بخشی از مقاله
چکیده
سیستم زنجیره ی تأمین خون یکی از پر چالش ترین موضوعات در سیستم زنجیره ی تأمین می باشد چرا که فاسد شدنی بودن خون چالش های بزرگی برای حفظ سطح موجودی و سیاست های صدور و جایگزینی در این سیستم زنجیره ی تأمین تحمیل می کند. همچنین با رشد و توسعه روز افزون سیستم سلامت میزان تقاضا برای خون بطور فزاینده ای رو به افزایش می باشد، در این میان میزان درخواست خون هر بیمارستان مسئله ی بسیار مهمی است که در شرایط نیاز کنونی و کمبود منابع خون چالش بسیار بزرگی برای بیمارستان ها ایجاد می کند، از یک سو درخواست بیش از حد نیاز و افزایش سطح موجودی در بیمارستان ها منجر به افزایش نرخ اتلاف می گردد و از سوی دیگر درخواست کمتر از مقدار نیاز ممکن است منجر به کمبود خون و در مواردی موجب افزایش نرخ مرگ و میر گردد.
مسئله ی دیگر تخصیص خون به بیمار می باشد که در این تحقیق تقاضا برای خون به دو دسته تقسیم بندی شده است تقاضا برای خون تازه که مربوط به بیماران سرطانی و دیالیزی و بیماران خاص می باشد و تقاضا برای خون غیر تازه که مربوط به سایر اعمال جراحی که اعمال جراحی انتخابی نامیده می شوند می باشد. در این تحقیق سعی شده است که این تقاضا ها و همچنین سیاست های مصرف هر دو نوع خون مد نظر قرار گیرد.
در این تحقیق در تابع هدف اول میزان درخواست و کمبود و اتلاف خون در هر بیمارستان کمینه شده و در تابع هدف دوم با ایجاد یک زیر شبکه متشکل از چند بیمارستان با تبادل میزان خون باقی مانده ی هر بیمارستان کمبود های گروه بیمارستانی تحت نظارت مرکز خون کاهش یافته است. این مدل توسط نرم افزار GAMS و با استفاده از روش معیار جامع حل شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که ایجاد یک زیر شبکه میان گروهی از بیمارستان ها می تواند مشکل کمبود خون را تا حد زیادی مرتفع کند.
-1 مقدمه
با مقایسه محصولات خون با هر مورد دیگر چند تفاوت مهم مربوط زنجیره ی تأمین خون آشکار خواهد شد .نخست، تأمین خون داوطلبانه می باشد در حالی که هزینه های مربوط به بیشتر محصولات ، برای خون نیز وجود دارد .دوم، ساختار زنجیره ی تأمین خون بر عکس اغلب محصولات متداول می باشد زیرا خون تولید شده توسط انسان در بسیاری موارد قبل از استفاده بطور مکانیکی به اجزای خون تجزیه می گردد. با این حال، در زنجیره ی عرضه سنتی، اجزا ابتدا تولید شده و سپس برای ایجاد یک محصول تمام شده مونتاژ می گردند .
سوم، قیمت اخذ خون همیشه خطی است و هیچ مقیاس اقتصادی وجود ندارد. در نهایت، قابل توجه ترین تفاوتها در مورد سیاست صدور موجودی می باشد . به حداقل رساندن کمبود و اتلاف خون چالش های عمده مربوط به مدیریت خون در یک بیمارستان و در یک مرکز خون است . با توجه به ویژگی های فاسد شدنی بودن خون - اگر در مدت زمان طول عمر از پیش تعیین شده مورد استفاده قرار نگیرد، فاسد می شود - جلوگیری از ذخیره سازی تعداد زیادی واحد خون بسیار مهم است.
از طرف دیگر، تعداد ناکافی از محصولات خون در موجودی ممکن است به لغو فعالیت های برنامه ریزی شده در یک بیمارستان و در نتیجه افزایش نرخ مرگ و میر منجر شود. بنابراین، مدیریت انقضا و کمبود محصولات خون همچنان به صورت چالشی برای بیمارستان ها مطرح می باشد. هدف از این تحقیق طراحی و توسعه ی مدلی برای بهینه سازی میزان درخواست خون بیمارستان ها و کاهش میزان کمبود و اتلاف خون در بیمارستان ها و همچنین کاهش سطح موجودی باقی مانده در بیمارستان ها می باشد. برای تحقق این هدف باید به سوالات زیر پاسخ داده شود:
آیا امکان کاهش میزان درخواست خون بیمارستان ها وجود دارد؟ آیا امکان کاهش میزان کمبود خون در بیمارستان ها وجود دارد؟ آیا امکان کاهش میزان اتلاف خون در بیمارستان ها وجود دارد؟ آیا انتقال خون در زیر شبکه های بیمارستانی امکان پذیر است؟ آیا ایجاد زیر شبکه ی بیمارستانی به کاهش میزان کمبود خون منجر خواهد شد؟ این تحقیق با توسعه ی یک مدل با دو تابع هدف که تابع هدف دوم به ایجاد زیر شبکه و نقل و انتقالات در این زیر شبکه با نظارت مرکز انتقال خون متمرکز می باشد به تحقق اهداف ذکر شده می پردازد و با استفاده از روش معیار جامع که یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره می باشد به حل این مدل دو هدفه پرداخته شده است. برای حل این مدل از کدنویسی با استفاده از نرم افزار GAMS با بکارگیری کامپیوتر شخصی مدل hp ، 7.88 Gb و 2.50 GHz استفاده شده است.
