بخشی از مقاله
چکیده
امروزه سازمانها با رشد بازارها، افزایش خواستههای مشتریان، شیوههای نوین ارتباط با مشتریان و کانالهای ارتباطی مختلف روبهرو هستند . به همین دلیل سازمان ها برای راضی نگهداشتن مشتریان و برطرف کردن خواستههای آنها و رقابت با رقیبان خود باید روی نحوه ارتباط و کانالهای ارتباطی تمرکز کنند. با رشد سریع اینترنت، تعداد زیادی از تأمینکنندگان علاقهمند به ایجاد یک کانال الکترونیکی علاوه بر کانال خردهفروشی سنتی برای شرکت در بازار بهطور مستقیم هستند. این سیستم توزیع، که شامل کانالهای خردهفروشی و کانال مستقیم و یا کانالهای فروش دیگر است، زنجیره تأمین دوکاناله و یا چندکاناله نامیده میشود.
در این پژوهش یک شبکه زنجیره تأمین برای محصولات چرمی که برای حفظ سهم بازار خود به ایجاد کانال آنلاین یا فروش اینترنتی با تخفیف پرداخته است، موردبررسی قرارگرفته است. بدین منظور یک مدل ریاضی چند دورهای و چند محصولی برای بررسی تأثیر تخفیفهای مختلف بر روی تقاضا و فروش توسعه دادهشده است. هدف این مدل حداکثرسازی سود شرکت تولیدی محصولات چرمی بوده و از نرمافزار لینگو برای حل مدل استفادهشده است.
-1 مقدمه
در طول دو دهه اخیر، مدیران شاهد یک دوره تغییرات شگرف جهانی بهواسطه پیشرفت درفنّاوری، جهانیشدن بازارها و شرایط جدید اقتصادی-سیاسی بودهاند. با افزایش تعداد رقبا در کلاس جهانی، سازمانها مجبور شدند که فرآیندهای درونسازمانی را برای باقی ماندن در صحنه رقابت جهانی بهبود بخشند. مدیریت زنجیرهی تأمین یکی از مباحث مهم علمی است که تحولات اخیر در نگرش مدیریت صنعتی جوامع پیشرفته مدیون آن بوده است.
مدیریت مؤثر زنجیره تأمین از عوامل اصلی بقا است، ضمن آنکه استفاده از فناوری اطلاعات در فعالیتهای زنجیره تأمین پتانسیل ایجاد ارزش را در زنجیره افزایش داده است. در این زمینه، اینترنت مفهوم زنجیره تأمین چندکاناله را با ویژگیهای آن گسترش داده است. هدف از دو یا چندکاناله کردن شبکه زنجیره تأمین، ارتباط سریعتر و کاراتر با مشتری و سازگارتر با محیطزیست است. همچنین هدف زنجیره تأمین چندکاناله پیدا کردن ترکیبهای مختلفی است که میتواند از طریق تغییر روشهای خرید، قیمتگذاری، حملونقل و توزیع، به دست آید.
زنجیره تأمین دوکاناله نوعی زنجیره تأمین چندکاناله است که دو کانال آنلاین و سنتی در آن وجود دارد. دستهبندی بازارها و تقسیم آنها و مشتریان آنها به دو دسته، از حیث نحوه ارتباط با زنجیره تأمین، مبحثی است که در طراحی زنجیره تأمین دوکاناله موردبررسی قرار میگیرد. بدین ترتیب، دو کانال ارتباطی مستقیم و غیرمستقیم تشکیل میگردد.
در کانال ارتباطی مستقیم که معمولاً بین بازارها و تولیدکنندگان ایجاد میشود، ارتباط بهصورت مدرن و از طریق شبکههای مجازی و یا اینترنت است. این امر بهمنظور افزایش سرعت دریافت و ارسال سفارش و افزایش سطح خدمت در زنجیره انجام میگیرد. در کانال ارتباطی غیرمستقیم که بهصورت سنتی اداره میشود، همچنان ارتباط زنجیره از طریق توزیعکنندگان با بازارها و مشتریان حفظ میگردد. هرکدام از کانالها معمولاً دارای تقاضا و شرایط خاص خود هستند که ورود مباحثی از قبیل قیمتگذاری حتی میتواند باعث افزون شدن تفاوتها بین کانالها و مشتریان گردد.
