بخشی از مقاله
چکیده
در این پژوهش تلاش بر این است تا معماری پایدار را مطالعه کرده و اصول آن را بررسی نموده و ارزش های این رویکرد را به جامعه معماری شناسانده، بلکه بتوان با توجه به این اصول ارزش مند و، گامی در جهت رشد و پیشرفت معماری برداشته و آن را از این آشفتگی و سردرگمی برهانددر این مقاله معماری پایدار برای طراحی یک کتابخانه پایدار و سازگار بررسی میشود.
معماری پایدار سعی بر آن دارد که یک محیط آرمان را برای آرامش و تسکین خستگی های آدمی بوجود آورد. مکانی که انسان از لحاظ جسم - آسایش محیطی که منجر به آسایش فیزیکی انسان می شود - و روح - و آسایش روانی که نتیجه آرامش جسمی انسان می باشد - به آسایش برسد.در طراحی کتابخانه مهم ترین عامل موثر را می توان آسایش نام برد.
سکوت و آرامش روانی رکن اصلی یک کتابخانه مناسب می باشد که راه های رسیدن به این ویژگی متفاوت است و معماران راه های مختلفی را برای دست یابی به این امر انتخاب می کنند.اما در این مقاله سعی برآن شده است از راه متفاوتی تحت عنوان پایداری پیش رفته و به این مهم دست پیدا کنیم.
-1 مقدمه
کتابخانه محلی است برای تأمل، محلی برای افزایش آگاهی های علمی انسان، محلی برای آرام بخشیدن ذهن توسط کتاب. حال این مکان نیازمند سکوت و آرامش می باشد . وقتی سخن از آرامش به میان می آید، منظور دو مهم است. نخست آرامش ذهنی و سکوت که حاصل عملکرد و ماهیت بنا و رفتار انسان ها در آن مکان می باشد و دوم آسایش محیطی انسان که حاصل تاثیر محیط اطراف بر انسان و بنا می باشد.
معماری پایدار دقیقا همین آرامش محیطی است. چرا که تلاش بر آن دارد تا مکانی را با حداکثر آسایش محیطی به وجود آورد. از دیگر دلایل آن می توان به مسئله مهم محیط زیست اشاره کرد که امروزه یکی از معضلات جوامع می باشد. چرا که با بهره گیری صحیح از این رویکرد می توان طبیعت را حفظ نمود.
یکی دیگر از دلایل رفتن به سمت رویکرد پایداری برای طراحی کتابخانه، اهمیتی است که این مکتب در سال های اخیر پیدا کرده است. می توان پایداری را بر سه اصل مهم انسان، طبیعت و پایایی خلاصه نمود که در ادامه تلاش می شود این مباحث بیش تر مورد مطالعه قرار بگیرند.
-2 بیان مساله
شاید بتوان اینگونه عنوان کرد که در این مقاله دو مهم و مسئله مدنظر قرار گرفته است. اول کتابخانه که مکانی خلوت و در میانه ی شهرهای امروزی ما بدون خواهان رها شده است. و هرچه رو به جلو گام بر می داریم این بی توجهی بیش تر می شود که خود یک مسئله و معضل شمارده می شود.
مسئله بعد، محیط زیست می باشد. محیط طبیعی و پیرامون انسان در سال های اخیر به دلیل استفاده بی رویه و خودخواهی بستر آسیب دیده و رو به نابودی نهاده است. این نابودی خود مسئله ای بسیار مهم است.
-3 اهداف پژوهش
هدف آن است که در پایان پژوهش، بتوان با استفاده از رویکرد تعاملی بین انسان و طبیعت - پایدار - به یک روش یا راهکار مناسب و ساده برای طراحی کتابخانه دست یافت.
-4 روش تحقیق
در این مقاله از روش مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است. کتاب های مختلف مطالعه و مقالات متعددی بررسی شده است. همچنین از ملاحظات محیطی نیز برای درک بهتر فضای کتابخانه در معماری بهره گرفته شده است.
-5پیشینه پژوهش
از پیشینه این پژوهش می توان موارد زیر را نام برد :
-1کتاب معماری پایدار نوشته سید احسان صیادی که گویای ویژگی های معماری پایدار می باشد و نگارنده سعی در معرفی این رویکرد به جامعه معماری داشته است.