ابزار گردآوری داده در این تحقیق، استفاده از سیستم ذخیره اطلاعات مرکز انتقال خون - MAC - می باشد. این داده ها مربوط به یک دوره ی هفت روزه در چهار بیمارستان در سطح شهر تهران می باشد. این تحقیق در پنج فصل تهیه و تنظیم شده است. در بخش اول به بیان کلیات تحقیق پرداخته شده است، در بخش دوم مطالعات پیشین صورت گرفته در این زمینه مورد بررسی قرار می گیرد. در بخش سوم، به بیان روش تحقیق پرداخته شده است. در بخش چهارم، با استفاده از روش تجزیه و تحلیل چند معیاره به بررسی نتایج بدست آمده پرداخته شده است. در بخش آخر به جمع بندی و نتیجه گیری پژوهش و ارائه پیشنهادات پرداخته می شود.
-2 تحقیقات انجام گرفته
پژوهش مربوط به مدیریت زنجیره تامین محصولات فاسد شدنی به طور کلی و خون به طور خاص در سال 1960 توسط ون زیل1 آغاز شد .مقاله ای که توسط نمیاس2 در سال 1982 نوشته شده بر روی موجودی فاسد شدنی تمرکز دارد و یک بررسی مختصر برای برنامه های کاربردی مدل های مدیریت بانک خون فراهم می کند .در سال 1984، پراستاکوس3 به مرور تئوری و کارهای انجام شده در مدیریت موجودی خون پرداخت. از آن زمان، نزدیک به یک صد مقاله ی مرتبط با خون در این زمینه وجود دارد.
هیجما1 و همکاران - 2007 - یک مورد واقعی بانک خون هلندی را با اعمال برنامه نویسی پویا مارکوف و روش شبیه سازی پیاده سازی کردند. مقاله آنها به تولید و مدیریت موجودی پلاکت تمرکز داشت ، آنها تنها هزینه هایی که به طور مستقیم به تولید و موجودی پلاکت مربوط بودند را در نظر گرفتند. ژو2 و همکاران - 2011 - یک مسئله موجودی پلاکت را با فرض طول عمر ثابت سه روز و با توجه به تقاضای تصادفی تجزیه تحلیل کردند .
مسئله با استفاده از روش برنامه نویسی پویا که در آن منابع دوگانه جایگزین در دسترس است و تصمیم گیرنده دارای حق انتخاب جایگزین کردن سفارش تسریع در کنار سفارش معمول می باشد، فرموله شده است. آلفونسو3 و همکاران - 2012 - مسئله ی جمع آوری خون در فرانسه را با در نظر گرفتن هر دو روش جمع آوری از طریق سایت ثابت و خون گیری سیار مورد توجه قرار دادند .آنها با استفاده از مدل شبکه پرتی4 برای توصیف فرآیندهای مختلف جمع آوری خون، رفتارهای اهدا کننده، منابع مورد نیاز بشر ، روش شبیه سازی برای شناسایی استراتژی های مناسب برنامه ریزی منابع و انتصاب اهدا کننده را بکار گرفتند.
کندال5 و لی - 1980 - 6 یک مدل برنامه ریزی آرمانی برای رسیدن به اهداف متعدد مربوط به سطوح موجودی، در دسترس بودن خون تازه، انقضای خون، سن خون، و هزینه های جمع آوری آن را توسعه داد . داده ها را برای یک منطقه خون بزرگ شهری و روستایی در میدوست 7 برای یک دوره یک ساله جمع آوری شده و نتایج محاسباتی مدل گزارش شده است . مطالعات کمی با توجه به کاربرد مدیریت علم و تحقیق در عملیات OR / MS در دو دهه گذشته ظهور یافتند.
مدل مدیریت موجودی پلاکت برای تعیین نرخ انقضا و کمبود به عنوان تابعی از سطح ذخیره پایه و میانگین تقاضای روزانه ارائه شد. با استفاده از شبیه سازی، مدل سطح ذخیره پایه برای میانگین مصرف تقاضای روزانه مختلف ارائه شد که انقضا و کمبود پلاکت در یک منطقه را به طور قابل توجهی کاهش داد. در مطالعه دیگر، برنامه ریزی زمانبندی اهداکنندگان در یک واحد خون گیری سیار انجام شد. این مدل سازی شامل مسائل مربوط به روانشناسی و تشویق اهداکنندگان، طراحی امکانات جمع آوری و مدیریت صفوف موازی و دنباله دار بود.
با استفاده از یک مدل شبیه سازی، محققان قادر به بهبود فرآیندهای ثبت نام، غربالگری و خون گیری شدند، که به نوبه خود موجب بهبود رضایت اهدا کنندگان و کاهش ریزش و امتناع اهدا کنندگان در اهدای خون بعدی می شود. مدل های موجودی مکان واحد، بنای اساسی مدل های پیچیده تر مکان ها و / یا مراتب مختلف ، جریان اطلاعات، دانش رفتار بازار یا مشتری و / یا گزینه های تدارکات اضافی را شکل می دهد. این کار با پیشگامی وینو - 1960 - 8،بولیسکایا - 1964 - 9، و ون زایل - 1964 - آغاز شد ، آنها مسئله های بررسی گسسته بدون هزینه های ثابت به ترتیب تحت تقاضا قطعی، تقاضا تصادفی برای اقلام با طول عمر یک دوره و تقاضا تصادفی برای اقلام با طول عمر دو دوره را مورد توجه قرار دادند .
