بخشی از مقاله
چکیده
در دنیای پر رقابت امروزی، تنها سازمان هایی پیشتاز خواهند بود که نیروی انسانی را به عنوان کلیدی ترین سرمایه خود می دانند. مدیران موفق همواره به این موضوع توجه دارند که این افراد هستند که سازمان را می سازند و یا ویران می کنند. به همین دلیل مدیریت هر سازمان مهم ترین و تعیین کننده ترین عامل محسوب می شود، به طوری که به زعم بسیاری از صاحبنظران علت موفقیت و شکست سازمان ها تفاوت در مدیریت آنها می باشد. هدف اصلی این مقاله ارائه چارچوبی جهت انتخاب مدیران منابع انسانی در سازمانهای دولتی می باشد. در این راستا ابتدا با مطالعه گسترده ادبیات تحقیق، معیارها جهت انتخاب مدیران، شناسایی شد. سپس از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی برای محاسبه اهمیت نسبی یا به عبارتی اوزان این معیارها استفاده گردید. همچنین تکنیک سیستم نسبی فازی به عنوان یک روش نوین تصمیمگیری چندشاخصه، به منظور انتخاب و رتبهبندی افراد - مدیر منابع انسانی - معرفی شده و در انتها نیز قابلیت بکارگیری چارچوب پیشنهادی تحقیق در سازمان جهاد کشاورزی استان قم نشان داده شده است.
کلمات کلیدی: انتخاب مدیران، سازمان های دولتی، سیستم نسبی فازی، منابع انسانی
مقدمه
ترکیبی از منابع و قابلیت ها در یک سازمان که با ارزش، کمیاب، غیر قابل تقلید و غیر قابل جایگزین هستند، می توانندبه عنوان شایستگی های اصلی طبقه بندی شوند . - Cardy & Selvarajan, 2006 - باتوجه به وضعیت کسب وکار در عصرحاضر، لزوم نقش مدیران برای بقا وتوسعه سازمان بیشتر حس می شود. مدیران باید مهارت های کافی را به طور موثر برای مقابله با رقابت در اختیارگیرند - . - Kelemenis, Ergazakis, Askounis, 2011 در رویارویی و حل مسئله، رویکردهای مختلفی از جانب سازمانها دنبال می×شود، بسیاری از سازمانهایی که مستعد به زوال و نابودی هستند، برنامه ای ندارند و امور را به دست حادثه و زمان می سپارند و در رویارویی با مسائل به صورت منفعلانه برخورد می کنند، اینگونه سازمان ها را می توان سازمان های آینده بین نامید. برخی دیگر از سازمان ها برای تأمین نیازمندی های آینده مدیریتی خود، اقدام به جذب و بهره گیری از مدیران و نیروهای مستعد بیرونی بدون توجه به منابع درون سازمانی می کنند؛ اینگونه سازمانها، سازمانهای آینده گزین نام دارند. - Koskina, 2008 -
مدیریت قلب هر سازمان محسوب می شود و قدرت عملکردی و توان تصمیم گیری مدیران هر سازمان بیانگر قدرت عملکردی و توان تصمیم گیری کل سازمان است. ضعف عملکردی مدیریت سازمان با وجود در دسترس بودن منابع، تکنولوژی و نیروی انسانی باعث سوء عملکردو شکست آن سازمان در تحقق اهدافش می شود واز طرف دیگر شواهد نشان می دهد که ورود یک مدیر با قدرت عملکردی و توان تصمیم گیری بالا باعث جبران نواقص و حرکت به سمت تعالی و بهبود سازمان ها شده است. از این رو انتخاب مدیران توانمند و انتصاب آن ها به پست های مدیریتی برای سازمان ها حائز اهمیت بسیار زیادی است.
به گونه ای که جنبش جانشین پروری در سازمان ها به منظور برطرف کردن این خلاء و کسب اطمینان از در اختیار داشتن مدیران توانمند برای آینده ی سازمان ها، طرفداران زیادی پیدا کرده است - یمانی و دیگران، . - 1391 در مباحث مدیریتی چند سال اخیر از مدیران انتظار می رود واجد شایستگی هایی باشند که در گذشته ضرورت امروزه را نداشته است .شایستگی هایی از قبیل مدیریت مشارکتی، مدیریت تغییر، مدیریت بحران، مدیریت پروژه، مدیریت بهره وری، مدیریت منابع، برنامه ریزی و سازماندهی با استفاده از روشهای نوین، دانش تخصصی نوین و مهارت های تخصصی در این زمره هستند - رعنایی و همکاران، . - 1391
انتخاب و انتصاب مسئولین رده های مختلف اداری و اجرایی، یکی از مسایل مهم و ضروری و از وظایف خطیر حکومت اسلامی است؛ چرا که مهم ترین عامل دوام یک نظام و حکومت، فرزانگی و شایستگی مسئولین و کارگزاران آن نظام می باشد. اگر مدیران شایسته و تربیت یافته در رأس سازمان ها قرار گیرند، کیفیت فعالیت های سازمانی به طور فزاینده ای بهبود خواهد یافت. زیرا مدیریت شایسته، محور اصلی توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ملت ها به شمار می آید. بنابراین انتخاب و انتصاب افراد در رده های مختلف سازمانی باید بر اساس معیارها و ملاک هایی باشد تا افراد شایسته جهت تصدی پست های سازمانی انتخاب و به کار گمارده شوند - موسی زاده و عدلی، . - 1387
از این رو انتخاب و انتصاب مدیران شایسته از مهم ترین و حساس ترین مسایل در فرآیند کار هر سازمانی خواهد بود. بنابراین برای انتخاب و انتصاب مدیران و تشخیص و برگزیدن شایسته ترین افراد نیاز به معیارها و ملاک هایی است تا افراد واجد شرایط و با لیاقت، تصدی پست های سازمانی را به عهده بگیرند - تصدیقی، . - 1384 به طور عملیاتی تر هفت عامل بعنوان توانایی های مورد نیاز برای انتخاب مدیران سازمان ها بایستی در نظر گرفته شوند.