-2 مقالات متعدد در زمینه کتاب خانه -3 پایان نامه های ارزنده با عنوان پایداری و کتابخانه
-6 ایجاد معماری و توسعه پایدار
- معماری پایدار
کاربرد مفاهیم پایایی و اهداف توسعه پایدار در جهت کاهش اتلاف انرژی و آلودگی محیط زیست در معماری، مبحثی به نام معماری پایدار را به وجود آورده است.در این نوع معماری ، ساختمان نه تنها با شرایط اقلیمی منطقه خود را تطبیق می دهد، بلکه ارتباط متقابل با آن برقرار می کند. به طوری که براساس گفته ریچارد راچرز » ساختمان ها مانند پرندگان هستند که در زمستان پرهای خود را پوشش داده و خود را با شرایط جدید محیط وفق می دهند و براساس آن سوخت و سازشان را تنظیم می کنند.
- توسعه پایدار
توسعه پایدار به معنی تلفیق اهداف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی برای حداکثرسازی رفاه انسان فعلی بدون آسیب به توانایی های نسل های آتی برای برآوردن نیازهایشان می باشد.
در این زمینه کنفرانس های متعددی برگزار شد که مهم ترین آن ها عبارتند از: کنفرانس محیط زیست استکهلم»در سال 1972، »کمیسیون براتلند« در سال 1987، »کنفرانس زمین« ریودوژانیرو در سال 1992، »اجلاس جهانی توسعه پایدار ژوهانسبورگ« در سال 2002 و »کنفرانس ریو «20 + در سال [3] .2012 توسعه پایدار در رابطه با فعالیت های ساختمانی و محیط ساخته شده، اغلب ساختمان پایدار یا ساختار پایدار نامیده می شود. بخش ساختمان یکی از بزرگترین بخش های اقتصادی و اجتماعی در اروپا می باشد و به همراه محیط ساخته شده به طور معنی داری به تغییر روی محیط طبیعی تاثیر گذار است.
-7 اهداف و ویژگی های معماری پایدار
پایداری عبارت است از برآوردن نیازهای نسل حاضر بدون مخدوش ساختن توانایی نسل آیند در برآوردن نیازهای خودشان
پروفسور نور برت لنچر می گوید:
»روش بسیاری برای شرح طراحی پایدار وجود دارد. یک رویکرد با استفاده از چهار امر تسریع می شود: کاهش، استفاده مجدد، بازیافت، تولید مجدد.
معماری پایدار برخلاف معمای سبز، به انسان و محیط زیست به صورت همزمان توجه دارد. [7] هدف از به وجود آمدن فضای معماری از ابتدا امنیت و آسایش انسان بوده و آدمی کوشیده تا مکانی را فراهم آورد که بتواند در آن آسوده زندگی کند[8] معماری پایدار هم برای این امر به وجود آمد.
چارلز چنگز چند عامل را به عنوان اصول پایه برای رسیدن به معماری پایدار بیان می کند:
-1حفظ انرژی
-2هماهنگی با اقلیم
-3 کاهش استفاده از منابع جدید
-4 برآوردن نیازهای ساکنان
-5 هماهنگی با سایت
در واقع اهداف معماری پایدار را می توان به ترتیب زیر بیان کرد:
-1به حداکثر رساندن آسایش انسان
-2برنامه ریزی کارآمد برای پاسخگویی و چند عملکردی کردن عناصر معماری
-3 به حداقل رساندن فضاهای قابل استفاده
-4 تقلیل هزینه نگهداری ساختمان
-5 به حداقل رساندن هزینه احداث ساختمان
-6 حفاظت و بهبود بخشیدن به ارزش های طبیعی
معماری پایدار مبحثی گسترده، جامع و فراگیر است که در سال های اخیر بسیار مورد توجه بوه است. مقالات و کتب مختلفی نوشته شده است. و هر کدام از پژوهش گران سعی کرده اند اصول آن را به زبان خود بیان کننده از دیگر اصول ساختمان و معماری پایدار می توان موارد زیر را بیان نمود:
-1حفاظت از منابع: اولین اصل مطرح در معماری پایدار، حفاظت منابع است. که در رابطه با کاهش استفاده، بازیافت و استفاده ی دوباره از منابع ورودی به ساختمان تعریف می گردد
-2آنالیز فرایند ساخت و اثرات آن بر طبیعت: این اصل تلاش می کند در هر مرحله از ساخت، با در نظر گرفتن شرایط زیست محیطی، راهکارهایی را جهت به حداقل رساندن آسیب به اکوسیستم ارائه دهد.
-3 طراحی انسانی و دوست دار طبیعت: با توجه به زمان زیادی که هر فرد در فضای داخلی می گذراند، یکی از نقش های ضروری معماری، فراهم کردن محیط مصنوعی است که امنیت، سلامتی، رضایت فیزیولوژیکی ساکنان آن را در پی داشته باشد
