بخشی از مقاله
چکیده
شهر به عنوان بستر زندگی انسان شهرنشین ،نیازمند تامین استانداردهایی است ،که با تقویت و گسترش فضای شهری مناسب،پویا و سرزنده به عنوان یکی از اهداف ارتقای کیفیت گردشگری فضای شهری همواره درصدر کار طراحان شهری قرار دارد. ادراک هویت فضایی، تعلق به یک محیط و درک کیفیت های فضاهای شهری، اغلب تنها از طریق پیاده روی در محیط قابل دستیابی هستند. تعاملات اجتماعی شهروندان در فضاهای شهری، زندگی اجتماعی را به وجود آورده و تقویت می کند. امروزه، در شهرهای ما به دلیل ازدحام اتومبیل و اولویت حرکت سواره، این تعاملات کاهش بسیار یافته است و اتومبیل ها نقش اصلی را در جابجایی های شهروندان به خود اختصاص داده اند.
پیاده راه ها فضاهای شهری هستند که می توانند به وجود آورنده تصویر ذهنی مشخصی در ذهن شهروندان باشند. محور بلوار ارم به دلیل دارا بودن فضای مناسب،همواره به عنوان یک فضای گردشگری مطرح بوده است.اما امکانات موجود در این محور مناسب با شرایط گردشکری آن نمیباشد و کیفیت گردشکری با توجه به شاخص های کیفیت گردشگری در سطح نسبتا پایینی قرار دارد. در این پایان نامه با استفاده از روش توصیفیBتحلیلی تاکید بر اصول و معیارهای طراحی فضاهای شهری در راستای ارتقاء جنبه های گردشکری گام برداشته شده است.
در ابتدا مبانی نظری طرح با عوامل موثر بر ارتقاء کیفیت گردشگری مورد بررسی قرار گرفته است. در گام بعدی به مطالعه نمونه موردی بلوار ارم همدان پرداخته شده و شناخت و تحلیل های جامعی از سایت بدست آمده است. در انتها در راستای اهداف طرح ،راهنمای طراحی شهری در قالب ،هدف خرد،سیاست و راهکارهای طراحی ،ارائه شده است و راهنمای ارائه شده پیش زمینه ای در راستای ارائه طرح پیشنهادی است
-1مقدمه
گردشگری شهری، ترکیب متنوعی از فعالیت های مختلف است که از به هم پیوستن ویژگیهای محیطی و میزان توانمندی و کشش شهر در جذب بازدیدکنندگان و ارائه خدمات، ایجاد می شود . شرط موفقیت شهر در توسعه گردشگری، وجود زیرساخت های مناسب شهری ، یکپارچگی سازمان های ذیربط و مدیریت عاقلانه و مدبرانه در عرصه های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است"از سوی دیگر، آمایش جاذبه های شهر، استفاده پایدار از منابع گردشگری ، ایجاد امکانات و تسهیلاتی که دسترسی به جاذبه ها را تسهیل می کنند، رضایت خاطر بازدیدکنندگان و کنترل محلی ، دومین شرط لازم در توسعه گردشگری است
گردشگری، در واقع توسعه ی گردشگری فرهنگی است که ساختارهای اجتماعی و اقتصادی ایده آلتر از انواع نّتسی گردشگری فرهنگی را به بار میآورد. در حالی که گردشگری فرهنگی، تا حد زیادی بر مبنای تبادل سرمایه ها فرهنگی و اقتصادی مرتبط با رشد اقتصاد نمادین است، گردشگری حتی به اشکال انعطاف پذیرتر به مبادله ی سرمایه ی اجتماعی، عقلانی و فکری در داخل شبکه ها مرتبط میشود . دامنه ی رو به رشد گردشگری و افزایش تنوع تجربیات ارائه شده می تواند به رشد جامعه ی شبکه ای معاصر مرتبط شود. شبکه ها، مجری هایی برای تبادل انواع مختلف سرمایه بین گروهها و افراد هستند، و شامل سرمایه اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و عقلانی اند.
گردشگری به دلیل رابطه ی دوطرفه ای که بین تولیدکننده و مصرف کننده میگذارد، هم برای گردشگر و هم برایارائه کنندگان محلّی یک عامل افزایش سرمایه اجتماعی و عقلانی است. گردشگری از این طریق میتواند راهی برای گسترش سرمایه ی اجتماعی باشد انتخاب می کنند . [8] بنابراین پرداختن به موضوع گردشگری برای مسیرهای کوتاه شهری حائز اهمیت است. و میتوان با یک برنامه ریزی کوتاه مدت و آرامش واقعی را در رفت و آمد های شهری برای انسان به وجود آورد.
بکار گیری این عوامل در کنار یکدیگر باعث افزایش جنبه های کیفی شهرسازی می باشد. پیاده راه گردشگری، به فضای طراحی شده شهری که با مقوله پیاد ه روی و گردشگری، در ارتباط مستقیم می باشد، اشاره دارد. پیاده راه، مکانی است که ساکنین و بازدیدکنند گان آن ، با هر سن و درجه ای از توانایی - حرکتی - می توانند جذابیت و دلپذیری، آسایش و راحتی و امنیت را در هنگام پیاده روی، نه فقط در هنگام فراغت، بلکه در زمان استفاده از امکانات و تسهیلات - نما و فضا - و در حین تردد احساس کنند.