این عوامل عبارتند از: سازماندهی درشرایط بروز تعارض: این عامل بر توانایی سازماندهی در شرایطی که میزانی از تعارض یا مخالفت وجود دارد، تاکید می کند؛ تجربه: دانش مبتنی بر تجربهاحتمالاً ناشی از سال های تجربه کاری فرد است؛ تصمیم گیری: این عامل مربوط به توان قضاوت، تفکر و تصمیم گیری فرد می باشد؛ خلاقیت سازنده: این عامل شامل خلاقیت و تولید ایده و توانایی مدیر در اجرای ایده ها می باشد؛ سازماندهی با همکاری: توانایی طرح ریزی و سازماندهی به همراه قدرت درگیر نمودن دیگران به یک روش مثبت از طریق یادگیری، ایجاد حساسیت و گرایش به کار تیمی؛ رهبری همکاری کننده: این عامل به توانایی برانگیختن افراد و ایجاد حس همکاری و ارتباطات قوی در آنها می باشد؛ و تفکر یکپارچه: توانایی تفکر تحلیلگر و توجه به ایده های دیگران . - Hausehildt et al., 2000 -
هرگاه در رأس سازمان ها مدیرانی شایسته، با لیاقت، ماهر و آگاه به اصول و فنون مدیریت قرارگیرند، موفقیت سازمانی در رسیدن به اهداف سازمانی تضمین خواهد شد. به همین دلیل مدیران شایسته یک سرمایه استراتژیک محسوب می شوند. مدیران درسازمان ها وظیفه دارند با برقراری روابط انسانی قوی، منابع انسانی را در راستای اهداف انسانی و مأموریت های سازمانی راهنمایی و هدایت نمایند. توفیق در ایفای نقش و انجام این مسئولیت سنگین نیازمند آن است که انتخاب و انتصاب مدیران براساس شایستگی و نظام شایسته سالاری صورت پذیرد - موسی زاده وعدلی، . - 1387
بیان مساله
مدیران منابع انسانی افرادی در درون سازمان هستند که سیاست ها و اقدامات مدیریت منابع انسانی سازمان را هماهنگ وبرنامه ریزی می کنند. آن ها دستورالعمل ها و رویه هایی برای مساعدت مدیران صفی برای کارمند یابی، گزینش، توسعه، آموزش، ارزیابی و پاداش پیاده سازی می کنند . - Tracey and Charpentier, 2004 - بهبود کار ویژه ها و رویه های منابع انسانی در بخش دولتی به طور پیوسته در حال تحول و تغییر می باشد. شهروندان و جامعه از مقامات دولتی انتظار دارند در ارائه ی خدمات عمومی اقدامات موثری انجام گیرد. در مقایسه با بخش خصوصی، کارایی کمتری دربخش عمومی وجود دارد که هنوز در جهان قابل ملاحظه می باشد.
علاوه بر تجزیه و تحلیل رویه های موجود توسط دفاتر مدیریت منابع انسانی، بررسی عوامل موثر بر انگیزش منابع انسانی برای انجام روش ها به شیوه ی موثر، نیز دارای اهمیت می باشد - . - 5DXGHOL QLHQ 0HLGXW -.DYDOLDXVNLHQ , 2014 این امکان وجود دارد که مدیران منابع انسانی نقش های بسیاری را در سازمان ایفا کنند. آن ها می توانند نقش های زیادی را به طور موثر اجرا نمایند. به احتمال زیاد، مدیران منابع انسانی رقابت پذیری سازمان را بهبود می دهند و موجبات افزایش رفاه اعضای آن را فراهم می آورند . - Schuler, 2001 - گزینش مناسب مدیران منابع انسانی از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.
مدیران منابع انسانی مجری قوانین اداری در سازمان ها هستند، برنامه های جذب را طراحی و تنظیم می کنند، فرایند استخدام و کارگزینی را برگزار می نمایند، به کارکنان آموزش های لازم را ارائه می دهند، نظام جبران خدمات و مزایا را طراحی می کنند، برنامه های بازنشستگی را اجرا می کنند، تا بتوانند در سازمان فضای ایمن و راحت برای کار و فعالیت کارکنان ایجاد نمایند و پاسخگویی سازمان در برابر قانون را تضمین کنند - سعادت، 1382، ص. - 5 این مقاله با هدف شناسایی روش مناسب گزینش مدیران منابع انسانی در بخش دولتی و شناسایی معیارهای انتخاب ایشان، چارچوب مناسبی برای گزینش شایسته مدیران منابع انسانی در بخش دولتی با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره ارائه می نماید. در بخش