درزمینه زنجیره تأمین دو کاناله مقالات زیادی نوشتهشده است. هوانگ و همکاران - 2018 - به بررسی ایجاد مشوق برای کسب اطلاعات تقاضا در یک زنجیره تأمین دو کاناله پرداختند.[1] آنها یک زنجیره تأمین دو کاناله را موردبررسی قراردادند که در آن تولیدکننده میتواند یک منو از قراردادها را پیشنهاد کند تا خردهفروش را نسبت به خرید اطلاعات تقاضا تهییج کند. نکویی مهر و همکاران - 2018 - به بررسی نقش زمان تحویل دریک زنجیره تأمین دو کاناله پرداختند .[ 2]
با رشد تجارت الکترونیک، بسیاری از شرکتها در حال اتخاذ یک استراتژی دو کاناله یعنی اضافه کردن خردهفروش آنلاین به کانالهای خردهفروشی سنتی برای دسترسی راحتتر به محصولات هستند. در مقاله آنها، عبارت تاریخ بهموقع تحویل برای سفارش مشتریان آنلاین در یک زنجیره تأمین دومرحلهای دو کاناله زمانی که یک آستانه برای تاریخهای تحویل بیانشده وجود دارد، موردبررسی قرارگرفته است.
محان مداک و کله - 2018 - به بررسی مدیریت زنجیره تأمین دو کاناله تحت زمان تحویل و قیمت وابسته به تقاضای تصادفی پرداختند .[3] آنها، یک زنجیره تأمین دو کاناله - خردهفروشی و آنلاین - دوسطحی - خردهفروش و تولیدکننده - با تقاضای تصادفی که به قیمتهای فروش - خردهفروشی و آنلاین - و زمان مجاز تحویل آنلاین بستگی دارد را با هدف به حداکثر رساندن سود کل زنجیره تأمین موردبررسی قراردادند. طالعی زاده و همکاران - 2018 - به بررسی قیمتگذاری، کیفیت محصول و بهینهسازی جمعآوری در یک شبکه غیرمتمرکز زنجیره تأمین با ساختار کانالهای مختلف با استفاده از رویکرد نظریه بازی پرداختند .[4]
جمالی و راستی برزوکی - 2018 - به بررسی یک رویکرد نظریه بازی برای قیمتگذاری سبز و غیر سبز در زنجیرههای تأمین دوکانالهی رقابتی پایدار و منظم زنجیره به زنجیره پرداختند .[5] جیانتانگ زو - 2018 - به هماهنگی زنجیره تأمین دو کاناله با قراردادهای تخفیف قیمت تحت مقررات مربوط به میزان انتشار کربن پرداختند .[6] آنها هماهنگی یک زنجیره تأمین دو کاناله تحت تنظیم مقررات ظرفیت انتشار گازکربن را موردبررسی قراردادند.
ازآنجاییکه درنظرگرفتن تخفیف و تقاضای وابسته در یک زنجیره تأمین دوکاناله در مقالات کمی به چشم میخورد، تحقیق حاضر بر روی زنجیره تأمین محصولات چرمی است و تابهحال هیچ تحقیق جامعی بر روی زنجیره تأمین این محصول با در نظر گرفتن تخفیف و تقاضای وابسته به کانال صورت نگرفته است. این مطالعه موردی در ایران انجامشده و هدف از آن حداکثر سازی سود زنجیره تأمین و تعیین بهترین زمان برای اعمال تخفیف و میزان تخفیفات است.
-2 تعریف مسئله
در شبکه زنجیره تأمین پیشنهادی، محصولات تولیدی از طریق دو کانال فروش، یعنی فروش اینترنتی و فروش از طریق خردهفروشان به فروش میرسند. در کانال مستقیم محصول بر اساس میزان موجودی و بهاندازهی سفارش و نیاز مشتریان برای آنها ارسال میشود و فروش از طریق کانال غیرمستقیم از طریق خردهفروشان اصلی و خردهفروشان outlet صورت گیرد. خردهفروشان outlet بعضی از محصولات کارخانه که از مد افتادهاند، یا در حین تولید دارای نقص یا زدگی جزئی شدند و یا هزینه انبارداری آنها زیاد است را با قیمت کمتر به فروش میرسانند.
افق برنامهریزی شبکه پیشنهادی دارای چندین دوره برای بررسی تأثیر تخفیفهای مختلف روی تقاضا و فروش میباشد. برای مثال در افق برنامهریزی یکساله 12 دورهی یکماهه وجود دارد. در زنجیره پیشنهادی در انتهای دورههای 6 - شهریورماه - و 11 - بهمنماه - موجودی محصولات خردهفروشان اصلی به خردهفروشان outlet ارسال میشود.
کانال مستقیم همواره تخفیف ثابتی دارد که این تخفیف در دورههای حراج بر اساس میزان تخفیف مرتبط با حراج افزایش مییابد. تقاضای خردهفروشان اصلی و کانال مستقیم به یکدیگر وابسته بوده و افزایش یا کاهش قیمت در یک کانال روی تقاضای کانال دیگر تأثیر میگذارد، اما تقاضای خردهفروشان outlet به قیمت همان کانال وابسته است.