-2اهداف تحقیق
1؛-2هدف اصلی تحقیق
معرفی اصول ، معیار ها و تدوین راهنمای طراحی برای ارتقاء و افزایش کیفیت های گردشگری و ایجاد سرزندگی و حضورپذیری هرچه بیشتر فضاهای عمومی و پیاده سازی این روش ها در بخشی از محور گردشگری بلوار ارم همدان.
1؛1؛-2اهداف فرعی تحقیق
- 1 بهبود شاخص های کالبدی همچون خوانایی ، گوناگونی و کاربری چون دسترسی و نفوذپذیری در جهت ارتقاء گردشگری در محور مورد نظر.
- 2 بهبود شاخص های اجتماعی همچون امنیت در جهت ارتقاء گردشگری در محدوده مورد مطالعه.
- 3 بهبود ابعاد اقتصادی همچون وجود تنوع در ارائه خدمات تجاری در جهت ارتقاء گردشگری در محور مورد نظر.
-3روش تحقیق
بررسی تحقیق فرآیندی برنامه ریزی شده و نظا ممند برای یافتن حقایق یا فهم عمیق مسائل است که در پی یافتن پاسخ به سؤالات مطرح شده،انجام می یابد. [7] در این پژوهش عوامل موثر بر کاهش میزان استفاده کنندگان از مسیرهای پیاده و دوچرخه و همچنین میزان افزایش و تمایل آنها به استفاده از این مسیرها پرداخته می شود. که جهت انجام مطالعه از منابع مختلف انتخاب شده است که عبارتند از: نبود فرهنگ استفاده از دوچرخه.ضعف تبلیغات در رسانه ها نبود مسیرهای ویژه دوچرخه سواری.عدم تناسب دوچرخه سواری با مسیر پیاده تأثیر وضعیت اقلیمی .نبود و یا کمبود آگاهی از مزایای دوچرخه سواری و پیاده و.....
-4یافتههای تحقیق
حرکت پیاده طبیعی ترین، قدیمی ترین و ضروری ترین شکل جابجایی انسان در محیط است و پیاده روی هنوز مهمترین امکان برای مشاهده مکان ها، فعالیت ها و احساس شور و تحرک زندگی و کشف ارزش ها و جاذبه های نهفته در محیط است.
دو ویژگی عابر پیاده باعث تمایز نحوه حرکت او از سایر انواع ترددها میشود: انعطاف پذیری و خود تنظیمینسبتاً سریع.[14] پیاده روی دارای اهمیت اساسی در ادراک هویت فضایی، احساس تعلق به محیط و دریافت کیفیت های محیطی است .چهره شهر بیشتر از طریق گام زدن در فضای شهری احساس می شود .به طور کلی میتوان حرکت پیاده را به هفت فعالیت مختلف تقسیم کرد که عبارتند از :قدم زدن،ایستادن، نشستن، درازکشیدن، دویدن، بازی کردن و تماشا کردن. راه رفتن در خیابان شکل ابتدایی از تجربه کردن شهر به ما می دهد .پیاده ها کسانی هستند که بدنشان از کلفتی و نازکی متنی شهری پیروی می کند که خودشان آن را می نویسند، بی آنکه بتوانند بخوانند
-1-4محور های پیاده
معابر پیاده یا پیاده راه ها، معابری با بالاترین حد نقش اجتماعی هستند که تسلط کامل با عابر پیاده بوده و تنها از وسایل نقلیه موتوری به منظور سرویس دهی به زندگی جاری در معبر استفاده می شود .این معابر می توانند به صورت کوچه، بازار، بازارچه، مسیری در میدان، پارک یا فضای یک مجتمع شکل بگیرند .پیاده راه ها با از میان بردن ترافیک عبوری سواره در بخشی از شهر ایجاد می شوند، و به دلایل معمارانه، تاریخی یا تجاری شکل می گیرند.
پیاده راه ها، محل حضور همه شهروندان و مشارکت آنان در زندگی جمعی شان می باشد .این فضاها در مقیاس همه شهر عمل کرده و پذیرای گروه های مختلفی از شهروندان می باشد .پیاده راه ها علاوه بر نقش ارتباطی و دسترسی، مکانی امن و راحت برای تماس اجتماعی، گردش و تماشا و ... فراهم می آورد .در پیاده راه ها، آزادی عمل انسان پیاده برای توقف، مکث، تغییر جهت و تماس مستقیم با دیگران بسیار زیاد است.
از این رو شهروندان به تدریج به حضور در شهر و انجام فعالیت های مدنی عادت کرده و زمان بیشتری را در فضاهای شهری می گذرانند و این به نوبه خود به بهبود و ارتقاء فرهنگ و عادات شهرنشینی؛ از جمله رعایت حقوق دیگران و احساس مسئولیت در برابر جامعه کمک می کند که به خصوص برای جوانان و کودکان می تواند نمونه زنده آموزشی محسوب شود" .
سرزندگی "از ویژگی های اساسی و اصلی پیاده راه هاست، از این رو می بایست در پیاده راه ها همواره زندگی اجتماعی در جریان باشد .این فضا همچنین می بایستی بتواند جاذب طیف وسیعی از شهروندان بوده و خود را همواره با رویداد های درون خود هماهنگ سازد .لذا "انعطاف " نیز از ویژگی های مهم در پیاده راه هاست و در نهایت آنچه که متضمن حضور همه شهروندان و زندگی دایمی در پیاده راه هاست " ایمنی" این فضا می باشد.
