری در داخل کشور صورت می گیرد .به عبارت دیگر فعالیت های مربوط به گردشگری بین المللی از نقطه نظر جفرافیایی هیچ گونه محدودیتی را نمی شناسد. گردشگری داخلی در نتیجه تأثیر عوامل مختلف دارای حجم مطلقی به مراتب بیش از گردشگری بین المللی می باشد. امروزه در اکثر کشورهای جهان در نتیجه چند اصل کلی، مردم جهان علاقمندی خارق العاده ای برای دیدار از کشورهای مختلف را از خود نشان می دهند .
یکی از عوامل ثروت بیکرانی است که جهان غرب از راه تکنیکهای صنعتی و در بین ملل شرق ژاپنی ها با فروش محصولات خویش به سایر کشورهای جهان کسب نموده اند و سعی می نمایند که از این ثروتهای بیکران شروع به گردش و تفریح در کشورهای مختلف جهان بنمایند و حتی ثروتمندان این کشور اقدام به سرمایه گذاری در امور مختلف توریستی - ایجاد دفترهای جلب توریست، هتل، و غیره - بنمایند. مسئله دوم چون در بسیاری از کشورها اغلب افراد آن کشور از تأمین اجتماعی برای خود و فرزندانشان برخودار می باشند
بنابراین بسیاری از این افراد به این حقیقت کلی واقف گردیده اند که قبل از آن که مرگ آنان را دریابد از ثروت و پول اندوخته خود به گوشه و کنار و اطراف و اکناف جهان مسافرت نمایند و از پدیده های علمی و تاریخی، و فرهنگی کشورهای مختلف جهان بهره ای کسب نمایند. ولی یک اصل کلی را نمیبایست فراموش کنیم که اکثر گردشگران اهل مطالعه هستند و افرادیکاملاً مطلع از فرهنگ و تاریخ کشورهای باستانی چون ایران، هند و مصر می باشند .فعالیت های جذب توریست در طول 10 سال گذشته در بسیاری ازکشورهای جهان رو به توسعه و پیشرفت گذاشته است به طوری که در بسیاری از کشورها درآمد حاصله از این صنعت به مراتب بیشتر از درآمد حاصله از صنعت نفت و سایر منابه طبیعی بوده است
تصور سیاحت و اقامت، تصوری به درازای تاریخ است و سیاحت و اقامت، بدون مکانی که مسافر خسته در آن دمی بیاساید و تسکین یابد، معنا ندارد؛ مکانی که در جهانشناسی مدرن از آن تحت عنوان مجموعهی اقامتی یاد میشود .اینجاست که معماری تحت عنوان مکانی برای اقام موقت، اهمیت پیدا میکند .به راستی معماری چگونه میتواند در خدمت این میل هستیشناسانه بشر میل به سیاحت و اقامت باشد؟ آنچه در ادامه میآید، تلاشی است برای پاسخ دادن به پرسشهایی که بیش از هر چیز به گره زدن معماری و عناصر بوم شناسانه ی فرهنگ با فضاهای اقامتی می پردازند
